Archives

Produktet vegane dhe vegetariene në Zvicër po ofrohen më pak, por kërkesa mbetet e lartë

Posted on by Alb

Rritja fillestare e disponueshmërisë së produkteve vegane dhe vegetariene në supermarketet zvicerane po qetësohet. Migros ka reduktuar gamën e markës së saj vegane “V-Love”, nga 145 produkte vitin e kaluar në rreth 110 sot për shitjet online, por ka zgjeruar ofertën e markave të jashtme, duke arritur afërsisht 1,200 produkte me etiketë vegane.

Coop ofron po aq produkte sa më parë, rreth 2,000, ndërsa zinxhiri gjerman Alnatura po mbyll degët në Zvicër, por produktet e saj mbeten në rafte.

Qumështi dhe zëvendësuesit e mishit bazuar në bimë janë produktet më të kërkuara, ndërsa djathërat vegane janë më pak popullorë. Sipas Swissveg, numri i vegetarianëve dhe veganëve në Zvicër stabilizohet rreth 5% të popullsisë, ndërsa shumë blerës janë konsumatorë rastësorë.

 

 

Gati 62 mijë persona lëndohen çdo vit gjatë skijimit në Zvicër

Posted on by Alb

Në Zvicër, pothuajse 62 mijë persona lëndohen çdo vit gjatë skijimit ose snowboarding-ut në pista. Për pak më shumë se një në pesë të lënduar, aksidenti është aq i rëndë sa çon në ndërprerje të punës për të paktën një muaj, paralajmëroi të martën Këshilli Zviceran për Parandalimin e Aksidenteve (BPA).

Sipas një analize të re të BPA-së, këto shifra kanë mbetur relativisht të qëndrueshme gjatë viteve të fundit. Raporti përmbledh të gjitha aksidentet e lidhura me skijimin dhe snowboarding-un gjatë 30 viteve të fundit.

Studimi bazohet në statistikat e BPA-së dhe të Shoqatës Zvicerane të Teleferikëve, të cilat përfshijnë të dhëna të detajuara për aksidentet që kanë kërkuar ndërhyrjen e patrullave të skive dhe shërbimeve të shpëtimit. Këto raste përfaqësojnë rreth një në pesë aksidente në total, transmeton albinfo.ch.

Nga të gjitha lëndimet vjetore, rreth 53 mijë i përkasin skijuesve, ndërsa 9 mijë snowboardistëve. Sipas BPA-së, rreth tre milionë banorë të Zvicrës shkojnë të paktën herë pas here për skijim, krahasuar me rreth 450 mijë persona që praktikojnë snowboarding.

Të dhënat tregojnë se lëndimet e gjurit janë më të shpeshtat. BPA thekson se shumë prej këtyre lëndimeve mund të parandalohen përmes rregullimit optimal të lidhëseve të skive, gjë që kërkon përputhje të saktë mes këpucëve dhe lidhëseve, si dhe rregullime të bëra nga profesionistë.

Përveç pajisjeve të papërshtatshme, vetëbesimi i tepruar dhe shpejtësia e lartë janë faktorë të rëndësishëm që kontribuojnë në aksidente. Më shumë se 90% e aksidenteve në pista janë individuale, pa përplasje me persona të tjerë.

BPA thekson gjithashtu se 15% e personave të përfshirë në aksidente pësojnë lëndime të moderuara që i pengojnë të punojnë për të paktën një muaj, ndërsa 6% lëndohen rëndë, duke shkaktuar paaftësi për punë për të paktën tre muaj.

Këto të dhëna do të ndihmojnë në identifikimin e zonave ku ndodhin më shpesh aksidentet. Snowparqet janë vënë veçanërisht në fokus, duke u hartuar rekomandime teknike për ndërtimin e kërcimeve dhe për sigurimin e uljeve të buta.

Për operatorët zviceranë të teleferikëve, këto të dhëna do të përdoren gjatë inspektimeve të rregullta të pistave dhe snowparqeve. Mangësitë tashmë regjistrohen dhe dokumentohen në mënyrë elektronike, duke u mundësuar resorteve të skive t’i adresojnë ato shpejt dhe në mënyrë transparente.

Si e festojnë Krishtlindjen fetë e ndryshme në Zvicër

Posted on by Alb

Edhe pse më shumë se një e treta e popullsisë në Zvicër nuk i përket asnjë komuniteti fetar, Krishtlindja mbetet një nga festat më të rëndësishme publike. Sot, kjo festë po përjetohet jo vetëm si një ngjarje fetare, por edhe si një periudhë bashkimi dhe solidariteti.

Sipas gazetarit të RTS për çështje fetare, Matthias Wirz, Krishtlindja është para së gjithash një festë e krishterë që shënon lindjen e Jezusit Krisht, e vendosur më 25 dhjetor që nga shekulli i IV, në përputhje me solsticin e dimrit. Për të krishterët, kjo datë simbolizon shpresën, dritën dhe ripërtëritjen shpirtërore, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, domethënia e Krishtlindjes ka tejkaluar kufijtë fetarë. Pema e Krishtlindjes dhe traditat shoqëruese janë bërë simbole që bashkojnë besimtarë dhe jobesimtarë.

Për myslimanët, Jezusi konsiderohet një profet i rëndësishëm, por lindja e tij nuk festohet. Disa, megjithatë, marrin pjesë në festimet kulturore perëndimore. Ndërkohë, në judaizëm, kjo periudhë shpesh përkon me Hanukën, Festën e Dritave, e cila shoqërohet me shkëmbim dhuratash.

Sipas RTS, Krishtlindja sot po shihet gjithnjë e më shumë si një festë universale, e përqendruar te bashkimi familjar, solidariteti dhe dhurimi, duke reflektuar realitetin multikulturor të shoqërisë zvicerane.

Merita Pinta, një zonjë e fortë, me shumë merita

Posted on by albinfo.ch

Merita Pinta është tashmë një emër i përveçëm në komunitetin shqiptar të Zvicrës dhe jo vetëm kaq. Ajo, duke themeluar dhe drejtuar një kompani (Prima Pflege) me dy shtëpi për të moshuar, ku punëson rreth 100 persona, është një punëdhënëse e respektuar në rrethin ku jeton, e më gjerë.

Për këto dhe merita të tjera, platforma mediale e ka zgjedhur atë Personalitet të Vitit 2025 për fushën e shëndetësisë. Në vazhdim, intervista e zhvilluar me Merita Pintën.

Albinfo.ch: Ju keni filluar rrugëtimin tuaj profesional si infermiere, ndërsa sot drejtoni një kompani afër 100 punonjës shëndetësorë. Si e përjetoni këtë transformim dhe cili ka qenë çelësi i suksesit tuaj?

Merita Pinta: Rrugëtimi nga pozita e infermieres deri në atë të drejtimit të kompanisë ka qenë një përvojë e jashtëzakonshme dhe sfiduese. Çdo hap ka kërkuar përkushtim, disiplinë dhe durim, por gjithashtu më ka dhënë mundësinë të mësoj shumë, jo vetëm për profesionin tim, por edhe për lidershipin, menaxhimin dhe marrëdhëniet me njerëzit. Këtë transformim e përjetoj si një kombinim krenarie dhe përgjegjësie – krenari për atë që kam arritur, por edhe përgjegjësi për ekipin tim, për banorët tanë dhe për komunitetin që ne shërbejmë.

Çelësi i suksesit, sipas mendimit tim, nuk është diçka e njëanshme, por rrjedh nga një kombinim faktorësh që bashkohen për të krijuar një rrugë të suksesshme. Një nga elementët kyç ka qenë pa dyshim besimi në vetvete, dashuria për profesionin dhe një vizion i qartë: ofrimi i shërbimeve të kujdesit shëndetësor me cilësi të lartë, por gjithashtu me ngrohtësi dhe humanizëm.

Një rol të rëndësishëm kanë luajtur gjithashtu njerëzit që kam pasur pranë, ata që më kanë mbështetur, frymëzuar dhe udhëhequr në çdo hap të këtij udhëtimi. Pa mbështetjen e familjes sime, shumë gjëra nuk do të ishin të mundura.

Për më tepër, aftësia për të mësuar nga çdo sfidë, për të qëndruar e përqendruar në objektivat e mia dhe për të ruajtur pasionin për punën që bëj, ka qenë dhe mbetet themeli i suksesit tim. Ky është një proces që vazhdon dhe që gjithmonë më motivon të jap më të mirën time çdo ditë. Suksesi nuk është një destinacion, por një rrugëtim i vazhdueshëm i përpjekjeve dhe përmirësimit të vazhdueshëm.

Albinfo.ch: Ju keni ndërtuar një karrierë të suksesshme që kulmoi me themelimin e “Prima Pflege” në viti

n 2016. Si erdhi ideja për ta krijuar këtë kompani dhe cilat kanë qenë hapat e parë?

Merita Pinta: Pas përfundimit të shkollës fillore në Aarau, kam realizuar një praktikë njëvjeçare në spitalin e Badenit. Gjatë kësaj periudhe, kuptova se kjo ishte fusha ku do të vazhdoja karrierën time. Kështu, vendosa të përfundoj zanatin për asistente shëndetësore. Pas kësaj, u martova me Bajramin dhe krijuam familje. Kemi dy djem, një 22-vjeçar dhe një 14-vjeçar.

Duke ndjekur pasionin për kujdesin shëndetësor, kam përfunduar studimet për infermiere si dhe kam marrë diplomën si eksperte për nxënës dhe studentë. Më pas, vendosa të zgjeroja njohuritë e mia duke studiuar menaxhimin në institucionet shëndetësore dhe paralelisht diplomova për sigurinë e cilësisë. Gjatë gjithë kësaj periudhe, kam kaluar shumë sfida dhe kam mësuar shumë mësime jetësore, të cilat kanë kontribuar në zhvillimin tim personal dhe profesional.

Në vitin 2016, hapa kompaninë time, Prima Pflege. Para kësaj punoja në “Betreutes Wohnen” (banim me përkujdesje), ku udhëhoqa dy qendra në Tegerfelden dhe Mellingen. Qendra në Tegerfelden u rinovua në vitin 2016 dhe në këtë mënyrë, pronarët që ishin aty më parë përfunduan kontratën. Pas kësaj, ata shprehën dëshirën për një bashkëpunim afatgjatë me mua. Kështu lindi ideja për themelimin e kompanisë time dhe hapjen e qendrës së parë në Tegerfelden.

Një vit pas themelimit, hyra në një projekt bashkëpunimi me Regionales Pflegezentrum Baden, që më mundësoi zgjerimin e kapaciteteve të qendrës, shtimin e numrit të banorëve dhe, njëkohësisht, rritjen e mundësive të punës. Ky ishte një hap i rëndësishëm në zhvillimin e kompanisë dhe në përmbushjen e qëllimit tim për të ofruar një kujdes të cilësisë së lartë për ata që kanë nevojë.

Kjo ka qenë një periudhë e pasur me përpjekje dhe sukses, dhe ndihem e lumtur që kam mundur të kontribuoj në fushën e kujdesit shëndetësor dhe të ofroj mundësi punësimi për shumë njerëz.

Albinfo.ch: Sot “Prima Pflege” ka dy qendra për të moshuar dhe afro 100 punonjës. Çfarë vlerash dhe filozofie udhëheqin punën tuaj në këtë kompani?

Merita Pinta: Vlerat që ne kultivojmë ndaj banorëve dhe të afërmve të tyre janë:

  • Respekti dhe dinjiteti për çdo individ
  • Gëzim i jetës dhe ngrohtësia
  • Siguri dhe përgjegjësi
  • Hapësirë dhe detyrimi për informim

Këto vlera janë thelbësore për krijimin e një mjedisi të besueshëm dhe të respektueshëm, ku çdo person ndihet i vlerësuar dhe i sigurt.

Ndërsa vlerat në raport me punonjësit tanë, janë:

  • Kërkesa dhe mbështetje
  • Drejtësi dhe barazi
  • Interes dhe efekt mësimor
  • Komunikim dhe feedback

Këto vlera udhëheqin bashkëpunimin tonë dhe krijojnë një mjedis ku çdo punonjës ndjehet i mbështetur dhe i inkurajuar të rritet dhe të zhvillohet.

Albinfo.ch: Një pjesë e mirë e stafit tuaj janë shqiptarë. Çfarë do të thotë kjo për ju dhe si ndiheni që po krijoni hapësira punësimi për bashkatdhetarët tuaj në Zvicër?

Merita Pinta: Për mua, fakti që një pjesë e madhe e stafit tonë janë shqiptarë është një burim krenarie dhe kënaqësie të veçantë. Ka një ndjenjë të papërshkrueshme kur mund të ofrosh mundësi punësimi dhe të krijosh hapësira për bashkatdhetarët tanë këtu në Zvicër. Kam disa punonjës që janë me mua që nga themelimi i kompanisë, dhe jam jashtëzakonisht mirënjohëse për punën e palodhur dhe përkushtimin që ata japin çdo ditë.

Albinfo.ch: Rruga drejt suksesit sigurisht nuk ka qenë e lehtë. Cilat kanë qenë momentet më të vështira dhe çfarë ju ka mbajtur të fortë gjatë këtij rrugëtimi?

Merita Pinta: Vështirësitë kanë qenë më të mëdha në fillimet e karrierës sime, sidomos kur fëmijët ishin të vegjël. Nuk ishte e lehtë të ishe nënë e dy fëmijëve dhe njëkohësisht të ndërtoje një biznes me përgjegjësi të madhe në një kontekst social të ri dhe ndonjëherë të sfiduar. Por vullneti dhe dëshira për të arritur qëllimet ishin më të forta se çdo pengesë, dhe kjo është ajo që më mbajti të fortë. Pas një periudhe të vështirë dhe shumë sakrificash, ia dola të arrij aty ku jam sot, dhe çdo hap përpara ka qenë një fitore që vlen shumë.

Albinfo.ch: Sa shpesh udhëtoni në Kosovë dhe çfarë ndjesie ju sjell rikthimi në vendlindje? Këtë vit, keni dërguar edhe punonjësit tuaj atje për të vizituar vendet më të njohura turistike e kulturore – si lindi kjo ide dhe si u prit nga ata?

Merita Pinta: Udhëtimet e mia në Kosovë janë një pjesë e veçantë dhe shumë e rëndësishme e jetës sime personale. Pavarësisht angazhimeve të shumta profesionale, përpiqem të bëj vizita të shkurtra atje disa herë në vit, sepse kjo lidhje me vendlindjen më jep energji dhe kujtime të paharrueshme.

Ideja për të dërguar studentët që kryen praktikën trevjeçare në kompaninë tonë në një udhëtim në Kosovë, lindi nga dëshira për të krijuar një eksperiencë të veçantë që forcon bashkëpunimin dhe shpirtin e ekipit. Ajo ishte një mundësi për t’u njohur më mirë me kulturën, historinë dhe traditat e Kosovës, duke e shndërruar këtë udhëtim në një eksperiencë të pasur, edukative dhe emocionuese. Gjatë vizitës, kaluam kohë të shkëlqyer në Prishtinë, duke shijuar atmosferën e qytetit.

Një moment që na la shumë mbresa ishte vizita në Reporting House, një vend që na dha një pasqyrë të thellë të historisë dhe ngjarjeve që kanë shënuar kohën moderne të Kosovës. Po ashtu, udhëtimi na çoi në Prekaz, një vend mbresëlënës që na kujtoi sakrificat e jashtëzakonshme gjatë Luftës së Kosovës dhe forcoi më tej lidhjen tonë me historinë e vendit.

Një tjetër moment që do ta mbaj mend gjithmonë ishte vizita në Gjakovë, ku u pritëm me një mikpritje të jashtëzakonshme. Ndalesa jonë në restorantin e Familjes Kryeziu në Avenue ishte një mundësi për të shijuar ushqimin tradicional dhe për të kaluar kohë të bukur me njëri-tjetrin.

Po ashtu, ne vazhduam udhëtimin tonë në qytetin e bukur të Prizrenit, ku vizituam Lidhjen e Prizrenit, një vend historik që ka luajtur një rol të rëndësishëm në formimin e kombit shqiptar. Po ashtu, shijuam bukuritë e qytetit dhe patëm mundësinë të vizitonim Shpellën e Gadimes, një vend shumë interesant që na befasoi me formacionet e saj natyrore.

Ky udhëtim ishte një eksperiencë e jashtëzakonshme për studentët – jo vetëm për njohuritë kulturore që morën, por edhe për momentet që kaluan së bashku si ekip. Reagimi i tyre ishte tepër pozitiv; shprehën emocion, respekt dhe admirim për historinë dhe natyrën e Kosovës. Për mua, kjo është shumë e rëndësishme, pasi ndihmoi që ata të krijonin një lidhje më të thellë me vendin dhe me njëri-tjetrin.

Momente të tilla janë kujtime të bukura që do t’i mbajmë gjatë gjithë jetës – dhe ndiej një krenari të madhe që kam mundësinë të ofroj jo vetëm një mundësi pune, por edhe një eksperiencë të pasur njerëzore dhe kulturore për ata që janë pjesë e ekipit tim.

Albinfo.ch: Këtë vit keni marrë një vendim të rëndësishëm për të hapur një repart të veçantë për të moshuarit shqiptarë. Si lindi kjo nismë dhe çfarë synoni të arrini me të?

Merita Pinta: Vendimi për të hapur një repart të veçantë për të moshuarit shqiptarë erdhi si pasojë e një realiteti që e kam përjetuar nga afër gjatë viteve të punës sime. Shumë të moshuar nga komuniteti ynë në Zvicër, edhe pse marrin kujdesin e duhur profesional, shpesh përballen me një izolim emocional për shkak të barrierave gjuhësore, ndryshimeve kulturore dhe traditave të tyre. Ata kanë nevojë për një komunikim të ngrohtë, për njerëz që i kuptojnë dhe një mjedis ku gjuha, ushqimi, muzika, besimet dhe zakonet janë pjesë natyrale e jetës së përditshme.

Në repartin tonë, të moshuarit shqiptarë mund të ndjehen si në shtëpinë e tyre, sepse ne kujdesemi për ta në një mënyrë që respekton identitetin e tyre kulturor. Ky repart nuk është vetëm një vend ku ata jetojnë dhe marrin kujdes, por një hapësirë ku mund të ruajnë dinjitetin, shpirtëroren dhe përkatësinë e tyre kulturore – elemente që janë po aq të rëndësishme sa edhe kujdesi mjekësor dhe profesional.

Gjithashtu, nuk mund të harrojmë se sakrificat e brezit të vjetër janë ato që na kanë mundësuar të arrijmë këtu ku jemi sot. Si pjesë e këtij komuniteti, e ndjej si detyrim të kontribuoj dhe të bëj më të mirën për ata që kanë mundësuar gjithë këtë. Ky është një projekt që ka lindur nga dashuria dhe respekti për komunitetin tonë dhe do të vazhdojë të mbështesë të moshuarit tanë në mënyrën më të dinjitetshme.

Me këtë rast do të informoj komunitetin tim për hapjen e këtij reparti dhe për mundësitë që ofron për ata që kanë nevojë për kujdes dhe mbështetje të veçantë. Shpresoj që ky iniciativë të jetë një hap përpara në ndihmën dhe mbështetje për ata që na kanë dhënë gjithçka.

Albinfo.ch: Sot jeni shembull i një gruaje shqiptare të suksesshme në Zvicër. Çfarë mesazhi do t’u përcillnit vajzave dhe grave të reja shqiptare që ëndërrojnë të arrijnë sukses këtu?

Merita Pinta: Sa u përket vajzave dhe grave shqiptare që ëndërrojnë suksesin në Zvicër, mesazhi im është ky: besoni në veten tuaj, punoni fort dhe mos kini frikë të nisni nga zeroja. Suksesi nuk matet me shpejtësi, por me vazhdimësi dhe integritet. Merrni mbi vete rreziqe të mençura, investoni në dije, ruani vlerat dhe kulturën. Zhvilloni një komunikim te shendosh me njerëzit e afërt që ju mbështesin. Çdo grua ka forcë të jashtëzakonshme brenda saj – mjafton ta besojë, ta kultivojë dhe ta drejtojë atë drejt qëllimeve të saj. Nëse ne ia dalim, hapim rrugë edhe për të tjerët. Zvicra ka një sistem arsimor dhe mundësi të shkëlqyera që mund të shfrytëzohen, kështu që mos hezitoni të bëni hapin e parë. Këtu ka mundësi për ata që janë të gatshëm të punojnë dhe të sakrifikojnë për t’u bërë versioni më i mirë i vetvetes.

Albinfo.ch: Çfarë kuptimi ka për ju të jeni përzgjedhur si “Personalitet i Vitit” nga albinfo.ch?

Merita Pinta: Për mua, të jem përzgjedhur si “Personalitet i Vitit” nga albinfo.ch është një nder i madh, një vlerësim që nuk e shoh vetëm si arritje personale, por si një mirënjohje për punën, sakrificat dhe vizionin e të gjithë atyre që kanë qenë pjesë e rrugëtimit tim. Ky çmim më jep motivim të vazhdoj me përkushtim dhe përgjegjësi edhe më të madhe, sepse e shoh si dëshmi se puna me vlerë, integriteti dhe këmbëngulja shpërblehen. Më bën të ndihem krenare për origjinën time, komunitetin tim dhe për faktin që mund të kontribuoj pozitivisht jo vetëm në zhvillimin profesional, por edhe në imazhin dhe fuqizimin e shqiptarëve në diasporë.

Albinfo.ch: Dhe në fund, si e shihni veten dhe rrugëtimin tuaj në të ardhmen – në dhjetëvjetorin e “Prima Pflege” dhe përtej tij?

Merita Pinta: Në të ardhmen, e shoh veten të përfshirë edhe më shumë në projekte të rritjes, inovacionit dhe profesionalizimit – jo vetëm të “Prima Pflege”, por edhe të vetes si lidere dhe sidoqoftë do te jem edhe më aktive në drejtim të organizimit të aktiviteteve kulturore artistike. Jam e vendosur të vazhdoj të ndërtoj, të sfidoj, të mësoj dhe të krijoj mundësi të reja. Në thelb, synimi im mbetet i njëjtë: të ndërtoj vlera që jetojnë gjatë dhe të jem shembull inspirimi për brezat e ardhshëm.

Reparti për të moshuarit shqiptarë

Në repartin tonë, të moshuarit shqiptarë mund të ndjehen si në shtëpinë e tyre, sepse ne kujdesemi për ta në një mënyrë që respekton identitetin e tyre kulturor. Ky repart nuk është vetëm një vend ku ata jetojnë dhe marrin kujdes, por një hapësirë ku mund të ruajnë dinjitetin, shpirtëroren dhe përkatësinë e tyre kulturore – elemente që janë po aq të rëndësishme sa edhe kujdesi mjekësor dhe profesional.

 

Taksa Kantonale e Aargaut do të ulet me 8 pikë përqindjeje

Posted on by albinfo.ch

Kantoni i Aargaut do të ulë ndjeshëm taksat në vitin 2026. Shkalla e taksës do të jetë 100 për qind në vend të 108 përqind. Këshilli i Madh (Parlamenti i Kantonit) e miratoi këtë masë me votat e Partisë Popullore Zvicerane (SVP) dhe FDP (Partia Liberale) kundër qendrës/së majtës dhe qeverisë, transmeton albinfo.ch. Raporti në vota ishte 74 me 62.

FDP mbështeti një ulje prej 8 pikësh përqindjeje. Kjo parti argumentoi se buxheti i shtetit i vitit 2025 do të tregonte gjithashtu një tepricë prej 5 deri në 6 pikë përqindjeje, një situatë që kishte ndodhur tashmë në vitet e mëparshme, shkruan swissinfo.ch. Ata pohuan se më në fund ishte koha për të korrigjuar situatën e të ardhurave dhe, si hap i dytë, për të ulur taksat e korporatave.

Partia Social Demokrate (SP) dhe Partia e Gjelbër e hodhën poshtë uljen e taksave, duke argumentuar se shkalla e taksave duhet të mbetet në 108 për qind. SP-ja pohoi se Aargau do të vepronte “në mënyrë neglizhente” duke ulur taksat kantonale, përcjell albinfo.ch. Të Gjelbrit folën për “urinë e kantonit”.

Partia e Qendrës mbështeti qeverinë kantonale dhe për këtë arsye Drejtorin e saj të Financave, Markus Dieth, i cili donte të ulte normën e taksave për vitin e ardhshëm me 5 pikë përqindjeje.

Rritet numri i udhëtarëve në Kosovë

Posted on by BR

Transporti ajror dhe hekurudhor kanë shënuar rritje të ndjeshme në muajin tetor të vitit 2025, ndërsa sektori i komunikimeve fikse ka regjistruar një rënie të lehtë të përdoruesve.

Agjencia e Statistikave të Kosovës ka publikuar raportin mujor për transportin dhe telekomunikacionin, nga i cili shihet se vendi po përjeton rritje të volumit të lëvizjeve dhe komunikimeve, sidomos në sektorin ajror dhe atë mobil.

Gjatë muajit tetor 2025, në Aeroportin Ndërkombëtar të Prishtinës janë regjistruar gjithsej 1,168 fluturime, që paraqet një rritje prej 8.7 për qind krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit 2024, shkruan Monitor, transmeton albinfo.ch.

Në të njëjtën kohë, numri i udhëtarëve të transportuar ajror ka arritur në 386,174, duke shënuar po ashtu rritje prej 8.7 për qind në krahasim me tetorin e vitit të kaluar.

Kjo rritje lidhet kryesisht me rritjen e kërkesës për udhëtime turistike dhe punësimi jashtë vendit, por edhe me shtimin e linjave ajrore që operojnë në Prishtinë, veçanërisht drejt Gjermanisë, Zvicrës dhe vendeve skandinave.

Edhe pse mbetet një nga sektorët më të vegjël në vend, transporti hekurudhor ka shënuar rritje të ndjeshme në qarkullimin e udhëtarëve.

Në Tetor 2025, me tren kanë udhëtuar 9,080 persona, që përbën 36.4 për qind më shumë se në tetorin e vitit 2024.

Megjithatë, nuk është regjistruar asnjë transport mallrash me tren gjatë këtij muaji, çka tregon se kapacitetet e transportit të ngarkesave përmes hekurudhës mbeten pothuajse të papërdorura.

Në anën tjetër, rrjeti telefonik fiks vazhdon të tkurret, si pasojë e migrimit të përdoruesve drejt platformave digjitale dhe komunikimeve mobile.

Në muajin Tetor 2025, numri i përdoruesve të telefonisë fikse ishte 67,783, duke shënuar rënie prej 0.4 për qind krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar.

Megjithatë, trafiku i realizuar në minuta është rritur në 1,981,558 minuta, që paraqet rritje të lehtë prej 0.7 për qind, duke treguar se ata që vazhdojnë ta përdorin këtë rrjet, e përdorin më aktivisht për komunikim.

Sipas raportit të ASK-së, telefonia mobile mbetet sektori më i fuqishëm i komunikimeve në Kosovë.

Në Tetor 2025, numri i përdoruesve me parapagim (Prepaid) ka arritur në 1,688,441, që është 2.74 për qind më shumë se në tetorin e vitit 2024.

Ndërsa përdoruesit me kontratë (Postpaid) janë rritur në 314,902, duke shënuar një rritje të lehtë prej 0.26 për qind. Këto të dhëna dëshmojnë se rrjeti mobil po vazhdon të zgjerohet, duke përfshirë gjithnjë e më shumë konsumatorë në shërbimet e internetit dhe komunikimit digjital.

Rritjet në transportin ajror, hekurudhor dhe në përdorimin e rrjeteve mobile tregojnë një dinamikë më të madhe të qarkullimit dhe komunikimit në vend.

Majorja e Policisë së Kosovës diplomon nga Akademia Kombëtare e FBI-së

Posted on by BR

Më 11 dhjetor 2025, Majore Luljeta Mehmeti – Quigley ka diplomuar me sukses si pjesëtare e Sesionit të 296-të të Akademisë Kombëtare të FBI-së.

Ceremonia e diplomimit u mbajt në Akademinë e FBI-së në Quantico, Virxhinia, Shtetet e Bashkuara të Amerikës, transmeton albinfo.ch.

Majore Mehmeti – Quigley bën pjesë në një grup të përzgjedhur të zyrtarëve të lartë të zbatimit të ligjit që përfundojnë këtë program prestigjioz dhe është një nga pak zyrtarët në historinë e Policisë së Kosovës që ka diplomuar nga Akademia Kombëtare e FBI-së. Në nivel të Shteteve të Bashkuara dhe ndërkombëtar, më pak se një për qind e zyrtarëve të zbatimit të ligjit kanë mundësinë të ndjekin këtë trajnim elitar në nivel ekzekutiv.

E njohur ndërkombëtarisht për përsosmëri akademike, Akademia Kombëtare e FBI-së ofron 11 javë trajnim të avancuar në lidership, komunikim, shkenca të sjelljes, përgatitje fizike dhe praktika bashkëkohore të zbatimit të ligjit. Pjesëmarrësit përzgjidhen bazuar në performancë të dëshmuar profesionale dhe potencial udhëheqës. Mesatarisht, zyrtarët e diplomuar kanë mbi 20 vjet përvojë në zbatimin e ligjit dhe kthehen në agjencitë e tyre për të shërbyer në pozita të larta udhëheqëse dhe strategjike.

Sesioni i 296-të përbëhej nga 254 zyrtarë të zbatimit të ligjit që përfaqësonin 47 shtete të SHBA-së dhe Distriktin e Kolumbisë, si dhe zyrtarë nga 24 shtete të botës, katër organizata ushtarake dhe dy agjenci federale civile, duke theksuar dimensionin e fuqishëm ndërkombëtar dhe ndërinstitucional të Akademisë.

Diplomimi i majores Mehmeti – Quigley nga Akademia Kombëtare e FBI-së pasqyron profesionalizmin, lidershipin dhe përkushtimin e saj ndaj punës në Policinë e Kosovës. Ky sukses forcon kapacitetin institucional të Policisë së Kosovës dhe përforcon përkushtimin ndaj standardeve moderne, demokratike dhe të harmonizuara ndërkombëtarisht të policimit.

Pjesëmarrja e saj në Akademinë Kombëtare të FBI-së rrit më tej aftësinë e Policisë së Kosovës për të zbatuar praktikat më të mira ndërkombëtare, për të forcuar partneritetet dhe për të kontribuar në sigurinë publike për të gjitha komunitetet në Kosovë.

Migracioni shqiptar: pritshmëri të larta, të ardhura më të ulëta jashtë vendit

Posted on by Alb

Hulumtimi Kombëtar i Migracionit 2024, i realizuar nga INSTAT në bashkëpunim me Bankën Botërore, sjell një pasqyrë të detajuar mbi profilin, arsyet dhe pasojat ekonomike të migracionit shqiptar, duke ofruar një bazë të rëndësishme për hartimin e politikave publike.

Sipas gjetjeve, migracioni shqiptar dominohet nga të rinj meshkuj, kryesisht të moshës 25–44 vjeç, me aftësi të mesme profesionale, të nxitur kryesisht nga kërkimi i mundësive më të mira ekonomike jashtë vendit. Më shumë se 75% e migrantëve aktualë janë meshkuj.

Studimi evidenton dallime të dukshme sipas nivelit arsimor dhe destinacionit. Rreth një e treta e shqiptarëve që emigrojnë drejt Shteteve të Bashkuara kanë arsim universitar, ndërsa vetëm 5% e atyre që shkojnë në Greqi kanë përfunduar arsimin e lartë. Gjithashtu, zonat bregdetare dhe qendrore të vendit shënojnë nivele më të larta migracioni, për shkak të afërsisë gjeografike me destinacionet kryesore si Italia dhe Greqia.

Para emigrimit, shumica e migrantëve janë të punësuar në vende pune me aftësi të ulëta dhe përfitojnë rreth 10% më pak të ardhura krahasuar me personat që qëndrojnë në vend. Tre muaj para largimit, rreth 75% e tyre janë të punësuar, por kjo përqindje bie ndjeshëm në muajin e fundit para emigrimit.

Një nga gjetjet kryesore të studimit është hendeku i madh mes pritshmërive dhe realitetit ekonomik të migrantëve. Ata prisnin të ardhura mujore mesatare prej rreth 3,900 dollarësh, ndërsa në realitet fitojnë rreth 2,200 dollarë. Si pasojë, edhe kursimet rezultojnë shumë më të ulëta se pritshmëritë, rreth 450 dollarë në muaj kundrejt 1,270 dollarëve të parashikuar. Ky hendek është veçanërisht i theksuar për migrantët në Greqi.

Hulumtimi përfshiu 3,804 familje migrantësh dhe 1,198 familje jo-migrantësh, duke kombinuar intervista ballë për ballë dhe sondazhe telefonike me shqiptarë që jetojnë jashtë vendit. Kjo metodologji siguron një pasqyrë të plotë mbi ciklin e migracionit, nga largimi deri te integrimi jashtë vendit.

Studimi shërben si një instrument kyç për ndërtimin e politikave migratore të bazuara në evidencë dhe është në përputhje me objektivat e Marrëveshjes Globale për Migracionin e Sigurt, të Rregullt dhe të Rregulluar. Drejtoresha e INSTAT, Elsa Dhuli, theksoi rëndësinë e migracionit në jetën e familjeve shqiptare, duke nënvizuar se varësia nga remitancat mbetet ende e lartë. Ndërsa përfaqësuesja e Bankës Botërore për Shqipërinë, Evis Sulko, vuri në dukje se shumica e migrantëve nuk kanë përfituar mbështetje të strukturuar gjatë procesit të emigrimit.

 

Rritje e lehtë e numrit të përfituesve të ndihmës sociale në Zvicër

Posted on by Alb

Në vitin 2024, 256,000 persona në Zvicër morën të paktën një përfitim të ndihmës sociale. Kjo i përket një niveli prej 2.9% të popullsisë, një rritje e vogël krahasuar me vitin 2023, kur niveli ishte 2.8%.

Megjithëse ka pasur një rritje të lehtë, Zyra Federale e Statistikave (FSO) thekson se niveli i ndihmës sociale ka mbetur i ulët që nga viti 2005. Një nivel i ngjashëm ose më i ulët është regjistruar vetëm në vitet 2008 dhe 2023.

 

Kosova shënon rritje industriale, prezantohen planet për mbështetjen e NVM-ve në 2026

Posted on by Alb

Agjencia për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë (KIESA) prezantoi Performancën Industriale të vitit 2025 dhe planet për mbështetjen e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme (NVM) për vitin 2026, gjatë konferencës së saj vjetore.

Kryeministri në detyrë, Albin Kurti, vlerësoi zhvillimet pozitive të vendit, duke përmendur uljen e krimit të organizuar, përmirësimin e sundimit të ligjit dhe forcimin e demokracisë. Ndërsa ministrja në detyrë e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari, nënvizoi rritjen e industrisë prodhuese dhe sektorit të shërbimeve, me fokus të veçantë në industrinë kreative, transmeton albinfo.ch.

Paneli i konferencës përfshiu drejtues të institucioneve kyçe, duke diskutuar mbështetjen financiare për bizneset në 2025 dhe planet për 2026, me qëllim fuqizimin e sektorit privat si shtyllë e zhvillimit ekonomik të Kosovës.

Australia ashpërson ligjet pas rastit të fundit

Posted on by BR

Australia është zotuar për ligje më të ashpra për armët të hënën, teksa është në zi për viktimat e sulmit më të rëndë me të shtëna masive në 30 vjetët e fundit.

Policia ka thënë se një baba me të birin e kanë kryer sulmin që i kanë lënë të vrarë 15 persona në një festë hebraike në plazhin e famshëm të Sidnejt, Bondi.

Incidenti i ka rritur pikëpyetjet nëse ligjet për armët në Australi, ndër më të ashprat në botë, kanë nevoje për një rishikim. Policia ka thënë se i dyshuari më në moshë ka pasur licencë për mbajtje armësh prej vitit 2015, për gjashtë lloje, raporton Evropa e Lirë, transmeton albinfo.ch.

Kryeministri australian, Anthony Albannese ka thënë se kabineti i tij është pajtuar për t’i shtrënguar ligjet për armët dhe për të punuar për përpilimin e një regjistri kombëtar për armët e zjarrit për t’i adresuar disa aspekte, sikurse numri i armëve për të cilat mund të jepet licencë dhe për ndryshim të periudhës së validitetit. “Rrethanat e njerëzve mund të ndryshojnë” u ka thënë ai gazetarëve para një takimi të kabinetit.

“Njerëzit mund të radikalizohen brenda një periudhe kohore. Licencat nuk duhet të jenë të përhershme”.

Pamje nga lart e personelit të emergjencës në vendin e ngjarjes së një incidenti me të shtëna në plazhin Bondi në Sidnej, Australi, 14 dhjetor 2025.

Të paktën 40 persona janë dërguar në spital pas sulmit, përfshirë dy zyrtarë policorë që janë në gjendje serioze. Mosha e viktimave dallon prej 10 deri në 87 vjeç.

Policia ka thënë se njëri prej të dyshuarve ka qenë emër i njohur për autoritetet, mirëpo nuk është konsideruar kërcënim i madh.

Transmetuesi kombëtar ABC dhe media tjera i kanë identifikuar burrat si Sajid Akram dhe Naveed Akram. Ministri i Brendshëm, Tony Burke ka thënë se babai ka arritur në Australi më 1998, me vizë studentore, ndërsa djali i tij është shtetas i lindur në Australi.

Sipas ABC-së, në makinën e sulmuesit janë gjetur dy flamuj të grupit ekstremist Shteti Islamik.

Për të punuar në Fiescheralp duhet të paguani mbi 1,200 franga

Posted on by BR

Ky është një lajm padyshim i pafat për punonjësit e restoranteve, hoteleve dhe shitjeve me pakicë në Fiescheralp (VS).

Për të punuar në vendpushimin e njohur malor – i vendosur në 2,212 metra mbi nivelin e detit dhe pa makina – punonjësit do të duhet të paguajnë biletat e plota të teleferikëve nga xhepat e tyre, e vetmja mënyrë për të hyrë në zonë.

Dhe polemika ka filluar në mënyrë të pashmangshme të shpërthejë. Një pronar restoranti i tha 20Minutes se situata është “skandaloze”, duke shtuar se “duke filluar nga ky sezon, punonjësit e kompanive private nuk kanë më të drejtë për zbritje në teleferikët e skive”. Si pasojë, ata duhet të paguajnë biletën e plotë. “Është 1,249 franga për AlpsPass me zonën e skive, ose 152 franga në muaj vetëm për teleferikun që lidh luginën me pllajën”, shpjegoi ai për gazetën franceze, transmeton albinfo.ch.

Vlen gjithashtu të përmendet se 20 vjet më parë, kostoja e një bilete sezonale për punonjësit ishte 120 franga. Vitin e kaluar, ishte 590, që dyfishon koston në vetëm një vit.

Punonjësit përfshinë 1,249 franga për skijim, edhe pse shumica e tyre nuk e praktikojnë këtë sport. 20Minutes shpjegon se kompania punëson rreth dhjetë persona dhe deri më tani ka mbuluar gjysmën e kostove. Por rritja e tepërt e kostove të personelit po shkakton probleme për sektorët e prekur. Një tjetër shkak për shqetësim është fakti se instruktorët e skijimit paguajnë vetëm 300 franga në sezon. Dhe kjo nuk është e gjitha: ata që drejtojnë një biznes mbështeten gjithashtu shumë te punëtorët e huaj, “por t’u ngarkosh atyre më shumë se 1,200 franga vetëm për të udhëtuar në punë është skandaloze. Kjo e bën punën më pak tërheqëse dhe krijon mungesë fuqie punëtore”.

I kontaktuar nga 20Minuten, Drejtori Ekzekutiv i Aletsch Bahnen AG deklaroi se punonjësit nuk janë të detyruar të blejnë vetëm bileta mujore ose AlpsPass. Ai tha se banorët e bashkisë mund të përfitojnë nga zbritja “për banorët” duke paraqitur “kartën blu” të lëshuar nga bashkia. Ai theksoi gjithashtu se udhëtimi për në punë është përgjegjësi e stafit, jo e ashensorëve. Megjithatë, versionet ndryshojnë sepse, sipas një operatori, “karta blu nuk është në dispozicion të punëtorëve sezonalë”.

Qytetet më të sigurta dhe më të jetueshme në botë, Berna në vendin e parë

Posted on by BR

Ndërsa ushqimi i shkëlqyer, jeta e natës apo hapësirat kulturore mund të jenë gjëja juaj e preferuar te qyteti ku jetoni, ka shumë faktorë të tjerë që e bëjnë një qytet një vend të mirë për të jetuar.

ECA International i vlerëson qytetet sipas një game të gjerë kriteresh, infrastruktura, cilësia e ajrit, akses në shërbime shëndetësore, siguria personale, tensionet politike, mundësia për të ndërtuar një rrjet social dhe për të pasur aktivitete çlodhëse, strehimi dhe shërbimet bazë, si edhe klima, për të hartuar vlerësimet vjetore të vendndodhjes për periudhën 2025-26, shkruan Monitor, transmeton albinfo.ch.

Këtë vit, nga 275 qytete të analizuara, qytetet evropiane zunë 38 nga 50 vendet e para, si edhe të gjithë 10 vendet e para të renditjes, me Bernën në Zvicër që u shpall fituesja absolute.

“Performanca e fortë e Evropës pasqyron dekada investimesh në mjedise të pastra, shërbime shëndetësore të nivelit botëror dhe infrastrukturë,” tha ECA International. “Vlen të theksohet se asnjë qytet evropian nuk figuron në 50 vendet e fundit, çka nënvizon atraktivitetin e kontinentit.”

Dhe po, Berna është e sigurt dhe e jetueshme, por a është një vend argëtues për të jetuar?

Së pari, ajo është shumë e bukur. Kryeqyteti de facto i Zvicrës është ndërtuar rreth një kthese të lumit Aare, dhe Qyteti i Vjetër (Altstadt) daton që nga shekulli i dymbëdhjetë.

Nëse udhëtoni drejt qytetit, sigurohuni të vizitoni Freibad Marzili, një zonë shumë e frekuentuar për not, ku mund të zhyteni në ujëra të kaltërta dhe të kristaltë, si edhe Kulturzentrum Reitschule, një hapësirë sociale dhe eventi që organizon koncerte, shfaqje teatrore dhe projeksione filmash.

Megjithatë, Zvicra nuk njihet për kosto të përballueshme jetese. Lista e qyteteve më të jetueshme e ECA International përfshin disa nga të njëjtat vende që shfaqen edhe në këtë përmbledhje të qyteteve më të shtrenjta për qira dhe në këtë studim mbi vendet më të kushtueshme për të ngrënë jashtë. Rezulton se jetueshmëria nuk është e lirë.

Qytetet më të sigurta dhe më të jetueshme në botë:

Berna, Zvicër

Kopenhagen, Danimarkë

Stavanger, Norvegji

Gjenevë, Zvicër

Qyteti i Luksemburgut, Luksemburg

Hagë, Holandë

Vjenë, Austri

Mynih, Gjermani

Dublin, Irlandë

Lisbonë, Portugali

Rrjeti më i rrezikshëm social sipas një studimi

Posted on by Alb

Një studim i ri tregon se Reddit është identifikuar si platforma më e rrezikshme për njerëzit që përballen me varësinë. Kjo lidhet me mungesën e hashtagëve që lidhen me përmbajtje të përshtatshme, anonimitetin e përdoruesve dhe rrezikun më të lartë të dezinformatave. Raporti shpjegon se këto kushte mund ta bëjnë më të vështirë rikuperimin për individët e prekshëm, veçanërisht kur nuk ekzistojnë komunitete mbështetëse. Pas Reddit, edhe X (ish-Twitter) dhe Bluesky janë përmendur si platforma me ndikim të dëmshëm.

Psikologia Ashley Murry thekson se ambienti online luan një rol të madh në rikuperim. Ajo shpjegon se njerëzit që kanë pak burime mbështetëse shpesh kthehen te Reddit ose X për këshilla, por këto burime shpesh zëvendësojnë ndihmën profesionale me informacione të pasakta. Rreziqet rriten veçanërisht kur këshillat vijnë nga profile anonime në vend të ekspertëve, ndaj ajo këshillon kërkimin e ndihmës mjekësore kur ka rrezik nga faktorët specifikë.

Pas publikimit të studimit, Reddit hodhi poshtë përfundimet. Një zëdhënës tha se metodologjia e përdorur ishte e paqartë dhe jo e saktë, duke theksuar se platforma ka shumë komunitete mbështetëse dhe mekanizma mbrojtës për përdoruesit. Reddit gjithashtu është vlerësuar pozitivisht në disa studime akademike për mbështetjen që ofron.

Mediumi zviceran shkruan për vizitën e Kurtit në Zvicër para zgjedhjeve të parakohshme

Posted on by Alb

Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka bërë një vizitë në Cyrih para zgjedhjeve të parakohshme në vendin e tij

“Ai u prit me duartrokitje të gjalla, siç shihet në një video që Kurti e postoi në Instagram të shtunën në mbrëmje”, shkruan mediumi zviceran Keyston-SDA, transmeton albinfo.ch.

Ministria zvicerane e Jashtme i tha agjencisë së lajmeve Keystone-SDA se nuk kishte plane për një takim zyrtar me përfaqësuesit zviceranë.

Rëndësia e komunitetit kosovar në Zvicër

Sipas Presidentes zvicerane Karin Keller-Sutter, midis 160,000 dhe 250,000 njerëz nga Kosova jetojnë në Zvicër. Ajo e bëri këtë deklaratë gjatë vizitës shtetërore të Presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani Sadriu, në Bernë në maj. Të dy udhëheqësit theksuan rëndësinë e komunitetit kosovar në Zvicër dhe rolin e tij në lidhjen e dy vendeve, përcjell tutje albinfo.ch.

Kosova do të mbajë zgjedhje të parakohshme parlamentare më 28 dhjetor, pas dy përpjekjeve të dështuara për të formuar qeverinë. Parlamenti i vendit, i pavarur që nga viti 2008, kishte refuzuar më parë të mbështeste si Kurti ashtu edhe kolegun e tij të partisë, Glauk Konjufca, gjatë votimeve për zgjedhjen e kryeministrit.

Partia pro-perëndimore dhe socialdemokrate e Kurtit, Vetëvendosje, doli si partia më e madhe në zgjedhjet e fundit, por nuk arriti shumicën. Që atëherë, parlamenti ka kaluar muaj të tërë duke diskutuar se kush duhet të marrë postet kryesore, duke penguar mbledhjen formale të tij.

 

Zvicra dhe lajmi i rremë për 85,000 punonjës të huaj: si viralizohet dezinformimi

Posted on by Alb

Së fundmi, në rrjetet sociale ka qarkulluar një lajm që pretendon se Zvicra po përballet me një mungesë të madhe të fuqisë punëtore dhe po rekruton 85,000 punonjës të huaj me paga të larta. Por ky informacion është i pavërtetë, dhe përhapja e tij ofron një shembull të qartë të mekanizmave të dezinformimit modern.

Origjina dhe konteksti i lajmit

Shifra 85,000 duket se ka lindur nga një artikull i vitit 2022 i agjencisë zvicerane Dynajobs, e cila vlerësoi mungesën e punëtorëve të kualifikuar pas pandemisë për të arritur nivelet e rritjes para-koronës. Megjithatë, kjo ishte një analizë kontekstuale dhe jo një plan rekrutimi. Lajmi u deformua më pas nga influencues dhe media online, duke e paraqitur këtë shifër si një rekrutim masiv i papërgatitur me paga marramendëse, transmeton albinfo.ch.

Pse u bë viral?

Patrick Haack, profesor i strategjisë në HEC Lausanne, shpjegon se lajmet e tilla bëhen virale për shkak të disa elementëve të përbashkët:

Tituj dhe imazhe të ekzagjeruara që tërheqin klikime (“clickbait”).

Paga të larta dhe reputacioni i Zvicrës si vend i dëshiruar për punë.

Një pjesë e të vërtetës që i jep lajmit dukshmëri dhe besueshmëri.

Lidhja me emocionet e lexuesve, që nxit shpërndarjen e mesazhit.

Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) mohon se ky informacion ka burim zyrtar. Zëdhënësi i SECO-së, Fabian Maienfisch, thekson se shifrat nuk vijnë nga institucionet zvicerane dhe këshillon interpretim të kujdesshëm të tyre. Edhe agjencia Adecco, shpesh përmendur në artikuj si një portë për këto punësime, sqaroi se programet e saj globale për rekrutim nuk kanë lidhje me Zvicrën dhe se mungesa e fuqisë punëtore po zbutet për shkak të ngadalësimit ekonomik.

Ky rast ilustron sipas njohësve të kësaj fushe, një fenomen të zakonshëm të dezinformimit: një shifër reale e nxjerrë jashtë kontekstit, kombinuar me tituj sensacionalë dhe një pjesë të së vërtetës që e bën lajmin më bindës. Rezultati është një lajm i rremë që shpërndahet masivisht dhe minon besueshmërinë e informacionit.

Si përfundim, lajmi rreth rekrutimit të 85,000 punonjësve të huaj është i pavërtetë, dhe duhet trajtuar me kujdes kritik nga publiku. Ky rast tregon rëndësinë e verifikimit të informacionit dhe ndikimin që dezinformimi mund të ketë në perceptimin publik të një vendi.

 

Parlamenti i Qytetit të Cyrihut u jep punonjësve një javë pushim shtesë

Posted on by albinfo.ch

Punonjësit e qytetit të Cyrihut do të marrin një javë të pestë pushimi. Këshilli i Qytetit (Parlamenti) vendosi këtë të shtunën. Më parë, ata kishin katër javë pushime, transmeton albinfo.ch. Tani, me plus gjashtë ditë pushimi të kompanisë në festat fetare si “Dita e Ngjitjes në Qiell” dhe pas Krishtlindjeve – në fakt, me shtesën e fundit kjo do të arrijë në gjashtë javë.

Me një votim prej 73 kundër 45, parlamenti i qytetit votoi një mocion nga Partia e Gjelbër Këshillit të Qytetit. Drejtori i Financave të qeversisë së qytetit Daniel Leupi (nga Partia e Gjelbër) u ofrua vullnetar për të pranuar propozimin, shkruan sda.ch. Ai tani do të hartojë një propozim dhe do ta paraqesë atë në Këshillin e Qytetit.

Aktualisht, punonjësit e qytetit kanë një ditë pushim më shumë se të punësuarit nga kantoni. “Por perceptohet si më pak,” tha Leupi. Kjo për shkak se ditët e pushimit të kompanisë nuk mund të zgjidhen lirisht.

Elina Duni, Ambasadorja e Xhazit Modern: Fituesja e Swiss Jazz Award 2025

Posted on by albinfo.ch

Në pasqyrën kulturore të Zvicrës, pak figura arrijnë të harmonizojnë mjeshtërisht traditën, modernitetin dhe identitetin kulturor ashtu sikurse Elina Duni. Fitimi i Swiss Jazz Award 2025 e kurorëzon një rrugëtim të jashtëzakonshëm artistik, duke e vendosur atë në qendër të skenës zvicerane dhe evropiane të xhazit. Ky çmim prestigjioz, i ndarë çdo vit në kuadër të Jazz Ascona, nderon personalitete që kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në kulturën muzikore helvetike – dhe në vitin 2025, kjo gjurmë mban emrin e Elina Dunit.

E lindur në Tiranë në vitin 1981, në një familje artistësh, Duni u ngjit për herë të parë në skenë në moshën pesëvjeçare, në radion dhe televizionin shqiptar. Pas rënies së regjimit komunist, ajo u zhvendos me nënën e saj në Gjenevë, ku u zhyt fillimisht në studimet e pianos klasike, për t’u orientuar më pas drejt xhazit, gjuhës muzikore që do të bëhej boshti i identitetit të saj profesional. Formimi në Universitetin e Arteve në Bernë e pajisi me instrumentet kompozicionale dhe improvizuese që do të përcaktonin stilin e saj të larmishëm. Gjatë kësaj periudhe, së bashku me Colin Vallon, Patrice Moret dhe Norbert Pfammatter, krijoi Elina Duni Quartet, një ansambël që solli në skenë një sintezë të re mes xhazit modern dhe tingujve të Ballkanit.

Photo: Maurizio Anderlini

Në vitin 2012, Duni iu bashkua shtëpisë diskografike ECM Records, një prej platformave më prestigjioze të xhazit botëror. Aty publikoi “Matanë Malit” (2012) dhe “Dallëndyshe” (2015), dy albume që u pritën me entuziazëm nga kritika dhe vendosën themelet e saj si një zë unik ndërkombëtar. Në bashkëpunim me kitaristin britanik Rob Luft, ajo u fut në një fazë të re krijuese, e cila kulmoi me albumet “Partir” (2018), “Lost Ships” (2020) dhe më së fundi “A Time To Remember” (2023) , një gur kilometrik në evoluimin e saj artistik, ku zëri i Dunit merr një dimension të ri: më intim, më universal, më thellësisht human.

Juria e Swiss Jazz Award e përshkroi Elina Dunin si një artiste “me talent të jashtëzakonshëm dhe me aftësinë për të krijuar një gjuhë muzikore poetike dhe emocionale, që ndërthur me delikatesë xhazin me muzikën tradicionale të vendlindjes së saj”. Më tej, juria theksonte se ajo “ka ditur të rinovojë gjuhën e xhazit dhe të frymëzojë një brez të tërë muzikantësh të rinj” – një vlerësim që i shtohet çmimit të saj të mëparshëm Swiss Music Prize 2017 dhe shumë vlerësimeve evropiane.

Në këtë kthesë të rëndësishme të karrierës, Elina Duni mbetet një artiste që e përdor muzikën si urë mes gjuhëve, historive, emocioneve dhe kulturave. Ajo vetë e përkufizon këtë mision artistik me thellësi.

albinfo.ch: Rrugëtimi juaj nisi nga xhazi i folklorit shqiptar dhe u zgjerua drejt xhazit universal. Si e përktheni identitetin kulturor në një gjuhë muzikore globale?

Elina Duni: “Gjatë gjithë karrierës sime 17-vjeçare kam pasur fatin të performoj pothuajse në të gjithë botën… Rrugëtimi ka nisur me interpretimin e këngëve folklorike shqiptare në xhaz, që në atë kohë ishte një risi e madhe. Qëllimi im ka qenë gjithmonë të shërbej poezinë që mbartin këngët folklorike shqiptare, thelbin e tyre poetik, dhe ta nxjerr në pah përmes xhazit. Po ashtu, kam dashur të ndërtoj një urë midis njerëzve dhe kulturave, për të treguar se ajo që na lidh është më e fortë se ajo që na ndan. Temat e lirisë, dashurisë dhe vdekjes janë universale, dhe kam kërkuar të ndriçoj pikërisht këtë universalizëm të folklorit shqiptar.”

albinfo.ch: Xhazi konsiderohet një muzikë komplekse dhe kërkuese. Si e përjetoni ju këtë kompleksitet si interpretuese dhe pedagoge?

Elina Duni: “Shtatë-tetë vitet e fundit kam zhvilluar më tej repertorin tim, duke integruar këngë të xhazit amerikan dhe kompozime origjinale me Rob Luft. Unë jap mësim xhazi në Universitetin e Baselit, sepse xhazi është një fjalor i domosdoshëm në muzikën që unë bëj. Është një muzikë që nuk mbaron kurrë, bukuria e saj qëndron te pafundësia e saj. Për artistin, kjo është sfidë, por edhe liri. Rrugëtimi im, që nisi shumë ballkanik, tashmë është hapur drejt një identiteti më universal, duke integruar stile të ndryshme dhe gjuhë muzike të shumta.”

albinfo.ch: Juria e Swiss Jazz Award 2025 vlerësoi aftësinë tuaj “për të rigjallëruar gjuhën e xhazit”. Çfarë nënkupton për ju rigjallërimi i xhazit sot?

Elina Duni: “Publiku shqiptar i diasporës është shumë i veçantë për mua. Edhe kur nuk luaj këngë shqiptare, ata reagojnë me energji, pasthirrje, duartrokitje të flakta. Më mbajnë pezull. Për mua, rigjallërimi i xhazit nënkupton hapjen e tij ndaj kulturave, historive dhe emocioneve të ndryshme. Xhazi është një territor i gjallë, jo një traditë e ngrirë. Jam shumë e lumtur që publiku im vazhdon të më mbështesë dhe të zbulojë xhazin përmes punës sime, qoftë kur këndoj folklor shqiptar, qoftë kur eksploroj horizonte të reja muzikore.”

Elina Duni do të performonte më 28 qershor 2025 pas ceremonisë së ndarjes së çmimit në Ascona, e shoqëruar nga një bend superprofesional si: Rob Luft (kitarë), Matthieu Michel (flugelhorn), Patrice Moret (bass) dhe Corrie Dick (bateri).

Swiss Jazz Award, i themeluar në vitin 2007, është një nga çmimet më të rëndësishme të xhazit në Zvicër, me fitues të mëparshëm si Bruno Spoerri, Franco Ambrosetti, Othella Dallas dhe Swiss Jazz Orchestra.

Elina Duni është sot një nga zërat më të fuqishëm të xhazit evropian: një artiste që ndërton ura, një interpretuese që ringjall gjuhë muzikore dhe një personalitet që e bën kulturën shqiptare pjesë të dialogut global. Për këtë arsye, Albinfo.ch e shpall me krenari Personalitetin e Vitit 2025 në fushën e kulturës.

Visar Kryeziu – Different Shows

Ta ndriçoj universalizmin e folklorit shqiptar

“Qëllimi im ka qenë gjithmonë të shërbej poezinë që mbartin këngët folklorike shqiptare, thelbin e tyre poetik, dhe ta nxjerr në pah përmes xhazit. Po ashtu, kam dashur të ndërtoj një urë midis njerëzve dhe kulturave, për të treguar se ajo që na lidh është më e fortë se ajo që na ndan. Temat e lirisë, dashurisë dhe vdekjes janë universale, dhe kam kërkuar të ndriçoj pikërisht këtë universalizëm të folklorit shqiptar.”

 

“Turistët snajperistë”: Kush ishin të huajt në rrethimin e Sarajevës?

Posted on by albinfo.ch

Në vendin ku si dhjetvjeçar u godit nga snajperi, në tetor të vitit 1992, Elvedin Suliq sot qëndron i qetë, duke menduar për fytyrën e panjohur të personit që qëlloi mbi të dhe mbi qindra fëmijë të tjerë gjatë rrethimit të Sarajevës.

Shkëmbinjtë e mprehtë ishin një nga bazat e snajperistëve të Ushtrisë së Republikës Sërpska në atë kohë.

Prej aty, snajperistët kishin pamje të qartë mbi rrugën ku banonte Elvedini në lagjen e vjetër Sedrenik.

“Isha kështu, me shpinën kthyer, duke luajtur me fëmijët. Dëgjova një breshëri të shtënash. Të gjithë fëmijët ikën, të shpërndarë, por unë u qëllova”, kujton Elvedini plagosjen e tij në vitin 1992.

Ai thotë se snajperisti nuk u ndal pas goditjes së parë: “Përpiqej të më eliminonte, të më vriste qëllimisht”.

Hasan Jusoviq, fqinj i Elvedinit dhe shofer taksie, kujton gjithashtu se snajperisti ishte këmbëngulës në planin e tij për ta vrarë fëmijën.

“E tëra çfarë dëgjoja, ishte një rënkim. Thanë, një fëmijë i plagosur”.

Hasani kishte makinë dhe donte ta çonte Elvedinin në spital.

“Të shtënat filluan përsëri, u ktheva, fëmija ishte në ulësen e pasme, i shtrirë, i përgjakur… Gjak kishte në të gjithë ulësen. Nisa makinën me shpejtësi të plotë drejt spitalit. Fëmija ulërinte, por ishte i vetëdijshëm. Xhami i pasmë shpërtheu, më goditi…”, kujton Hasani.

Gjatë pothuajse katër vjetëve të rrethimit të Sarajevës nga Ushtria e Republikës Sërpska, çdo i dhjeti fëmijë nga mbi 1.600 që u vranë në qytet, u godit nga snajperi, sipas të dhënave të shoqatave të viktimave dhe vendimeve të gjykatave ndërkombëtare. Mbi 14.000 fëmijë u plagosën.

Elvedini nuk e mori vesh kurrë se kush ishte njeriu që e plagosi.

Asnjë snajperist i Ushtrisë së Republikës Sërpska nuk është ndjekur penalisht, edhe pse, sipas vendimeve të Gjykatës Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë, fushata e snajperëve kishte për qëllim terrorizimin e civilëve në Sarajevë, ku u vranë mbi 11.000 njerëz.

Më shumë se tridhjetë vjet më vonë, mediat në Bosnje dhe Hercegovinë dhe në mbarë botën shkruajnë sërish për vrasjet e qytetarëve të Sarajevës nga snajperët.

Këtë herë, terrori ka marrë edhe një dimension të ri, pas nisjes së hetimeve nga prokuroria në Milano për të ashtuquajturit “turistë snajperistë” dhe “safarët me snajper”.

Hetimi nis para publikimit të librit

Në fillim të nëntorit, mediat italiane raportuan se prokuroria e Milanos kishte hapur një hetim për “snajperistët e fundjavës”, të cilët, sipas denoncimit të shkrimtarit dhe gazetarit Ezio Gavazzeni, paguanin shuma të mëdha për të shkuar në pozicionet e Ushtrisë së Republikës Sërpska rreth Sarajevës dhe për të vrarë civilë me snajperë, kryesisht “për kënaqësinë” e tyre.

Gavazzeni, pas disa përpjekjeve të Radios Evropa e Lirë për ta intervistuar, bëri të ditur se nuk dëshiron të flasë.

Ndërkohë, ai mbajti një konferencë për shtyp në Milano, ku njoftoi se në shkurt do të publikojë një libër mbi “safarët me snajper”.

Ai tregoi se për herë të parë kishte lexuar për shkuarjen e të huajve në luftë në vitin 1995, në një artikull në gazetën “Corriere della Sera”, dhe kishte filluar të shkruante mbi këtë temë.

Megjithatë, ai ndaloi pasi kuptoi se informacioni ishte shumë i pakët.

Situata ndryshoi vetëm në vitin 2022 me dokumentarin “Sarajevo Safari” të regjisorit slloven, Miran Zhupaniç.

Si në film, ashtu dhe në padinë e këtij viti, figurë qendrore është Edib Subashiq – oficer në pension i Ushtrisë së Bosnje dhe Hercegovinës.

Ai shpjegon se shërbimet e inteligjencës së Ushtrisë së Bosnje dhe Hercegovinës morën informacione rreth ardhjeve nga Italia pas arrestimit në vitin 1993 të një vullnetari serb nga qyteti Paraqin, në lagjen Hrasno Bërdo të Sarajevës.

“Atëherë kuptuam se ekzistonte një ‘safari’… që do të thotë se njerëzit paguanin për të qëlluar mbi njerëzit, ndryshe nga mercenarët e zakonshëm. Ne i njoftuam shërbimet e inteligjencës italiane, që ishin pjesë e UNPROFOR-it në Sarajevë në atë kohë. Ua dhamë të dhënat dhe kërkuam hetime. Shumë shpejt, rreth fillimit të vitit 1994, morëm përgjigje se ishte gjetur vendi në Itali nga ku organizohej gjithçka dhe se autoritetet italiane e kishin ndalur këtë aktivitet”, përsëriti Subashiq disa herë për mediat, në nëntor dhe dhjetor, pas nisjes së hetimeve.

Ajo që askush nuk e thotë është përse Italia, menjëherë pas këtyre zbulimeve, nuk nisi hetime dhe nuk i ndëshkoi organizatorët dhe pjesëmarrësit.

Radio Evropa e Lirë kërkoi përgjigje nga agjencitë italiane të inteligjencës, prokuroria në Milano, si dhe nga Ambasada e Italisë në Sarajevë dhe përmes konsullit të përgjithshëm të Bosnje dhe Hercegovinës në Milano, por askush nuk dha koment.

Sipas Gavazzenit, pjesëmarrësit takoheshin në Trieste, përpara se të udhëtonin në Beograd dhe më pas në Sarajevë, drejt pozicioneve të snajperëve, nga ku mund të qëllonin mbi qytetarët.

Nga Aeroporti i Triestes thanë për Radion Evropa e Lirë se nuk kanë të dhëna për fluturimet e viteve ’90.

Edhe nëse ka pasur të tilla, ato janë ruajtur vetëm për dy vjet.

“Gjithçka që lidhet me fluturimet e mbi tridhjetë vjetëve më parë, nuk ekziston më, as në kujtesë. Edhe statistikat e trafikut nga ato vite, që ruhen sot, janë të përgjithshme”, thanë nga Aeroporti i Triestes në përgjigje të pyetjes mbi të dhënat ose dëshmitë për udhëtimet e “turistëve snajperistë”.

Ajo që Gavazzeni nuk e thotë, është nëse dihet identiteti i ndonjërit prej atyre personave që po hetohen nga prokuroria nën dyshimet për “vrasje me qëllim të paramenduar” dhe “motive të ulëta”.

“Safari” para Tribunalit në Hagë

Fjala “safari”, e përdorur për të përshkruar të huajt që qëllonin mbi qytetin e rrethuar për “argëtim”, u përmend për herë të parë në vitin 2003 në Tribunalin e Hagës, gjatë dëshmisë së dëshmitarit të mbrojtur C-017, në gjyqin kundër Sllobodan Millosheviqit, president i atëhershëm i Serbisë, i akuzuar për krime lufte.

Dëshmitari identifikoi Nicholas Ribiqin, i njohur si “Kanada”, pasi vinte nga Kanadaja, dhe tha se ai kishte ardhur për një “safari, për të gjuajtur njerëz”.

Se kur dhe si mbërriti Ribiq në Sarajevë nuk dihet, por dihet se ishte me origjinë nga Bosnje dhe Hercegovina.

Më vonë, ai iu bashkua Njësisë Speciale të Ushtrisë së Republikës Sërpska “Beli Vukovi” (Ujqërit e Bardhë), e formuar në vitin 1993.

“Ndoshta e tërhoqi origjina e tij dhe për këtë iu bashkua ushtrisë serbe… Ai ishte me origjinë nga Bosnje dhe Hercegovina”, thotë Janko Sheshllija, ish-pjesëtar i kësaj njësie, i cili e mohon ekzistencën e turistëve që qëllonin mbi banorët e Sarajevës për para.

Megjithatë, kishte vullnetarë të huaj. Sheshllija thotë se ata kishin ardhur për arsye ideologjike për të luftuar.

“Kishte vullnetarë nga Rusia, Ukraina dhe nga vendet e Lindjes. Madje, ishte edhe një francez, nëse doni shembull konkret, një francez i vërtetë, jo me origjinë serbe”, thotë ai.

Fakti që Ribiq qëndroi më shumë se një fundjavë në Sarajevë, konfirmohet edhe nga pamjet e kapjes së pjesëtarëve të forcave paqeruajtëse të OKB-së si pengje në Pale, si dhe nga një proces gjyqësor që u zhvillua më vonë në Kanada.

Për shkak të lidhjes së paqeruajtësve me shtyllat elektrike, për të parandaluar sulmet e planifikuara të NATO-s mbi pozicionet serbe, Ribiq u dënua në Kanada me tre vjet burg.

Por, nuk ishte vetëm Ribiq me pasaportë kanadeze që ishte në pozicionet serbe mbi Sarajevë.

Emir Ramiq, drejtor i Institutit për Kërkime Gjenocidi në Kanada, thotë për Radion Evropa e Lirë se ka informacione se disa persona ishin të përfshirë.

“Kemi informacione se bëhej fjalë për fundjava, që do të thotë të premten, të shtunën, të dielën… Gjithashtu, kemi informacione se qytetarë kanadezë që aktualisht nuk jetojnë në Kanada, që janë diku tjetër, kanë marrë pjesë në këtë”, thotë Ramiq.

Ai shton se ka informacione se edhe gjyqësori kanadez do të fillojë veprime përgatitore hetimore, në lidhje me këto udhëtime.

Serbë vendas dhe të huaj në Gërbavica

Personi i vetëm i përmendur në kontekstin e “safarit”, Nicholas Ribiq, njihet nga Sllavko Alleksiq, një “vojvodë çetnik” dhe figurë qendrore gjatë luftës në lagjen e okupuar të Sarajevës, Gërbavica, mbi të cilën ndodhej një nga bazat snajperike në Varrezat Hebraike.

Alleksiq drejtonte një njësit paraushtarak të quajtur “Njësiti Çetnik i Sarajevës së Re”, i cili më vonë u integrua në Ushtrinë e Republikës Sërpska.

Kontradiktor edhe pas luftës, ai u dënua për nxitje të urrejtjes kombëtare, racore dhe fetare, për përçarje dhe për jotolerancë.

Alleksiq thotë për Radion Evropa e Lirë se njësia e tij përfshinte të huaj, por jo ata që përmenden sot.

“Kishim rusë, rreth pesëdhjetë… Ata ishin vullnetarë, jo vrasës. Sa u përket këtyre burrave të pasur që vinin… ne nuk pamë askënd, dhe askush nuk kontaktoi komandën tonë ose mua personalisht”, thotë ai.

Ndryshe nga Alleksiqi, në Hagë më 2007 foli John Jordan, një zjarrfikës amerikan, i cili gjatë luftës vizitonte pozicionet e forcave serbe mbi Sarajevë.

Ai tha se aty kishte parë “vrasës safari” të huaj dhe kishte dëgjuar se fëmijët dhe gratë e bukura ishin trofetë më të kërkuar.

Edhe pse nuk e kishte parë asnjërin prej tyre duke qëlluar, ai kishte vëzhguar se si trajtoheshin dhe lëviznin rreth pozicioneve të njohura snajperike.

“Ishte krejt e qartë se personi që udhëhiqej nga njerëzit që e njihnin terrenin, ishte plotësisht i panjohur me vendin, dhe mënyra se si ishte i veshur dhe armët që mbante, më bënë të mendoj se bëhej fjalë për ‘turist gjahu’. Ky është një term që e dëgjova për herë të parë në Bejrut, ku pamë se e njëjta gjë ndodhte rreth linjës së gjelbër”, tha Jordan atëkohë.

Ish-zëdhënësja e Tribunalit të Hagës, Florence Hartmann, thotë për Radion Evropa e Lirë se ata dinin për këtë fenomen, por jo për mënyrën se si organizohej.

“Është jashtëzakonisht e rëndësishme që të fillojë një hetim gjyqësor dhe të zbulohet se kush ishin organizatorët”, thotë ajo.

Vuçiq në fushën e betejës rreth Sarajevës?

Në nëntor, gazetari kroat, Domagoj Margetiq, i përcolli prokurorisë në Milano – e cila po kryen hetime për “snajperistët e fundjavës” – informacione se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka marrë pjesë ose ndihmuar në “turizmin e snajperistëve”.

Margetiq publikoi fotografi, në të cilat Vuçiq ishte i pranishëm në një nga pozicionet serbe në Sarajevë, prej ku, sipas dëshmitarëve, shtetas të huaj dhe forcat serbe qëllonin dhe vrisnin civilë.

Vuçiq i hodhi poshtë akuzat dhe paralajmëroi padi kundër medias që i publikoi këto informacione.

Duke folur për Televizionin Informer, Vuçiq tha se nuk kishte dëgjuar kurrë për një “safari” të tillë.

“… por kjo nuk është e rëndësishme. Unë nuk kisha pushkë. Madje, edhe kur shkova aty dhe pyeta nëse mund të qëndroja me ta, më thanë ‘vogëlush, kthehu, na duhet një gazetar që di anglisht’”, tha Vuçiq.

“A do të qëlloj dikë dhe ta xhirosh?”

Gazetarët dhe fotoreporterët e huaj, gjatë pothuajse gjithë kohës së luftës në Bosnje dhe Hercegovinë, nga viti 1992 deri në fund të vitit 1995, kishin mundësi të qëndronin herë pas here në pozicionet e forcave serbe rreth Sarajevës.

Radio Evropa e Lirë kontaktoi disa prej tyre, por askush nuk dëshmoi se kishte parë ndonjë të huaj që kishte paguar për të shkuar në Sarajevë dhe për të qëlluar.

Peter Kullmann shkoi për herë të parë në Bosnje dhe Hercegovinë në vitin 1992 si fotograf i agjencisë Reuters.

Ai kujton se në dimrin e atij viti, diku rreth Krishtlindjeve, ishte vetë shënjestër e një snajperisti, teksa bashkë me gazetarin e Reutersit, Kurt Schork, po përpiqeshin të largoheshin nga baza e OKB-së në Sarajevë.

“Po ecnim nëpër një parking, kur plumbi i snajperit kaloi mes meje dhe Kurtit, mes kokave tona. Ishte i destinuar për njërin prej nesh, por patëm fat”, kujton ai për Radion Evropa e Lirë.

Më vonë, bashkë me gazetarin e gazetës New York Times, John Burns, Kullmann vizitoi për herë të parë një nga pozicionet snajperike të forcave serbe në Varrezat Hebraike.

Aty, krejt papritur, dëgjoi gjermanishten e tij amtare. Ishin njerëz me prejardhje nga Ballkani, që jetonin dhe punonin në qytete të Gjermanisë.

Ai kujton sidomos ata që vinin nga Shtutgarti – vendlindja e tij – të cilët pas përfundimit të punës të premten, niseshin drejt rrethimit të Sarajevës.

“Vinin në grupe, direkt pas punës. Autobusi i sillte gjatë natës në Sarajevë. Qëndronin dy ditë në vijën e frontit dhe pastaj ktheheshin natën, për të qenë në vendet e punës të hënën në mëngjes. Njiheshin si çetnikët e fundjavës”, thotë Kullmann për Radion Evropa e Lirë.

Ai kujton se ata mbanin armë dhe ishin të gatshëm të qëllonin.

“Ndodhte që dikush prej tyre më pyeste nëse doja të qëllonte, dhe nëse mund të xhiroja me pajisjet e mia. Sigurisht, u thosha jo, mos e bëni… Nuk duhej t’i zemëroje ata njerëz, por duhej të shpikje gjithmonë një arsye pse nuk duhej ta bënin”, kujton Kullmann.

Snajperist i Ushtrisë së Republikës Sërpska në Varrezat Hebraike në Sarajevë. Autori i fotografisë, Peter Kullmann, ia siguroi atë Radios Evropa e Lirë ekskluzivisht për qëllimet e artikullit në lidhje me aktivitetin e snajperistëve në Sarajevë.

Kullmann thotë për Radion Evropa e Lirë se ndaj tij dhe Burnsit qëlluan kur zbritën nga Varrezat Hebraike dhe hynë në Sarajevë.

Kur u kthyen më vonë, pyetën përse automjeti i tyre, i shënuar qartë me “New York Times”, ishte qëlluar menjëherë pas largimit nga pozicionet e snajperistëve.

Ata u përgjigjën: “Qëlluam sepse na dukej argëtuese”.

Fotografi italian, Mario Boccia, që ka vizituar pothuajse të gjitha zonat e luftës në ish-Jugosllavi, përfshirë Bosnje dhe Hercegovinën, tregon se nuk ka hasur turistë lufte nga Italia, sepse do t’i kishte raportuar menjëherë. Por, ka takuar të huaj të tjerë në Bosnje.

“Në Grbavicë kam takuar dhe fotografuar një grek dhe një person që ka thënë se vjen nga SHBA-ja. Të dy ishin të motivuar ideologjikisht dhe nuk e kishin problem të prezantoheshin si luftëtarë të huaj. Amerikani tha se ishte nip i çetnikëve që ishin larguar nga Jugosllavia pas Luftës së Dytë Botërore. Greku e quante veten ‘nazist’ dhe thoshte se luftonte kundër myslimanëve dhe hebrenjve”, thotë Boccia.

“Çfarë lloj njerëzish janë këta?”

“Çfarë lloj njeriu është ai që qëlloi vajzën time 3-vjeçare?”, pyeste më 7 maj, 1992, Rifat Bajroviq, babai i Senidës, e cila u plagos nga një snajper në lagjen Hrasno-Bërdo të Sarajevës, ku një vit më vonë u arrestua një vullnetar serb nga Paraqini.

Sipas deklaratës së tij, “të huajt vinin në Sarajevë për të vrarë njerëz”.

Sikurse Rifati atëkohë, edhe Elvedini sot vazhdon të përballet me pyetje dhe pasojat e këtij akti monstruoz.

“Vij thjesht për ta kuptuar atë ndjenjë që ai e kishte në atë moment. Më së shumti do të doja ta shihja këtu. Do ta pyesja se çfarë po mendonte ndërsa po qëllonte drejt meje… Nuk e di a i vjen keq apo është i kënaqur që unë mbeta gjallë, që shpëtova”.

Prokuroria në Milano pritet të njoftojë publikun për rezultatet e hetimit në mars të vitit 2026. Nëse ngre aktakuzë dhe vërteton fajësinë, kjo do të ishte hera e parë në Evropë që dikush gjykohet për vrasjet e civilëve me snajperë në Sarajevë.

Ndërkohë, drejtësia në Bosnje e Hercegovinë është duke verifikuar pretendimet, por, deri më tani, asnjë snajperist nuk është gjykuar për vrasjet e civilëve, veçanërisht të fëmijëve në Sarajevë.

Rrethimi i Sarajevës zgjati 1.425 ditë. Sulmet ndaj civilëve nga pozicionet e Ushtrisë së Republikës Sërpska ndodhnin kudo dhe në çdo kohë të ditës apo natës, sipas vendimeve të Gjykatës në Hagë.

Stanisllav Galliq, ish-komandant i Korpusit Sarajevë-Romanija, u dënua me burgim të përjetshëm, ndërsa kolegu i tij, Dragomir Millosheviq, mori 29 vjet burg për rolet e tyre në rrethimin e qytetit për 44 muaj.

Dënimet me burgim të përjetshëm të Radovan Karaxhiqit dhe Ratko Mlladiqit lidhen gjithashtu me terrorizimin e civilëve të Sarajevës gjatë luftës.

Në drejtësinë vendase, deri tani janë gjykuar disa persona për krime të kryera në zonat e rrethuara të qytetit.

 

Suzanna Shkreli kandidon për Sekretare Shteti në Michigan

Posted on by Arben Gjinaj

Një tjetër shqiptaro-amerikane po përpiqet të lërë gjurmë në politikën amerikane. Suzanna Shkreli, e njohur për aktivitetin e saj në komunitetin shqiptar dhe për përvojën në administratën shtetërore, synon postin e Sekretarit të Shtetit në Michigan. Ky është një nga pozitat më të rëndësishme në nivel shtetëror, përgjegjës për mbikëqyrjen e zgjedhjeve, veçanërisht në një shtet vendimtar për zgjedhjen e presidentit amerikan.

Shkreli, deri më tani Komisionere e Llotarisë në Michigan, ka një karrierë të pasur në shërbimin publik, duke përfshirë detyra si ndihmës-prokurore dhe Drejtore e Zyrës së Ombudsmanit për Fëmijët. Ajo është gjithashtu bashkëthemeluese dhe anëtare e Bordit të Drejtorëve të Demokratëve Shqiptaro-Amerikanë.

“Unë besoj vërtet se demokracia amerikane është në rrezik”, tha ajo për një nga gazetat lokale, duke folur për kandidaturën e saj.

Kandidatura e saj rikthen vëmendjen te komuniteti shqiptar në Michigan, i cili reflekton diversitetin politik të shtetit. Suzanna Shkreli ka përvojë të mëparshme zgjedhore, duke u bërë e njohur në vitin 2016 si kandidatja më e re që synoi Kongresin Amerikan, në moshën 29-vjeçare, ku konkurrimi i saj ndihmoi Partinë Demokrate në Distriktin 8.

Tani, ajo do të garojë brenda Partisë Demokrate për të fituar të drejtën të përballet me kandidatin e Partisë Republikane. Komuniteti shqiptar ndjek me interes të veçantë këtë garë, duke reflektuar ndikimin e tij në politikën e shtetit dhe rëndësinë e Michigan-it në skenën kombëtare.

Suksese Suzanna në këtë sfidë të re, dhe suksese gjithë shqiptaro-amerikanëve që angazhohen në jetën publike në SHBA!

Parisi, me teleferik të ri urban për të shmangur tollovitë në trafik

Posted on by albinfo.ch

Udhëtarët në Paris së shpejti do të jenë në gjendje të lëvizin rehat mbi bllokimet e trafikut falë një teleferiku të ri.

Teleferiku, i quajtur “Câble C”, do të inaugurohet të shtunën (sot), transmeton albinfo.ch. Me një gjatësi prej 4.5 kilometrash, sipas zhvilluesit, është teleferiku urban më i gjatë në Evropë. Ai do të lidhë periferitë në juglindje të qytetit me Metronë e Parisit.

Udhëtimi zgjat afërsisht 18 minuta, më pak se gjysma e kohës që duhet për të përshkuar të njëjtën rrugë me autobus, shkruajnë mediat franceze.

Priten 11,000 pasagjerë në ditë. Kabinat do të funksionojnë çdo 30 sekonda, shtatë ditë në javë.

Kurti sot, Abdixhiku nesër: takime në Zvicër për të kërkuar votat e mërgatës

Posted on by albinfo.ch

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, dhe kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku, do të zhvillojnë takime elektorale me mërgatën shqiptare në Zvicër, në kuadër të fushatës për zgjedhjet  e parakohshme parlamentare, shkruan albinfo.ch.

Albin Kurti do të takohet sot, më 13 dhjetor 2025, me bashkatdhetarët në Cyrih. Sipas njoftimit, takimi do të mbahet në objektin Halle 622, në adresën Therese-Giehse-Strasse 10, CH-8050 Zürich, duke filluar nga ora 18:30. Në këtë tubim, Kurti pritet t’u drejtohet qytetarëve shqiptarë në Zvicër me thirrje për mbështetje elektorale.

Ndërkohë, Lumir Abdixhiku do të zhvillojë nesër, më 14 dhjetor 2025, një takim me mërgatën në Grenchen. Takimi është paralajmëruar të mbahet në Lindenstrasse 41, 2540 Grenchen, me fillim nga ora 15:30, nën sloganin “Takim me bashkatdhetarë – Zvicër”. Aktiviteti organizohet nga LDK-ja dhe synon mobilizimin e votës së diasporës.

Takimet në Zvicër zhvillohen në një kohë kur vota e mërgatës konsiderohet vendimtare në zgjedhjet në Kosovë. Ndërkohë, autoritetet gjermane kanë rikujtuar më herët se organizimi i tubimeve zgjedhore në territorin e Gjermanisë nuk lejohet më pak se tre muaj para zgjedhjeve, çka ka bërë që aktivitetet elektorale të partive kosovare të fokusohen në vende të tjera evropiane, përfshirë Zvicrën.

.