Londër: Shqiptarja zgjidhet nxënësja më e mirë për vitin 2025, ftohet nga pesë universitete botërore

Duket se sukseset e të rinjve shqiptarë jashtë vendit vijojnë të jenë një frymëzim i veçantë, shkruan albinfo.ch.

Një nga shembujt më të fundit është Nikol Nelo, një vajzë shqiptare që është shpallur nxënësja më e mirë e vitit 2025 në një nga institucionet më të njohura arsimore në Londër, “Shkolla e Ekonomisë”.

Përmes këtij vlerësimi të jashtëzakonshëm, ajo ka fituar një bursë të veçantë që i jep mundësinë të ndjekë studimet e larta në pesë nga universitetet më prestigjioze në botë.

Vlen të theksohet se ky privilegj u jepet vetëm nxënësve ekselentë, të cilët dallohen për përkushtimin, arritjet dhe potencialin e tyre akademik.

Rezultati i Nikolit nuk është vetëm një arritje personale, por edhe një dëshmi e talentit, punës së palodhur dhe përfaqësimit dinjitoz të rinisë shqiptare në arenën ndërkombëtare.

Suksesi i saj është një motivim për gjithë të rinjtë që synojnë të arrijnë lartësitë e dijes dhe të ndikojnë pozitivisht në shoqëri. /albinfo.ch

Talenti nga diaspora ëndërron të luajë për Kosovën A

14-vjeçari Argjend Kosumi është ftuar nga Kombëtarja e Kosovës, në grumbullimin që bëri me futbollistë të rinj nga Diaspora në Kampin Nacional në Hajvali.

Kosumi ka treguar përshtypjet rreth këtij kampi.

Ai tregoi që është kombinuar menjëherë me bashkëlojtarët, edhe përmes gjuhës gjermane nga vjen ai, raporton Klan Kosova, transmeton albinfo.ch.

Futbollisti 14-vjeçar tha se në të ardhmen pret që të marrë ftesë edhe nga Kombëtarja A e Kosovës, ndonëse thotë se ka një rrugëtim të gjatë deri aty.

Në këtë kamp janë përfshirë edhe lojtarë të grupmoshave U15, U16 dhe U17, ndërsa plani sipas FFK-së është të përfshihen në ekipet zinxhirë të Kombëtares së Kosovës.

Federata e Futbollit e Kosovës ka organizuar edhe këtë vit grumbullimin treditor me futbollistë nga Diaspora në Kampin Nacional në Hajvali.

Ky kamp përfshin lojtarë të grupmoshave U15, U16 dhe U17 dhe është pjesë e planit vjetor të punës për identifikimin dhe përfshirjen e talenteve të rinj në ekipet zinxhirë të Kombëtares së Kosovës.

Gjeneva lancon aplikacion për të mbrojtur punëtorët nga vapa ekstreme

Me ardhjen e temperaturave përvëluese, shumë punëtorë që punojnë në ambiente të hapura, si në kantierë ndërtimi, rrezikohen seriozisht nga vala e të nxehtit. Për këtë arsye, Gjeneva ka krijuar një aplikacion inovativ që ndihmon kompanitë të mbrojnë punëtorët gjatë orëve më të nxehta.

Në Gjenevë, punëtorët e ndërtimit marrin pushime 15-minutëshe çdo orë dhe kanë gjithmonë ujë të freskët pranë, si masë mbrojtëse ndaj vapës së madhe. Megjithatë, që nga vera e kaluar, kantoni ka lançuar aplikacionin MeteoAtWork, i cili u rekomandon kompanive masat që duhet të marrin në ditët me rrezik të lartë për shëndetin.

Ky aplikacion tregon nivelin e stresit termik në kohë reale dhe këshillon për oraret e punës apo pushimeve shtesë. Në disa raste ekstreme, rekomandohet edhe ndërprerja e punës për të ruajtur shëndetin e punëtorëve, transmeton albinfo.ch.

Aplikacioni është zhvilluar pas verës përvëluese të vitit 2023, në bashkëpunim me punëdhënësit, sindikatat dhe organet inspektuese. Megjithatë, sindikata Unia shprehet se shumë kompani ende nuk e përdorin aplikacionin dhe nuk ua kanë shpërndarë punëtorëve.

Përveç ndërtimit, MeteoAtWork synon edhe profesione të tjera që punojnë në diell të drejtpërdrejtë, si kopshtarët apo punëtorët e zhvendosjeve. Në qershor 2025, aplikacioni u përditësua me sektorë dhe aktivitete të reja profesionale.

Ndërkohë, vala e të nxehtit në Zvicër vazhdon, me temperatura që nuk priten të bien nën 20°C gjatë natës, madje as pas reshjeve të dendura. Meteorologët parashikojnë një situatë të ngjashme edhe për ditët në vijim.

Jashari i vendosur të kalojë në Milan

Ardon Jashari është i vendosur për kalimin te Milani, raportojnë mediat italiani.

Drejtori sportiv, Igli Tare ka insistuar për talentin shqiptar, që ka njoftuar Klub Brugge se nuk është i interesuar për ofertat e tjera.

Kuqezinjtë janë të gatshëm të ofrojnë 30 milionë euro plus bonuset. Në fillim dukej se klubi belg do të pranonte, megjithatë më pas rriti kërkesat.

Borusia Dortmund është futur së fundmi në garë për shërbimet e tij. Vetë Jashari po tregohet kyç për të penguar zhvillimet e tjera.

Samuele Ricci dhe Luka Modriq do të jenë pjesë e mesfushës në edicionin e ardhshëm. Në rast se Jashari konkretizohet, atëherë mund të konsiderohet arritje.

 

Plazhet më të qeta dhe magjepsëse në Shqipëri sipas medias italiane

Nëse po planifikoni të kaloni pushimet tuaja verore në bregdetin shqiptar, duhet të dini se ka plazhe që konsiderohen të vërteta perla të natyrës. Turistët po zbulojnë gjithnjë e më shumë Shqipërinë si një nga destinacionet më të preferuara të verës, falë detit të pastër kristal dhe plazheve të ndryshme për çdo preferencë.

Një avantazh tjetër është afërsia me Italinë, që e bën udhëtimin të lehtë, ndërsa gjuha italiane kuptohet gjerësisht.

Nëse doni të përjetoni qetësinë larg turmave, ja disa prej plazheve më të fshehura që “Si Viaggia” sugjeron për pushimet tuaja:

Gjipë: plazhi mes kanioneve
I vendosur në Rivierën Shqiptare, Plazhi i Gjipësë mbetet më pak i frekuentuar sesa Dhërmiu apo Ksamilit. Arsyeja është se për të arritur atje, duhet të ecni rreth 40 minuta nga vendparkimi më i afërt. Rruga është e mirë, por kërkon këpucë të përshtatshme. Rëra dhe gurët e vegjël të bardhë, të kombinuar me ujin e bruztë të kristaltë, krijojnë një pamje mahnitëse në fund të kanionit, larg çdo zhurme.

Livadh: qetësi në pjesën veriore
Livadhi është i njohur, por pjesa e tij veriore mbetet më e qetë, pasi atje nuk ka shumë resorte. Nëse largoheni nga zona qendrore e mbipopulluar dhe ecni drejt veriut, do të gjeni ambiente të paprekura dhe detin e pastër kristalor.

Akuariumi: plazhi i fshehur i aksesueshëm nga deti
Ky plazh i vogël, pranë Livadhit, quhet “Akuariumi” për shkak të ujërave jashtëzakonisht të tejdukshme. Më lehtë arrihet me varkë dhe mbetet një nga vendet më romantike për të shijuar lindjet dhe perëndimet e diellit.

Pasqyra: rërë që reflekton si pasqyrë
I vendosur mes Sarandës dhe Ksamilit, ky plazh merr emrin nga drita që reflektohet fuqishëm mbi rërën e bardhë, duke krijuar një ndriçim të veçantë. Nuk ka aq shumë vizitorë sa Ksamilit, por ofron pamje spektakolare të Korfuzit dhe perëndime dielli magjike.

Borshi: plazhi më i gjatë shqiptar
Me një vijë bregdetare prej rreth 7 kilometrash, Plazhi i Borshit ofron mundësi për t’u larguar nga turmat. Mjafton të ecni pak nga zona me bare dhe restorante për të gjetur qetësinë mes natyrës, ullishtave dhe detit ngjyrë safiri.

Shën Andrea: i mbrojtur brenda Parkut Karaburun-Sazan
Ky plazh i vogël ndodhet në zonën e mbrojtur të Karaburun-Sazan dhe arrihet më së miri me varkë nga Orikumi ose Vlora. Mjedisi i paprekur dhe deti i kthjellët e bëjnë ideal për ata që kërkojnë pushim të plotë në natyrë.

Krorëza: plazhi i artë i aksesueshëm vetëm nga deti
E njohur si një ndër plazhet më të izoluar, Krorëza ka rërë të artë dhe ujë të pastër kristal. Aksesueshme vetëm me varkë nga Porto Palermo, kjo zonë ofron qetësi absolute dhe natyrë të paprekur.

2800 hektarë të djegura nga zjarret në Shqipëri, dëmi ekonomik arrin 16.75 milionë euro

Këtë vit, zjarret në Shqipëri kanë përfshirë një sipërfaqe prej rreth 2800 hektarësh pyje dhe kullota, duke shkaktuar një dëm ekonomik të vlerësuar në 16.75 milionë euro, sipas të dhënave të European Forest Fire Information System që monitoron zjarret në Europë.

Sasia më e madhe e zjarreve janë regjistruar në zonat përreth Vlorës dhe Lezhës. Megjithatë, dëmi ekonomik i këtij viti është dukshëm më i ulët krahasuar me vitin 2024, kur zjarret dogjën sipërfaqe të mëdha dhe dëmi ekonomik arriti në rreth 280 milionë euro, një vit që u konsiderua ndër më katastrofikët e dekadës së fundit.

Ministria e Mbrojtjes dhe Agjencia Kombëtare e Mbrojtjes Civile po punojnë intensivisht për të parandaluar dhe menaxhuar situatën, duke aktivizuar 64 automjete zjarrfikëse dhe dronë patrullues për monitorim të vazhdueshëm në terren.

Virusi Mpox mund të infektojë qelizat e trurit, zbulojnë studiuesit zviceranë

Një studim i ri nga Universiteti i Bernës tregon se virusi Mpox mund të infektojë edhe trurin e njeriut dhe të dëmtojë qelizat nervore.

Me rritjen globale të rasteve me Mpox, këto rezultate janë me rëndësi të madhe, sipas Universitetit të Bernës dhe Institutit të Virologjisë dhe Imunologjisë (IVI). Studimi tregon se virusi, i njohur më parë si lia e majmunëve, mund të shkaktojë vdekje të qelizave të trurit.

Çfarë tregoi studimi?

Nga analizat e realizuara me organoide të trurit (mini-tru laboratorik të rritur nga qeliza burimore njerëzore), u vu re se virusi Mpox shpërndahej nga një qelizë te tjetra, duke shkaktuar trashje të ngjashme me ato që vërehen te sëmundjet neurodegjenerative si Alzheimer. Këto trashje çojnë më pas në vdekjen e qelizave nervore.

Përdorimi i ilaçit antiviral tecovirimat rezultoi efektiv, pasi uli ndjeshëm ngarkesën virale në organoidet e trurit.

Fakte shtesë mbi Mpox:

  • Sëmundja zakonisht shfaqet me simptoma të ngjashme me gripin dhe puçrra në lëkurë.

  • Nga viti 1985 deri në 2021, rreth 3% e të infektuarve zhvilluan simptoma neurologjike si epilepsi apo encefalit; disa raste përfunduan me vdekje.

  • Shkalla reale e ndikimit të virusit në sistemin nervor qendror ende nuk kuptohet plotësisht.

Ismajli largohet nga Empoli, por mbetet në Itali

Mbrojtësi i Kombëtares shqiptare, Ardian Ismajli i ka dhënë fund aventurës me Empolin, por mbetet në Serie A.

Ismajli pritet të kalojë në Torino, raportojnë mediat italiane, përcjell albinfo.ch.

Transferimi i Ismajlit vjen në një moment kur Torino është në kërkim të stabilitetit në mbrojtje dhe shqiptari shihet si një zëvendësues i mundshëm për Saúl Coco, edhe nëse ky i fundit qëndron në klub.

Me përvojën e tij në elitën e futbollit italian dhe rolin lider që ka pasur te Empoli, Ismajli pritet të sjellë siguri dhe fizikalitet në mbrojtjen torineze.

Për klubin dhe tifozët e Torinos, ky është një përforcim me shumë peshë dhe një sinjal i qartë se objektivat për sezonin e ri janë ambicioze.

Klubi i Empolit ka falënderuar Ismajlin dhe disa futbollistë të tjerë, të cilëve ju ka përfunduar kontrata dhe nuk do të jenë pjesë e klubit për edicionin e ardhshëm që do të garojë në Serie B.

 

 

Aksidentet në transportin publik në Zvicër: Më shumë se dyfish i viktimave në 2024 krahasuar me vitin e kaluar

Në vitin 2024, 39 persona humbën jetën në aksidente që përfshinë transportin publik në Zvicër, më shumë se dyfishi i vitit të kaluar kur u raportuan 15 viktima.

Sipas Zyrës Federale të Statistikave, gjysma e viktimave ndodhën në aksidente me tramvajë, autobusë urbanë, rajonalë dhe postarë, ndërsa 19 persona vdiqën në transportin hekurudhor.

Shumica e të vdekurve ishin persona të tretë (34), kurse 3 ishin punonjës të kompanive të transportit dhe 2 pasagjerë. Vetëvrasjet nuk përfshihen në këto shifra. Megjithëse siguria në transportin publik është rritur ndjeshëm në 50 vitet e fundit, kjo rritje e fundit e viktimave shihet si prirje shqetësuese, transmeton albinfo.ch.

Në transportin e mallrave, performanca ra në nivelin më të ulët që nga 2009, me metalet dhe produktet metalike që mbetën grupi më i transportuar, të ndjekura nga ushqimet dhe produktet e naftës. Në hekurudhat speciale, si trenat me dhëmbëza apo teleferikët, nuk pati asnjë viktimë.

Rregullat në Gjermani për punën gjatë valëve të nxehtësisë

Me temperaturat që pritet të arrijnë mbi 30 gradë këtë javë në Gjermani, mund të pyesni veten se sa nxehtë është shumë për të shkuar në punë apo edhe për të punuar nga shtëpia? Ja çfarë duhet të dinë punonjësit.

Me temperaturat që pritet të rriten ndjeshëm në Gjermani në ditët në vijim, do të ndjeni sigurisht nxehtësinë në zyrën tuaj këtë javë.

Në Gjermani, shumë ndërtesa, përfshirë zyrat, nuk kanë ajër të kondicionuar. Dhe kur temperaturat rriten jashtë, ato mund të jenë edhe më të larta brenda. Punimi në temperatura të larta mund të ndikojë negativisht në shëndetin e punonjësve dhe në aftësinë e tyre për të kryer detyrat.

Kur temperaturat arrijnë nivele të caktuara, punëdhënësit në Gjermani kanë detyrimin ligjor të ndërmarrin masa për sigurinë e punonjësve. Kjo do të jetë rasti edhe këtë javë.

Më 1 korrik, temperaturat në Berlin pritet të arrijnë 35°C, dhe në të gjithë Gjermaninë, temperaturat do të mbeten mbi 30°C deri në mesjavë. Dhe nuk është vetëm Gjermania që do të përballet me nxehtësi ekstreme. Në Evropën Perëndimore dhe Jugore, temperaturat pritet të ngrihen në 30-35°C, transmeton albinfo.ch.

Ndryshimet klimatike po bëjnë që nxehtësia ekstreme të bëhet normale në Evropë dhe në botë, duke lënë punonjësit dhe punëdhënësit të shqetësuar për mënyrën e punës në këto kushte.

Hitzefrei – pushim për shkak të nxehtësisë

Kur nxehtësia bëhet e padurueshme, vendet e punës mund t’u japin punonjësve “Hitzefrei”, një ditë pushimi për shkak të nxehtësisë. Gjatë kësaj kohe, punonjësit mund të freskohen në liqen apo pishinë, në vend që të qëndrojnë gjithë ditën në zyrë duke u djersitur.

Shkollat gjithashtu mund të vendosin Hitzefrei kur bëhet shumë nxehtë për të zhvilluar mësim. Por vendimi i fundit i takon punëdhënësit ose shkollës, dhe nuk ka të drejtë ligjore për pushim për shkak të nxehtësisë.

Hitzefrei ka qenë temë debati politik në Gjermani. Partia e Majtë propozoi muajin e kaluar mbrojtje më të gjera për punonjësit gjatë temperaturave të larta. Sipas propozimit të tyre, orët e punës duhet të ulen me një të katërtën kur temperaturat kalojnë 26°C dhe me gjysmën kur kalojnë 30°C.

“Nuk mendoj se kushdo mund të punojë me përqendrim dhe në mënyrë efektive në zyrë kur temperatura është 30 gradë Celsius ose më shumë,” tha Jan van Aken për RND. Van Aken, një nga udhëheqësit e Partisë së Majtë, shkroi dokumentin për këtë propozim.

Të Gjelbrit mbështesin këtë propozim, ndërsa CDU/CSU dhe AfD janë kundër. CDU/CSU e ka quajtur propozimin jo realist, ndërsa AfD e cilësoi si populist.

“Çdo kush që mendon se nxehtësinë mund ta luftojë vetëm me kohë të lirë, nuk e kupton se si funksionon vendi ynë,” tha deputeti i Bundestagut, Marc Biadacz (CDU).

Punëdhënësit duhet të ndërmarrin masa kur nxehtësia rritet

Edhe nëse shefi juaj nuk shpall Hitzefrei, rregulloret gjermane të punës detyrojnë punëdhënësit të marrin masa për të mbrojtur punonjësit nga nxehtësia. Në çdo lloj vendi pune — zyre, magazinë apo dyqan — duhet të ketë masa për të zbutur efektet e nxehtësisë.

Nëse temperatura jashtë nuk kalon 26°C, edhe temperatura brenda nuk duhet të kalojë këtë nivel.

Nëse temperatura jashtë kalon 26°C, edhe temperatura brenda mund të rritet, por atëherë punëdhënësit duhet të ndërmarrin masa mbrojtëse. Këto masa përfshijnë përdorimin e perdeve, ventilatorëve, sistemet e ventilimit, lehtësimin e kodit të veshjes, sigurimin e ujit për pije ose ndryshimin e orarit të punës.

Sipas rregulloreve gjermane të punës, një dhomë me temperaturë mbi 35°C nuk është vend i përshtatshëm pune. Nëse puna duhet të vazhdojë në këto kushte, punëdhënësit duhet të sigurojnë masa të veçanta si rroba mbrojtëse, dush me ajër të ftohtë, pushime freskuese dhe ambiente alternative pune.

Regullat teknike për vendet e punës thonë: “Nëse temperatura e ajrit në dhomë kalon +35°C, dhoma nuk është e përshtatshme si vend pune pa masa teknike (p.sh. dush ajri industrial, spërkatje me ujë), masa organizative (p.sh. kohë për të ftohur trupin) ose pajisje mbrojtëse personale (p.sh. rroba mbrojtëse nga nxehtësia), siç është rasti kur punohet në ambiente të nxehta.”

Me fjalë të tjera: punëdhënësit duhet të organizojnë vendin e punës në mënyrë që të shmangen rreziqet për shëndetin. Sistemet e ajrit të kondicionuar, ventilatorët dhe perdeja mund të bëjnë ambientin më të përshtatshëm për klimën.

Punonjësit që punojnë jashtë duhet të qëndrojnë në hije dhe të pijnë mjaftueshëm ujë.

Gjatë nxehtësisë së qershorit 2019, disa punonjës jashtë në Gjermani u këshilluan të fillonin punën më herët në ditë. Për shembull, në Nordrhein-Westfalen, punëtorët e rrugëve që fillonin në 6:45 mund të fillonin në 4:45 për të përfunduar punën më herët dhe për të shmangur nxehtësinë më të madhe.

Çfarë duhet të bëjnë ata që punojnë nga shtëpia

Mbrojtja nga nxehtësia për punonjësit nuk përfshin ata që punojnë nga shtëpia. Punonjësit në distancë duhet të ndërmarrin masa për të mbajtur ambientin e tyre të punës në temperaturë të sigurt.

“Rregullat për sigurinë dhe shëndetin në punë që lidhen me temperaturën në dhomë nuk zbatohen këtu,” tha eksperti i ligjit të punës Meike Brecklinghaus për publikimin gjerman T3N. “Kjo sepse punëdhënësi nuk ka akses direkt në vendin e punës së punonjësit dhe nuk mund të ndërmarrë masa.”

Mënyrat për të mbajtur një apartament të freskët përfshijnë përdorimin e ventilatorëve, mbylljen e perdeve, dhe ventilimin e kryqëzuar, sidomos gjatë orëve më të freskëta të ditës. Nëse orari ju lejon, mund të punoni më shumë në mëngjes ose mbrëmje.

Gjithashtu mund të kërkoni një bibliotekë me ajër të kondicionuar apo një kafe ku mund të punoni me laptopin, nëse doni të dilni nga shtëpia.

Nëse keni ndërmarrë masa për të freskuar vendin e punës, por nxehtësia e bën të pamundur punën, duhet të flisni me shefin tuaj për zgjidhje të mundshme

Bie ndjeshëm përdorimi i qeseve plastike në Zvicër

Konsumimi i qeseve plastike njëpërdorimshe dhe atyre të ripërdorshme ka pësuar një rënie të theksuar në sektorin tregtar zviceran, njofton Federata Zvicerane e Tregtisë me Pakicë.

Sipas të dhënave të publikuara më 30 qershor 2025, numri i qeseve plastike njëpërdorimshe të shpërndara në Zvicër ka rënë nga 417,781,000 në vitin 2016 në vetëm 51,121,067 vitin e kaluar, që përbën një ulje prej 88%. Po ashtu, konsumi i qeseve plastike të ripërdorshme ka rënë nga 48,846,092 në vitin 2020 në 16,214,871 në vitin 2024, duke shënuar një rënie prej 65%.

Ky përmirësim i rëndësishëm i situatës i atribuohet marrëveshjeve të nënshkruara në vitet 2016 dhe 2019 mes Komunitetit të Interesit të Tregtisë dhe Federatës Zvicerane të Tregtisë me Pakicë, me qëllim uljen e konsumit të qeseve plastike njëpërdorimshe me 70-80% dhe të atyre të ripërdorshme me 35% deri në fund të vitit 2025, transmeton albinfo.ch.

Federata vëren se këto objektiva janë arritur me sukses dhe konsumimi i qeseve plastike është stabilizuar në nivele të ulëta falë fushatave të ndërgjegjësimit dhe mobilizimit të konsumatorëve.

Edhe pse detyrimi për pagesën e qeseve plastike mbetet në fuqi për të ruajtur arritjet e deritanishme, disa zinxhirë tregtarë si Aldi, C&A, Hornbach, Loeb, Lidl dhe Tchibo kanë ndërprerë plotësisht shpërndarjen e qeseve plastike, edhe në rastin e pagesës.

Për shkak të këtij suksesi të qëndrueshëm, Federata ka vendosur të heqë monitorimin vjetor të konsumit për të lehtësuar barrën administrative për kompanitë anëtare.

Sipas Federatës Zvicerane të Tregtisë me Pakicë, lajmet e fundit në disa media për mundësinë e heqjes së pagesës për qeset plastike janë thashetheme të pavërteta dhe rikthimi i qeseve falas nuk është aspak në diskutim.

Nis rekrutimi veror në Zvicër të rinjtë më pro ushtrisë se më parë

Sot ka nisur shkolla verore e rekrutëve në Zvicër, ku rreth 8,500 rekrutë dhe 2,400 oficerë kanë filluar trajnimet. Sipas Departamentit Federal të Mbrojtjes, 3.4% e pjesëmarrësve janë gra. Interesant është fakti se të rinjtë po tregohen gjithnjë e më shumë pro-ushtrisë.

Studimi i sigurisë 2025 i ETH Zurich tregon se 71% e të rinjve 18-34 vjeç e konsiderojnë ushtrinë të nevojshme, krahasuar me 60% para fillimit të luftës në Ukrainë, transmeton albinfo.ch. Ekspertët thonë se situatat e pasigurta globale po ndikojnë ndjeshëm tek perceptimi i tyre për mbrojtjen dhe sigurinë kombëtare.

 

 

Zvicër: Pesë vite pas rishikimit të ligjit për barazi pagash, rezultatet konsiderohen të pamjaftueshme

Pesë vite pasi kompanitë e mëdha zvicerane u detyruan të analizojnë pagat e tyre nga perspektiva e barazisë gjinore, rezultatet konsiderohen të dobëta. Kështu denoncoi koalicioni kundër diskriminimit në paga gjatë një aksioni simbolik të hënën në Bernë, ku u vendos një tortë e madhe simbolike përpara stacionit të trenit. Megjithatë, atmosfera ishte larg festimeve.

Një grup prej dhjetë grash folën publikisht, duke denoncuar pabarazitë e vazhdueshme në paga, sipas të dhënave të fundit nga Zyra Federale e Statistikave. Pagat e burrave mbeten mesatarisht 16% më të larta se ato të grave, dhe përqindja e pabarazive të pashpjegueshme është rritur vitet e fundit. Konkretisht, në 48% të rasteve, këto diferenca nuk mund të shpjegohen me përvojë, trajnim apo llojin e punës, transmeton albinfo.ch.

Një tjetër vëzhgim shqetësues është se më shumë se gjysma e kompanive të detyruara të kryejnë këto analiza nuk i zbatojnë detyrimet e tyre ligjore.

Thirrje për rishikim të Ligjit për Barazi

Koalicioni kundër diskriminimit në paga, i përbërë nga organizata feministe, sindikale dhe të shoqërisë civile, kërkon rishikimin e Ligjit për Barazi. Për të ilustruar kërkesat, secila pjesë e tortës simbolike përmbante një propozim konkret për ndryshimin e ligjit.

Sipas Valérie Borioli Sandoz, përgjegjëse për politikat e barazisë në sindikatën Travail Suisse, të gjitha kompanitë, pa përjashtim, duhet të jenë të detyruara të analizojnë pagat çdo katër vjet. Ajo thekson se një frekuencë e tillë është e domosdoshme për shkak të lëvizshmërisë së punonjësve, pasi rreth 15% e tyre ndërrojnë kompani çdo vit.

Kartat e reja të identitetit biometrik në Zvicër deri në fund të vitit 2026

Në Zvicër pritet të prezantohet karta e identitetit biometrik deri në fund të vitit 2026. Qëllimi i saj është të mundësojë udhëtimin e lirë të shtetasve zviceranë brenda Bashkimit Evropian.

Çfarë do të përmbajë karta e re?

Ashtu si pasaporta biometrike zvicerane, karta e re do të ketë një çip që ruan dy shenjat e gishtave dhe imazhin e fytyrës. Zyrtarët e Fedpol kanë deklaruar se janë duke punuar me partnerët kantonalë dhe federalë për zhvillimin e saj, transmeton albinfo.ch.

Sa e sigurt është?

Të dhënat biometrike kanë mbrojtje të shtuar. Ato mund të lexohen vetëm nëse karta paraqitet fizikisht, pra leximi në distancë nuk është i mundur. Përveç kësaj, Zvicra lejon akses në të dhënat e gjurmëve të gishtave vetëm për vendet që kanë të njëjtat standarde të mbrojtjes së të dhënave.

Udhëtimi në BE

Nga viti 2021, vendet e BE-së lëshojnë vetëm karta identiteti biometrike. Me prezantimin e kësaj karte, qytetarët zviceranë do të vazhdojnë të lëvizin lirshëm në BE. Nëse marrëveshja e re për Lëvizjen e Lirë hyn në fuqi në vitin 2027, kartat jo-biometrike të lëshuara deri në vitin 2028 do të jenë të vlefshme deri në skadencën e tyre (maksimumi 10 vjet për të rriturit). Pas vitit 2028, kartat jo-biometrike nuk do të lejohen më për udhëtime në BE.

Përdorimi në Zvicër

Do të jetë gjithmonë e mundur të pajiseni me kartë identiteti jo-biometrike për përdorim brenda Zvicrës, siç e parashikon ligji. Ndërkohë, pasaporta biometrike zvicerane mbetet një opsion i vlefshëm për udhëtime ndërkombëtare.

Punësimi i fëmijëve në industrinë e çokollatës nuk kufizohet vetëm te kakaoja

Organizata Ndërkombëtare e Punës raporton se, edhe pse numri i fëmijëve që punojnë globalisht ka rënë nga 160 milionë në vitin 2020 në 137.6 milionë në vitin 2024, 61% e tyre punojnë ende në bujqësi, kryesisht në Afrikën nën-Sahariane, transmeton albinfo.ch.

Industria e çokollatës ka qenë historikisht nën kritika për shfrytëzimin e fëmijëve në kultivimin e kakaos, por rreziqet nuk ndalen me kaq. Përbërës si sheqeri, arrat dhe vanilja lidhen gjithashtu me punën e fëmijëve dhe shkelje të të drejtave të njeriut.

Fakte kryesore:

  • 27% e shkeljeve të të drejtave të njeriut në zinxhirët ushqimorë lidhen me punën e fëmijëve në fermat e kakaos.

  • Nestlé investon rreth 37 milionë CHF në vit për kakao të qëndrueshme dhe planifikon ta trefishojë këtë shumë deri në vitin 2030.

  • Rreziqe për punë të fëmijëve janë zbuluar gjithashtu në sektorin e lajthive në Turqi dhe në prodhimin e vaniljes.

Një tjetër mutacion i Covid-19 po qarkullon në Evropë, me një simptomë të re dalluese

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), një mutacion i ri i Covid-19 i quajtur Stratus (më parë i identifikuar si Xfg) po përhapet me shpejtësi nëpër shtete evropiane, duke zëvendësuar variantin Nimbus. Ky variant ka treguar aftësi më të madhe për t’u shmangur nga antitrupat.

Stratus ishte përhapur fillimisht në Indi gjatë stinës së pranverës dhe një nga shenjat më karakteristike të tij është ngjirja e zërit. Në ndryshim nga variantet e mëparshme, ku humbja e nuhatjes dhe shijes ishte shenjë e zakonshme, pacientët tani raportojnë kryesisht dhimbje fyti, kollë të thatë dhe zë të ngjirur.

Në Britaninë e Madhe, njerëzit e infektuar po ankohen për dhimbje të forta fyti dhe vështirësi në gëlltitje, përveç simptomave të tjera si ethet, lodhja, dhimbjet muskulore dhe bllokimi i rrugëve të frymëmarrjes.

Sipas të dhënave, përqindja e rasteve me variantin Stratus në Evropë është rritur nga 10.6% në 16.7%, ndërsa në Azinë Juglindore ky variant përbën tashmë 68.7% të rasteve. OBSH-ja apelon për ndërmarrjen e masave të veçanta për të adresuar paqartësitë rreth ndikimit dhe shpërndarjes së këtij mutacioni.

 

Tragjike në Itali: Vajza 9 vjeçare nga Maqedonia humb jetën në lumë

Një tragjedi e rëndë ka tronditur komunën italiane San Giacomo di Pederobba, pranë Trevisos, ku ditën e djeshme, rreth orës 16:00, ka humbur jetën një vajzë 9-vjeçare me prejardhje nga Maqedonia, raportoi “La Tribuna di Treviso”.

Vajza, A. Islam, banuese në Cavasso del Tomba, ishte në një ekskursion përgjatë lumit Piave së bashku me prindërit e saj, Ihmet dhe Nailën, si dhe me vëllain dhe motrën e saj më të vegjël.

Sipas informacioneve, ajo po luante mbi gurë bashkë me disa fëmijë të tjerë, kur papritur rrëshqiti dhe ra në lumë. Rryma e fortë e ujit e tërhoqi dhe vajza u zhduk para syve të familjes dhe dëshmitarëve, transmeton albinfo.ch.

Në vendin e ngjarjes mbërritën menjëherë ekipet e zjarrfikësve, karabinierët dhe zhytësit. Pas një kërkimi të gjatë dhe të lodhshëm, rreth orës 18:30, zhytësit e njësisë së zjarrfikësve e gjetën trupin e vajzës të bllokuar mes gurëve në lumë.

Kryetari i komunës dhe zëvendësja e tij, thellësisht të prekur nga tragjedia, shprehën ngushëllime të sinqerta për familjen dhe theksuan se autoritetet lokale janë të gatshme të ofrojnë çdo ndihmë të mundshme për familjen në këto momente të vështira.

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme njoftoi se në konsullatën e Maqedonisë në Venecia është dorëzuar njoftimi për këtë ngjarje tragjike që ndodhi më 29 qershor.

“Konsullata është në komunikim të rregullt me familjen e të ndjerës, me qëllim përfundimin e të gjitha procedurave të nevojshme administrative për transportimin e mbetjeve mortore në Republikën e Maqedonisë së Veriut,” thuhet në deklaratë.

Rritja e temperaturave rrit rrezikun e zjarreve në disa pjesë të Zvicrës

Bashkimi Evropian ka konfirmuar se është duke kryer një vlerësim rutinë strukturor të urës dhe një studim urbanistik të zonës përreth, duke pasur parasysh kohën e kaluar që nga përfundimi i rivitalizimit të Urës së Mitrovicës.

Nga BE-ja kanë bërë të ditur gjithashtu se autoritetet e Kosovës janë informuar paraprakisht lidhur me këtë.

“Ky vlerësim nuk sinjalizon ndonjë ndryshim në status quo, por synon të sigurojë që çdo vendim në lidhje me të ardhmen e urës të bazohet në të dhëna teknike të rifreskuara, të sakta dhe objektive,” tha një zëdhënës i BE-së për Klankosova.tv, transmeton albinfo.ch.

Më tej, i bëhet thirrje autoriteteve kosovare që të përmbahen nga çdo veprim i pakoordinuar, përfshirë ndërtimin e urave në afërsi, ndërsa kërkohet që të gjitha marrëveshjet e dialogut, përfshirë edhe atë që ka të bëjë me urën, të zbatohen plotësisht.

BE: Autoritetet e Kosovës ishin në dijeni për testimet në Urën e Ibrit

Bashkimi Evropian ka konfirmuar se është duke kryer një vlerësim rutinë strukturor të urës dhe një studim urbanistik të zonës përreth, duke pasur parasysh kohën e kaluar që nga përfundimi i rivitalizimit të Urës së Mitrovicës.

Nga BE-ja kanë konfirmuar gjithashtu se autoritetet e Kosovës janë informuar paraprakisht lidhur me këtë.

“Ky vlerësim nuk sinjalizon ndonjë ndryshim në status quo, por synon të sigurojë që çdo vendim në lidhje me të ardhmen e urës të bazohet në të dhëna teknike të rifreskuara, të sakta dhe objektive”, tha një zëdhënës i BE-së për Klankosova.tv, transmeton albinfo.ch.

Tutje, i bëhet thirrje autoriteteve kosovare që të përmbahen nga çdo veprim i pakoordinuar, përfshirë ndërtimin e urave në afërsi, ndërsa kërkohet që të gjitha marrëveshjet e dialogut, përfshirë edhe atë që ka të bëjë me urën, të zbatohen plotësisht.

Traktatet Zvicër-BE: Gjashtë pikat më kontroverse

Më 13 qershor, Këshilli Federal publikoi traktatin e ri midis Zvicrës dhe Bashkimit Evropian.

Nga “miratimi dinamik i ligjit” te klauzola mbrojtëse në fushën e imigracionit, këtu janë pikat më të rëndësishme në mënyrë të përmbledhur.

Në maj 2021, Këshilli Federal braktisi “marrëveshjen kornizë” me BE-në, pa referendum dhe pa u konsultuar me Parlamentin. Megjithatë, në mars 2023, Zvicra dhe BE vendosën të bënin një fillim të ri dhe rifilluan negociatat zyrtare. Përfundimi i suksesshëm i tyre u njoftua më 20 dhjetor 2024.

Negociatat u përqendruan në zhvillimin e mëtejshëm të marrëveshjeve dypalëshe. U negociuan gjithashtu marrëveshje të reja në fushat e energjisë elektrike, ushqimit dhe shëndetësisë. Marrëveshja, me një gjatësi prej 1889 faqesh, u botua më 13 qershor 2025. Ja disa nga pikat më të diskutueshme.

Transferimi dinamik i ligjit

Risia më e madhe është miratimi dinamik i ligjit të BE-së: brenda kuadrit të marrëveshjeve, Zvicra duhet të miratojë në përgjithësi rregulloret e reja. Nëse nuk e bën, atëherë hyn në lojë procedura e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, shkruan 20minuten.

Procedurat e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve

Ka një procedurë shumëfazore për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve midis palëve kontraktuese. Së pari, një “Komitet i Përzier” me përfaqësim të barabartë zhvillon një dialog politik dhe diplomatik. Nëse nuk arrihet një marrëveshje, çështja mund t’i referohet “Tribunalit të Arbitrazhit”, i përbërë nga dy përfaqësues nga Zvicra dhe dy nga BE, të cilët së bashku zgjedhin një anëtar të pestë.

Çështja e Gjykatës Evropiane të Drejtësisë është veçanërisht e diskutueshme: nëse tribunali i arbitrazhit duhet të zbatojë ligjin e BE-së në vendimin e tij, Gjykata Evropiane e Drejtësisë duhet të vendosë se si do të interpretohen këto dispozita. Më pas, tribunali vendos për rezultatin e mosmarrëveshjes duke u bazuar në këtë interpretim. Nëse Zvicra nuk e pranon vendimin, BE-ja mund të vendosë “masa kompensuese”.

Direktiva për shtetësinë dhe lëvizja e lirë e personave

Në parim, e ashtuquajtura “Direktivë për të Drejtat e Qytetarëve” i zgjeroi parimet e lëvizjes së lirë të personave dhe të ribashkimit familjar të punëtorëve për të gjithë qytetarët e BE-së. Marrëveshja e re përfshin “përjashtime të përshtatura” për Zvicrën, duke e kufizuar direktivën vetëm për qytetarët e punësuar të BE-së, siç shpjegoi Ministri i Jashtëm Ignazio Cassis.

Megjithatë, kundërshtarët e marrëveshjes paralajmërojnë se këto përjashtime nuk janë të mjaftueshme për të mbrojtur sistemet e sigurimeve shoqërore nga imigracioni. Sipas tyre, një qytetar i BE-së konsiderohet i “punësuar” në Zvicër nëse ai ose ajo nuk merr ndihmë sociale për më shumë se gjashtë muaj brenda një periudhe pesëvjeçare dhe e ruan përkohësisht këtë status edhe nëse merr përfitime papunësie, për sa kohë që është i regjistruar në RAV, raportoi së fundmi NZZ.

Mbrojtja e pagave dhe klauzola mbrojtëse

Marrëveshjet e reja synojnë të sigurojnë që nivelet e larta të pagave në Zvicër krahasuar me BE-në të mos rrezikohen. Për këtë arsye, partnerët socialë – punëdhënësit dhe punonjësit – kanë negociuar së bashku 14 masa shoqëruese. Politikisht, këto masa synojnë të fitojnë mbështetjen e sindikatave.

Gjithashtu, Zvicra ka negociuar një klauzolë mbrojtëse në lidhje me imigracionin. Kjo mund të aktivizohet nëse imigracioni shkakton “probleme serioze ekonomike ose sociale”. Për ta bërë këtë, Zvicra duhet së pari ta paraqesë çështjen te “Komiteti i Përzier”, transmeton albinfo.ch. Në raste të skajshme, tribunali i arbitrazhit ngarkohet sërish me shqyrtimin e situatës.

Publikimi i tekstit të traktatit shënoi fillimin e periudhës së konsultimeve, gjatë së cilës partitë, shoqatat, kantonet dhe qytetarët mund të shprehin komentet e tyre. Kjo periudhë do të zgjasë tre muaj. Më pas, është radha e Parlamentit. Në fund, fjalën e fundit do ta ketë populli nëpërmjet një referendumi.

Pushimet zvicerane po lulëzojnë në mesin e popullsisë zvicerane

Ecje në natyrë në Jura, çiklizëm në Valais, darkë buzë liqenit në Ticino:
Zvicra mbetet një destinacion kryesor, veçanërisht për vetë zviceranët. Dikur i parë kryesisht si një destinacion turistik për të huajt, vendi është bërë gjithnjë e më shumë një zgjedhje gjatë gjithë vitit për udhëtarët vendas, sipas të dhënave të publikuara këtë javë nga Zyra Federale e Statistikave (FSO), transmeton albinfo.ch.

Laura Meyer, drejtoreshë ekzekutive e Hotelplan, një grup zviceran udhëtimesh, i tha SRF-së se ky ndryshim i detyrohet shumë pandemisë. Mbyllja e kufijve dhe kufizimet e udhëtimit i detyruan shumë banorë të pushonin në vend, vetëm për të rizbuluar tërheqjen e “oborrit të tyre”. Shumë vazhdojnë ta dëshirojnë këtë edhe sot.

Të dhënat e mbështesin qartë këtë teori. Para pandemisë, udhëtarët vendas përbënin 16-17 milionë qëndrime me netë në vit. Që atëherë, kjo shifër është rritur në 20-21 milionë, gati gjysmën e të gjitha qëndrimeve me netë në vend. Ndërsa disa udhëtarë kanë rifilluar pushimet ndërkombëtare, shumë tani i kombinojnë ato me udhëtime brenda Zvicrës.

Ticino, një vend i preferuar prej kohësh nga zviceranët gjermanishtfolës, ka vazhduar të përfitojë. Por edhe rajonet përgjatë Röstigraben, ndarjes kulturore midis Zvicrës frëngjishtfolëse dhe asaj gjermanishtfolëse, kanë vazhduar të fitojnë. Njerëzit po kalojnë kufirin gjuhësor më shumë se më parë. Tani dëgjohet më shumë frëngjisht në Zvicrën gjermanishtfolëse dhe më shumë gjermanisht në kantonet frëngjishtfolëse.

Klima po shfaqet gjithashtu si një faktor tjetër. Me destinacionet mesdhetare që bëhen jashtëzakonisht të nxehta në verë, udhëtarët po zgjedhin stinët anësore për t’i vizituar ato dhe po preferojnë malet më të freskëta të Zvicrës gjatë verës.

Numri i turistëve të huaj është rritur gjithashtu në muajt e verës. Vizitorët nga klimat e nxehta, si shtetet e Gjirit dhe India, tashmë renditen ndër tregjet më të rëndësishme hyrëse. Edhe pse klima nuk është ende arsyeja kryesore për udhëtime, ajri më i freskët dhe malor, si dhe liqenet, po bëhen gjithnjë e më shumë një tërheqje shtesë. Në të njëjtën kohë, edhe verat zvicerane po bëhen më të nxehta.

Këshilla zyrtare gjermane se si të qëndroni të sigurt gjatë një vale të nxehti


Me një valë të nxehti që ka përfshirë Gjermaninë dhe me parashikuesit e motit që sugjerojnë se vendi mund të shohë temperatura rekord këtë javë, autoritetet shëndetësore kanë dhënë këshilla zyrtare se si të qëndroni të sigurt.

Autoritetet shëndetësore të Gjermanisë kanë lëshuar udhëzime të qarta për të ndihmuar banorët dhe vizitorët të mbrohen gjatë periudhave të nxehtësisë ekstreme. Ja çfarë duhet të dini dhe të bëni, sipas ekspertëve të Institutit Federal Gjerman për Edukimin e Shëndetit Publik (BIÖG).

Kushtojini vëmendje paralajmërimeve zyrtare

Qëndroni të informuar duke ndjekur përditësimet nga Shërbimi Gjerman i Motit (DWD), i cili lëshon paralajmërime për nxehtësinë në kohë reale përmes faqes së tij të internetit, si dhe udhëzimet përkatëse. Mund të mendoni gjithashtu për të shkarkuar aplikacionin paralajmërues NINA.

Qëndroni të hidratuar

Dehidratimi mund të ndodhë shpejt në temperatura të larta, veçanërisht tek të moshuarit, fëmijët dhe personat me sëmundje kronike.

Gjatë një vale të nxehti, të rriturit duhet të pinë të paktën dy deri në tre litra ujë ose pije të paëmbëlsuara në ditë, edhe nëse nuk ndiejnë etje.

Çaji, kafeja dhe alkooli veprojnë si diuretikë, që do të thotë se mund t’ju dehidratojnë, ndaj pini sa më shumë ujë të jetë e mundur. Nga ana tjetër, kjo do të thotë që nuk keni nevojë ta ndizni çajnikun dhe ta mbushni banesën me avull të nxehtë.

Ka shumë mënyra për të qëndruar të hidratuar, përveç pirjes së ujit. Mbushni një kovë me ujë për këmbët ose vendosni një peshqir të lagur mbi kokë dhe shpatulla. Edhe spërkatja e fytyrës me ujë të ftohtë mund të bëjë një ndryshim të madh, transmeton albinfo.ch.

Mundohuni të qëndroni larg diellit

BIÖG rekomandon që të qëndroni brenda gjatë orëve më të nxehta të ditës, zakonisht midis orës 11:00 dhe 17:00. Nëse dilni jashtë, përpiquni të qëndroni në hije, vendosni një kapelë me strehë të gjerë, syze dielli dhe përdorni krem mbrojtës me SPF të lartë.

Është gjithashtu e këshillueshme të vishni rroba të lehta, mundësisht prej pambuku, pasi ky material lejon lëkurën të marrë frymë.

Qëndroni të freskët

Mbani hapësirën ku jetoni sa më të freskët që të jetë e mundur. BIÖG sugjeron të mbyllni dritaret dhe perdet gjatë ditës për të bllokuar nxehtësinë dhe të ajrosni shtëpinë në mëngjes herët ose në mbrëmje vonë kur temperaturat bien.

Nëse ndodheni jashtë, kishat, muzetë, bibliotekat publike dhe qendrat tregtare mund të ofrojnë lehtësim nga nxehtësia.

Në Berlin, për shembull, Technologie Stiftung ofron një Erfrischungskarte (hartë të freskimit), që tregon të gjitha burimet publike të ujit të pijshëm, ndërtesat publike me ajër të kondicionuar, parqet dhe shatërvanët në qytet.

Qytete të tjera në Gjermani po pilotojnë iniciativa të ngjashme si pjesë e strategjive për t’u përshtatur me nxehtësinë.

Ushtrohuni më herët ose më vonë

BIÖG rekomandon që aktivitetet e lodhshme si sportet ose puna e rëndë fizike të kufizohen në orët më të freskëta të ditës – herët në mëngjes ose vonë në mbrëmje.

Kujdesuni për grupet e cenueshme

BIÖG thekson rëndësinë e mbështetjes së komunitetit gjatë valëve të nxehtësisë. Kontrolloni fqinjët e moshuar, fëmijët e vegjël, gratë shtatzëna dhe ata që vuajnë nga sëmundje kronike.

Nëse dikush ankohet për dhimbje barku, dhimbje koke, marramendje ose ka temperaturë mbi 38°C, këto janë shenja të qarta të vuajtjes nga nxehtësia. Mbajini të freskët dhe telefononi urgjencën për ndihmë.

Dhe mos harroni kafshët tuaja shtëpiake. Kujdesuni që të kenë gjithmonë ujë të mjaftueshëm dhe bëjini herë pas here banjë të freskët.

Mendoni për atë që po fusni në trupin tuaj

Nëse merrni ilaçe ose keni probleme shëndetësore, konsultohuni me mjekun gjatë një vale të nxehti. Disa ilaçe mund të ndikojnë në aftësinë e trupit për të rregulluar temperaturën ose për të ruajtur lëngjet.

Gjithashtu, është e këshillueshme të mendoni për atë që hani. Ekspertët rekomandojnë të konsumoni më pak dhe më shpesh në temperatura të larta. Ushqimet e freskëta si sallatat dhe sanduiçët nuk kërkojnë ndezjen e furrës, duke ndihmuar kështu të mos e ngrohni më shumë shtëpinë tuaj.