Posta zvicerane njoftoi të enjten në përfundim të mbledhjes së saj të përgjithshme vjetore se do t’i transferojë Konfederatës shumën prej 100 milionë CHF. Kjo shumë do të shkojë tërësisht në arkën federale.

Sipas një deklarate për shtyp të publikuar nga kompania, dividendi do të shpërndahet nga fitimet e disponueshme për vitin financiar 2024, që kapën shumën prej 324 milionë CHF, mbi një të ardhur operative prej rreth 7.6 miliardë CHF. Llogaritë vjetore të kompanisë u prezantuan në mesin e muajit mars, transmeton albinfo.ch.

Në mbledhjen vjetore, Konfederata Zvicerane, si aksionari i vetëm i Postës Zvicerane, miratoi të gjitha propozimet e bordit drejtues, përfshirë rezultatin financiar. Po ashtu, anëtarëve të bordit u është dhënë shkarkim i plotë për vitin financiar 2024.

Reformat në Kishën Katolike duken të vështira. Gratë katolike prandaj duan një gjë më shumë se gjithçka tjetër: një liri të madhe.

Katharina Jost dhe dëshira për autonomi të mëtejshme të kishave lokale

Nëse Katharina Jost do të kishte një dëshirë për Papën e ri, do të ishte kjo: “Kishat lokale duhet të kenë më shumë autonomi.”

Katharina Jost është teologe dhe punon si pastor në një famulli në Luzern. Ajo gjithashtu është nënkryetare e Federatës Zvicrane të Grave Katolike dhe ka përkrahur për vite me radhë barazinë në kishë. “Ka shumë për t’u ndryshuar në lidhje me imazhin e gruas,” thotë ajo.

Papa Françesku ka dhënë rolin e kujdestarëve dhe nënave për gratë. Ai e ka vlerësuar rolin e tyre në këtë kuadër. Katharina Jost dëshiron një largim nga rolet tradicionale gjinore. Secili duhet të mund të zhvillohet lirisht, edhe në kishë, transmeton albinfo.ch.

Pa një ndryshim të plotë kursi

Pavarësisht kritikave, Papa Françesku ka inicuar shumë gjëra që duhet të vazhdojnë. Ai ka lejuar mendime të ndryshme brenda Kishës. Sophie dhe Moritz Zimmermann bien dakord me këtë. Ata së shpejti do të përfundojnë trajnimin e tyre në ministrinë e famullisë. Ata nuk duan që Papa i ri të ndryshojë plotësisht kursin.

“Papa Françesku ka lënë që pyetje të kontestuara të mbeten të hapura,” thotë Moritz Zimmermann. Kështu, Papa ka arritur të gjejë një balancë mes pozita progressive dhe konservative.

Moritz Zimmermann shpreson që kjo të vazhdojë edhe në të ardhmen: “Një papa që i jep kishave lokale hapësirë për të trajtuar çështjet e komunitetit queer dhe çështjet e gruas do të ishte një hap i madh përpara.

Katharina Jost dhe Zimmermannët ndajnë të njëjtin dëshirë: shumë liri në punën e tyre me besimtarët. Kjo do t’u mundësonte atyre të vazhdonin udhëheqjen progresive, edhe nëse Kisha Katolike i refuzon ato në rajone të tjera të botës.

Sipas Elcom, autoritetit të pavarur rregullator shtetëror për sektorin e energjisë elektrike, nuk ka arsye për t’u shqetësuar për furnizimin me energji elektrike gjatë dimrit të ardhshëm. Megjithatë, ende ka rreziqe në lidhje me mbushjen e depozitave të gazit evropian. Në kontekstin zviceran, sfidat po rriten gjithashtu për shkak të pasigurisë në rrjet, që çon në rreziqe për stabilitetin.

Zvicra është mirë e pozicionuar për dimrin që vjen, sa i përket furnizimit me energji elektrike, sipas Elcom, në shqyrtimin e tij vjetor dhe parashikimit për sigurinë e furnizimit me energji elektrike. Sidoqoftë, autoriteti mbikëqyrës federal thotë se mbeten pasiguri në afat të shkurtër, të mesëm dhe të gjatë. Edhe në dimrin e katërt pas shpërthimit të luftës në Ukrainë dhe krizës energjetike që ka pasuar, është e pamundur të ketë një sinjal të plotë të sigurisë, transmeton albinfo.ch.

Sa rezervë është e nevojshme?

Rreziqet mbeten, veçanërisht në lidhje me mbushjen e depozitave të gazit evropian. “Për shkak të niveleve të ulëta aktuale të mbushjes së depozitave të gazit në Evropë dhe stimujve të kufizuar të tregut deri më tani, ka pasiguri në lidhje me shpejtësinë dhe shkallën e mbushjes,” shkruan Elcom. Për më tepër, në kontekstin e zhvillimeve gjeopolitike, ka pasiguri në tregun global të gazit.

Fabrikat e energjisë elektrike me gaz janë thelbësore për sigurinë e furnizimit në Evropë. Depozitat e gazit në Evropë janë aktualisht relativisht të zbrazëta. Megjithatë, për shkak të zhvillimeve gjeopolitike, disponueshmëria e gazit është e vështirë për t’u parashikuar.

Dimri i kaluar dhe dimri i ardhshëm

Furnizimi me energji elektrike në Zvicër është shumë i varur nga prodhimi i energjisë elektrike në vendet fqinje. Përderisa importet janë të mundshme dhe të lira, dhe vendet fqinje nuk kanë mungesë, kjo nuk paraqet një problem të madh. Dimri i kaluar shërben si shembull, kur, sipas Elcom, furnizimi me energji elektrike ishte gjithmonë i sigurt.

Kjo ishte kryesisht për shkak të disponueshmërisë së lartë të centralëve bërthamorë në Francë. Ndërkohë, u prodhua më pak energji nga era në Evropë dhe çmimet e energjisë elektrike të shkëmbyera në tregun e energjisë ishin të larta. Si rezultat, rezervuarët zviceranë u zbrazën shumë më shpejt në fillim të dimrit sesa vitet e kaluara. Megjithatë, niveli i mbetur i rezervës në fund të dimrit ishte ende shumë më i lartë se rezervat e energjisë hidrike që ishin siguruar më parë, sipas Elcom.

Zvicra krijoi këtë rezervë si një masë parandaluese për situata kritike të furnizimit. Ajo është një lloj rezervë energjie elektrike e ruajtur në formën e ujit në rezervoarë. Kur ka mungesë të energjisë elektrike nga burime të tjera, siç është dimri, ky ujë mund të përdoret në mënyrë të kontrolluar për të gjeneruar energji elektrike. Kjo siguron që rrjeti i energjisë mbetet i qëndrueshëm edhe në kohë krizash.

Sipas Elcom, kjo rezervë do të jetë e nevojshme edhe në të ardhmen. Autoriteti mbikëqyrës mbështet këtë rekomandim në bazë të rezultateve të një analize afatmesme të kryer nga operatori i rrjetit Swissgrid.

Zgjerimi i burimeve të energjisë rinovueshme gjithashtu kontribuon në sigurinë e furnizimit. Sidoqoftë, sipas Elcom, dimri i kaluar tregoi ndikimin në rritje të kushteve klimatike mbi furnizimin me energji elektrike në Evropë.

Industria farmaceutike zvicerane është në shqetësim të madh për shkak të mundësisë që SHBA të vendosin tarifa mbi medikamentet, një masë që mund të godasë rëndë ekonominë zvicerane dhe të kërcënojë deri në 26,000 vende pune.

Në një intervistë të dhënë për SRF News, René Buholzer, Drejtor i Përgjithshëm i Interpharma, theksoi se rreziku që SHBA të vendosin tarifa të larta mbi produktet farmaceutike është një kërcënim serioz për industrinë zvicerane, e cila është një nga eksportueset më të mëdha të medikamenteve në SHBA.

“Nëse lufta e tarifave eskalon, ky mund të ketë pasoja të rënda për Zvicrën,” tha Buholzer. Ai sqaroi se 27% e eksporteve të farmaceutikës zvicerane shkojnë në SHBA, ndërsa 60% e të gjitha eksporteve të Zvicrës në këtë treg vijnë nga industria farmaceutike. Nëse këto tarifa vendosen, sipas tij, mund të humben deri në 26,000 vende pune në një skenar më të keq.

Administrata e Presidentit Trump ka shprehur interesin e saj për të rritur prodhimin vendas të medikamenteve në SHBA duke përdorur tarifa, një masë që synon përforcimin e sigurisë së furnizimit. “Në kohë tensionesh gjeopolitike dhe pas përvojave të pandemisë, shumë shtete kanë kuptuar se është e rëndësishme të kenë platforma prodhimi dhe kërkimi brenda kufijve të tyre,” shpjegoi Buholzer.

Megjithatë, ai theksoi se përpjekjet për të ndërtuar një industri të tillë në SHBA, duke u mbështetur vetëm në prodhimin vendor, do të ishte një sfidë e madhe. “Një ilaç kalon disa herë kufijtë kombëtarë përpara se të arrijë tek konsumatori, dhe kjo është një industri shumë globale,” tha ai, duke theksuar rëndësinë e tregjeve të hapura dhe bashkëpunimit ndërkombëtar, transmeton albinfo.ch.

Interpharma ka dorëzuar një deklaratë tek autoritetet amerikane, ku ka shpjeguar arsyet pse tarifat janë të dëmshme. Buholzer theksoi se bashkëpunimi midis Zvicrës dhe SHBA-ve është shumë i fortë, dhe industria farmaceutike zvicerane ka investuar në mënyrë të konsiderueshme në SHBA. “Ne i kujtuam SHBA-ve se më shumë se një vit më parë, u nënshkrua një marrëveshje për të hequr barrierat teknike të tregtisë,” tha ai, duke shtuar se të dyja palët kanë pranuar standardet e njëra-tjetrës.

Investimet në SHBA mbeten një mundësi e rëndësishme për kompanitë farmaceutike. Kompanitë si Novartis dhe Roche kanë paralajmëruar investime të mëdha në SHBA, me një total prej 73 miliardë dollarësh në pesë vitet e ardhshme. “SHBA ka qenë gjithmonë një vend tërheqës për investime,” tha Buholzer, duke theksuar se këto investime janë gjithashtu një përgjigje ndaj kushteve të reja të tregut.

Nëse tarifat vendosen, shumë kompani do të fillojnë të shqyrtojnë mundësitë e tyre për të ndërtuar fabrika të reja, duke përfshirë mundësinë që ato të ndodhin në SHBA, dhe jo në Zvicër. “Nëse tregjet më të mëdha si SHBA dhe Kina mbyllen, do të ketë një intensifikim të konkurrencës për vendet ku mund të eksportoni,” shtoi ai.

Buholzer e vlerësoi mundësinë e vendosjes së tarifave si një kërcënim të mundshëm, duke shtuar se Zvicra duhet të përgatitet për këtë situatë. Ai shpreson që kjo nuk do të ndodhë dhe beson në punën e bërë nga qeveria zvicerane për të mbajtur kushtet e favorshme për investime. “Shpresojmë që tarifat të mos vendosen dhe besojmë në qeverinë zvicerane, e cila po bën një punë të shkëlqyer,” përfundoi ai.

Bisedimet për këtë çështje do të vazhdojnë në Gjenevë, më 9 maj, ndërsa Zvicra po shqyrton mundësitë për të përmirësuar kushtet që ta mbajë veten një vend tërheqës për investitorët e huaj.

Norma e inflacionit në Zvicër është tani në pikën më të ulët në vite: zero për qind. A është ky lajm i mirë apo i keq për konsumatorët dhe ekonominë?

Në prill, inflacioni në Zvicër ra në zero për qind, nga 0.3 për qind një muaj më parë, sipas Zyrës Federale të Statistikave (FSO).

Një nga arsyet për këtë rënie është se franga fitoi vlerë ndaj të gjitha monedhave kryesore në prill, pasi tarifat amerikane ndihmuan që franga të ishte një strehë e sigurt për investitorët.

Për krahasim, norma në eurozonë ishte 2.2 për qind në prill.

Megjithëse kjo mund të jetë një surprizë për shumë njerëz, në fakt norma e BE-së është në të vërtetë më e mirë për ekonominë sesa ajo e Zvicrës.

Pse është kështu?

Natyrisht, është më mirë për konsumatorët dhe ekonominë në përgjithësi kur inflacioni është i ulët kundrejt atij të lartë.

Një nga përfitimet e një inflacioni të ulët për konsumatorët është rritja e fuqisë blerëse.

Gjithashtu, normat e interesit janë më të ulëta, duke e bërë të favorshme për konsumatorët marrjen e hipotekave dhe kredive të tjera.

Kjo është tabloja e përgjithshme, por jo e tërë.

Kjo për shkak se inflacioni shumë i ulët, si norma aktuale zero për qind, mund të jetë e mirë për stabilitetin e çmimeve dhe kreditë, por ka të ngjarë të dështojë në drejtim të rritjes së aseteve tuaja, të tilla si kursimet dhe investimet e tjera që mund të keni.

Tarifa më të ulëta, më pak para

Sipas ekonomistëve zviceranë, Banka Kombëtare Zvicerane (SNB) ka të ngjarë të ulë normën e saj të interesit nga 0,25 aktuale në 0 për qind.

Kjo do të thotë që interesi për paratë tuaja do të jetë gjithashtu në fund, shkruan thelocal. Por kjo nuk është e gjitha  ka edhe një dobësi tjetër për t’u marrë parasysh, transmeton albinfo.ch.

Dhe ky është “inflacion negativ”  i quajtur teknikisht deflacion  i cili mund të ketë disa efekte negative tek konsumatorët.

Ndërsa në sipërfaqe mund të duket sikur konsumatorët përfitojnë nga deflacioni sepse çmimet vazhdojnë të bien dhe njerëzit mund të përballojnë të blejnë më shumë me të njëjtat të ardhura, në realitet nuk është kështu.

Ajo që ndodh është se me kalimin e kohës, deflacioni mund të çojë në dobësimin e ekonomisë dhe, përfundimisht, në uljen e pagave.

Çfarë ka përpara?

Ndërsa disa ekonomistë kanë përmendur mundësinë e deflacionit në Zvicër, kjo nuk është e shkruar në gur.

Në të gjitha veprimet e mëparshme, banka qendrore ka vepruar vazhdimisht me përgjegjësi, në favor të ekonomisë së vendit dhe konsumatorëve.

Pra, mbetet për t’u parë se cili do të jetë hapi i saj i ardhshëm.

Një punë e re në shërbimin e shpëtimit duket se po rezulton e suksesshme. Në vend që të punojnë në ekipe, paramedikët e trajnuar posaçërisht punojnë vetëm.

Një e moshuar po lufton me marrje mendsh. Gjendja e saj nuk përmirësohet me orë të tëra. E moshuara ka nevojë për ndihmë dhe telefonon në numrin e urgjencës 144. Në raste të tilla, Shërbimi i Mbrojtjes dhe Shpëtimit të Cyrihut kishte gjithmonë në shërbim dy mjekë ndihmës, së bashku me një ambulancë të madhe.

Falë një profesioni të ri, kjo nuk është më gjithmonë e nevojshme. Prej një viti janë vendosur të ashtuquajturit specialistë paraspitalorë. Ata udhëtojnë vetëm me një automjet të vogël dhe kujdesen për emergjencat që nuk janë çështje jete a vdekjeje.

Punëtorët e shpëtimit të trajnuar posaçërisht janë një risi e re në shërbimin e shpëtimit zviceran. Ashtu si në shembullin fiktiv, ata trajtojnë pacientët me marramendje, temperaturë ose diarre. “Simptoma të tjera të zakonshme përfshijnë problemet me presionin e gjakut ose dhimbjen e shpinës”, thotë menaxherja e projektit, Flavia Bütler.

Nëse dikush i raporton këto simptoma në numrin e urgjencës 144, fillon një proces triazhi. Qendra e operacioneve përdor një pyetësor për të përcaktuar nëse një specialist paraspitalor do të ishte i përshtatshëm.

Ndonjëherë shtrimi në spital është i nevojshëm

Tre persona janë duke punuar në pozicionin e ri në Mbrojtjen dhe Shpëtim të Cyrihut, dhe katër të tjerë janë duke kaluar nëpër trajnime. Qëllimi është që funksioni i ri të lehtësojë barrën e shërbimeve të urgjencës. Ngarkesa e punës është e konsiderueshme: Mbrojtja dhe Shpëtimi i Cyrihut kreu mbi 41,000 misione mjekësore në vitin 2024. Këto shifra kanë qenë vazhdimisht të larta vitet e fundit.

Sipas Bütler, viti i parë i projektit pilot ka treguar tashmë sukses: “Gjatë operacioneve, ambulancat janë të rezervuara për raste të tjera urgjente”, shkruan SRF, përcjell albinfo.ch. Megjithatë, ajo mund të thotë vetëm më vonë se sa lehtësim do të ketë në fund të fundit – kur të jenë në dispozicion më shumë specialistë paraklinik.

Specialistët paraspitalorë janë ndihmës të certifikuar me gati dy vjet trajnim shtesë. Gjatë vendosjes së tyre, ata ekzaminojnë pacientët pothuajse si mjekë të përgjithshëm. Ata vlerësojnë nivelin e kujdesit të nevojshëm.

Në një të tretën e rasteve, shtrimi në spital është përfundimisht i nevojshëm. Megjithatë, ky nuk është problem, thotë menaxherja e projektit Flavia Bütler. Stafi administron mjekimet ose infuzionet e nevojshme për homologët e tyre të sëmurë. Pas kësaj, gjithçka që duhet është një ambulancë për transportin spitalor”.

Shërbimet zvicerane të shpëtimit po dëgjojnë

Shërbimi i Mbrojtjes dhe Shpëtimit i Cyrihut aktualisht po teston profilin e ri të punës. St. Gallen Rescue po kryen gjithashtu një projekt të ngjashëm pilot.

Puna po tërheq gjithashtu interes në rajone të tjera për misione më pak të ndjeshme: Organizata e shpëtimit kantonal Valais dëshiron të prezantojë sistemin, siç raportoi së fundmi “Walliser Bote”. Dhe shërbimi i shpëtimit i spitaleve të Schaffhausen po pret me padurim rezultatet nga Cyrihu.

Për shkak se ky është një profesion krejtësisht i ri, në Cyrih në fillim ishin të nevojshme përshtatjet. Për shembull, stafi i qendrës së operacioneve rishikoi pyetjet që u bënin pacientëve të sëmurë gjatë një telefonate urgjente. Dhe specialistët paraklinik duhej të përshtatnin pajisjet e tyre.

Cyrih Protection and Rescue tani dëshiron të përsosë më tej procese të tilla: “Ne po bëjmë vazhdimisht rregullime,” thotë Flavia Bütler. Projekti pilot do të zgjasë deri në fund të vitit 2026. Pas kësaj, shpreson menaxheri i projektit, do të ketë mjaft “paramedik plus” të trajnuar dhe të aftë për t’iu përgjigjur urgjencave të vogla gjatë gjithë kohës.