Mediumi zviceran, SRF shkruan për kosovarët që migruan në Zvicër

Në Zvicër jetojnë rreth 200,000 njerëz me prejardhje kosovare migratore. Sot ata janë të përfaqësuar gjerësisht në shoqëri. Megjithatë, në vitet 1990 dhe 2000, imazhi i diasporës kosovare dominohej nga stereotipet raciste.

Politikania e PS-së, Qëndresa Sadriu ka gjashtë vite që është anëtare e Këshillit Kantonal të Cyrihut. Prindërit e saj janë me origjinë nga Kosova dhe ajo vetë ka lindur në Zvicër, shkruan SRF.

Vitet e saj të shkollës u karakterizuan nga atribuime stereotipike dhe racizëm: “Kishte shumë komente se ne po shkaktonim vetëm probleme, se baballarët tanë ishin vrasës të dhunshëm dhe shpejtues”.

Në vitet 1990 dhe 2000, kosovarët ishin një nga grupet më të stigmatizuara në Zvicrën gjermanishtfolëse, thotë Janine Dahinden, një studiuese e migracionit në Universitetin e Neuchâtel. Postera racist si ai i Partisë Popullore Zvicerane (SVP) me sloganin “Kosovarët godasin zviceranët” ndezën diskutime.

Ajo për një kohë të gjatë ndjente se duhej të përshtatej dhe të arsyetonte gjithçka, thotë Qëndresa Sadriu. Një moment kyç për politikanen e PS-së ishte kërkimi i saj për një stazh: Pavarësisht notave të mira, asaj iu desh të dorëzonte 287 aplikime. Pikërisht në atë moment ajo vendosi të aktivizohej politikisht për t’u kursyer të tjerëve të njëjtat vështirësi.

Një pamje krejtësisht e ndryshme e Zvicrës

Hamit Zeqiri rrëfen edhe vështirësitë kur reflekton për ditët e tij të hershme në Zvicër. Banori i Lucernit iku në Zvicër në vitin 1994 në moshën 23 vjeçare për shkak se ishte i përndjekur politik në Kosovë. “Unë gjithmonë e kam imagjinuar Zvicrën si një shoqëri shumë të diferencuar, një shoqëri që nuk ka nevojë t’i thuhet se nuk ka gjëra të tilla si kosovarët.”

Fillimisht ai hasi shumë refuzime. Por me kalimin e kohës, kjo ndryshoi. Për Hamit Zeqirin kjo është shprehje e një procesi të ndërsjellë: “Me përmirësimin e imazhit për ne kosovarët, u përshpejtua edhe procesi integrues”.

Ne kemi luftuar për vendin tonë në shoqëri

Edhe Qëndresa Sadriu shprehet e bindur se imazhi i komunitetit kosovar ka ndryshuar. “Jemi bërë më të sigurt në vetvete, kërkojmë vendin tonë dhe jemi pjesë aktive e shoqërisë.

Njerëzit me prejardhje kosovare migratore janë gjithashtu të përfaqësuar gjithnjë e më shumë në politikë: në vitin 2023, Ylfete Fanaj u zgjodh në qeverinë e Lucernit dhe në të njëjtin vit, Këshilltari Kombëtar i Cyrihut Islam Alijaj u zgjodh në Këshillin Kombëtar, transmeton albinfo.ch.

Por diskutimet si ato që pasuan festën e shqiponjës dyshe të Xherdan Shaqirit dhe Granit Xhakës në Kupën e Botës 2018, i treguan asaj se rrëfimet e vjetra ende nuk ishin kapërcyer plotësisht. Papritur, “zvicerania” e saj po vihej sërish në pikëpyetje dhe po bëhej dallimi mes zviceranëve “të vërtetë” dhe të tjerëve. “Jemi mirë përderisa jemi të qetë dhe i përshtatemi normës”, thotë Qëndresa Sadriu.