Gjermania në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për gjenocid në Gaza

Konventa për Parandalimin dhe Ndëshkimin e Krimit të Gjenocidit, e njohur zakonisht si Konventa e Gjenocidit, është një nga shumë pjesë të ligjit ndërkombëtar të krijuar në përgjigje të gjenocidit më të keq të shekullit të 20-të.

Nën kujdesin e Kombeve të Bashkuara të sapoformuar, traktati i vitit 1948 synon të bëjë të mirën “Kurrë më”, një refren që lindi nga shfarosja sistematike në Gjermani të 6 milionë hebrenjve evropianë dhe miliona të tjerëve gjatë Holokaustit.

Duke përcaktuar një kornizë ligjore për “gjenocidin”, konventa shpreson të parandalojë një tjetër – megjithëse një numër i krimeve të luftës në shkallë të gjerë kanë ndodhur në mbarë botën gjatë dekadave që atëherë. Gjermania dhe Izraeli janë dy nga më shumë se 150 vendet palë në konventë, së bashku me shtetin e vogël të Amerikës Qendrore, Nikaragua. Kjo do të thotë se çdo nënshkrues ka përgjegjësinë ligjore për të mbështetur dispozitat e konventës dhe rezervon të drejtën për të akuzuar zyrtarisht një tjetër për shkeljen e tyre.

Kështu ka bërë Nikaragua. Më 1 mars ajo filloi procedurat kundër Gjermanisë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND) në Hagë. Dokumenti pretendon se Gjermania, për shkak të mbështetjes së saj të palëkundur për Izraelin, duke përfshirë dërgesat e armëve, “ka dështuar të përmbushë detyrimin e saj për të parandaluar gjenocidin e kryer dhe që po kryhet kundër popullit palestinez” dhe kështu “ka kontribuar në kryerjen e gjenocidit në shkelje të Konventa” dhe elemente të tjera të së drejtës ndërkombëtare.

Procedurat kërkojnë që gjykata të zbatojë “masa të përkohshme” kundër Gjermanisë, të cilat mund të kërkojnë pezullimin e mbështetjes së saj për Izraelin, “në veçanti ndihmën e tij ushtarake duke përfshirë pajisjet ushtarake, për aq sa kjo ndihmë mund të përdoret në shkelje e Konventës së Gjenocidit”.

Pas sulmeve të 7 tetorit nga Hamasi – i kategorizuar si një grup terrorist nga SHBA, BE dhe qeveri të tjera – për të cilat zyrtarët izraelitë thonë se vranë rreth 1200 njerëz duke përfshirë të paktën 850 civilë, Izraeli ka bombarduar dhe rrethuar Rripin e Gazës. Numri i vdekjeve që rezulton ka tejkaluar 32,000 njerëz, ose më shumë se 1.5% e popullsisë, sipas Autoritetit Shëndetësor të drejtuar nga Hamasi. Shumë mijëra të tjerë janë të zhdukur. Disa organizata ndihmash kanë thënë se shifra mund të jetë një numër i vogël.

Kombet e Bashkuara dhe grupet e të drejtave të njeriut kanë akuzuar forcat izraelite për sulme pa dallim kundër civilëve. Edhe aleatët e vendosur të Izraelit, si Shtetet e Bashkuara, e kanë quajtur shumë të lartë numrin e viktimave civile.

Nëse veprimet e Izraelit përbëjnë “gjenocid” është një çështje e opinionit ligjor. Në një vendim të janarit të një çështjeje të Afrikës së Jugut kundër Izraelit, GJND-ja gjeti “të paktën disa nga veprimet dhe mosveprimet e pretenduara nga Afrika e Jugut se janë kryer nga Izraeli në Gaza duket se mund të bien brenda dispozitave të Konventës”.

Në një njoftim të mëvonshëm më 28 mars, gjykata shtoi dispozita shtesë, duke përfshirë kërkesën e Izraelit që të raportojë në gjykatë se si po i përmbush detyrimet e tij sipas ligjit ndërkombëtar.

 

Gjermania ka qenë një mbrojtëse e hapur e refuzimit të akuzave nga Izraeli, gjë që shkon paralelisht me mohimin e vetë keqbërjes.

“Ne e vlerësojmë GJND-në dhe sigurisht që do të marrim pjesë në procese dhe do të mbrohemi,” u tha gazetarëve Christian Wagner, një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme të Gjermanisë, pas dosjes në Nikaragua. “Por le ta bëjmë shumë të qartë se ne sigurisht e hedhim poshtë këtë akuzë të bërë kundër nesh nga Nikaragua”.

Çështja e Nikaraguas mbështetet shumë në atë të Afrikës së Jugut dhe mund të testojë një argument ligjor se vendimi i janarit shkakton disa detyrime të shteteve të treta, si Gjermania.

“Një shkallë e konsiderueshme paqartësie i rrethon këto çështje. Megjithatë, rasti i Nikaraguas në themel përballet me pengesa serioze,” tha për DW Michael Becker, një asistent profesor i ligjit ndërkombëtar të të drejtave të njeriut në Trinity College Dublin.

Një sfidë për Nikaraguan është akuzimi i Izraelit për gjenocid pa përfshirjen e drejtpërdrejtë të Izraelit në këtë rast. Për të marrë një vendim kundër Gjermanisë, “ka të ngjarë të jetë e rëndësishme që Nikaragua të vërtetojë se disa nga detyrimet e Gjermanisë nuk kanë të bëjnë me faktin nëse Izraeli ka shkelur ligjin ndërkombëtar, por janë shkaktuar vetëm nga një rrezik serioz”, tha Becker.

Ndërsa çdo nënshkrues i traktatit ka të njëjtën të drejtë për t’u paraqitur para gjykatës, Nikaragua përballet me një pengesë më të lartë në gjykatën e opinionit publik.

“Nikaragua është pa dyshim një diktaturë”, tha për DW Sophia Hoffmann, një studiuese e marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin e Erfurt. “Ndryshe nga Afrika e Jugut, e cila nuk është vetëm një demokraci, por gjithashtu ka këtë narrativë pozitive jashtëzakonisht të suksesshme pas vetes”.

Afrika e Jugut ka më shumë besueshmëri në skenën botërore, duke pasur parasysh shpërbërjen e regjimit të saj të aparteidit dhe tranzicionin drejt demokracisë në vitet 1990. Për të marrë vetëm një metrikë, Indeksi i fundit i Demokracisë nga Njësia e Inteligjencës Economist e renditi Afrikën e Jugut në vendin e 47-të – një “demokraci me të meta”, e ngjashme me SHBA-në dhe Izraelin. Në vendin 143, Nikaragua është grupuar me regjime “autoritare” dhe vetëm një vend përpara Rusisë.

Megjithatë, “ka sigurisht edhe një pretendim shumë legjitim dhe i rëndësishëm për t’u bërë”, tha Hoffmann. “Rregullat janë për të gjithë,” shtoi ajo, dhe Gjermania “po tregohet disi shumë e dyfishtë këtu në lidhje me mbështetjen e ligjit ndërkombëtar nga njëra anë, duke parë se çfarë po ndodh në Ukrainë dhe një lloj mbylljeje në lidhje me aleatë të rëndësishëm politikë”.

Gjermania nuk është aleati i vetëm i Izraelit, por është një nga më të fortët e tij. Pas SHBA-së, ishte furnizuesi më i madh i armëve i Izraelit midis 2019 dhe 2023, duke përbërë 30% të importeve, sipas SIPRI, një institut i kërkimit të konfliktit. Qeveria gjermane dha dritë jeshile për dërgesa të konsiderueshme shtesë pas sulmeve të 7 tetorit.

“Ideja se armët gjermane po kontribuojnë në vrasjen e shumë e shumë civilëve – mijëra civilë, gra, fëmijë – është një ide e tmerrshme”, tha Hoffmann.

Para paraqitjes së çështjes, Nikaragua u dërgoi nota diplomatike një sërë vendesh perëndimore, duke përfshirë Gjermaninë, që mbështesin Izraelin ose kishin tërhequr fondet nga UNRWA, agjencia e OKB-së për refugjatët palestinezë, për shkak të pretendimeve izraelite të mbështetura hollësisht se stafi i UNRWA ishte i përfshirë në Tetor. 7 sulme.

Fushata e diplomacisë mund të ketë pasur një efekt në ato vende, pasi disa prej atëherë kanë ndaluar shitjet e armëve ose kanë rivendosur fondet në sfondin e përkeqësimit të kushteve në Gaza. Gjermania, megjithatë, qëndroi në kurs. Ndihma e UNRWA-së rifilloi vetëm javën e kaluar, por pa ndihmë nga Gaza, për shkak të një hetimi të vazhdueshëm mbi pretendimet e Izraelit.

GJND-ja nuk ka mjete për të zbatuar vendimet e saj. Megjithatë, mund të shtojë presionin politik dhe publik mbi një qeveri.

Sido që të jenë pasojat e prekshme, Gjermania përballet me një detyrim ekzistencial. Identiteti i saj i pasluftës është i rrënjosur në respektimin e parimeve universale të së drejtës ndërkombëtare, të cilat u nxitën kryesisht nga krimet e veta historike, të cilat Gjermania kërkon t’i bëjë mirë me mbështetje specifike për Izraelin, pavarësisht nga largimi në rritje i shtetit hebre nga shumë hebrenj në mbarë botën.

Mbështetja e Gjermanisë për Izraelin shprehet në Staatsräson të vendit, ose “arsyeja e shtetit”, një koncept politik i paqartë që e bën disa politika shtetërore të padiskutueshme. Agjencia Federale e Gjermanisë për Edukimin Qytetar e kupton konceptin më shumë në një kontekst autoritar apo monarkal sesa në një kontekst demokratik. Ndër problemet e tjera, mbështetja e Gjermanisë për Izraelin për shkak të gjenocidit të saj në të kaluarën ndaj hebrenjve rrezikon të ngatërrojë shtetin dhe popullin, gjë që mund të jetë antisemitike sipas përkufizimit të diskutueshëm të antisemitizmit të IHRA që Gjermania përdor në nivele të ndryshme qeveritare.

Çështja shoqërohet me kritika më të gjera ndërkombëtare për shtypjen e brendshme të Gjermanisë mbi lirinë e shprehjes akademike dhe kulturore, gjë që ka bërë që njerëzit të jenë “viktima ose objektiva të këtij represioni kundër këtij përkufizimi shumë të gjerë e të gjerë të antisemitizmit”, tha Hoffmann.

Gjykata ka caktuar dy ditë për të dëgjuar çështjen, më 8 dhe 9 prill, me Nikaragua dhe Gjermania që marrin nga një ditë secila për të paraqitur argumentet gojore. Një vendim mund të vijë brenda javësh.

“E drejta ndërkombëtare do të përfitonte nga sqarimi në lidhje me veprimet që duhet të ndërmarrë një shtet për t’iu përmbajtur këtyre detyrimeve,” tha profesori i së drejtës ndërkombëtare Becker. “Pretendimet e Nikaraguas kundër Gjermanisë paraqesin një rast konkret brenda të cilit ato çështje mund të shqyrtohen potencialisht”./DW

---