Shqipja nuk është thjesht një mjet komunikimi, është simbol i qëndresës

Liburn Mehmetaj, bashkëkryetar i LAPSH: “Misioni ynë është edukimi i fëmijëve shqiptarë në gjuhën, historinë dhe kulturën tonë, në harmoni me realitetin arsimor zviceran”

Lidhja e Arsimtarëve dhe Prindërve Shqiptarë (LAPSH) në formën që ka sot është themeluar para plot 30 vitesh, në vitin 1995, ndonëse fillimet e mësimit plotësues të gjuhës shqipe në Zvicër janë pak më të vjetra. Me themelimin e saj është institucionalizuar mësimdhënia për gjuhën shqipe dhe kulturën shqiptare edhe para autoriteteve zvicerane.

LAPSH gjatë kësaj kohe ka kryer një mision fisnik çfarë është përcjellja dhe kultivimi i gjuhës amtare te brezat që po rriten në një realitet të ri, jashtë vendit. Lidhur me synimet, arritjet, sfidat dhe problemet e kësaj organizate me mision specifik, flet Liburn Mehmetaj, bashkëkryetar i LAPSH “Naim Frashëri”.

Albinfo.ch: Kur dhe si është themeluar LAPSH, Zvicër?
L. Mehmetaj: Mësimdhënia e gjuhës shqipe në Zvicër ka filluar në fund të viteve 80 të shekullit të kaluar dhe institucioni i LAPSH-së është themeluar në vitin 1995, si një përgjigje ndaj nevojës urgjente për të ruajtur gjuhën dhe identitetin kombëtar ndër fëmijët shqiptarë në mërgim, me qëllim që këta fëmijë të ktheheshin në atdhe dhe të vazhdonin shkollimin në gjuhën shqipe. U krijua nga mësues dhe prindër të përkushtuar që besonin se gjuha shqipe është themeli i përkatësisë sonë kombëtare, në bashkëpunim me qeverinë e atëhershme të Kosovës.

Albinfo.ch: Cili është misioni dhe vizioni i organizatës suaj?
L. Mehmetaj: Misioni ynë është edukimi i fëmijëve shqiptarë në gjuhën, historinë dhe kulturën tonë, në harmoni me realitetin arsimor zviceran. Vizioni është një brez i vetëdijshëm për prejardhjen, krenar për identitetin dhe i përgatitur për të ndërtuar ura mes dy kulturave: asaj ku jetojnë dhe asaj prej nga vijnë.

Gjuha shqipe është ura jonë e përbashkët. Nuk na bashkon një shtet i vetëm, as një fe, por një gjuhë që mbart historinë, kulturën dhe shpirtin shqiptar. LAPSH ekziston për ta mbrojtur atë gjuhë, brez pas brezi.

Albinfo.ch: Cilat janë veprimtaritë kryesore që zhvilloni (p.sh. mësimi plotësues në gjuhën shqipe, aktivitete kulturore, seminare për prindër e arsimtarë)?
L. Mehmetaj: LAPSH Zvicër është e organizuar si një federatë e shoqatave kantonale. Shoqatat në secilin kanton janë përgjegjëse për organizimin konkret të mësimit plotësues në gjuhën shqipe, sigurimin e klasave, bashkëpunimin me komunat dhe shkollat vendore, si dhe për financimin e veprimtarisë. Ato gjithashtu organizojnë aktivitete kulturore, si festimet e Ditës së Flamurit, Ditës së Mësuesit apo Ditës së Alfabetit.

Në nivel qendror, LAPSH koordinon punën mes kantoneve, administron komunikimin institucional, shpërndan librat e dërguar nga Kosova dhe Shqipëria, merr pjesë në seminare dhe trajnime dhe siguron mbështetje për zhvillimin profesional të mësimdhënësve.

 

Albinfo.ch: Sa shkolla dhe nxënës shqiptarë përfshin LAPSH në të gjithë Zvicrën?
L. Mehmetaj: Aktualisht dhe sipas databazës së përpiluar në vitin 2024, LAPSH është e pranishme në 18 kantone të Zvicrës, me 152 klasa aktive, dhe mbi 1’800 nxënës që ndjekin mësimin.

Albinfo.ch: Si e organizoni dhe mbështesni punën me mësimdhënësit dhe bashkëpunimin me prindërit?
L. Mehmetaj: LAPSH është e njohur nga autoritetet arsimore zvicerane që nga viti 1996 dhe ka të drejtë të organizojë mësim plotësues në gjuhën shqipe brenda shkollave publike në çdo kanton. Mësimi zhvillohet nga mësimdhënës të kualifikuar, të cilët angazhohen përmes shoqatave kantonale të LAPSH-së dhe ndjekin një kurrikulë të përshtatur për fëmijët e diasporës.

Prindërit nuk janë thjesht pjesëmarrës, por bashkë-organizatorë. Edhe pse rolin kryesorë e mbajnë mësimdhënësit, ata marrin pjesë në mënyrë aktive në jetën e shkollave shqipe, kontribuojnë në organizimin e aktiviteteve dhe shpesh janë pjesë e kryesive të shoqatave kantonale, duke ndihmuar në menaxhimin dhe vendimmarrjen. Ky bashkëpunim i ngushtë mes mësimdhënësve dhe familjeve është një nga forcat kryesore që mban të gjallë dhe funksional rrjetin e LAPSH-së në të gjithë Zvicrën.

Ky bashkëpunim ndërtohet mbi një filozofi të thjeshtë por të fuqishme, të përfaqësuar edhe në simbolin tonë: trekëndëshi simbolizon lidhjen e pandashme mes prindit, mësuesit dhe nxënësit. Secili kënd mban dhe mbështet tjetrin. Pa prindin nuk ka vazhdimësi, pa mësuesin nuk ka drejtim, dhe pa nxënësin nuk ka të ardhme.

Albinfo.ch: Cilat janë sfidat më të mëdha me të cilat përballeni në misionin tuaj arsimor dhe kulturor?

L. Mehmetaj: Si çdo organizatë që mbështetet te puna vullnetare, LAPSH përballet me disa sfida të vazhdueshme: sigurimi i fondeve të qëndrueshme, gjetja dhe motivimi i vullnetarëve si dhe rritja e numrit të nxënësve. Pavarësisht këtyre sfidave, forca jonë qëndron në besimin e palëkundur se gjuha dhe kultura janë vlera që ia vlejnë çdo përpjekjeje.

Albinfo.ch: Për cilat arritje ndiheni më krenarë si rrjet shkollor dhe komunitar?
L. Mehmetaj: Jemi krenarë për ndërtimin e një rrjeti funksional shkollash në mbarë Zvicrën dhe për procesin e bashkimit mes LAPSH dhe SHSH (Shkolla Shqipe Zvicër), i cili  është duke u zbatuar me sukses në pothuajse të gjitha kantonet. Kemi ndërtuar një databazë dhe një hartë të shkollave shqipe, gjë që nuk ekzistonte më parë. Klasat e reja po vazhdojnë të hapen dhe kemi një proces të qartë për angazhimin e mësimdhënësve të rinj.

Albinfo.ch: A bashkëpunoni me institucione arsimore zvicerane apo me organizata të tjera shqiptare në Zvicër dhe jashtë saj?
L. Mehmetaj: Po. Bashkëpunojmë me shkolla dhe komuna lokale në shumë kantone, me ambasadat shqiptare e kosovare si dhe autoritetet përkatëse të shteteve amë, si dhe me organizata kulturore shqiptare në Zvicër dhe në diasporë të ndryshme.

Albinfo.ch: Si e shihni të ardhmen e LAPSH-së dhe rolin tuaj në ruajtjen e identitetit kombëtar ndër brezat e rinj?
L. Mehmetaj: E ardhmja e LAPSH-së qëndron në modernizimin e mësimit, në angazhimin e gjeneratave të reja dhe në forcimin e bashkëpunimit me institucionet vendore dhe të shteteve amë. Synojmë të sigurojmë vazhdimësinë përmes përfshirjes së prindërve e mësuesve të rinj dhe të institucionalizojmë më tej mësimin e gjuhës shqipe si pjesë e qëndrueshme e të arsimit në Zvicër. Identiteti ruhet kur gjuha, kultura dhe shkolla ecin me kohën, pa u shkëputur nga rrënjët.

Albinfo.ch: Çfarë mesazhi dëshironi të përcillni për prindërit dhe mësuesit shqiptarë në Zvicër?
L. Mehmetaj: Për gjuhën shqipe janë flijuar jetë, janë mbajtur mbi supe alfabetë të ndaluar, janë ngritur shkolla në ilegalitet dhe janë rrezikuar breza të tërë për ta ruajtur të gjallë. Gjuha jonë nuk është thjesht një mjet komunikimi, është simbol i qëndresës, i identitetit dhe i dinjitetit tonë kombëtar. Sot, nuk kërkohet flijim. Kërkohet përkujdesje, përkushtim dhe vullnet. T’ia mësosh një fëmije gjuhën shqipe është ndoshta gjesti më i thjeshtë dhe më i fuqishëm që mund të bëjë një prind apo një mësues shqiptar.

Shkenca sot thotë dy gjëra: gjuha mësohet vetëm në shkollë (pavarësisht se çfarë kualifikimi kanë prindërit dhe sa mirë e flasin në shtëpi) dhe fëmijët që zotërojnë gjuhën e tyre e mësojnë pastaj edhe më mirë gjermanishten, frëngjishten, anglishten dhe të gjitha gjuhët tjera.

Është detyrë morale dhe trashëgimi shpirtërore. Sepse të flasësh shqip do të thotë të mbash gjallë historinë e një populli që nuk u dorëzua kurrë. Dhe kjo është, në fund të fundit, më e pakta që mund të bëjmë.

---