Qytetarët e Kosovës kanë hyrë në borxh 1.2 miliardë euro në bankat e Kosovës, vetëm gjatë periudhës janar-maj të vitit 2025. Kjo shumë ka shënuar rritje prej 200 milionë euro, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar. Derisa totali i kredive aktive deri në fund të muajit maj të këtij viti ka arritur në 6.3 miliardë euro, në krahasim me 5.2 miliardë euro sa ishte në maj të vitit 2024.

Njohësit e ekonomisë konsiderojnë se kamata e kredisë është e lartë dhe se institucionet duhet bërë më shumë që të ketë ndryshime.

Krahas kësaj, është shënuar rritje edhe në depozitat bankare. Gjatë pesë mujorit të parë të vitit 2025, depozitat e reja arritën mbi 480 milionë euro, mbi 133 milionë euro më shumë krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2024.

Njohësit e ekonomisë vlerësojnë se në depozitimin e mjeteve dominon diaspora.

Ndërkaq, sipas qytetarëve marrja e kredive bëhet për shkak të vështirësive financiare me të cilat përballen.

“Kredia nuk është e vogël kurrë, veç zori”,shprehet Ejup Musolli.

Musolli: Kredia nuk është e vogël kurrë veç zori

“Kredia nuk është e vogël kurrë veç zori…Do kredi për mobilje, për disa gjëra. Kredi të madhe për shtëpi, nuk kam marrë kurrë”, thotë Musolli.

Një qytetar tjetër tregon se para disa vitesh ka marrë kredi.

X: Kam marrë (kredi) para 30 vitesh

“Kam marrë (kredi) para 30 vitesh. A e ke pasur vështirë ta kthesh? Jo, se është ndal në rrogë“, tha ai.

Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Lulzim Rafuna thotë se rritja e vlerës së kredive për ekonomitë familjare nuk është mesazh i mirë. Sipas tij, kjo tregon se familjet në Kosovë janë të detyruar t’i nënshtrohen marrjes së kredive të reja.

Rafuna: Nëse ka rritje për ekonomitë familjare, nuk është mesazh i mirë

“Nëse ka rritje për ekonomitë familjare, nuk është mesazh i mirë. Ajo nënkupton që familjet tona po kanë vështirësi në kthimin e kredive, ose në blerjet e tyre. Dhe sa janë të detyruar t’i nënshtrohen ose marrjes së kredive të reja ose riprogramimit të kredive për ta ulur pagesën e kësitit dhe për ta shtrirë në një periudhë më të gjatë kohore”, thotë Rafuna.

Rafuna për KosovaPress, potencon se norma e interesit në bankat e Kosovës vazhdon të jetë e lartë.

Ai thotë se ekzekutivi dhe Banka Qendrore Kosovës duhet të punojnë më shumë në këtë drejtim, për ta ulur normën e interesit.

Norma mesatare e interesit për kreditë e reja është 6.0 përqind.

Rafuna: Ekzekutivi dhe BQK-ja të punojnë më shumë për ta ulur normën e interesit

“Është e lartë. Institucionet e vendit, në këtë rast ekzekutivi, Banka Qendrore e Kosovës, duhet të punojnë më shumë për ta ulur normën e interesit. Se si ndikohet në normën e interesit janë shumë faktorë. E para është siguria juridike ose reforma në sundimin e ligjit. Jo kontekstet që i kanë bankat me bizneset që të presin me vite, por duhet të zgjidhen në një afat shumë më të shkurtër kohor”, potencon Rafuna.

E sa i përket rritjes së depozitave në banka, Rafunes thotë se vjen pasi diaspora dhe qytetarët e Kosovës nuk po investojnë më shumë në patundshmëri, siç kanë bërë më herët.

Rafuna: Qytetarët e Kosovës nuk po investojnë në paluajtshmëri si më herët

“Rritja e depozitit po supozoj që janë më së shumti nga ana e qytetarëve të Kosovës. Por, edhe nga ana e diasporës sonë. Nëse shohim trendin e vitit të kaluar edhe fillimi i këtij viti, kemi një rënie të blerjes së paluajtshmërisë nga ana e diasporës tonë. Tani diaspora, por edhe qytetarët e Republikës së Kosovës, por edhe diaspora po depozitojnë dhe nuk po investojnë në paluajtshmëri siç ka ndodhë më herët”, thotë Rafuna.

Sipas të dhënave të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK), gjatë pesë mujorit të parë të vitit 2025, shuma e kredive të reja të lëshuara është 1.2 miliard euro, krahasuar me 998.0 milionë euro në periudhën e njëjtë të vitit 2024.

Nga BQK-ja thonë se portofoli i përgjithshëm i kredive ka arritur në 6.3 miliardë euro në fund të majit 2025, nga 5.2 miliardë euro në maj të vitit të kaluar, duke shënuar një rritje vjetore prej 1.1 miliardë euro ose 20.9%.

Ndërkaq, sa i përket depozitave, në përgjigjen e tyre për KosovaPress, thonë se gjatë kësaj periudhe pesë mujore janë regjistruar 480.9 milionë euro depozita të reja, krahasuar me 347.6 milionë euro vitin e kaluar.

“Gjatë pesë mujorit të parë të vitit 2025 (janar–maj), shuma e kredive të reja të lëshuara është 1.2 miliard euro, krahasuar me 998.0 milionë euro në periudhën e njëjtë të vitit 2024. Gjithashtu, portofoli i përgjithshëm i kredive në fund të muajit maj 2025 arriti në 6.3 miliardë euro nga 5.2 miliardë euro sa ishte në maj 2024, duke shënuar rritje vjetore me 1.1 miliard euro ose 20.9%. Gjatë pesë mujorit të parë të vitit 2025 gjithsej depozitat e reja janë 480.9 milionë euro, krahasuar me 347.6 milionë euro në periudhën e njëjte të viti 2024. Gjithsej depozitat në fund të muajit maj 2025 arritën në 6.9 miliardë euro nga 6.1 miliardë euro sa ishin në maj 2024 duke shënuar rritje vjetore me 856.2 milion euro ose 14.1%. Norma mesatare e interesit për kreditë e reja në maj 2025 është 6.0%, që paraqet një rënie të lehtë krahasuar me muajin maj të vitit 2024, kur kjo normë ishte 6.14%”, thuhet në përgjigjen e BQK-së.

Profesori i ekonomisë, Mustafë Kadrijaj thotë se rritja e kredive dhe depozitave tregon për një përshkallëzim të gjendjes ekonomike në vend.

Sipas tij, qytetarët dhe bizneset po i drejtohen kredive për të përballuar nevojat afatshkurtra, pasi nuk kanë mundësi të qarkullojnë apo të mbijetojnë ekonomikisht.

Ndërkaq, sa i përket depozitave, Kadrijaj vlerëson se pjesa më e madhe vjen nga mjetet e bashkatdhetarëve, të cilët i depozitojnë në banka.

Kadrijaj: Qytetaret dhe bizneset tentojnë që përmes kredive ta bëjnë zgjidhjen e momentit

“Në një situatë të tillë kur kemi rritje të kredive tek qytetarët vendor dhe bizneset, po ashtu edhe rritjen e depozitave, vlerësoj se këtu ka një përshkallëzim të situatës, për faktin që qytetarët vendor dhe bizneset vendore shihet që nuk kanë mundësi që të qarkullojnë dhe të mbijetojnë. Ata tentojë që përmes kredive ta bëjnë zgjidhjen e momentit. Por, për fat jo të mirë në shumicën e rasteve kreditë i kanë dërguar që në shumicën e rasteve të jenë ngulfatëse si për ekonomitë familjare, si për bizneset. Ndërsa, kur flasim për depozitat vlerësoj që pjesa dërmuese është nga bashkatdhetarët të cilët depozitojnë në Kosovë ose të blejnë patundshmëri, apo banime”, thotë Kadrijaj.

Në një prononcim për KosovaPress, Kadrijaj vlerësoi se situata ekonomike në vend po rëndohet edhe për shkak të mungesës së funksionimit institucional.

Kadrijaj: Rritja e kredive, shihet që është një mungesë e madhe e politikave shtetërore

“Këtu shihet që është një mungesë e madhe e politikave shtetërore, kur flasim për momentin ne nuk kemi as qeveri të mandatuar, as parlament. Kjo situatë do të përshkallëzohet çdo ditë e më shumë në anën negative, që kjo do ta ngulfat ekonominë e vendit”, potencohet Kadrijaj. /albinfo.xg

Këngëtarja shqiptare me famë botërore, Rita Ora, ka publikuar këngën e saj më të re me titull “Joy”, duke emocionuar fansat në të gjithë botën, përcjell albinfo.ch.

Në rrjetet sociale, Ora ndau një fotografi, e shoqëruar me njoftimin se kënga tani është e disponueshme në të gjitha platformat digjitale, përfshirë Spotify, Apple Music dhe YouTube.

Kënga “Joy” shënon një tjetër hap të rëndësishëm në karrierën e 34-vjeçares, e njohur për hitet “Anywhere”, “Your Song” dhe “Let You Love Me”. E veçanta e kësaj kënge është se do të shërbejë si kolonë zanore për versionin britanik të emisionit të njohur “Love Is Blind UK”, një format i famshëm televiziv për takime dashurie.

“Joy” është tashmë e disponueshme për dëgjim në të gjitha platformat online dhe pritet të jetë një nga kolonat zanore më të suksesshme të verës në Mbretërinë e Bashkuar.

Ministria e Drejtësisë e Serbisë tha të shtunën se zyrtari i Qeverisë serbe, Igor Popoviq, e nënshkroi “nën presion, dhe jo me vullnetin e tij të lirë” një marrëveshje me prokurorët e Kosovës për ta pranuar fajësinë për nxitje të përçarjes dhe mosdurimit, përcjell albinfo.ch.

“Ne theksojmë se nënshkrimi dhe përdorimi i marrëveshjeve për pranimin e fajësisë në një rast të tillë shërben ekskluzivisht si një mjet për stigmatizim shtesë të popullit serb dhe forcimin e kontrollit politik, dhe jo si një instrument i sundimit të ligjit”, tha Ministria serbe.

LEXO EDHE:

Protesta e serbëve, Kurti: Festivali i Jazz-it po bashkon të dy anët e Mitrovicës – nuk mund ta cenoj askush

Ajo nuk dha asnjë provë për të mbështetur petendimin se Popoviq e pranoi fajësinë nën presion.

Gjykata Themelore në Prishtinë e dënoi të premten Popoviqin me gjashtë muaj burgim për nxitje të përçarjes dhe mosdurimit, dënim që iu zëvendësua me një gjobë prej 3.000 eurosh, si dhe ia ndaloi hyrjen në Kosovë për dy vjet.

Popoviq – i cili është ndihmës i drejtorit të Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe – kishte arritur marrëveshje me Prokurorinë Sepciale të Kosovës për pranimin e fajësisë për nxitje dhe përhapje të urrejtje dhe mosdurimit ndërmjet grupeve etnike, gjatë një fjalimi të mbajtur në Hoçë të Madhe të Rahovecit më 18 korrik.

Gjatë atij fjalimi, Popoviq, ndër të tjera, e kishte cilësuar Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës “organizatë terroriste”.

Vetë Popoviq e pranoi të premten para gjykatësit disa herë se qëndron prapa marrëveshjes për pranimin e fajësisë dhe se marrëveshjen e kishte nënshkruar pa asnjë lloj presioni.

Në një komunikatë të shtunën, Ministria serbe pretendoi se gjyqi kundër Popoviqit ishte “një shkelje e së drejtës ndërkombëtare dhe një sulm i drejtpërdrejtë ndaj të drejtave dhe lirive themelore të njeriut të popullit serb”.

“Prandaj, Republika e Serbisë do të përdorë të gjitha mjetet ligjore dhe politike për të mbrojtur Igor Popoviqin dhe për të ekspozuar këtë padrejtësi të rëndë para bashkësisë ndërkombëtare”, thuhet në njoftim.

Ajo tha se marrëveshja për pranimin e fajësisë “nuk prodhon efekt juridik në rendin juridik të Serbisë”.

“Përveç kësaj, vetë marrëveshja është e pavlefshme, sepse është lidhur nën presion dhe në kushte shkeljeje të të drejtave themelore të garantuara nga Rezoluta 1244 dhe Karta e OKB-së për të Drejtat e Njeriut”, sipas aj.

Ministria u bëri thirrje misioneve ndërkombëtare “që veprojnë në Kosovë”, si dhe përfaqësuesve të Bashkimit Evropian, që të “reagojnë urgjentisht”.

Popoviq u arrestua më 18 korrik në pikëkalimin kufitar të Bërnjakut, që lidh Kosovën me Serbinë, pas fjalimit të tij në Hoçë të Madhe të Rahovecit.

Pas ndalimit policor prej 48-orësh, Popoviqit iu caktua masa e paraburgimit prej një muaji. Avokati i tij e apeloi vendimin, por edhe shkalla e dytë e gjyqësorit la në fuqi vendimin e Themelores më 31 korrik.

Prokuroria e akuzoi atë se me dashje ka nxitur dhe përhapur publikisht urrejtje dhe mosdurim ndërmjet grupeve etnike, gjatë një fjalimi të mbajtur në Hoçë të Madhe të Rahovecit.

Çështjen e arrestimit të Popoviqit, zyrtarët serbë e kanë ngritur edhe gjatë takimeve me ambasadorët e Rusisë dhe Kinës, të akredituar në Serbi, por edhe me shefin e Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres.

Pas shqiptimit të paraburgimit ndaj Popoviqit, presidenti serb, Aleksandar Vuçiq, e paralajmëroi Kosovën për “pasoja të paparashikueshme”. Kjo deklaratë u pa si kërcënim nga kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti.

Zyrtarët në Kosovë kanë thënë se nuk do të tolerojnë që të fyhet dhe përdhoset historia dhe lufta e udhëhequr nga UÇK-ja.

UÇK-ja ishte forcë politiko – ushtarake e cila ka luftuar për çlirimin e Kosovës nga sundimi serb në periudhën 1990-1999.

Gjatë luftës në Kosovë më 1998/99 janë vrarë më shumë se 13.000 civilë, ndërsa mijëra të tjerë janë zhdukur.

Rreth 1.600 persona, kryesisht shqiptarë, nuk janë gjetur ende.

Ndër vite, autoritetet e drejtësisë në Kosovë kanë akuzuar ose dënuar disa persona për krime lufte.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka deklaruar se me lidershipin amerikan bota është më e sigurt dhe më e fuqishme, teksa ka thënë se Kosova është krah SHBA-së në avancimin e paqes edhe në rajonin tonë, përcjell albinfo.ch.

Osmani ka reaguar pas arritjes së marrëveshjes së paqes në mes të Azerbajxhanit dhe Armenisë, marrëveshje që i jep fund konfliktit prej gati katër dekadash mes tyre.

“Marrëveshja historike mes Azerbajxhanit dhe Armenisë është testament se çfarë mund të arrijë lidershipi i fuqishëm amerikan. E përgëzojmë presidentin amerikan, Donald Trump, dhe administratën e tij që bënë historinë edhe një herë, si dhe presidentin e Azerbajxhanit dhe Armenisë. Nën udhëheqjen e SHBA-së, bota është më e sigurt, më e fuqishme dhe më e begatë. Kosova është krenare që qëndron krah për krah me SHBA-në në avancimin e paqes në rajonin tonë dhe botë”, ka shkruar Osmani në X.

Marrëveshja u nënshkrua të premten në Shtëpinë e Bardhë dhe parasheh edhe krijimin e një korridori të madh tranziti që do të quhet “Rruga Trump për Paqe dhe Prosperitet Ndërkombëtar”.