Forcat Ajrore të Izraelit kanë nisur një valë të re sulmesh ndaj objektivave ushtarake në Iranin perëndimor, si përgjigje ndaj raketave të lëshuara nga territori iranian drejt Izraelit mëngjesin e së dielës, shkruan DW.

Sipas një deklarate në rrjetin social X, ushtria izraelite bëri të ditur se ka goditur pozicione të raketahedhësve që ishin gati të lëshonin raketa drejt territorit izraelit, si dhe trupa të Forcave të Armatosura Iraniane. Gjithashtu, u raportua se disa raketa të lëshuara nga Irani janë neutralizuar para se të arrijnë objektivat, transmeton albinfo.ch.

Shërbimi izraelit i shpëtimit Magen David Adom konfirmoi se nga dy valë raketash janë plagosur 11 persona – njëri në gjendje të moderuar dhe dhjetë të tjerë me lëndime të lehta. Mediat izraelite publikuan pamje të një ndërtese të dëmtuar rëndë në qendër të Izraelit, si pasojë e një prej shpërthimeve.

Në anën tjetër, radioja shtetërore iraniane raportoi se Irani kishte lëshuar rreth 30 raketa si përgjigje ndaj sulmeve të Shteteve të Bashkuara ndaj tri objekteve bërthamore iraniane disa orë më parë.

Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) u kanë bërë thirrje qytetarëve që të ndjekin udhëzimet e Komandës së Frontit të Brendshëm dhe të qëndrojnë në strehimore, megjithëse në disa zona është lejuar largimi nga ambientet e mbrojtura. Ushtria paralajmëroi se edhe pse mbrojtja ajrore po funksionon me intensitet, sistemi nuk është hermetik dhe rreziku mbetet i lartë.

Në një tjetër zhvillim të tensionuar, Irani ekzekutoi shtetasin Majid Moseybi, i akuzuar për spiunazh në favor të Izraelit dhe për përpjekje për të transmetuar informacione të ndjeshme në lidhje me objektiva strategjikë. Agjencia gjyqësore iraniane Mizan raportoi se Moseybi u var mëngjesin e së dielës, pas konfirmimit të dënimit të tij nga Gjykata Supreme, transmeton albinfo.ch.

Pas sulmeve ajrore të Shteteve të Bashkuara mbi objektet bërthamore në Iran, Agjencia Ndërkombëtare për Energji Bërthamore (IAEA) ka bërë të ditur se nuk ka vërejtur ndonjë rritje të niveleve të rrezatimit në terren, transmeton albinfo.ch.

“Pas sulmeve në tre objektet bërthamore në Iran… IAEA mund të konfirmojë se deri më tani nuk është raportuar që në këto objekte ka rritje të rrezatimit”, thuhet në një deklaratë të publikuar në platformën X nga agjencia e OKB-së me seli në Vjenë.

Zyrtarët e agjencisë thonë se po monitorojnë situatën nga afër dhe janë në kontakt të vazhdueshëm me autoritetet përkatëse.

Ndërkohë, Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres, ka reaguar me shqetësim të thellë ndaj përdorimit të forcës nga SHBA-ja, duke e cilësuar situatën si “jashtëzakonisht të rrezikshme”.

“Ekziston një rrezik në rritje që ky konflikt të dalë shpejt jashtë kontrollit, me pasoja katastrofike për civilët, rajonin dhe botën”, tha Guterres përmes një postimi zyrtar në X.

Ai theksoi se “nuk ka zgjidhje ushtarake” për këtë krizë dhe bëri thirrje për kthim urgjent në rrugën e diplomacisë.

Këto deklarata vijnë në një moment kur tensionet mes Iranit dhe Shteteve të Bashkuara janë në pikën më të lartë pas vitesh, pas goditjes së tre objekteve strategjike bërthamore në Iran nga forcat amerikane. Deri më tani, nuk ka informacione për viktima civile në zonat përreth, por shqetësimet për përshkallëzim të mëtejshëm mbeten të larta, transmeton albinfo.ch.

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka njoftuar se Shtetet e Bashkuara kanë realizuar me sukses një operacion ushtarak kundër tri objekteve bërthamore iraniane në Fordow, Natanz dhe Esfahan, transmeton albinfo.ch.

Në një postim në Truth Social, Trump deklaroi se të gjitha avionët janë kthyer të sigurt jashtë hapësirës ajrore iraniane dhe se sulmi në Fordow është kryer me “ngarkesë të plotë bombash”.

Ai e cilësoi këtë si një “moment historik për SHBA-në, Izraelin dhe gjithë botën”, duke publikuar edhe një fotografi me mbishkrimin “Fordow ka marrë fund”.

Trump u bëri thirrje autoriteteve iraniane të ndalin përshkallëzimin e konfliktit. “Irani tani duhet të pajtohet t’i japë fund kësaj lufte”, shtoi ai.

Sipas CNN, në sulm u përdorën bombarduesit strategjikë B2, të njohur për aftësinë e tyre për të shmangur radarët.

Sulmet ajrore të Shteteve të Bashkuara kundër tri objekteve bërthamore iraniane në Fordow, Natanz dhe Esfahan kanë shkaktuar një valë reagimesh ndërkombëtare, me thirrje të shumta për përmbajtje dhe rikthim në negociata. Presidenti amerikan Donald Trump konfirmoi se operacioni ishte kryer me sukses, duke e quajtur atë një “moment historik” për SHBA-në, Izraelin dhe botën, ndërkohë që i bëri thirrje Iranit t’i japë fund përshkallëzimit të konfliktit.

Kancelari gjerman Friedrich Merz thirri të dielën një mbledhje urgjente të kabinetit të sigurisë. Zëdhënësi i tij, Stefan Kornelius, njoftoi se Merz i ka bërë thirrje Iranit të nisë menjëherë negociatat me SHBA-në dhe Izraelin për të shmangur një përshkallëzim të mëtejshëm. Ai shtoi se sipas analizave paraprake, “pjesë të mëdha të programit bërthamor iranian janë prekur nga sulmet”, por theksoi se një vlerësim i saktë i dëmeve do të bëhet më vonë.

Diplomatja e lartë e Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, bëri thirrje për rivendosjen e negociatave dhe tërheqjen e palëve nga hapat e mëtejshëm ushtarakë. “Iranit nuk duhet t’i lejohet të zhvillojë një armë bërthamore, pasi kjo do të përbënte një kërcënim serioz për sigurinë ndërkombëtare”, shkroi Kallas në platformën X (ish-Twitter), duke paralajmëruar një takim urgjent të ministrave të jashtëm të BE-së të hënën për të diskutuar zhvillimet.

Nga Londra, kryeministri britanik Keir Starmer deklaroi se programi bërthamor iranian është një kërcënim i rëndë për sigurinë ndërkombëtare dhe se SHBA-të “kanë ndërmarrë veprime për ta lehtësuar këtë kërcënim”. Ai u bashkua me thirrjet për rikthim në tryezën e negociatave dhe shmangie të përshkallëzimit, transmeton albinfo.ch.

Qeveria e Venezuelës e dënoi ashpër sulmin, duke e quajtur atë “një agresion të kryer me kërkesë të Izraelit kundër Republikës Islamike të Iranit”. Ministri i Jashtëm venezuelian Yvan Gil tha se bombardimet përbëjnë një shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare.

Në të njëjtën linjë ishte edhe presidenti kubanez Miguel Diaz-Canel, i cili paralajmëroi për një “përshkallëzim të rrezikshëm” që mund ta zhysë njerëzimin në një krizë me pasoja të pakthyeshme.

Ministri i Jashtëm i Zelandës së Re, Winston Peters, e cilësoi krizën si “më seriozen” me të cilën është përballur ndonjëherë dhe theksoi se diplomacia është mënyra më e qëndrueshme për zgjidhje. Qeveria australiane u shpreh se mbështet dialogun dhe zgjidhjen diplomatike, duke ritheksuar se programi iranian i raketave bërthamore dhe balistike është një kërcënim real për paqen botërore.

Në Lindjen e Mesme, reagimet ishin të ndara, por të gjitha përshkruan një klimë të pasigurisë së thellë. Arabia Saudite deklaroi se po i ndjek me “shqetësim të madh” zhvillimet dhe kërkoi nga komuniteti ndërkombëtar të intensifikojë përpjekjet për një zgjidhje politike. Libani, përmes kryeministrit Nawaf Salam, theksoi se prioriteti i tij është shmangia e tërheqjes në konfliktin rajonal.

Iraku dënoi ashpër sulmet, duke i cilësuar si “kërcënim të rëndë për paqen dhe stabilitetin rajonal”, ndërsa Katari paralajmëroi për pasoja katastrofike nëse situata përshkallëzohet më tej. Edhe Omani, një ndërmjetës kyç në bisedimet e mëhershme bërthamore midis Iranit dhe SHBA-së, i dënoi fuqimisht sulmet, duke shprehur “shqetësim të thellë” për ndikimin që mund të kenë në procesin e paqes, transmeton albinfo.ch.

Irani ka reaguar me tone të ashpra pas sulmeve ajrore të Shteteve të Bashkuara ndaj objekteve të tij bërthamore, duke i cilësuar ato si “shkelje të rëndë” të së drejtës ndërkombëtare dhe një cenim të qartë të sovranitetit të vendit, transmeton albinfo.ch.

Kryediplomati iranian, Abbas Araqchi, ka dënuar ashpër zhvillimet e mëngjesit të sotëm, duke i quajtur ato “tronditëse” dhe duke paralajmëruar Uashingtonin për pasoja të mundshme.

“Në përputhje me Kartën e OKB-së dhe dispozitat që lejojnë reagim të ligjshëm në vetëmbrojtje, Irani rezervon të gjitha opsionet për të mbrojtur sovranitetin, interesat dhe popullin e vet,” shkroi Araqchi në një deklaratë në platformën X (ish-Twitter).

Sipas Teheranit, sulmet përbëjnë një shkelje të trefishtë: të Kartës së Kombeve të Bashkuara, të së drejtës ndërkombëtare, si dhe të Traktatit për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT), të cilit Irani është nënshkrues, transmeton albinfo.ch.

Pas sulmeve ajrore të fundit të Shteteve të Bashkuara mbi objektet bërthamore dhe instalimet ushtarake në Iran, vëmendja botërore është kthyer te infrastruktura bërthamore e këtij vendi dhe përmasat e zhvillimit të programit të tij atomik, shkruan SRF, transmeton albinfo.ch.

Sipas vlerësimeve të Agjencisë Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA) dhe SHBA-së, Irani kishte një program sekret të armëve bërthamore deri në vitin 2003. Teherani e mohon kategorikisht një gjë të tillë, duke deklaruar se aktivitetet e tij bërthamore janë për qëllime paqësore.

Marrëveshja bërthamore e vitit 2015, e cila kufizonte kapacitetet e Iranit në këmbim të heqjes së sanksioneve ndërkombëtare, u rrëzua në vitin 2018, kur administrata e parë e Donald Trump u tërhoq njëanshëm dhe vendosi sanksione të reja kundër Teheranit. Pas kësaj, Irani rifilloi pasurimin e uraniumit me intensitet të shtuar, duke e reduktuar ndjeshëm kohën e nevojshme për të prodhuar material të mjaftueshëm për një bombë bërthamore – nga një vit në vetëm disa ditë, transmeton albinfo.ch.

Dy qendrat më të rëndësishme të pasurimit të uraniumit në Iran janë:

• Natanz, pranë Isfahanit, ku ndodhen dy impiante: një nëntokësor (FEP) me rreth 13,000 centrifuga aktive dhe një tjetër mbi tokë (PFEP), ku pasurimi arrin deri në 60 përqind.
• Fordow, pranë Qom-it, një strukturë e ndërtuar brenda një mali, më e mbrojtur nga sulmet ajrore, ku funksionojnë rreth 2,000 centrifuga.

Sipas IAEA-s, Irani ka tashmë sasi të mjaftueshme uraniumi të pasuruar për të prodhuar materialin bërthamor të rreth gjashtë bombave.

Në qytetin Isfahan ndodhet një nga qendrat më të mëdha të teknologjisë bërthamore në Iran, ku përpunohet heksafluoridi i uraniumit dhe prodhohet metali i uraniumit,  një komponent që mund të shfrytëzohet për ndërtimin e bërthamës së një bombe atomike. Edhe në Teheran, kryeqytet, operon një reaktor kërkimor.

Një tjetër element me potencial ushtarak është reaktori i ujit të rëndë në Chondab (i njohur më parë si Arak). Edhe pse marrëveshja e vitit 2015 ndalonte ndërtimin e tij, autoritetet iraniane kanë njoftuar IAEA-n se reaktori është në fazat përfundimtare dhe pritet të nisë funksionimin në vitin 2026. Ky reaktor mund të prodhojë plutonium, një tjetër material kyç për armët bërthamore.

Aktualisht, centrali i vetëm bërthamor aktiv në vend ndodhet në Bushehr, në brigjet e Gjirit Persik. Ky central funksionon me karburant bërthamor rus, i cili, sipas marrëveshjes, kthehet në Rusi pas përdorimit për të shmangur përdorimin e tij në qëllime ushtarake.

Sulmet e fundit kanë rritur ndjeshëm tensionet në rajon dhe shqetësimet globale për një përshkallëzim të mëtejshëm. Zyrtarët ndërkombëtarë vazhdojnë të bëjnë thirrje për maturi dhe rikthim në tryezën e negociatave, transmeton albinfo.ch.

Presidenti amerikan Donald Trump ka njoftuar se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë realizuar me sukses një operacion ushtarak kundër tri objekteve bërthamore në territorin iranian, përkatësisht në Fordow, Natanz dhe Esfahan, transmeton albinfo.ch.

Përmes një postimi në rrjetin e tij Truth Social, Trump shkroi: “E kemi përfunduar me sukses sulmin ndaj tri objekteve bërthamore në Iran, përfshirë Fordow, Natanz dhe Esfahan. Të gjitha avionët tani ndodhen jashtë hapësirës ajrore iraniane.”

Sipas tij, objektivi në Fordow është goditur me një “ngarkesë të plotë bombash”, ndërsa avionët amerikanë janë tashmë në rrugë për t’u kthyer në SHBA. Trump e cilësoi këtë ndërhyrje si një “moment historik për SHBA-në, Izraelin dhe gjithë botën”.

Në të njëjtin postim, ai publikoi edhe një fotografi me mbishkrimin “Fordow ka marrë fund” dhe bëri thirrje që Irani t’i japë fund menjëherë përshkallëzimit të luftës. “Irani tani duhet të pajtohet t’i japë fund kësaj lufte”, shtoi ai, transmeton albinfo.ch.

Sipas raportimit të CNN, për bombardimet u përdorën bombarduesit strategjikë amerikanë B2, të njohur për aftësinë e tyre të fshehjes nga radarët.

Autoritetet iraniane kanë konfirmuar sulmet ajrore. Morteza Heydari, nga menaxhmenti i krizave në provincën Qom, deklaroi për agjencinë iraniane “Tasnim” se “një pjesë e zonës bërthamore në Fordow ishte në sulm ajror”. Goditje janë raportuar edhe në Natanz dhe Isfahan.

Ndërkohë, transmetuesi izraelit “Kan” raportoi se zyrtarë izraelitë kanë qenë në “koordinim të plotë” me SHBA-në lidhur me këto sulme.

Sulmet e SHBA-së vijnë në vazhdën e një përshkallëzimi të ndjeshëm ushtarak mes Izraelit dhe Iranit, që nisi javën e kaluar me shkëmbime të ndërsjella raketash dhe bombardimesh. Izraeli kishte akuzuar Iranin për rrezik të drejtpërdrejtë ndaj ekzistencës së tij përmes objekteve bërthamore, ndërsa Irani u hakmor me sulme ndaj territoreve izraelite.

Administrata amerikane, me në krye Trumpin, kishte paralajmëruar më herët se Irani kishte afat dy javë për të arritur një marrëveshje paqeje dhe për të hequr dorë nga programi i tij bërthamor,  një afat që duket se tashmë ka marrë një përgjigje ushtarake, transmeton albinfo.ch.

Të paktën tetë persona kanë vdekur si pasojë e një aksidenti që përfshinte një balonë me ajër të nxehtë në rajonin jugor të Brazilit, Santa Catarina.

“Jemi të gjithë të tronditur nga aksidenti që përfshinte një balonë në Praia Grande, këtë të shtunë në mëngjes. Ekipi ynë i shpëtimit është tashmë në vendngjarje. Deri më tani, kemi konfirmuar tetë vdekje dhe dy të mbijetuar”, tha guvernatori lokal Jorginho Mello, shkruan CNN, transmeton albinfo.ch.

Sipas tij, ekipet e shpëtimit po kërkonin persona të tjerë, pasi informacionet paraprake tregonin se kishte 22 persona në bord.