Rrëzohet një aeroplan në Londër

Një aeroplan është rrëzuar në aeroportin e Londrës, teksa autoritetet kanë konfirmuar që u njoftua për një aeroplan 12 metra të lartë që po merrte flakë në vendin e ngjarjes në Southend-on-Sea, pak para orës 16:00.

Shërbimi i autoambulancës së Anglisë Lindore tha se katër ekipe ishin në vendngjarje, përfshirë një automjet reagimi të shpejtë, një automjet reagimi në zona të rrezikshme dhe një ndihmës mjekësor të lartë, transmeton albinfo.ch.

Një zëdhënës i policisë së Essex tha: “Ne po punojmë me të gjitha shërbimet e emergjencës në vendngjarje tani dhe se puna do të vazhdojë për disa orë. Ne do t’i luteshim publikut të shmangë këtë zonë sa herë që të jetë e mundur ndërsa kjo punë vazhdon”. Policia tha se, si masë paraprake, oficerët kanë evakuuar klubin e golfit Rochford Hundred dhe klubin e ragbit Westcliff për shkak të afërsisë me incidentin.

 

Grenell hedh akuza ndaj presidentes së Kosovës, ajo paralajmëron konferencë për media

I dërguari i presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump për misione të posaçme, Richard Grenell, ka akuzuar presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, për manipulim të deklaratave të Trump lidhur me zhvillimet e fundit në rajon.

Ai reagoi pas deklaratës së Osmanit nga SHBA, ku ajo tha se “mund të konfirmoj” se një sulm nga Serbia ndaj Kosovës është parandaluar së fundmi, duke përmendur rolin e Trump në këtë parandalim.

“Turp për Vjosa Osmanin që po manipulon fjalët e Presidentit Donald Trump”, shkroi ai, transmeton albinfo.ch.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka paralajmëruar konferencë për media pas kthimit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për të adresuar deklaratat e fundit të Grenell.

Lajmin e ka bërë të ditur këshilltari për media i presidentes, Bekim Kupina, i cili konfirmoi se konferenca do të mbahet menjëherë pas rikthimit të Osmanit në Prishtinë.

UNESCO i jep Maqedonisë së Veriut edhe një shans për Ohrin

Komiteti për Trashëgiminë Botërore i UNESCO-s, në mbledhjen e 47-të në Paris, miratoi një amendament të propozuar nga përfaqësuesit maqedonas me të cilin u kërkua shtyrja e futjes së rajonit të Ohrit në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.

Me këtë, autoritetet maqedonase morën kushte të reja që deri më 1 shkurt të vitit 2026 të dorëzojnë një raport për masat e ndërmarra për mbrojtje.

Amendamenti u dorëzua nga delegacioni maqedonas, i cili kërkoi të tërhiqet projektvendimi që propozon qartazi regjistrimin e rajonit si të rrezikuar.

Komiteti diskutoi për herë të tretë për statusin e Ohrit, në rrethana kur 39 organizata të shoqërisë civile nga Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria kërkuan që ai të regjistrohet në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, me arsyetimin se kjo do t’i hapte rrugë një procesi të rehabilitimit nën mbikëqyrjen e vazhdueshme të Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë, UNESCO.

Pas votimit, përfaqësuesit e tyre thanë se janë të neveritur nga vendimi, por se do të vazhdojnë të luftojnë për mbrojtjen e rajonit të Ohrit.

Pavarësisht tri misioneve të ekspertëve dhe paralajmërimeve tash e dy dekada, ata theksojnë se Komiteti sërish nuk e miratoi rekomandimin për ta futur Ohrin në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.

Organizatat e shoqërisë civile besojnë se një gjë e tillë shpërblen neglizhencën institucionale dhe minon vetë parimet e Konventës së UNESCO-s.

“Ne besojmë se vendimi i Komitetit tradhtoi parimet mbi të cilat u formua dhe minoi në mënyrë aktive vetë thelbin e Konventës së Trashëgimisë Botërore”, thanë përmes një deklarate organizatat e shoqërisë civile.

Pas vendimit ato bënë thirrje që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria ta shfrytëzojnë me përgjegjësi këtë mundësi, duke i ndalur menjëherë të gjitha projektet shkatërruese dhe duke treguar përkushtim të vërtetë për ruajtjen e vlerave unike të rajonit.

Çfarë do të thoshte vendosja e Ohrit në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik?

Nëse Komiteti do ta vendoste Ohrin në këtë listë, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria do të obligoheshin të krijonin një plan të posaçëm masash korrigjuese për ta rikthyer Ohrin në gjendjen e dëshiruar të ruajtjes, thotë për Radion Evropa e Lirë Iskra Stojkovska nga organizata Front 21/42, e cila është në mesin e atyre që kërkojnë që Ohri të vendoset në atë listë.

“Kjo do të thoshte që shteti duhet të miratojë një sërë masash të sakta korrigjuese që do të çonin nga gjendja aktuale në gjendjen e dëshiruar të vlerave. Kjo do ta vinte shtetin nën një trysni shumë më të madhe nga UNESCO-ja, por gjithashtu ai do të fitonte qasje në fonde shtesë”, thotë Stojkovska.

Përveç kësaj, ministrat e Mbrojtjes së Mjedisit dhe të Kulturës do të duhej të miratonin një ndalesë të veçantë për kryerjen e aktiviteteve të ndryshme në zonën e mbrojtur.

Kjo parashihet edhe me Ligjin për Menaxhimin e Trashëgimisë Botërore Natyrore dhe Kulturore.

Sesioni i 47-të i Komitetit të Trashëgimisë Botërore filloi më 6 korrik në selinë e UNESCO-s në Paris, ku vazhdojnë diskutimet nëse disa vende të trashëgimisë botërore, përfshirë rajonin e Ohrit, duhet të përfshihen në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.

Në dokument UNESCO kërkoi që Maqedonia e Veriut të forcojë menjëherë mbrojtjen e Kënetës së Studençishtës, t’i ndalojë të gjitha aktivitetet ndërtimore aktuale dhe të planifikuara në afërsi të saj, përfshirë kompleksin hotelier “Gorica”, dhe të rishikojë draftligjin për shpalljen e kënetës park natyror.

Qëllimi thuhet se është harmonizimi i ligjit me standardet e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) dhe me konstatimet e misionit monitorues të UNESCO-s nga viti 2024.

Në vend të mbrojtjes, heshtje dhe akuza të ndërsjella

Pavarësisht asaj që thuhet në projektvendim, Qeveria maqedonase njoftoi se do t’u kërkojë përfaqësuesve të institucioneve maqedonase që marrin pjesë në mbledhjen e UNESCO-s të propozojnë një amendament për tërheqjen e propozimit.

Në ditët para votimit, partitë shkëmbyen akuza. Qeveria akuzoi qeverinë e mëparshme për neglizhencë sistematike, ndërsa opozita pretendoi se Qeveria aktuale nuk ka ndërmarrë asnjë masë thelbësore.

Sipas organizatave të shoqërisë civile, autoritetet lokale dhe qendrore për vite me radhë kanë lejuar ndërtime të pakontrolluara dhe kanë injoruar rekomandimet e UNESCO-s.

“Ne kemi punuar në Ohër që 11 vjet dhe nuk ka asnjë ndryshim midis qeverisjes lokale dhe asaj qendrore, asnjë ndryshim se cila parti qeveris në cilin nivel. Grindjet mes tyre se kush është fajtor tregojnë vetëm se ata nuk kanë lëvizur asnjë milimetër”, thotë Stojkovska.

Shtatëmbëdhjetë organizata nga Maqedonia e Veriut, 13 nga Shqipëria dhe një rrjet evropian prej 15 organizatash kërkuan me anë të një letre nga Komiteti që rajoni i Ohrit të vendoset në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.

Organizatat maqedonase përfshijnë Eco Logic, Transparency International Macedonia, Ohrid SOS dhe Institutin Societas Civilis për Demokraci.

Nga Shqipëria janë, ndër të tjera, Fondacioni H2O dhe Aktiv Mobiliti.

Organizata nga Çekia, Kroacia, Serbia dhe Bullgaria kërkojnë gjithashtu mbrojtjen e Ohrit.

Ato thonë se për shkak të moszbatimit të planeve dhe projekteve të mëparshme për mbrojtje dhe për shkak të shkatërrimit, Ohri po humbet autenticitetin e tij.

“Ne i kërkojmë Komitetit të Trashëgimisë Botërore, në sesionin e tij të 47-të në Paris, që të mbrojë dhe ruajë rajonin e Ohrit për të gjitha brezët e ardhshëm duke miratuar projektvendimin për përfshirjen e tij në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik”, thuhet në deklaratën e tyre të përbashkët.

Ato kujtojnë se alarmet e para për urbanizimin e tepërt dhe degradimin e Ohrit iu dërguan UNESCO-s që në vitin 1998 dhe shtojnë se, pavarësisht rekomandimeve nga misionet e ekspertëve në vitet 2017, 2020 dhe 2024, nuk është ndërmarrë gati asgjë thelbësore.

Projektet infrastrukturore që rrezikojnë edhe më shumë rajonin vazhdojnë, si autostrada A2 dhe hekurudha e Korridorit 8.

Kërkesat për vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në trashëgimi gjithashtu nuk janë zbatuar.

Ekspertët e UNESCO-s kanë konfirmuar tri herë se Ohri i plotëson kriteret për përfshirje në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, por Komiteti po u jep afate të reja Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, sipas organizatave të shoqërisë civile.

Ato paralajmërojnë se kjo kohë për reformë po keqpërdoret për projekte të reja të dëmshme dhe degradim të mëtejshëm.

I njohur në botë, i shkatërruar në shtëpi

Rajoni i Ohrit u shpall trashëgimi botërore në vitin 1979, ndërsa në vitin 2019 ky status u zgjerua edhe në pjesën shqiptare të liqenit për shkak të vlerave natyrore të tij.

Liqeni i Ohrit është një nga liqenet më të vjetra dhe më të thella në Evropë.

Statusi i trashëgimisë botërore rrit ndjeshëm dukshmërinë globale, çka sjell rritje të turizmit dhe përfitime ekonomike për banorët lokalë, si vende të reja pune apo zhvillim të bizneseve të vogla.

Ai sjell edhe përfitime të tjera, nga mbrojtja ligjore dhe institucionale deri te qasja në ndihma teknike dhe financiare ndërkombëtare.

Por rajoni i Ohrit është de facto në rrezik dhe kjo duhet pranuar, thotë Stojkovska.

“Ohri është shkatërruar nga korrupsioni dhe krimi, ne vetë po e shkatërrojmë”, përfundon ajo.

Austria është vendi i 13-të më i vizituar në botë për vitin 2024

Turizmi në mbarë botën, pas pesë vitesh, ka arritur përsëri nivelin e vitit para pandemisë COVID-19. Rreth 1.47 miliardë mbërritje ndërkombëtare u regjistruan vitin e kaluar. Kjo vjen nga të dhënat e Organizatës Botërore të Turizmit (UN Tourism), e cila publikon rregullisht statistika mbi sjelljen globale të udhëtimit. Austria regjistroi 32.2 milionë mbërritje vitin e kaluar dhe renditet e 13-ta. Vendi i parë i takon Francës me 102 milionë mbërritje turistike.

Një renditje ofron një pasqyrë se cilat vende janë në trend ose ende të njohura dhe gjithashtu cilat janë më pak të kërkuara se më parë. Lista e fundit bazohet në shifrat për vitin 2024. Ajo tregon se dëshira globale për të udhëtuar është rikthyer pas pandemisë. Në të gjithë botën, fjalë kyçe si turpi i fluturimit duket se luajnë pak rol. Qindra miliona njerëz po fluturojnë.

Lista e vendeve më të vizituara për dekada është udhëhequr nga Franca, por Spanja po e kap fqinjin e saj. Por cilat vende janë gjithashtu në 20 vendet e para dhe ku është Gjermania?

India është në vendin e 20-të. Atje u regjistruan 20.6 milionë mbërritje ndërkombëtare. Holanda numëroi 21.3 milionë vizitorë. Vendi i 18-të, sipas kësaj statistike, i takon Hong Kongut në Kinë, i cili është ende i listuar veçmas. Vendet 17 dhe 16 janë Malajzia dhe Portugalia.

Renditja e 15-të mbahet nga ylli në ngritje, Arabia Saudite, e cila numëroi 29.7 milionë mbërritje nga jashtë, nga vetëm 17.5 milionë në vitin 2019. Në vendin e 14-të janë Emiratet e Bashkuara Arabe.

Austria regjistroi 32.2 milionë mbërritje vitin e kaluar, plus 4.2 për qind krahasuar me vitin e kaluar, dhe renditet e 13-ta. Vendi i dymbëdhjetë i shkon Tajlandës me 35.5 milionë, plus 26.3 për qind, dhe vendi i 11-të Greqisë me 36 milionë, plus 9.8 për qind, transmeton albinfo.at.

Dhjetë vendet më të mira ndjekin. Por shënimet e OKB-së për turizmin tregojnë se në fakt as Kina dhe as Mbretëria e Bashkuar nuk kanë publikuar të dhëna për vitin 2024.

Ata ende presin që të dy vendet të publikojnë informacionin në javët në vijim. Renditja e tyre e përkohshme, vendet e tetë dhe të shtatë, bazohet në vlerësime, shkruan theinternational.

SHBA me rënie të lehtë, por ende në tre vendet e para

I festuar prej kohësh si vendi i mundësive të pakufizuara, SHBA-të mbeten një destinacion ëndrrash. Nju Jorku, Los Anxhelosi, San Francisko dhe Las Vegasi janë vende të dëshiruara. 72.4 milionë mbërritje të huaja u regjistruan në vitin 2024. Në vitin 2019 kjo shifër ishte 79.4 milionë.

Politika e pakëndshme e imigracionit nën Presidentin Donald Trump pritet të përshpejtojë trendin në rënie në vitin 2025. Kush dëshiron të udhëtojë atje nëse mund të refuzohet në kufi?

Spanja në vendin e dytë

Një vend plot jetë me qytete si Barcelona, Sevilja, Madridi, Malaga, Granada dhe San Sebastián, dhe ishuj të dashur si Majorka, Ibiza, Tenerife dhe Gran Canaria.

Turizmi po lulëzon, por kohët e fundit ka pasur më shumë protesta kundër të ashtuquajturit mbiturizëm. 93.8 milionë vizitorë të huaj u regjistruan në vitin 2024, rreth dhjetë milionë më shumë se në vitin 2019 para COVID-it.

Franca merr kurorën

Rreth 102 milionë mbërritje turistike ndërkombëtare u regjistruan në vitin 2024, plus dy për qind krahasuar me vitin 2023. Vetëm kryeqyteti Paris, i lavdëruar si qyteti i dashurisë dhe tradicionalisht një qendër e gastronomisë së mirë, është një magnet. Kulla Eiffel, Luvri, Harku i Triumfit dhe Versaja aty pranë. Në vitin 2024 Parisi priti gjithashtu Lojërat Olimpike dhe Paralimpike.

Atraksione të tjera përfshijnë Lionin, kështjellat e Luginës së Luarës dhe Marsejën. Côte d’Azur me Saint-Tropez, Kanë, Antibes dhe Nice konsiderohet djepi i turizmit. Turizmi, si të thuash, u shpik në Francë. Vendi mbetet numri një në turizmin global.

Parandalimi dhe teknologjia mund të kursejnë miliarda në kujdesin shëndetësor zviceran

Shpenzimet për kujdesin shëndetësor në Zvicër mund të rriten ndjeshëm në më shumë se 160 miliardë CHF në vit deri në vitin 2040, sipas Deloitte Switzerland. Por duke u përqendruar te parandalimi dhe teknologjia, do të ishte e mundur të ulej fatura me 30 miliardë CHF në vit, sipas firmës së auditimit dhe konsulencës. Megjithatë, jo të gjithë specialistët janë të bindur.

Duke i kushtuar më shumë rëndësi parandalimit, shpenzimet për kujdesin shëndetësor në Zvicër mund të ulen me 30 miliardë CHF në vit deri në vitin 2040, sipas një studimi të Deloitte Switzerland të raportuar nga Le Matin Dimanche. Nëse nuk ndërmerret asgjë, fatura që në vitin 2019 ishte 87 miliardë CHF do të rritet në 163.5 miliardë CHF në vitin 2040, tregon studimi, transmeton albinfo.ch.

Me një riorientim gjithëpërfshirës të kujdesit shëndetësor, është e mundur të zbutet tronditja në 131.2 miliardë CHF, shton studimi. Kursimet do të vinin nga një ulje e shpenzimeve për terapi dhe rehabilitim. Deloitte përdori një model të zhvilluar në Shtetet e Bashkuara për këtë llogaritje, duke e përshtatur për Zvicrën, bazuar në të dhënat e vitit 2019.

Përtej rekomandimeve të zakonshme për stilin e jetës, Deloitte bën thirrje për parandalim të mbështetur në inovacionin teknologjik: inteligjencën artificiale, aplikacionet që promovojnë sjellje të shëndetshme, sekuencimin e ADN-së e të tjera.

Të gjithë profesionistët e intervistuar nga gazeta e së dielës theksojnë rëndësinë e parandalimit për përmirësimin e shëndetit dhe frenimin e kostove të larta. Por disa ekspertë të shëndetit nuk e mbështesin plotësisht këtë ndryshim teknologjik të propozuar nga Deloitte.

Idris Guessous, mjek kryesor në Spitalet Universitare të Gjenevës (HUG) dhe anëtar i komitetit ekzekutiv të Shoqatës Zvicerane të Mjekësisë së Brendshme, është i bindur. Ai beson se zgjidhjet dixhitale janë të rëndësishme në një kohë kur burimet njerëzore në sektorin e kujdesit shëndetësor janë të pakta.

Por Valérie D’Acremont, mjeke dhe epidemiologe në Unisanté, paralajmëron kundër teknologjive të shtrenjta, vlera e të cilave për pacientët nuk është gjithmonë e provuar. Profesori Yannis Papadaniel i Shkollës së Punës Sociale dhe Shëndetit në Lozanë (HETSL) ndan një skepticizëm të ngjashëm. Ai mendon se mjekësia e personalizuar e bazuar te probabilitetet gjenetike dhe infrastrukturat e gjera nuk është një zgjidhje mrekullibërëse.

Edhe pse mjekësia parandaluese diskutohet gjithnjë e më shumë në politikë, në praktikë Zvicra mbetet larg objektivave të saj. Vetëm 1.8 për qind e kostove të kujdesit shëndetësor u dedikuan për parandalim në vitin 2023, një përqindje që ka mbetur thuajse e pandryshuar që nga viti 2010, vëren Le Matin Dimanche.

“Nuk po përballemi vetëm me zakone, por edhe me sisteme të ngurta”, thotë Solange Peters, drejtuese e Departamentit të Onkologjisë Mjekësore në Spitalin Universitar të Lozanës (CHUV). Sipas disa vëzhguesve, problemi i sistemit zviceran të kujdesit shëndetësor është gjithashtu mungesa e stimujve financiarë për t’u fokusuar te parandalimi.

Mbi 70 persona arrestohen në Britani gjatë protestave pro-palestineze

Më shumë se shtatëdhjetë persona janë arrestuar gjatë protestave të mbajtura në Londër, Mançester dhe Kardif në mbështetje të Palestinës, pasi organizata Palestine Action u shpall e ndaluar në Mbretërinë e Bashkuar, njoftojnë agjencitë ligjzbatuese britanike.

Në Londër, 41 protestues u arrestuan për shfaqje mbështetjeje ndaj organizatës së ndaluar, ndërsa një person tjetër u ndalua për sulm ndaj një oficeri policie. Në Mançester u arrestuan edhe 16 pjesëmarrës të tjerë gjatë një proteste të ngjashme, ndërsa në Cardiff policia ndaloi 13 protestues.

Organizata Palestine Action u përfshi në listën e grupeve të ndaluara në Britani më 5 korrik, sipas BBC-së.

Franca nis hetim ndaj rrjetit social X

Autoritetet franceze kanë filluar një hetim mbi rrjetin social X, duke e akuzuar atë për manipulim të algoritmeve me qëllim lehtësimin e “ndërhyrjes së huaj”.Ou9

Prokurorja Publike e Parisit, Laure Beccuau, bëri me dije se hetimi u hap më 9 korrik, pas ankesave të paraqitura në janar 2025 nga një ligjvënës francez dhe një zyrtar i lartë institucional. Sipas tyre, X manipulohet për të lehtësuar përhapjen e përmbajtjeve politike urrejtëse dhe raciste, që dëshmojnë për një përpjekje për të shtrembëruar debatet demokratike në Francë, transmeton albinfo.ch.

Hetimi po drejtohet nga Xhandarmëria Kombëtare dhe fokusohet jo vetëm në rrjetin social si entitet ligjor, por edhe në individët që e menaxhojnë atë, pa përmendur pronarin Elon Musk.

 

Nuk ka më nevojë të hiqen këpucët në pikat e kontrollit të sigurisë në aeroportet amerikane

Udhëtarët që nisen drejt Shteteve të Bashkuara nuk do të duhet më të heqin këpucët në pikat e kontrollit të sigurisë. Administrata e Sigurisë së Transportit (TSA) në SHBA ka hequr këtë masë, e cila kishte qenë prej vitesh burim bezdie për shumë pasagjerë.

Ky rregull, i cili ishte arsyeja e dytë më e shpeshtë e ankesave të pasagjerëve pas çmimit të biletave të avionit, u vendos në vitin 2006 pas një përpjekjeje për sulm terrorist. Masa u hoq në të gjithë vendin të martën, transmeton albinfo.ch.

Shembull nga Zvicra: Në Aeroportin e Cyrihut, këpucët hiqen vetëm në rast se zbulohet metal, transmeton albinfo.ch.

Rreziku i eksplozivëve

Në dhjetor të vitit 2001, vetëm pak muaj pas sulmeve të 11 shtatorit, një shtetas britanik tentoi të hidhte në erë një fluturim mes Parisit dhe Miamit duke fshehur eksplozivë në këpucë. Përpjekja e tij dështoi, por la një kujtim të fortë te autoritetet.

TSA, e krijuar si përgjigje ndaj sulmeve të 11 shtatorit, vendosi më pas kontrolle më të rrepta, përfshirë edhe heqjen e detyrueshme të këpucëve. Me kalimin e viteve, kërcënime të tjera si lëngjet shpërthyese, të brendshmet e minuar apo eksplozivët e fshehur në kartuça printeri, sollën masa të reja sigurie.

Shishet transparente mbeten të detyrueshme

Heqja e kësaj mase u bë e mundur falë përparimeve teknologjike në pajisjet e zbulimit. Megjithatë, kufizimet për lëngjet në bagazhin e dorës, të vendosura po ashtu në vitin 2006, pritet të qëndrojnë edhe për të paktën 15 vitet e ardhshme. Sipas TSA, shishet e vogla dhe transparente do të mbeten të domosdoshme.

Pse disa vende të BE-së janë më të shqetësuara nga tarifat e SHBA-së

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, shpalli të shtunën vendosjen e tarifave doganore prej 30 për qind për të gjitha vendet e Bashkimit Evropian, duke nisur nga 1 gushti. Megjithatë, ndonëse të gjitha vendet e BE-së eksportojnë në SHBA në nivele të ndryshme, ndikimi i këtyre masave do të jetë i pabarabartë.

Irlanda, gjiganti farmaceutik evropian

Irlanda, falë sistemit të saj tatimor shumë të favorshëm, ka suficitin më të madh tregtar ndaj SHBA-së mes vendeve të BE-së, në vlerën e 86.7 miliardë dollarëve. Shumë kompani farmaceutike amerikane, si Pfizer, Eli Lilly dhe Johnson & Johnson, kanë vendosur qendrat e tyre evropiane në Irlandë për të përfituar nga tatimi më i ulët prej 15 për qind krahasuar me 21 për qind në SHBA.

Gjithashtu, Irlanda është baza evropiane e gjigantëve të teknologjisë si Apple, Google dhe Meta, tërhequr nga sistemi i saj tatimor. Kjo ka bërë që ekonomia irlandeze të jetë veçanërisht e ekspozuar ndaj tarifave të reja.

Gjermania, kampionia industriale në rrezik

Gjermania, ekonomia më e madhe e BE-së, ka një suficit tregtar prej 84.8 miliardë dollarësh ndaj SHBA-së. Kancelari gjerman Friedrich Merz përmendi së fundmi sektorët që do të goditen më shumë: automobilizmin, kimikatet, farmaceutikën, makineritë dhe çelikun.

Federata Gjermane e Industrisë (BDI) reagoi menjëherë ndaj vendimit të Trump duke kërkuar që BE dhe SHBA të gjejnë një zgjidhje për të shmangur përshkallëzimin e konfliktit.

Franca dhe Italia, më pak të ekspozuara, por të rrezikuara në sektorë specifikë

Franca dhe Italia kanë më pak suficit tregtar krahasuar me Gjermaninë dhe Irlandën, 16.4 miliardë dollarë për Francën dhe 44 miliardë dollarë për Italinë, sipas statistikave amerikane. Por efektet ndryshojnë sipas sektorëve.

Në Francë, më të rrezikuar janë:

  • Aeronatika, që përbën një të pestën e eksporteve drejt SHBA-së

  • Industria e luksit (parfume, lëkurë)

  • Verërat dhe konjaku

Sipas Jérôme Despey, drejtues i sektorit të verës në sindikatën FNSEA, një taksë e tillë do të ishte “katastrofë” për eksportet franceze të verërave dhe pijeve spirituoze.

Edhe në Itali, sektori agro-ushqimor dhe automjetet janë më të prekurit. Organizata kryesore e bujqësisë, Coldiretti, paralajmëroi për një “goditje të rëndë” ndaj prodhuesve italianë.

Austria dhe Suedia, të ekspozuara gjithashtu

Austria dhe Suedia kanë gjithashtu suficite tregtare ndaj SHBA-së, përkatësisht 13.1 miliardë dhe 9.8 miliardë dollarë.

Mjekësia parandaluese dhe teknologjia mund të kursejnë miliarda në shpenzime shëndetësore? 

Mjekësia parandaluese, e bazuar veçanërisht te sekuencimi i ADN-së dhe kujdesi i personalizuar, mund të ndihmojë në kufizimin e rritjes së shpenzimeve shëndetësore, sipas Deloitte Switzerland. Por jo të gjithë profesionistët janë të bindur.

Në Zvicër, shpenzimet shëndetësore mund të dyfishohen deri në vitin 2040, duke arritur mbi 160 miliardë franga, sipas Deloitte Switzerland. Megjithatë, duke u fokusuar te parandalimi dhe teknologjia, fatura mund të ulet me rreth 30 miliardë franga, thotë kompania e auditimit dhe konsulencës. Kjo qasje teknologjike, sidoqoftë, nuk i bind të gjithë specialistët e fushës.

Studimi: si mund të kursehen 30 miliardë franga në vit

Deloitte raporton se nëse nuk bëhet asgjë, shpenzimet shëndetësore që në vitin 2019 ishin 87 miliardë franga do të arrijnë në 163.5 miliardë franga në 2040. Me një ristrukturim gjithëpërfshirës të sistemit shëndetësor, shpenzimet mund të kufizohen në 131.2 miliardë franga.

Këto kursime do të vinin kryesisht nga ulja e kostove për terapi dhe rehabilitim. Për llogaritjen, Deloitte përdori një model të zhvilluar në SHBA, të adaptuar për Zvicrën mbi bazën e të dhënave të vitit 2019.

Parandalimi përmes teknologjisë nuk i bind të gjithë

Qëllimi nuk është vetëm jetëgjatësia, por jetesa më e shëndetshme. Përtej këshillave klasike për stilin e jetës, Deloitte promovon parandalimin e mbështetur te teknologjia: inteligjenca artificiale, aplikacionet për sjellje të shëndetshme, sekuencimi i ADN-së e të tjera.

Të gjithë profesionistët e intervistuar e theksojnë rëndësinë e parandalimit për të përmirësuar shëndetin dhe për të frenuar shpenzimet. Por ndryshimi teknologjik që propozon Deloitte nuk ka mbështetje unanime.

Idris Guessous, shef mjekësor në HUG dhe anëtar i komitetit ekzekutiv të Shoqatës Zvicerane të Mjekësisë së Brendshme, është ndër mbështetësit. Sipas tij, zgjidhjet digjitale janë të domosdoshme në një kohë kur burimet njerëzore në sektorin shëndetësor janë të kufizuara.

Valérie D’Acremont, mjeke dhe epidemiologe në Unisanté, paralajmëron për teknologjitë e shtrenjta që nuk kanë gjithmonë vlerë të provuar për pacientët.

Profesor Yannis Papadaniel nga Shkolla e Punës Sociale dhe Shëndetit në Lozanë (HETSL) shfaq skepticizëm të ngjashëm. Për të, mjekësia e personalizuar e bazuar te probabilitetet gjenetike dhe infrastrukturat e gjera nuk është zgjidhja “cudibërëse” që disa e paraqesin.

Zvicra ende pas në fushën e parandalimit

Megjithëse mjekësia parandaluese diskutohet gjithnjë e më shumë në politikë, në praktikë Zvicra mbetet larg objektivave. Vetëm 1.8 për qind e shpenzimeve shëndetësore u dedikuan për parandalim në vitin 2023, një përqindje që ka mbetur thuajse e pandryshuar që nga 2010, raporton Le Matin Dimanche.

“Pengesa nuk janë vetëm zakonet, por edhe sistemet e ngurta”, thekson Solange Peters, shefe e Onkologjisë Mjekësore në CHUV. Problemi tjetër, sipas disa vëzhguesve, është mungesa e incentivave financiare për t’u fokusuar te parandalimi.

 

Danimarka vendos masa të rrepta kundër imazheve deepfake

Qeveria daneze po planifikon të forcojë ligjet për krijimin dhe shpërndarjen e imazheve të manipuluara “deepfake” që përdorin inteligjencën artificiale. Përmes ndryshimeve në ligjin e të drejtave të autorit synohet të sigurohet që çdo person të ketë kontroll të plotë mbi trupin, tiparet dhe zërin e tij, sipas raportimit të “The Guardian”, transmeton albinfo.ch.

Danimarka synon të jetë ndër vendet e para në Evropë që mbron ligjërisht identitetin dixhital të individëve nga imitimet artificiale. Pas një marrëveshjeje mes forcave politike, Ministria e Kulturës do të publikojë një draft për konsultim para pushimeve verore, me qëllim miratimin në vjeshtë.

Ministri i Kulturës, Jakob Engel Schmidt, theksoi se ky ligj synon të dërgojë një mesazh të fortë: çdo individ ka të drejtë mbi trupin, zërin dhe tiparet e tij, të cilat nuk mbrohen mjaftueshëm nga ligjet ekzistuese mbi inteligjencën artificiale.

Kjo nismë gëzon mbështetjen e rreth 90 për qind të deputetëve dhe vjen në kohën kur teknologjia e IA-së po evoluon me shpejtësi, duke e bërë krijimin e përmbajtjeve false vizuale dhe audio më të lehtë se kurrë.

Alarm për pushuesit në plazhet evropiane: Rreziku nga bakteret Vibrio po rritet

Autoritetet shëndetësore evropiane kanë paralajmëruar për rrezikun në rritje nga bakteret Vibrio, të cilat shumohen me shpejtësi në ujërat e kripura dhe të ngrohta si pasojë e ndryshimeve klimatike.

Këto baktere janë gjetur më parë kryesisht në Detin Baltik, por tani po shfaqen edhe në Detin e Veriut dhe në liqene ose zona bregdetare në vende të ndryshme të Evropës.

Çfarë janë bakteret Vibrio?

Bakteret Vibrio mund të shkaktojnë infeksione serioze, përfshirë sepsë, infeksione të gjakut dhe sëmundje të rrezikshme që dëmtojnë indet e trupit, duke çuar deri në amputime në raste ekstreme.

Kush është më i rrezikuar?

  • Personat me plagë të hapura

  • Ata me sistem imunitar të dobët

  • Persona me sëmundje kronike të mëlçisë

Infeksioni mund të ndodhë edhe nga konsumimi i ushqimeve të detit të gjalla ose të pagatuara mirë, si gocat e detit.

Si të mbroheni?

  • Mos hyni në ujë nëse keni plagë të hapura

  • Shmangni konsumimin e butakëve ose ushqimeve të detit të gjalla

  • Nëse shfaqen simptoma pas kontaktit me detin ose konsumit të ushqimit, kontaktoni menjëherë mjekun

Rritja e rasteve

Në vitin 2018, valët e të nxehtit sollën 445 raste infeksioni, më shumë se trefishi i mesatares vjetore në periudhën 2014 deri 2017. Ekspertët thonë se numri real mund të jetë edhe më i lartë për shkak të rasteve të paregjistruara.

Begaj në Ohër: Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut, bashkëpunim i fortë drejt integrimit europian

Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj, ndodhet në një vizitë zyrtare njëditore në Ohër, Maqedonia e Veriut, me ftesë të Presidentes Gordana Siljanovska Davkova.

Gjatë takimit me homologen e tij, Presidenti Begaj vuri theksin te bashkëpunimi i ngushtë dypalësh dhe rajonal si një shtysë e rëndësishme për përparimin drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian.

“Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut ndajnë vullnetin për të bashkëpunuar në projekte me vlerë për qytetarët tanë”, deklaroi Begaj, duke nënvizuar gjithashtu rolin kyç të komunitetit shqiptar në Maqedoninë e Veriut si një urë lidhëse që garanton zhvillim dhe marrëdhënie të qëndrueshme mes dy vendeve, transmeton albinfo.ch.

Në fokus të diskutimeve ishin projektet e përbashkëta në fushat ekonomike, infrastrukturore, kulturore dhe sociale, të cilat, sipas presidentit shqiptar, janë të arritshme dhe do të jenë në dobi të të dy popujve.

“Me forca të përbashkëta drejt progresit!”, përfundoi Presidenti Begaj, duke theksuar rëndësinë e bashkëpunimit strategjik në rajon.

Makina e veçantë Porsche e dizajnuar nga Dua Lipa del në ankand për bamirësi

Dua Lipa ka bashkëpunuar me prodhuesin legjendar Porsche për të krijuar një version unik të modelit 911 GT3 RS, i quajtur Dua Lipa Rennstall GT3 RS. Ky model ekskluziv përmban paketën Weissach, rrota magnezi dhe komponentë karboni, ndërsa motorri 4.0 litra atmosferik me gjashtë cilindra arrin deri në 9,000 rpm.

Pamja e jashtme mbart një grafikë shumëngjyrëshe të dizajnuar vetë nga Dua Lipa, frymëzuar nga turneu i saj “Radical Optimism”. Të gjitha të ardhurat nga ankandi do të dhurohen për Fondacionin Sunny Hill, që mbështet komunitetet në Kosovë.

Makina do të ekspozohet në Goodwood Festival of Speed dhe në #SothebysParis, ndërsa ankandi mbyllet më 31 korrik. Regjistrimi për ofertuesit është i hapur në faqen zyrtare të RM Sotheby’s.

 

Inflacioni vazhdon rritjen në Kosovë, çmimi i kafes rritet mbi 18%

Kosovarët po përballen me kosto gjithnjë e më të larta të jetesës, teksa inflacioni po shënon rritje të pandërprerë nga muaji në muaj.

Sipas të dhënave të fundit të publikuara nga Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK), Indeksi i Harmonizuar i Çmimeve të Konsumit (IHÇK) në muajin qershor 2025 është rritur për 4.3 për qind krahasuar me qershorin e vitit të kaluar. Vetëm brenda muajit, krahasuar me majin 2025, indeksi ka pësuar një ngritje prej 0.7 për qind duke reflektuar përshpejtim të inflacionit. Për krahasim, inflacioni në maj ishte 3.6 për qind, në prill 3.0 për qind, ndërsa në janar vetëm 1.5 për qind, transmeton albinfo.ch.

Produktet dhe shërbimet me rritjen më të madhe të çmimeve:

  • Kafeja dhe çaji: +18.2 për qind

  • Energjia elektrike: +17.8 për qind

  • Frutat: +14.8 për qind

  • Pushimet e organizuara: +13.3 për qind

  • Mishi: +12.8 për qind

  • Shërbimet për automjetet personale: +10.4 për qind

  • Vajrat dhe yndyrnat: +9.7 për qind

  • Shërbimet hotelierike: +7.7 për qind

  • Perimet: +7.2 për qind

  • Shërbimet ambulatore (mjekësore): +7.1 për qind

Këto rritje tregojnë qartë se inflacioni po ndikon drejtpërdrejt në artikujt dhe shërbimet bazike të konsumit të përditshëm, duke e rënduar situatën ekonomike për shumë familje në vend.

 

BE synon taksa të reja për cigaret dhe mbeturinat elektronike

Bashkimi Evropian po shqyrton mundësinë e vendosjes së taksave shtesë për produktet e duhanit dhe mbeturinat elektronike, si pjesë e planit për të rritur të ardhurat e buxhetit për periudhën 2028-2035, transmeton albinfo.ch.

Sipas propozimeve të publikuara nga Komisioni Evropian, cigaret dhe produktet e tjera të duhanit mund të përballen me akciza më të larta, ndërsa mbeturinat elektronike pritet të taksohen për të mbështetur fondet e reja të BE-së dhe objektivat klimatike.

Ky hap, sipas zyrtarëve të Brukselit, synon të zbusë barrën financiare mbi buxhetet kombëtare dhe të krijojë një burim të qëndrueshëm të ardhurash për unionin, ndërsa vendet anëtare diskutojnë detajet përfundimtare të paketës së financimit.

 

Bizneset kundërshtojnë ndryshimin e sistemit të taksimit të pronës në Zvicër

Ndërkohë që Zvicra përgatitet për një votim të rëndësishëm në fund të shtatorit për ndryshimin e sistemit të taksimit të pronës banesore, kundërshtimi nga komuniteti i biznesit po forcohet, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Shoqata të ndryshme të industrisë së ndërtimit, përfshirë ato nga Zvicra frëngjishtfolëse, po shprehin shqetësime të thella për pasojat që ky ndryshim mund të ketë për ekonominë dhe tranzicionin energjetik të vendit.

Propozimi parashikon heqjen e vlerës së imputuar të qirasë, e cila aktualisht tatohet si e ardhur për pronarët që banojnë në shtëpitë e tyre. Në këmbim, nuk do të lejohen më zbritjet për interesat e hipotekave dhe shpenzimet e mirëmbajtjes nga të ardhurat e tatueshme. Po ashtu do të eliminohen edhe zbritjet për investimet klimatike në nivel federal, çka ka alarmuar sektorin e ndërtimit dhe energjisë së gjelbër.

“Ekziston një aleancë e shoqatave të biznesit, organizatave ombrellë dhe politikanëve të shoqërisë civile që po organizojnë një komitet për të kundërshtuar ndryshimin”, tha Christoph Schaer, drejtor i Suissetec dhe bashkëpresident i Aeesuisse, organizatë që përfaqëson sektorin e energjisë së rinovueshme dhe efikasitetit energjetik. Sipas tij, heqja e stimujve tatimorë rrezikon përmbushjen e objektivave klimatike deri më 2050 dhe mund të nxisë gjithashtu punën e padeklaruar, transmeton albinfo.ch.

Aleanca kundërshtuese e quajtur “Trade Alliance Renovation Stop Jo” përfshin organizata me ndikim si Bauenschweiz dhe Centre Patronal dhe pritet të nisë fushatën e saj zyrtare në gusht.

Nga ana tjetër, kampi “po”, i mbështetur nga Federata Zvicerane e Tregtisë, argumenton se heqja e vlerës së imputuar do të lehtësonte barrën tatimore për pronarët duke u dhënë atyre më shumë mundësi për të investuar në rinovime. Drejtori i federatës, Urs Furrer, vlerëson se kjo do të çonte në përfitime tatimore deri në 1.7 miliardë franga, varësisht nga normat e interesit.

Megjithatë, dyshime mbeten veçanërisht në Zvicrën perëndimore, ku vlerat e imputuara janë më të ulëta dhe kursimet tatimore pritet të jenë modeste. Disa shoqata të pronarëve në këtë rajon po e rekomandojnë abstenimin ose votën kundër ndryshimit.

Kundërshtimi ndaj reformës vjen edhe nga partitë e majta dhe disa kantone. Nëse votuesit e refuzojnë këtë reformë në shtator, kjo do të bllokonte të gjithë ndryshimin e sistemit të taksimit të pronës banesore, përfshirë edhe vendosjen e taksave për shtëpitë e dyta nga ana e kantoneve, një masë që ka rëndësi të veçantë për rajonet turistike, transmeton albinfo.ch.

Cilat janë masat e sigurisë në tunelin e Gotthardit në rast zjarri?

Largimet masive për shkak të festave verore shkaktuan të shtunën një bllokim trafiku deri në 11 kilometra në afërsi të Tunelit të Gotthardit, një nga arteriet më të rëndësishme rrugore të Zvicrës dhe Evropës. Kolona u krijua midis Erstfeld dhe Göschenen, në kantonin e Uri, por për fat të mirë nuk pati incidente, njoftojnë autoritetet, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Situata e së shtunës vjen vetëm disa ditë pas një tjetër ngjarjeje të rrezikshme në tunel. Më 4 korrik, një kamion u përfshi nga flakët brenda galerisë dhe tuneli u mbyll për më shumë se pesë orë. Edhe pse mjeti u shkatërrua plotësisht, struktura e tunelit 17 kilometra të gjatë mbeti e paprekur, falë reagimit të shpejtë të zjarrfikësve.

Sipas kaporalit të lartë Philipp Baumann nga Qendra e Ndërhyrjes Gotthard, zjarrfikësit arritën në vendngjarje për vetëm shtatë minuta dhe zjarri u shua brenda tetë minutash. Ai thekson se shpejtësia e ndërhyrjes është vendimtare, pasi një kamion mund të arrijë temperatura shumë të larta brenda pak minutash, duke rrezikuar edhe strukturën e tunelit, që ka një tavan vetëm 50 cm më të lartë se kamionët.

Që nga katastrofa tragjike e 24 tetorit 2001, ku humbën jetën 11 persona pas përplasjes së dy kamionëve, Gotthard ka vendosur një brigadë zjarrfikëse profesionale të përbërë nga gjashtë pjesëtarë që janë në gatishmëri 24 orë në të dy anët e tunelit.

Masat e sigurisë janë shtuar ndjeshëm:

  • Skanimi i kamionëve në hyrje për zbulimin e flakëve të fshehura

  • Semaforë dhe ndriçim të përforcuar brenda tunelit

  • Grila ventilimi të kontrolluara automatikisht, që kanalizojnë tymin dhe nxehtësinë në rast zjarri

Këto përmirësime kanë dhënë rezultate konkrete: numri i aksidenteve ka rënë ndjeshëm, duke zbritur në rreth 10 aksidente në vit, ndërsa mbi 6 milionë automjete kalojnë çdo vit nëpër tunel, përfshirë afro 630 000 kamionë mallrash, transmeton albinfo.ch.

Për të përmirësuar më tej sigurinë dhe rrjedhën e trafikut, është duke u ndërtuar një tunel i dytë, i miratuar me referendum në vitin 2016. Punimet për shpimin filluan në shkurt të këtij viti, ndërsa përfundimi i plotë i projektit është parashikuar për vitin 2030.

Pas hapjes, dy tunelët do të përdoren alternueshëm, me një drejtim trafiku secili, por për tre vitet e para tuneli i ri do të përdoret në të dy drejtimet për të mundësuar rinovimin e tunelit të vjetër, i cili daton që nga viti 1980, transmeton albinfo.ch.

Katër arsyet më të çuditshme për refuzimin e shtetësisë austriake

Në Austri, procesi i marrjes së shtetësisë është i njohur për kërkesat e tij rigoroze, ku çdo gabim, edhe më i vogli, mund të çojë në refuzim. Një raport i fundit i Der Standard ka zbuluar disa nga arsyet më të çuditshme për të cilat aplikantët janë refuzuar, shkruan The Local, transmeton albinfo.ch.

Kohëzgjatja e pushimit në tualet

Një shofer taksie u denoncua për lënien e makinës së tij të parkuar jashtë një lokali për një periudhë të gjatë, pasi kishte shkuar në tualet. Policia pretendoi se një pushim në tualet nuk duhet të kalonte pesë minuta, ndërsa shoferi kishte qëndruar tetë minuta. Ky veprim u klasifikua si një shkelje administrative serioze, duke çuar në refuzimin e aplikimit për shtetësi.

Fëmijë pa rrip sigurimi

Një prind u denoncua për mosvendosjen e rripit të sigurimit në një fëmijë në sediljen e pasme të makinës. Ky veprim u konsiderua një shkelje e rëndë e rregullave të trafikut dhe çoi në refuzimin e aplikimit për shtetësi.

Bisedë telefonike gjatë pedalimit me biçikletë

Një person u denoncua për bisedë telefonike gjatë pedalimit me biçikletë. Ky veprim u konsiderua një shkelje e rregullave të qarkullimit dhe çoi në vonesën e procesit të marrjes së shtetësisë.

Mungesa e mbështetjes financiare

Një individ që kishte marrë pushim nga puna për të kujdesur për gjyshen e tij të sëmurë u refuzua për shtetësi, pasi u vlerësua se kishte përfituar nga ndihma sociale gjatë periudhës së kujdesit. Ky rast tregon se marrja e ndihmës sociale mund të ndikojë negativisht në aplikimet për shtetësi, transmeton albinfo.ch.

Dështon edhe përpjekja e 46-të për konstituimin e Kuvendit të Kosovës

Kuvendi i Kosovës ka dështuar për të 46-ën herë radhazi të konstituohet, duke thelluar më tej bllokadën institucionale që ka përfshirë vendin pas zgjedhjeve. Përpjekja për zgjedhjen e Kryetarit të Kuvendit mbeti pa sukses, pasi partitë opozitare refuzuan të marrin pjesë në procesin e votimit të fshehtë, raporton albinfo.ch.

Lëvizja Vetëvendosje, si partia fituese e zgjedhjeve, vazhdoi insistimin për procedimin me zgjedhjen e kryetarit përmes një komisioni të votimit të fshehtë. Megjithatë, PDK, LDK, AAK dhe Lista Serbe nuk propozuan asnjë anëtar për Komisionin, duke pamundësuar kështu formimin e tij dhe mbajtjen e votimit.

Kryesuesi i seancës, Avni Dehari, ftoi subjektet politike për të dhënë propozime për anëtarët e komisionit, por përballë tij u ngritën akuza të forta. Përfaqësues të partive opozitare e akuzuan Deharin për shkelje të Kushtetutës dhe për qasje të njëanshme gjatë menaxhimit të procesit, raporton albinfo.ch.

Një në katër emigrantë në Gjermani po planifikon të largohet, cilat janë arsyet?

Një studim i fundit tregon se një në katër emigrantë në Gjermani po konsideron largimin nga vendi, ndërsa rreth 300 000 kanë plane konkrete për t’u larguar, shkruan The Local që ka anketuar edhe lexuesit. Shumë përshkruajnë frustrime të thella, zhgënjim dhe ndjenja të forta dëshpërimi për jetën në Gjermani, transmeton albinfo.ch.

Një nga aspektet më shqetësuese që u evidentua është përhapja e racizmit dhe diskriminimit, që sipas shumë emigrantëve është përkeqësuar vitet e fundit. Elvis, emigrant me vite në Gjermani, tha se në punë ndihet se gjermanët përkrahin më shumë bashkatdhetarët e tyre dhe shpesh tregojnë përbuzje ndaj të huajve:

“Gjermanët janë më të vëmendshëm ndaj gjermanëve. Kur bëhet fjalë për të huajt, ata tregojnë përbuzje dhe shpërfillje të hapur.”

R Palany, një drejtues me përvojë, përshkroi diskriminimin e fshehtë në vendin e tij të punës:

“Të huajt tolerohen në rastin më të mirë dhe vetëm deri në pozicione të nivelit të mesëm. Sa më i vjetër të jetë një i huaj, aq më shumë bëhet problem kombinimi i gjinisë, racës dhe kombësisë.”

Rishabh Singh nga Berlini shprehu një bindje të përbashkët mes emigrantëve:

“Gjermania është një vend ku racizmi dhe diskriminimi janë normalizuar në shoqëri.”

Një gjerman i natyralizuar, M.S., tha:

“Pavarësisht se kam qenë këtu për 15 vjet me një punë gjermanishtfolëse, gjithmonë ndihem ende i huaj dhe nuk kam ndjenjën e përkatësisë.”

Shumë të anketuar shprehin shqetësim edhe për mungesën e mundësive në tregun e punës, veçanërisht për jo-gjermanët. Nicolas, një italian në Berlin, tha:

“Po bëhet shumë e vështirë të gjesh punë, ose t’i mbash ato dhe të jesh në gjendje të rritesh profesionalisht. Mendoj se ka një nivel të rëndësishëm diskriminimi ndaj jo-gjermanëve. Kostoja e jetesës po rritet, ndërsa pagat po stagnojnë.”

Problemet me kujdesin shëndetësor dhe planet e pensionit janë gjithashtu arsye për shqetësim. Një korrespondent nga Stuttgarti shkroi:

“Pavarësisht se paguan mijëra euro për sigurim shëndetësor, është një makth të gjesh një takim.”

Disa emigrantë shprehin dëshirën për të kaluar vitet e pensionit në vende me kosto më të ulët dhe kushte më të mira jetese. Joseph W. nga Berlini tha:

“Pensioni në Gjermani është i shtrenjtë. Të jetosh me investime pa të ardhura në Gjermani është e vështirë.”

Ndjenja e mungesës së përkatësisë dhe pritshmëritë e thyera ndikojnë fort në vendimin për t’u larguar. Një student ndërkombëtar me bazë në NRW shkroi:

“Arsyet e mia janë taksat e larta, mungesa e jetës shoqërore, papunësia, diskriminimi i fshehur dhe asnjë mbështetje që më është dhënë si student për të shfrytëzuar potencialin tim të plotë.”

Disa emigrantë përmendën edhe nevojat familjare si arsye shtesë për largim, transmeton albinfo.ch.

Një i anketuar nga Karlsruhe tha: “Nuk jam ndjerë kurrë i mirëpritur, nuk kam ndjerë kurrë se mund të jem ai që jam, nuk kam ndjerë kurrë se gjermanëve do t’u pëlqente… më bëjnë të jem pjesë e shoqërisë së tyre.”

Për shumicën e të anketuarve, toni ishte një keqardhje dhe trishtim për ndjenjën e detyruar të largoheshin nga një vend që dikur shpresonin ta quanin shtëpi, si rezultat i racizmit të hapur dhe të fshehtë, pengesave burokratike, politikave anti-familjare dhe kostos në rritje të jetesës.

Frika nga e ardhmja theksohet nga Selvaraj nga Berlini:

“Ringjallja e së djathtës ekstreme dhe tavanin qelqi për njerëzit që nuk janë ‘Biodeutsch’ po e bëjnë situatën edhe më të vështirë,” transmeton albinfo.ch.

FOEN paralajmëron për rreziqet klimatike në Zvicër

Zvicra po përballet me një rritje të ndjeshme të rreziqeve që lidhen me klimën, paralajmëroi drejtoresha e Zyrës Federale për Mjedisin (FOEN), Katrin Schneeberger, në një intervistë të transmetuar të dielën nga SonntagsBlick, transmeton albinfo.ch.

Sipas saj, fatkeqësitë natyrore si rrëshqitjet e dheut dhe përmbytjet po intensifikohen, ndërsa vendi bëhet gjithnjë e më i ndjeshëm për shkak të dendësisë së lartë të popullsisë dhe shtrirjes urbane.

Një nga problemet më të mëdha është shkrirja e ngricës së përhershme në Alpe, e cila po ndikon rëndë në stabilitetin e maleve, duke rritur rrezikun për rënie shkëmbinjsh dhe rrëshqitje dheu. “Ngrohja globale prek jo vetëm Alpet, por edhe zonën e mesme të Zvicrës, qytetet dhe fshatrat, me pak fjalë, të gjithë ne,” theksoi Schneeberger.

Ndër problematikat më akute në mjediset urbane është paaftësia e sipërfaqeve të betonit për të thithur ujin gjatë reshjeve të dendura, çka, sipas drejtoreshës së FOEN, është shkaktar i afro gjysmës së dëmeve nga përmbytjet. Për më tepër, qytetet mezi ftohen gjatë natës, çka ndikon negativisht në shëndetin e banorëve, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

“Personalisht, nuk jam adhuruese e madhe e kondicionerëve,” tha ajo, duke theksuar se zgjidhje të thjeshta si perdet dhe grilat mund të bëjnë një diferencë të ndjeshme për freskimin e ambienteve të brendshme.

Për t’u përballur me këto sfida, FOEN ka lançuar programin Adapt+, i cili synon përshtatjen ndaj pasojave të ndryshimeve klimatike. Programi teston masa si ftohja e sipërfaqeve rrugore dhe mbjellja e pemëve rezistente ndaj kushteve të reja klimatike për të mbrojtur infrastrukturën dhe komunitetet.

Schneeberger paralajmëroi se interesimi për programin është shumë i madh. “Kërkesa është shumë e fortë dhe në afat të mesëm mund të tejkalojë kapacitetin e financimit të disponueshëm,” tha ajo, duke sinjalizuar nevojën për angazhim më të madh në nivel kombëtar dhe kantonal, transmeton albinfo.ch.