Toka është dridhur sërish të martën në mbrëmje pranë Mürren, kantoni Bernë, me një magnitudë prej rreth 3.2 sipas shkallës Richter.

Sipas Shërbimit Sizmologjik Zviceran (SED) pranë ETH Cyrih, tërmeti ka ndodhur në orën 17:51 dhe është ndjerë qartë afër epiqendrës. Megjithatë, dëme nuk priten nga një tërmet me këtë magnitudë, transmeton albinfo.ch.

SED regjistron mesatarisht 3-4 tërmete në ditë në Zvicër dhe vendet fqinje, që përkthehet në 1000-1500 tërmete në vit.

Popullsia ndjen realisht rreth 10-20 dridhje në vit me magnitudë mbi 2.5.

Faza e normave të larta të interesit në llogaritë e kursimit ka marrë fund. Sipas një studimi të publikuar nga shërbimi i krahasimit online Moneyland, norma mesatare e interesit për kursimtarët në Zvicër ka rënë në vetëm 0.18%, duke shënuar një kthim në nivelet minimale historike, shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Analiza përfshiu kushtet e rreth 150 llogarive kursimi të ofruara nga bankat zvicerane. Sipas Moneyland, rënia aktuale vjen pas një periudhe të shkurtër prej afro tre vitesh me norma më të favorshme për konsumatorët. Në pranverën e vitit 2024, norma mesatare kishte arritur kulmin në 0.82%, ndërsa në vjeshtën e vitit 2022 ishte vetëm 0.05%.

“Faza e normave pak më të larta të interesit ka përfunduar”, thuhet në raportin e publikuar të martën nga Moneyland. Sipas përllogaritjeve, për një shumë prej 1,000 frangash në një llogari kursimi, fitimi vjetor për një qytetar ka rënë sërish në më pak se një frangë.

Studimi evidenton gjithashtu se ka dallime të mëdha në normat e interesit mes bankave të ndryshme. Disa prej tyre ofrojnë interesa dy herë më të larta se mesatarja kombëtare, duke krijuar mundësi për ata që kërkojnë të përfitojnë më shumë nga kursimet e tyre.

Megjithatë, ekspertët tërheqin vëmendjen se ofertat me norma më të larta shpesh shoqërohen me kufizime, si kufizime në shumën që përfiton nga norma më e lartë apo qasje të kufizuar në fonde.

Në këto kushte, Moneyland rekomandon që qytetarët të krahasojnë me kujdes ofertat dhe të mos ngurrojnë të zhvendosin kursimet në banka më të leverdishme. Por njëkohësisht, ata duhet të jenë të vëmendshëm ndaj kushteve të fshehura apo kufizimeve që mund të lidhen me interesat më të larta.

Me inflacionin që vazhdon të ndikojë në fuqinë blerëse, ekspertët thonë se është e domosdoshme që kursimtarët të mendojnë për alternativa të tjera afatmesme ose afatgjata, për të siguruar një kthim më të qëndrueshëm dhe efektiv të kursimeve të tyre, transmeton albinfo.ch.

Në kantonin e Vaud-it, kërkesat për subvencione të sigurimeve shëndetësore janë rritur me ritme rekord, duke sjellë mbingarkesë në administratë dhe vonesa të konsiderueshme në përpunimin e dosjeve. Më shumë se 32,000 kërkesa – përfshirë rreth 25,000 për rivlerësim dhe 7,000 aplikime të reja – janë aktualisht në pritje, ndërsa shumë qytetarë përballen me pasiguri financiare, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Rritja e primeve të sigurimit shëndetësor vit pas viti ka detyruar gjithnjë e më shumë njerëz të kërkojnë ndihmë. Në vitin 2021, Vaud regjistroi 9,200 kërkesa të reja. Vitin e kaluar, ky numër u rrit në 16,900 – një rritje prej mbi 80% në vetëm tre vjet. Sot, rreth 310,000 banorë të kantonit, ose 36.9% e popullsisë, marrin një formë subvencioni për sigurimin shëndetësor.

Por ngarkesa në rritje ka sjellë pasoja. Rasti i Alice Kübler, një 24-vjeçare nga Lozana, është tregues i situatës. Ajo ka mbi një vit që pret vendimin për subvencion, për shkak të një situate të pazakontë profesionale – një kombinim mes aktivitetit artistik dhe punës me kohë të pjesshme. “Është frustruese. Fundi i muajit është shumë i vështirë”, tha ajo për RTS.

Sipas Drejtorisë së Përgjithshme për Kohezionin Social (DGCS), koha standarde e përpunimit është rreth katër muaj për aplikimet fillestare dhe shtatë muaj për rastet që kërkojnë rivlerësim. Por në realitet, shumë qytetarë po presin shumë më gjatë, transmeton albinfo.ch.

Për të përshpejtuar proceset, disa kantone – përfshirë Gjenevën, Neuchâtel-in, Juran dhe Valais – kanë futur sisteme automatike vlerësimi, bazuar në të dhënat tatimore. Por kantoni i Vaud, pavarësisht se ofron një nga sistemet më bujare (duke kufizuar primet në maksimum 10% të të ardhurave), ka refuzuar deri më tani automatizimin.

Krahët politikë janë thellësisht të ndarë. E djathta, përfshirë PLR-në, kundërshton masën, duke shprehur frikë se do të përfitojnë edhe persona që nuk kanë nevojë reale, si studentë të mbështetur nga prindërit. “Ka rrezik që automatizimi të mos dallojë rastet individuale”, paralajmëroi deputetja Florence Bettschart.

Ndërkohë, e majta e sheh automatizimin si një domosdoshmëri për ta bërë sistemin më të aksesueshëm dhe më efikas. “Shumë persona nuk aplikojnë fare për shkak të procedurave të ndërlikuara. Një sistem i thjeshtuar do të ulte ndjeshëm kohën e pritjes dhe do të garantonte ndihmë për ata që realisht kanë nevojë,” theksoi deputeti socialist Sébastien Kessler.

Në rast se vendimi për subvencion merret me vonesë, përfituesit kanë të drejtë për pagesë retroaktive, por kjo nuk e zgjidh problemin e përkohshëm financiar që përballen mijëra qytetarë, sidomos në një klimë të shtrenjtimit të kostove të jetesës, transmeton albinfo.ch.

Pas një qershori jashtëzakonisht të nxehtë dhe me shumë diell, ekspertët e motit po shohin ngjashmëri shqetësuese me verën ekstreme të vitit 2003 – një nga më të nxehtat të regjistruara ndonjëherë në Evropë. Shërbimi privat i motit MeteoNews ka paralajmëruar se kushtet atmosferike aktuale mund të çojnë drejt një gushti rekord, nëse modelet e presionit të lartë vazhdojnë në të njëjtën mënyrë, shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Meteorologu Michael Eichmann shkruan në një analizë në blogun e MeteoNews se presioni i lartë mbi Zvicër gjatë qershorit 2025 ka ngjashmëri të dukshme me verën e vitit 2003, kur i njëjti skenar rezultoi në muajin gusht më të nxehtë ndonjëherë. Edhe atëherë, pas një qershori të nxehtë kishte pasuar një rënie e përkohshme e temperaturave, për t’u ndjekur nga një valë përvëluese gjatë gushtit.

“Në vitin 2003, presioni i lartë mbi Ishujt Britanikë bllokoi rrymat e freskëta atlantike, duke çuar në valë të qëndrueshme të nxehti mbi rajonin alpin,” shpjegon Eichmann. “Modelet e këtij viti aktualisht po tregojnë një situatë të ngjashme – me presion të lartë të pritur mbi Britani, gjë që mund të mbajë larg ndikimin freskues të Atlantikut.”

Megjithatë, meteorologët po bëjnë thirrje për kujdes në interpretimin e modeleve afatgjata. Edhe devijimet më të vogla në rrjedhën e presionit ose të masave ajrore mund të sjellin ndryshime të mëdha në terren. Eichmann nënvizon se parashikimet për gushtin mbeten ende të pasigurta, por “të dhënat fillestare tregojnë për një skenar që nuk mund të injorohet.”

Në vitin 2003, vala e të nxehtit pati pasoja të rënda për shëndetin publik dhe sektorin bujqësor në të gjithë Evropën. Në Zvicër, si edhe në vende të tjera, u regjistruan mijëra vdekje shtesë, të lidhura drejtpërdrejt me nxehtësinë ekstreme.

Duke pasur parasysh rrezikun në rritje, autoritetet lokale dhe federale pritet të rishikojnë planet e tyre të reagimit për valët e të nxehtit, përfshirë informimin e publikut, masat për grupet vulnerabël dhe përgatitjen e infrastrukturës shëndetësore.

Në pritje të konfirmimit të mëtejshëm të parashikimeve, qytetarëve u këshillohet të ndjekin me kujdes buletinet meteorologjike dhe të fillojnë të ndërmarrin masa për mbrojtje nga vala e mundshme e të nxehtit në gusht, transmeton albinfo.ch.

Një burrë shqiptar 23-vjeçar, i cili ishte në paraburgim për vjedhje me thyerje, vijon të jetë në arrati që nga dita e enjte, kur u arratis nga zyra e qarkut në Baden, në kantonin e Aargaut. Burri kishte pranga në duar në momentin e arratisjes dhe nuk është kapur ende, pavarësisht një operacioni të gjerë kërkimi nga Policia e Kantonit të Aargaut, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Sipas autoriteteve, i burgosuri arriti të largohej nga godina e distriktit pak para se të transportohej me automjetin e të burgosurve. Arratisja ndodhi në orët e mëngjesit të së enjtes, dhe që nga ajo kohë, policia ka nisur një kërkim intensiv, përfshirë një aksion të madh në zona të gjera pyjore, por pa sukses.

“Të premten ende besohet se ai lëvizte në rajon me pranga në duar”, deklaroi policia, duke shtuar se duket se i arratisuri nuk kishte një plan të qartë për shpëtimin e tij. Ai nuk ka asnjë vendbanim të përhershëm në Zvicër dhe as ndonjë kontakt apo pikë referimi në vend, çka vështirëson ndjeshëm hetimet.

Policia beson se gjatë ditëve në arrati, burri mund të ketë hyrë në ndërtesa, punishte apo bodrume në kërkim të rrobave, ushqimit apo mjeteve për të hequr prangat. Po ashtu, ekziston mundësia që t’u ketë kërkuar qytetarëve ndihmë për të përdorur telefonin, transmeton albinfo.ch.

Një fenomen shqetësues po përhapet me ritme alarmante në Zvicër, veçanërisht në kantonin e Gjenevës: një numër gjithnjë në rritje i vajzave dhe djemve të rinj po përfshihen në prostitucion. Disa prej tyre janë viktima të rrjeteve të organizuara, ndërsa të tjerë veprojnë në mënyrë të pavarur, duke përdorur platformat e mediave sociale për të ofruar shërbime seksuale në këmbim të parave, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Në fillim të majit, autoritetet zbuluan një rrjet prostitucioni në një berberhane në Gjenevë, ku u arrestuan pesë persona dhe disa të mitur u identifikuan si viktima të shfrytëzimit seksual. Sipas raportimeve nga Tribune de Genève dhe 24 Heures, një nga viktimat ishte më pak se 15 vjeç.

Ndërkohë, edhe në rajonet e tjera të Zvicrës frëngjishtfolëse është vërejtur një rritje e rasteve të prostitucionit të të miturve që veprojnë jashtë rrjeteve kriminale. Ata përdorin rrjete si Instagram, Snapchat apo platforma të tjera për të tërhequr klientë. Shpeshherë, qëllimi i tyre është të fitojnë para të shpejta ose të çlirohen nga autoriteti prindëror, sipas një edukatori të Shërbimit të Mbrojtjes së Fëmijëve në Gjenevë.

Sektori i kujdesit për fëmijët dhe organizatat që mbështesin punonjësit e seksit po përballen me sfida të reja. Pénélope Giacardy, drejtoreshë e shoqatës Aspasie, e cila tradicionalisht mbështet punonjëset e seksit të rritura, thekson se situata ka ndryshuar ndjeshëm.

“Ka mungesë trajnimi dhe koordinimi mes shërbimeve të mbrojtjes së fëmijëve. Stafi është i pamjaftueshëm dhe jo gjithmonë i përgatitur për të përballuar këto raste të ndërlikuara,” tha ajo për RTS. Sipas saj, fenomeni i përfshirjes së të miturve në prostitucion nuk është më përjashtim, por një realitet në rritje.

“Aspasie është e përgatitur të mbështesë të rritur që bëjnë zgjedhje të lira dhe të informuara, por tani po përballemi me një realitet të ri. Na duhet të rishikojmë rolin tonë dhe të krijojmë qasje të reja për të mbrojtur këta të rinj,” shtoi Giacardy.

Rritja e këtij fenomeni kërkon masa të menjëhershme dhe të koordinuara nga autoritetet lokale dhe federale. Ekspertët kërkojnë më shumë staf, trajnime specifike dhe strategji të qarta për të parandaluar përfshirjen e të miturve në prostitucion dhe për t’u ofruar atyre mbështetje afatgjatë, transmeton albinfo.ch.