Kosova

Diplomacia zvicerane në Kosovë është e zbehtë

Serbët përdorën mite për të ndërtuar narrativat e tyre në rajon

E mërkurë, 11 Tetor 2023 - 17:40 albinfo.ch

Rusia po përpiqet të ndërtojë një teori të së drejtës ndërkombëtare që injoron qëllimisht kontekstin: nga fundi i viteve 1980 nën Millosheviqin, Serbia ndoqi qëllimin e diskriminimit dhe përfundimisht të dëbimit të shumicës shqiptare në Kosovë.

Serbia ka kryer krimet më të rënda të të drejtave të njeriut me autorë serbë që vrasin dhe përdorin sistematikisht dhunë seksuale kundër popullatës, duke shkatërruar 40,000 shtëpi dhe një pjesë të madhe të trashëgimisë kulturore, shkruan Swissinfo.ch.

Një qeveri që vepron kundër popullit të vet si kjo, humb të drejtën për të sunduar mbi ta. Shqiptarët në Kosovë tashmë e kishin shpallur pavarësinë e tyre. Ndërhyrja ndërkombëtare e NATO-s në vitin 1999 kishte për qëllim mbrojtjen e të drejtave themelore të njeriut dhe parandalimin e dëbimit masiv.

Situata në territoret e pushtuara tani efektivisht nga Rusia është e ndryshme. Këto janë ish-republika sovjetike, kufijtë e të cilëve dikur ishin tërhequr nga Stalini me qëllimin për të siguruar që republikat, si Gjeorgjia dhe Moldavia, të përfshinin zona me pakica që do të destabilizonin shtetet e reja nëse shkëputeshin nga Bashkimi Sovjetik. Kjo është pikërisht ajo që ndodhi. Putin, ndryshe nga NATO, nuk mbronte të drejtat e pakicave – përkundrazi, ai krijoi qëllimisht konflikte, përcjell albinfo.ch.

Historiani Oliver Jens Schmitt, nga Bazeli, është profesor në Institutin për Historinë e Evropës Lindore në Universitetin e Vjenës. Fushat e tij të specializimit përfshijnë zhvillimet socio-kulturore në Ballkanin shqiptar, fashizmin në Evropën Lindore me fokus në Rumani dhe shoqërinë dhe politikën në Perandorinë e vonë Osmane.

Ai shkroi librin “Kosova: Histori e shkurtër e një peizazhi të Ballkanit Qendror” për Kosovën, i pyetur nga Swissinfo se çfarë nënkupton në kujtesën serbe dhe çfarë rëndësie ka në kujtesën shqiptare Kosova si rajon? Ai shprehet se serbët përdorën mite për të ndërtuar narrativat e tyre në rajon dhe dëbuan shqiptarët.

“Serbët dhe shqiptarët tregojnë histori të ngjashme për të, në atë që secili përjashton tjetrin. Në Perëndim, prej kohësh njihej vetëm versioni serb. Kështu është: sllavët arritën në Kosovë në mesjetën e hershme dhe në vitin 1389 serbët u mundën duke mbrojtur Ballkanin kundër osmanëve. Kjo lindi mitin e Betejës së Kosovës, në të cilën Princi Llazar i Serbisë u vra në emër të krishterimit dhe kombit serb. Ky mit u përdor nga shteti serb në fund të shekullit të 19-të për të ilustruar pretendimet serbe për këtë rajon. Sipas pikëpamjes serbe, katastrofa e Kosovës filloi me emigrimin e shqiptarëve. Në këtë version, ata mbërritën në fund të shekullit të 17-të, si përfitues të sundimit osman. Megjithatë, hulumtimet historike tregojnë se shqiptarët janë një nga grupet më të vjetra gjuhësore në Evropë dhe kanë jetuar në Kosovë shumë kohë përpara emigrimit të sllavëve. Versioni ahistorik serb pohon pikërisht të kundërtën. Në vitet 1980, Akademia Serbe e Shkencave madje sugjeroi se shqiptarët po kryenin “gjenocid biologjik” kundër serbëve përmes niveleve të larta të lindjeve”, u shpreh ai, përcjell albinfo.ch.

Tutje ai është pyetur edhe për deklarimet e presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, që pretendon se ka spastrim etnik të serbëve në Kosovë.

Historiani shprehet se serbët e Kosovës janë të ndarë në dy grupe, ata që jetojnë dhe punojnë në Kosovë dhe grupi tjetër që “formon shtet brenda shtetit, të financuar nga Beogradi”.

“Grupet e krimit të organizuar kanë interes që të pengojnë hyrjen e policisë së Kosovës. Kur e bëjnë këtë, çdo veprim i policisë emërtohet dhunë etnike. Incidenti i përmendur më sipër ia bëri të qartë të gjithë botës se sa ngushtë është organizuar krimi dhe dhuna politike janë të lidhura. Gjithashtu u bë e qartë se sa të ndërthurura janë këto grupe të aktorëve politikë kriminalë me qeverinë në Beograd. Çështja është e ngarkuar. Kjo shkon aq larg sa kushtetuta e Serbisë i kushton rëndësi të madhe Kosovës – një shteti të pavarur – dhe të gjitha institucionet serbe janë të përkushtuara ndaj qëllimit për ta rikthyer Kosovën nën kontrollin e vendit. Nacionalizmi dhe miti serb janë pengesa në rrugën e Serbisë drejt sundimit të ligjit dhe demokracisë. Serbia është shumë larg nga kjo tani”, deklaron ai, përcjell albinfo.ch.

Historiani është skeptik se Kosova do të përfitonte nga lufta në Ukrainë. “Fillimisht, besohej se Kosova do të përfitonte nga ndryshimi gjeopolitik, sepse marrëdhënia e Ukrainës me Rusinë ka shumë ngjashmëri me marrëdhëniet e Serbisë me Kosovën: Rusia dhe Serbia kundërshtojnë jo vetëm shtetësinë e vendit tjetër, por edhe ekzistencën e saj si popull. . Ata duan të shpërndajnë njerëzit e tjerë, t’i integrojnë në territorin e tyre ose t’i largojnë. Madje ka teori serbe sipas të cilave shqiptarët në fakt janë serbë të konvertuar në islam”, thotë ai derisa shton se aktet e dhunës në shtator në veri ndërruan shumë gjëra.

“Por deri në aktet e dhunës nga ekstremistët serbë në shtator të vitit 2023, ishte qeveria kosovare ajo që ishte mjaft e izoluar, sepse qeveria serbe ka një lidhje të mirë me SHBA-në falë furnizimeve me municione të lidhura me luftën në Ukrainë. Vuçiq, i cili gjithashtu është i prirur ideologjikisht ndaj Rusisë, nuk është një demokrat, por një sundimtar autoritar që vepron brutalisht brenda vendit. Fakti që Perëndimi po i afrohet është gjithashtu i rrezikshëm për arsyen se Kosova është e vetmja demokraci funksionale në rajon. Njerëzit në Ukrainë thonë me të drejtë se po mbrojnë vlerat perëndimore si demokracia. Me qëndrimin në favor të Vuçiqit, Perëndimi dhe mbi të gjitha SHBA-ja po e dëmton Kosovën, ku këto vlera – me mbështetjen e shteteve perëndimore – respektohen më shumë se në Serbi”, tha ai, përcjell albinfo.ch.

Oliver Jens Schmitt thotë se Kosova ka përparuar shumë në konsolidimin e shtetit, por thotë se diplomacia zvicerane në Kosovë është e zbehtë.

“Njohja ishte e ngathët, sepse ishte spontane dhe jo e përfshirë në asnjë strategji. Sot, diplomacia zvicerane në Kosovë nuk është shumë e dukshme, duke marrë parasysh rëndësinë e Zvicrës në Kosovë dhe diasporës kosovare në Zvicër – ajo është më pak aktive se Austria. Politikanët zviceranë, për shembull, pothuajse nuk shfaqen ndonjëherë në Kosovë. Nga ana tjetër, Albin Kurti ndërhyn në fushatën zgjedhore zvicerane në emër të partisë së tij partnere, Partisë Socialdemokrate. Megjithatë, Zvicra duhet të ketë interes për të ofruar informacion për publikun në Kosovë, veçanërisht për sistemin politik zviceran”, u shpreh ai, përcjell albinfo.ch.