Alban Muja, prezanton në Gjermani identitetin e shtetit të ri

Të dielën e kaluar në Schlosstheater të Münsterit është prezantuar me videofilmat e tij artisti nga Prishtina Alban Muja. Përkundër strukturave ekzistuese shtetërore që ka Republika e re e Kosovës, një shtet me status të kontestuar ndërkombëtar, pasaporta e saj nuk njihet nga të gjithë. Kështu, edhe Alban Muja ndjehet si njeri pa shtet. Ai e përpunon ketë gjendje në filmat e tij që kanë të bëjnë me identitetin dhe prejardhjen. Në Gjermani, gjegjësisht në Münster, ai ndodhet me ftesën e Filmclub Münster dhe shoqatës Förderverein Aktuelle Kunst (FAK).

Shpërthime të qeshurash ka shkaktuar filmi 33 minutash i Albanit me titullin “Blue wall red door” (muri i kaltër, dera e kuqe). Filmi tregon në mënyrë shumë të drejtpërdrejtë se sa e vështirë është në vendlindjen e tij, në Prishtinë, të gjenden adresat e kërkuara të njerëzve. Kjo për faktin se shpesh nuk ka emra rrugësh, por edhe kur ato ekzistojnë, ndryshohen në vazhdimësi, varësisht nga orientimi politik ose kulturor, shkruan gazeta Westfallische Nachrichten.

Për këtë arsye edhe taksistët, zjarrfikësit dhe mjekët, ballafaqohen me po këtë problem. Prandaj ata detyrohen të orientohen përmes shenjave dalluese si ndërtesave që bien në sy, shitoreve, restoranteve ose vendeve ku banojnë personalitetet e famshme të qytetit. Kështu, ata ngasin makinat me hamendje në drejtime të përafërta. Ata nuk mund të jenë kurrë krejtësisht të sigurt nëse atje është pikërisht adresa e dëshiruar. Diçka vërtetë e mbrapshtë.

Regjisori Muja e porosit një taksi për të shkuar te një mulli. Taksisti e dërgon atë te një ndërtesë banimi. As gjurmë mulliri nuk ka aty. “Ai është shkatërruar në luftë, por ne vazhdojmë ta quajmë këtë rrethinë sipas mullirit”, thotë një kalimtar.

Tre filma tjerë të shkurtë merren me pagëzimin e të porsalindurve në Kosovë. Me kamerë statike ai ka filmuar tre veta të ulur në një sofa duke u qëndruar atyre pranë, pa pasur asnjë skenar. Aty, njëra vajzë e re thotë se asaj ia kishin lënë emrin Palestina, pasi që nëna e saj kishte qenë e impresionuar nga një atentatore e re palestineze, e cila në shenjë hakmarrjeje për vdekjen e më të dashurit, kishte konstruktuar një autobombë. Ndërsa i riu mban emrin Tibet, pasi që prindërit e tij kishin dashur të tregonin solidaritet me Tibetin.

Në filmin “Free your Mind”, Muja i kalon përmes një “ekzorcizmi intelektual” të gjitha ndikimet artistike për të treguar një “un” të tij të pastër. Në këtë vazhdë ai përmend për minuta të tëra emra të shumtë artistësh të njohur.

Alban Muja vlerëson lartë objektivin autentik të kamerës së tij, ka një ndjesi sizmike për njerëzit dhe rrëfimet e tyre. Kështu ai ia ka dalë të realizojë dokumentarë që e sjellin afër përditshmërinë e Kosovës, edhe kur kjo ngjan aq e mbrapshtë.

Ky demonstrim i filmave ka qenë një zëvendësim për ekspozitën e Alban Mujës, të anuluar për shkaqe kursimi.

Adem Dërmaku, ekpozitë në Mannedorf

Adem Dërmaku, një artist i ri shqiptar me qëndrim në Cyrih, merr pjesë me punimet e tij në një ekspozitë të përbashkët të punimeve grafike që hapet më 23 gusht (e premte) në Männedorf të Cyrihut.

Dërmaku, i cili ka mbaruar Fakultetin e Arteve në Prishtinë, drejtimin e grafikës, ku edhe ka magjstruar, jeton prej jo shumë vitesh në Zvicër. Këtu po dhe jashtë Zvicrës ai ka hapur një numër të konsiderueshëm ekspozitash, duke dëshmuar një talent dhe dhe përkushtim serioz në zbulimin e hapësirave të reja artistike.

Ekspozita e radhës, e përbashkët, hapet në “Kupferdruckwerkstatt” në kuadrin e Kulturschüür Leibegg, Männedorf.

Përveç Dërmakut, në ekspozitë marrin pjesë edhe artistët Mathias Gentinetta, Stephan Klöti dhe Emre Baykal.

Punimet me të cilat paraqitet grafisti Adem Dërmaku janë: “Auto”, “Koka” dhe “Gishti”.

Vernisazhi i ekspozitës bëhet të premten, më 23 gusht 2013 me fillim në orën 18.00

Ekspozita do të qëndrojë e hapur nga 23 gushti deri më 8 shtator 2013. Ajo mund të vizitohet të mërkurave dhe të premteve nga ora 18.00-20.00, të shtunave nga 11.00-17.00 dhe të dielave nga 13.00-17.00.

21.08.2013

Artisti nga Kosova sjell premierën „Goldene Schnitt“ në Cyrih

„Goldene Schnitt“ është projekti i artistit nga Kosova, Besim Morina, i cili përshkruan në parim ndarjen proporcionale, të cilat mund t’i gjeni në biologji, matematikë, arkitekturë, art dhe muzikë. “Prerja e Artë” e artistit nga Kamenica është bazuar në kodin gjenetik të natyrës dhe njeriu, një kod që është në përpjesëtim me gjithçka që na rrethon në natyrë, kodin gjenetik të njeriut, trupin e njeriut, të kafshëve, etj. “Ky kod është përdorur nga shumë artistë të mëdhenj, arkitektë e autorë te ndryshëm.

“Prerja e Artë” është zbatuar që nga piramidat e Egjiptit, arkitekturës antike, greke dhe romake, dhe ajo e sotme moderne, si p.sh. Muzeu i Luvrit, etj.”, tregon përmbajtjen e shfaqjes premierë që do ta ofrojë për audiencën zvicerane artisti nga Kosova. Në projektin e tij që quhet “1.618 The Golden Section“ janë edhe dy koreografë dhe balerinë modernë, Matthias Kass dhe Clement Bugnon.

Muzika është përzgjedhur nga një kolazh, duke u bazuar në veprën e Johann Sebastian Bach “Kunst der Fuge” që është kompozuar në përpjesëtim me „Prerjen e Artë“. Janë tërësisht 377 llampat elektrike në skenë, numër i cili është i bazuar në vargun e Fibonaccit , një matematikant italian që për herë të parë paraqet publikisht kodin e „Prerjes së Artë“ ose 1.618…).

Me pak fjalë, gjithçka që ka përgatitur për këtë shfaqje Besim Morina do të jetë në përpjesëtim me «Prerjen e Artë». Është një projekt i veçantë sa i përket skenografisë dhe ndriçimit skenik, sidomos në teatrin e Cyrihut “Theater der Künste”. Interpretuesit dhe audienca janë në të njëjtën dhomë. Gjithë hapësira është projektuar si një sistem dinamik i bazuar në seksionin e artë.

Besim Morina vjen nga Kamenica. Ai ka mbaruar Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë , në skenografi dhe kostumografi. Nga 2007 deri më 2010 ka punuar në Kosovë në projekte të ndryshme teatrale dhe filmike, p.sh. kostumograf në filmin “Gomarët e Kufirit. Në tetor të viti 2010 ka filluar studimet Master në Universitetin e Cyrihut ( ZhDK ) dhe ka diplomuar në qershor të këtij viti në degën skenografi dhe ndriqim skenik.

Kjo është premiera e parë e Besimit në Cyrih, e cila do të shfaqet më 19 shtator në Cyrih, ndërsa reprizat mund të ndiqen më 20 dhe 21 shtator.

Info për shfaqjen:

Kadaresë i ndahet çmimi “Ali Podrimja”

Shkrimtari më me nam i shqiptarëve, i cili ka thyer të gjitha kufijtë e botës, Ismail Kadare ka marrë çmimin ndërkombëtarë për letërsi “Ali Podrimja” që e ndanë Universiteti AAB në Prishtinë. Duk u bërë shkrimtari i parë që pranon këtë çmim, Kadare u ndje i “thyer në shpirt” sepse pranoi diçka që lidhet me emrin e një mikut të tij

Vetë Kadare tha se nuk do kishte dëshirë të pranonte një çmim të tillë.

“…Kjo festë nuk do të ndodhte po të ishte ai gjallë, dhe unë nuk do ta merrja çmimin. Ky titull ka burim një hidhërim, humbjen e një miku tim të shtrenjtë”, deklaroi Kadare, i cili një pjesë të ligjëratës ia kushtoi kombit shqiptarë dhe të ardhmes së tij evropiane.

“Që kombi shqiptar është gjeografikisht në Evropë, ky është fakt. Kjo nuk ka të bëjë me mburrje apo me luks. Ne i ngjajmë Evropës ndoshta si pikënisje me ashpërsi, e ndoshta do të përfundojë me butësi”, deklaroi Kadare, i cili po ashtu foli edhe për kombin shqiptarë dhe impaktin e letërsisë në këtë mes.

“Letërsia nuk rregullon punët e shtetit, punët e partive. Letërsia e ka vendin e saj të pavarur, përveç në stinët kur duhet ta thyejë zakonin e të përzihet në punën e kombit, sepse ky i fundit ka nevojë për trajtimin e saj”, shton Kadare.

Ai tha se të gjitha kombet kanë humbje dhe nuk është e vërtetë që nuk janë të pavdekshme. Mirëpo shqiptarët, siç tha ai, kanë arrit të mbijetojnë, dhe kjo sipas Kadaresë, është krenari.

Këtë çështje ai tha se e ka diskutuar edhe me të ndjerin Podrimja, por edhe me poetin tjetër të ndjerë. Azem Shkreli.

“Kontinenti evropian për shekuj ka dashur ta shkëpusë kombin tonë, ka dashur ta nxjerrë nga kontinenti. Përpjekja e fundit për një gjë të tillë ka ndodhur para 14 vitesh. Pak a shumë kjo lidhet edhe me ﬁgurën e hebrenjve, pos që kjo e fundit ishte me përmasa globale”, shton Kadare.

Ndryshe, Ibrahim Berishës, anëtar i jurisë profesioniste, dha disa arsye pse çmimi “Ali Podrimja” i është ndarë Kadaresë.

“Kadare është ura lidhëse mes Shqipërisë dhe asaj që në ëndërr njihej vetëm si Evropë Perëndimore. Kadare i solli Shqipërisë identitet dhe kulturë, një ndër mënyrat e pakta të frymëmarrjes mendore e shpirtërore. Ai ka sjellë më së miri qenien e përkatësisë dhe idenë e lirisë”, tha Berisha.

Kadare gjatë qëndrimit në Kosovë u shoqërua nga bashkëshortja Helena, ndërsa gjatë ndarjes s çmimit ishte e pranishme edhe presidentja Atifete Jahjaga si dhe liderët e partive politike, deputetë e përfaqësues të tjerë të institucioneve të Kosovës.

“Midax-Merimanga kurioze”

Ilir Xheladini, një emër i ri në botën e letrave. I lindur në Kosovë, ku ka kaluar fëmijërinë dhe rininë e hershme, ai ka provuar veten si shkrimtar vetëm në gjuhën frënge. Pjesën, tashmë më të madhe të jetës e ka kaluar në Zvicër, në pjesën franceze të saj, në kantonin Neuchatel.

Arsyeja e takimit tonë me Ilirin është pikërisht libri i tij, një roman për fëmijë, me titullin “Midax-Merimanga kurioze”, i botuar në gjuhen frënge.

Po cili është subjekti i këtij romani?

Është një rrëfim i tipit të fabulave, që ngjall kërshërinë fëmijërore. I pasuruar edhe me fantazinë e autorit, romani na zbulon edhe dimensione të reja të rrëfimit.

Merimanga Midax ka një ëndërr: të ngjitet në majën e pemës së vjetër e cila përkëdhel e para rrezet e diellit në mëngjes, dhe të shohë nëse bota vazhdon përtej lëndinës ku ai jeton. Një ditë, ai vendos, dhe merr rrugën.

Gjatë udhëtimit të tij, ai takohet me xixëllonjën Etlea, me merimangën Grab dhe me Dea-në, një dallëndyshe e re, e cila lëndohet rëndë nga një skifter. Midax e shpëton dallëndyshen dhe lidhin miqësi. Ky takim shënon fillimin e një udhëtimi të gjatë dhe të rrezikshëm që do të dërgojë larg, shumë më larg se do mund të kapte imagjinata e një merimange…

Me këtë roman emocionues dhe dinamik, autori zbret në lartësinë e personazheve të tij, dhe ndryshon perspektivën tonë, duke na ofruar një shikim të ri mbi botën tonë dhe mrekullitë e saj. Libri është botuar në Francë nga shtëpia botuese “Jetsdencre”, në gjuhën frënge. Ai del nga shtypi më 1 nëntor.

Romani u pëlqye shumë edhe nga Patrice Garcia, i cili njihet për krijimet e tij në filma me renome si “Elementi i pestë”, “Arthur et minimoys” e shumë të tjerë, na rrëfen Iliri. Garcia u ka dhënë njëherësh imazhet e para personazheve të Midax dhe Dea-së duke krijuar kopertinën e librit.

Nuk duhet harruar edhe intervenimin e Kushtrim Kunushevcit i cili u shtoi harmoninë këtyre personazheve, shpjegon më tutje Iliri rrugën e romanit nga ideja deri te botimi.

Por, si u bë që Iliri, ish i riu nga Kosova të shkruajë vetëm në gjuhën frënge? I pyetur nga albinfo.ch nëse shkruan edhe në gjuhën shqipe, Iliri përgjigjet se nuk ka guxim ta bëjë këtë. “Druaj se në gjuhën shqipe nuk do të arrij t`u jap thellësinë e duhur mendimeve dhe peshën e duhur fjalëve”. Kështu thotë ai dhe e thotë me një shqipe mjaft solide.

Megjithatë, shpjegon Iliri më tutje, se për tua ofruar këtë roman edhe lexuesve shqiptarë, punën do t`ia besojë një përkthyesi.

I lindur në Prishtinë në vitin 1973, Iliri në moshën 18 vjeçare ishte vendosur në Zvicër, në Kantonin e Neuchâtel-it.

“Kam punuar dhe vazhdimisht dhe kam kryer kurse të gjuhës frënge dhe në informatikë. I pasionuar pas librave, që nga rinia kam botuar poezi dhe tregime në revista për fëmijë. I lidhur ngushtë me artin kam marrë pjesë në disa ekspozita, festivale të filmit. Kam luajtur edhe në dy filma të metrazhit të gjatë si: “Një dimër i tërë pa zjarr” i Greg Zglinski-të dhe “The War its Over” i Mitko Panov, thotë Xheladini për albinfo.ch.

“Midax” është roman për fëmijë dhe libri im i parë. Zanafilla e idesë së tij vjen nga Albani, djali im, të cilit i premtoja se do t`i shkruaja një tregim. Dhe kështu, faqe pas faqeje, tregimi zhvillohej duke përfunduar në një roman prej 117 faqesh.”

“Ky roman trajton kuriozitetin e një merimange për të kuptuar botën që e rrethon. Njëherësh gjatë udhëtimit të mbushur përplot me peripeci, autori ruan një dinamikë të zhvillimit të ngjarjeve që nuk lë lexuesin të ndërpresë leximin”, thuhet në shkrimin prezantues të botuesit.

B.SH.

Libër që mbështet fëmijët në mësimin e gjuhës shqipe

Sebehate Ismailji-Zulfiji ka prezantuar ditë më parë në Cyrih, librin dhe CD-në me këngë dhe lojëra për fëmijë të vegjël me titullin „Ne jemi të vegjël, ne jemi fëmijë”

Me këtë rast, zonja Maya Mulle udhëheqëse e:Elternbildung CH, veç tjerash u shpreh: “Këngët për fëmijë u përkasin të gjitha kulturave. Ato kalojnë nga brezi në brez dhe posaçërisht për emigrantët/et ndërtojnë një urë me atdheun. Sebehat Ismailji Zulfiji, një grua shqiptare që jeton në Zvicër, ka vendosur të botojë një libër me CD për fëmijë me këngë për fëmijët shqiptarë. Ajo ka përmbledhur këngë fëmijësh dhe tekste nga librat shqiptare. Tekstet janë përpunuar dhe janë pasuruar me muzikë nga profesionistë muzikorë në Maqedoni, duke u ilustruar në mënyrën më të bukur dhe duke ju përshtatur moshës për fëmijë të vegjël”.

Ky projekt u mundësua nga Elternbildung CH – Dachverband der Elternbildung.

Ndërsa autorja e librit dhe CD-së, Sebehate Ismailji-Zulfiji ka treguar se si i ka lindur ideja për të realizuar këtë projekt. “Si një profesioniste për nxitjen e integrimit në fushën e fëmijërisë së hershme, udhëheqëse e një grupi të fëmijëve zvarritës shqiptarë dhe ndërmjetësuese e kulturës, konstatova se një gjuhë e jetuar dhe kultivuar amtare ka domethënie të madhe. Kur fillova të merrem me temën „Nxitja e hershme”, kërkova këngë të thjeshta në gjuhën shqipe, për fëmijët deri në moshën pesë vjeçare. Por pa sukses” ka thënë ajo.

“Dhe kështu lindi ideja e këtij libri me këngë për fëmijë. Ky libër në mënyrë specifike mbështet fëmijët në mësimin e gjuhës së tyre dhe inkurajon pavarësinë. Përveç kësaj, fëmijët dhe të rriturit mund ta kultivojnë kulturën shqiptare në vendlindjen e re”, përfundon autorja e librit dhe CD-së “Ne jemi të vegjël, ne jemi fëmijë”, përfundon Sebehate Ismaili-Zylfiji

Porosia e këtij libri me CD bëhet në këtë adresë www.elternbildung.ch/aktuelles.html.

“Arjeta dhe Gëzimi”, ose një “Romeo e Xhulietë” kosovare

Shqiptarët dhe Kosova janë vonuar me shumëçka, mes tjerash edhe me krijimin e mjuziklit, njërës nga format komplekse muzikore skenike. Ndonëse sprova në këtë drejtim ka pasur qysh në vitet 70 të shekullit të kaluar, dhe ndonjë përpjekje fragmentare edhe më vonë, mjuzikli i parë i kompletuar shqiptar, duket se është “Arjeta dhe Gëzimi”, i realizuar pak muaj më parë nga Shkolla e mesme e Muzikës „Prenkë Jakova“, e Gjakovës.

I shfaqur në disa skena të Kosovës, këtij mjuzikli, për çudi nuk i ishte bërë shumë jehonë në medie. Ndërsa ai e meritonte një gjë të tillë. Dhe jo vetëm pse ishte i pari.

Kjo u pa në shfaqjen e kësaj vepre që u dha të mërkurën mbrëma në Bazel, në sallën e shkollës “Rudolf Steiner”.

Jo vetëm freskia dhe entuziazmi i një trupe kaq simpatike, si kjo e shkollës së muzikës nga Gjakova por edhe serioziteti dhe përkushtimi me të cilin i janë qasur të gjithë realizimit të kësaj vepre, u shpërblye shumëfish me duartrokitjet e publikut, kryesisht zviceran, të pranishëm me shumicë në sallë.

Subjekti i mjuziklit ishte i thjeshtë dhe i afërm me realitetin e Kosovës së pasluftës. Në qendër të rrëfimit është një dashuri në mes të dy të rinjve që kërcënohet të mbytet nga krimi që ka kapërthyer segmente të jetës në vendin ku është vendosur zhvillimi i ngjarjes. Në njërën linjë të rrëfimit jepet romanca në mes të dy të rinjve, me pengesat që u dalin nga familjet e tyre të armiqësuara, (një jehonë e lehtë kjo nga “Romeo e Xhuljeta”). Ndërsa në linjën tjetër, gatuhet krimi që do të shpërthejë në fund me gjuajtjen me armë me qëllim vrasjen e protagonistit, Gëzimit.

Historia megjithatë përfundon me hepiend, siç e kërkon mbase natyra e mjuziklit, me ç`rast Gëzimi shpëton nga vdekja dhe kurorëzon dashurinë e tij me Arjetën ndërsa krimineli merr dënimin e merituar. Ngjarja, deri në pikën e shthurjes, zhvillohet me thyerje dhe kontradikta të vogla e të mëdha ku nuk mungojnë edhe çaste humori, të cilat i japin shfaqjes sharmin karakteristik.

Një skenografi e thjeshtë por mjaft mobile, shoqërimi muzikor i drejtpërdrejtë nga orkestra e pranishme në sallë, pastaj një lojë simpatike, në disa raste edhe me pretendime profesionale e nxënësve nga Gjakova, kanë dhënë së bashku një tablo shumë të bukur për sytë dhe veshët e publikut. Sigurisht, kësaj i ka kontribuuar shumë kompozimi mjeshtëror i Trimor Dhomit, me pasazhe të muzikës popullore shqiptare të ndërthurura mjaft natyrshëm në tërësinë e veprës muzikore.

Mjuzikli “Arjeta dhe Gëzimi” është kompozuar mbi libretin e Ilir Gjocajt ndërsa regjinë e ka realizuar regjisori austriak-zviceran Georg Darvas. Në rolet kryesore luajnë Edonjeta Hajdari (Arjeta), Vali Kuqi (Gëzimi), Ylber Bardhi (Shaqiri) etj.

Dy protagonistët, Arjeta dhe Gëzimi, siç edhe pritej, kanë bartur barrën më të madhe të shfaqjes dhe këtë e kanë realizuar me një kompetencë të admirueshme. Të dy aktorët e zgjedhur për rolet kryesore, Edonjeta Hajdari dhe Vali Kuqi janë mishëruar shumë mirë edhe për nga pamja e tyre me rolet dhe ia kanë dalë të mbajnë tensionin e ngjarjes së shfaqjes deri në fund, duke gëzuar kështu simpatinë e publikut. Ishte sidomos mbresëlënës zëri i butë, melodioz dhe i disiplinuar i Edonjetës, e cila ka të dhëna për tu bërë një këngëtare e kompletuar e skenave operistike në të ardhmen.

Interpretim mjaft të pjekur kanë treguar edhe aktorët që kanë luajtur rolet e prindërve të Arjetës, pastaj “Shaqiri” i luajtur nga aktori profesionist, Ylber Bardhi etj.

Siç theksuan të gjithë mysafirët e ardhur nga Gjakova, më të merituarit për këtë turne të tyre janë çifti zviceran nga Bazeli, Dorothea dhe George Fankhauser. Ata ndihmojnë prej vitesh shkollën e mesme të muzikës në Gjakovë dhe kanë bërë të gjithë punën e mundimshme për të sjellë trupën kosovare në Zvicër, që të marrë pjesë në festivalin “Culturescapes”

Pas shfaqjes, Këshillimorja për të huajt ABSM, e udhëhequr nga Skënder Nikoliqi ka shtruar një darkë për të gjithë trupën dhe për mysafirët tjerë.

Blerim Shabani

Një balerin shqiptar në Teatrin e Mynihut

Ambicia dhe kurajo e njëzetvjeçarit Marlon Dino kishin ritëm tjetër nga ai i jetës kulturore artistike në Shqipëri.

Një bursë specializim në Gjenevë të Zvicrës në vitin 1998 e ballafaqoi atë për herë të parë me nivelin e kolegëve të tij nëpër botë.

Ky ishte fillimi plot mundime dhe sfida në marshutin artistik të Marlon Dinos, një udhë që e vlerësuan për aftësitë dhe kapacitetin, për këmbënguljen dhe përqendrimin në pasurimin e repertorit.

Në sezonin 2001-2002 ishte në Vjenë, për t’u ngulur më pas në Mynih.

“Statusi aktual si solist i parë në Teatrin Shtetëror të Mynihut më bën krenar, pasi kontribuoj në një nga kompanitë më të dëgjuara në Europë”, thotë Marlon Dino për DW.

Ai ka ndërtuar një koleksion të pasur rolesh kryesorë në kryeveprat botërore si “Zonja me kamelie”, “Don Kishoti”. “Romeo dhe Zhuljeta”, “Liqeni i mjelmave”, “Bukuroshja e Fjetur” etj. “Roli që më ka ndryshuar jetën në skenë dhe që e konsideroj si një nga kulmet në karrierë është ai i Oneginit në pjesën ‘Onegin’ të J.Crankos”, tregon i emocionuar Marloni.

Ka qenë një debutim që u përcoll me duartrokitje frenetike nga publiku bavarez dhe ku në krah kishte partneren e tij në shfaqje, Lucia Lacarra.

Pas kësaj Marloni ka interpretuar dhe dhjetëra role kryesore për të cilat ka marrë shumë vlerësime nga kritika e specializuar.

Nuk kanë munguar dhe etiketime të tilla si “një nga partnerët më të mirë në botë” (Zvetlana Zahkarova), ndërkohë që revista “Dance Europe” për vitet 2008, 2010 dhe 2013 e ka shpallur Marlon Dinon si “Balerini më i mirë në botë”.

Për interpretimin e Oneginit fitoi çmimin “Rosen Schtraus des Jahres” në Mynih.

Baleti i merr pjesën më të madhe të energjive, por Marloni përpiqet që të krijojë variacion në jetën e përditshme.

Është i prirur nga teknologjia e informacionit dhe ka afeksion për pajisjet e reja digjitale. Përpiqet që të hyjë sa më në thellësi të kulturës së Bavarisë dhe asaj gjermane në përgjithësi, ndaj dhe nuk lë rast pa lexuar, pa frekuentuar kalendarin e shumëllojshëm kulturor dhe artistik atje. Hyn në kontakte me kolegë të rinj dhe personazhe publike.

E ka ndihmuar shumë dhe vizibilteti që i ka krijuar prej kohësh në publik puna si model për marka dhe kompani të njohura si Armani, Zegna, Baldasari, Prada, Gucci, etj. Si në interpretimin e një roli në skenë ku “flet” dhe përcjell botën e artistit me gjuhën e lëvizjeve,

Marlon Dino, ashtu e koncepton dhe ritmin e jetës, duke udhëtuar pa pushim nga njëri vend në tjetrin.

Udhëtime, kontrata për shfaqje në skena të ndryshme të botës, perfomanca, kontakte me menaxherë – e gjithë kjo agjendë globale – nuk mund ta shkëpusë nga vendlindja.

Në fillim të vitit 2012 pati një debutim brilant në Tiranë në rolin e Albertit tek “Zhizel”, një bashkëpunim me maestron Agron Alia dhe partneren në shfaqje Greta Hushi. Marloni ka një mendim të pjekur për baletin shqiptar.

“Kemi një teknikë dhe shkollë të fortë, por fatkeqësisht është e viteve ‘60. Për mendimin tim duhet patjetër që shkolla shqiptare të adoptojë teknikat e shkollës evropiane se ka evoluar shumë sidomos në vitet e fundit”, thotë për DW, duke e gjykuar shpresëdhënës emërimin në krye të Teatrit të Operës dhe Baletit në Tiranë të balerinit të famshëm shqiptar Ilir Kerni, si një mundësi për bashkëpunime dhe projekte në të ardhmen .

“Vazhdimisht e them, më pëlqen shumë të kërcej për publikun shqiptar. E ke parasysh, në fund të zemrës ngelem shqiptar”.

“Llastiku” i Sislej Xhafës siguron mbijetesën në Cyrih

Kanë kaluar më se dy vjet nga përurimi solemn i skulpturës karakteristike në trajtë të shkronjës “Y” të artistit shqiptar Sislej Xhafa në një park të Cyrihut dhe ajo ende nuk ka mundur “të flejë” si duhet. Pas entuziazmit të përurimit, vepra skulpturale që në Cyrih quhet “Llastiku” (ose, në trajtën kosovare: “prraçka”) është kontestuar nga disa qarqe, kryesisht për brishtësinë e saj teknike. Që në ditët e para të jetës së saj, Y-ja gjigante kishte pësuar disa plasaritje dhe, për pasojë, ishte rrethuar me tela, për shkak të rrezikshmërisë që mund të paraqesë për fëmijët që luhateshin në të.

Kundër veprës së Xhafës ishin shprehur edhe disa politikanë lokalë, duke kritikuar komunën e Cyrihut për “para të hedhura kot” (vepra ka kushtuar afër 400 mijë franga).
Por, këta politikanë kanë pësuar së fundi debakël, pasi që ekzistenca e skulpturës, e hedhur në votim në Parlamentin e Cyrihut, ka marrë mbështetjen e shumicës së këshilltarëve. Ata kanë votuar kundër një propozimi që “Y”-ja në Hardpark të Cyrihut të zëvendësohet me ndonjë vepër tjetër artistike, që është m”ë e përshtatshme për fëmijë”.

Këshilltari nga partia FDP, Roger Tognella e kishte bërë mocionin, duke thënë se skulptura nuk e plotëson njërin nga funksionet që i ishin besuar, atë të lodrës për fëmijë. “Vepra artistike që gëzon mbrojtjen më të mirë” në Cyrih nuk shfrytëzohet pasi që ulësja është e papërshtatshme për tu luhatur në të, ishte ankuar Tognella.

Por, anëtarja e ekzekutivit të qytetit, Ruth Genner nga Partia e Gjelbër, e cila kishte bërë promovimin e skulpturës dy vite më parë, ka thënë me këtë rast se, që nga fillimi i këtij viti, skulptura sërish është duke funksionuar mirë. Kjo vepër arti ka një rol të rëndësishëm për valorizimin e lagjes ku është vendosur, duke i dhënë identitet asaj, ka shtuar ajo, shkruan nzz.ch

Në përgjithësi, në sesionin e Parlamentit të Cyrihut kanë qenë kryesisht të majtët ata që nuk kanë dashur të dëgjojnë për heqjen e skulpturës.

66 veta kane votuar kundër dhe 51 për heqjen e saj. Kështu, “Llastiku” i lartë 15 metra i Sislej Xhafës, krahas vlerësimit artistik, ka fituar legjitimitetin e tij edhe në rrafshin politik e institucional .

“Kolonat”, më i miri mes filmave në “Swikos 2013”

Për të shtatën herë me radhë Bazeli ka qenë nikoqir i festivalit për filma të shkurtër «Swikos 2013», festival ky i pari që sjell filma të shkurtër nga Kosova, rajoni dhe Zvicra.

Kësaj radhe pjesëmarrësit nga Kosova, Zvicra, Shqipëria, Maqedonia dhe Gjermania ishin në një konkurrencë të fuqishme me njëri-tjetrin rreth ndarjes së 6 çmimeve të këtij festivali.

Në të dy netët e festivalit, më 15 dhe 16 nëntor, kur edhe u ndanë çmimet, salla e “Stadt Casino” të Bazelit ishte përplot me aktorë, regjisorë, producentë e adhurues të filmit. E gjithë kjo falë përkrahjes e informimit të medieve kosovare, si dhe albinfo-s në Zvicër.

Për Florim Brajshorin, drejtor i festivalit “Swikos”, pas vështirësive të shumta rreth organizimit të kësaj ngjarjeje kulturore, del që edicioni i 7 i “Swikos”-it të jetë ndër më të suksesshmit.

E gjithë kjo pasi që, sipas tij, filmat pjesëmarrës kanë qenë në nivel të lartë, e që ka qenë një punë e mundimshme edhe për anëtarët e jurisë në ndarjen e çmimeve.

“Është kënaqësi e vërtetë që pas një viti ose më vonë të shohësh që një film pjesëmarrës në” Swikos” merr edhe çmime të rëndësishme ndërkombëtare, siç është çmimi Oskar”, tha Brajshori, duke aluduar në anëtaren e sivjetme të jurisë, Tali Hamzavi.

Për regjisoren Hamzavi, fituese e çmimit Oskar për film të shkurtër, e po ashtu fituese për regjinë më të mirë vitin e kaluar në Swikos, të qenit anëtare e jurisë në këtë festival ishte një detyrë mjaft e vështirë, duke marrë parasysh, siç thotë ajo, cilësinë e lartë të filmave pjesëmarrës.

Anëtarë të tjerë të jurisë së festivalit ishin edhe këngëtari dhe producenti nga Kosova, Ilir Shaqiri, si dhe aktorja zvicerane, Nathalie Sameli.

Në mbrëmjen e ndarjes së çmimeve merrnin pjesë edhe personalitete të ndryshme nga Kosova dhe Zvicra.

Në mesin e tyre edhe Shukrije Ramadani, në cilësinë e drejtoreshës për Kulturë pranë Ministrisë së Diasporës, ministri që edhe e përkrah këtë nismë.

Ramadani festivalin Swikos e ka cilësuar si një urë të mirëfilltë lidhëse në mes të artistëve kosovarë dhe atyre zviceranë, që u mundëson shkëmbimin e përvojave të tyre në këtë lëmi.

Nga pjesëmarrësit e shumtë ishte edhe regjisori i ri nga Kosova, Ujkan Hysaj, filmi i të cilit, “Kolonat”, njeh deri më tash një pjesëmarrje në më se 40 festivale ndërkombëtare, me gjithsej 12 çmime të fituara.

Swikos i solli Ujkanit edhe çmimin e 13-të për këtë film, pasi u shpërblye me çmimin: “Filmi më i mirë”, që ishte çmimi kryesor i festivalit.

Ky çmim i mundëson regjisorit edhe një pjesëmarrje të drejtpërdrejtë në një festival filmi në Los Angeles të SHBA-së.

Fitues tjetër që me filmin e tij krijoi një atmosferë majft të mirë e komike në sallë ishte edhe ai i regjisorit zviceran, Luca Zuberbühler, i cili edhe pse aspak nuk e priste një çmim të tillë, megjithatë nga juria u shpërblye me çmimin për regjinë më të mirë.

Çmimet e tjera të cilat u ndanë në këtë festival ishin:

Filmi «Sturm» nga Zvicra për kamerën më e mirë,

Filmi «Heshtja» nga Kosova për montazhin më të mirë,

Astrit Kabashi nga filmi «Kaseta e Dasmës» është shpallur aktori më i mirë.

Fitues në kategorinë e çmimit të publikut ishte filmi “Kaseta e Dasmës” po ashtu nga Astrit Kabashi nga Kosova.

Risi e edicionit të sivjetmë në “Swikos” ishte edhe shfaqja e 3 filmave jashtë konkurrencës, ku vlen të përmendet filmi “A më mirë këtu a atje”, i regjisores shqiptare nga Franca, Elena Avdija, ku trajtoheshin tema që kishin të bënin pikërisht me mërgatën kosovare në Zvicër.

Pos ndarjes së çmimeve, festivali ishte edhe një vendtakim për regjisorët edhe producentët nga Kosova dhe Zvicra, ku gjatë një takimi të mbajtur, mes tjerash, është diskutuar edhe për mundësinë e bashkëpunimit dypalësh në realizimin e projekteve të ndryshme filmike.

“Swiss Kos Art” është një organizatë kulturore e themeluar në prill të vitit 2007, ku për qëllim ka përafrimin apo edhe shkëmbimin ndërkulturor zviceran me atë kosovar, gjegjësisht shqiptar. Kjo organizatë, pos festivalit Swikos, merret edhe me organizimin e ngjarjeve të tjera kulturore kosovaro-shqiptare në Zvicër.

Alban Hamza

Promovohet monografia „Mësimi shqip në Austri“

Në nëntorin e festës kombëtare të Pavarësisë së Shqipërisë aktivitet shënues janë me një simbolikë të veçantë. Në këtë frymë u promovua libri monografik “Mësimi shqip në Austri” nën përkujdesjen e Dr.Sabri Kiqmarit, ambasador i Republikës së Kosovës në Austri. Ishin prezent edhe zonja Afërdita Kiqmari, z.Ymer Lladrovci, konsull i sapo emëruar dhe zonja e tij; Dr. Halim Arnauti,veprimtar i dalluar me origjinë nga Siria, Dr. Prof. Shpresa Nushi (Regina Betterbauer) nga UN-Vjenë, Prof.Dr.Ismail Kabashi (UN-Prishtinës), Ibish Neziri, veprimtar e publicist nga Zvicra, Gazmend Freitag, piktor nga Linci, qifti i artistëve Destan e Barbara Gashi etj.

Organizimin e bëri Shoqata e Mësuesve dhe Prindërve Shqiptarë në Austri. Hapjen e programit e bëri z.Osman Ademi, kryetar i shoqatës, i cili i përshëndeti të pranishmit në emër të organizatorit. Përkthimin në gjermanisht të disa segmenteve e bëri zonjusha Elona Kamberi studente. Fjalën e rastit e mbajti ambasadori, Dr.Sabri Kiqmari. Ai mes tjerash tha: “Ju përshëndes të gjithëve në veçanti autorin e monografisë i cili na solli një dokument të mirë si ringjallje e gjithë asaj përpjekje për hapjen e mësimit shqip të veprimtarëve këmbëngulës siç ishte Xhevat Hasani e shumë tjerë. Autori erdhi par disa ditësh tek unë dhe i shtrova idenë, se ofrimi më i mirë i librit do ishte promovimi i tij. Vendi i mbajtjes së këtij aktivitetit është pikërisht këtu. Unë gjatë këtyre pesë vjetëve të punës sime këtu jam munduar që ambasadën ta bëjë objekt të dashur për qytetarët që ta ndieni veten sikur në shtëpinë tuaj dhe ta identifikoni veten me shtetin e Kosovës. Unë e përgëzoj autorin z.Mehmeti për punën e mirë që ka bërë duke sjell memorien e fëmijëve që tani janë të rritur, emocione nga klasa e parë, e dytë të fillores. Ka sjell këtu në kujtesën tonë ata veprimtarë që kanë punuar në hapat e parë në themelimin e mësimit në gjuhën shqipe dhe për ata që sot janë duke e përcjell mësimin shqip. Mësuesit që këtu punojnë janë segmenti më i rëndësishëm me të cilët unë kam punuar në vazhdimësi. Autorin e porosisë që të vazhdoj në të ardhmen në kompletimin dhe dokumentimin me materiale të reja dhe me një monografi të aktiviteteve mësimore në të ardhmen.” Fjalën rreth monografisë e mbajti mësuesi nga Deutsch Wagrami, rrethina e Vjenës z. Ibrahim Hasani. Ai mes tjerash tha: “Mësimi shqip në Austri (1987- 2012)”, monografi është një dokument i bazuar në shumë burime arkivore austriake e shqiptare ku thelbi i saj është fillimi dhe zhvillimi i mësimit shqip. Austria është njëra nga vendet e rralla ku është zgjidhur shumë mirë mësimi në gjuhën amtare. Mësimi, mësuesit dhe të gjitha nevojat e mirëvajtjes janë të rregulluara me ligje në kuadër të mësimit publik austriak. Vitin që lamë pas ishin të evidentuara 24 gjuhë amtare, në mesin e tyre edhe gjuha shqipe. Sipas numrit të nxënësve qe gjuhe te pare nuk e kane gjermanishten, shqiptarët renditen ne vendin e trete, pas atyre në gjuhën boshnjake-Kroate-serbe dhe turke. Nga 13.560 nxënës me gjuhë shqipe të lajmëruar si gjuhë amtare, mësimin e vijojnë vetëm 2101 nxënës… Duke e shfletuar librin, lirisht mund të thuhet se autori Hazir Mehmeti ia ka dalë suksesshëm ta përmbush misionin e tij…. Kështu, nuk ke si të mos ndihesh krenar kur mëson se Gjergj Basta, Karl Gega, Aleksandër Moisiu e personalitete të tjera, me ndikim në Austri e në Europë, ishin me prejardhje shqiptare.

Përmes fotove e legjendave sqaruese, procesverbaleve, dokumenteve, tabelave e formularëve statistikorë, faksimileve e shkrimeve të gazetave e mediave elektronike, deklaratave të ambasadorëve e zyrtarëve arsimorë, garave sportive e diturore të nxënësve, përkrahësve e donatorëve, vizitave e komunikimeve, seminareve e konferencave shkencore, botimeve e reklamimeve, ekspozitave e publikimeve, autori, pasqyron gjithanshëm e me nota realiste besnikërie periudhën që ka marrë në shqyrtim”.

Nxënsja Fiona Kabashi nga Tullni luajti me mjeshtri pjesë klasike në violinë.

Autori i monografisë i falënderoj të pranishmit, në veçanti ambasadorin e Republikës së Kosovës Dr.Sabri Kiqmarin, zonjën Kiqmari, për mundësitë krijuar për promovimin e monografisë. Falënderoj Ministrinë E Diasporës dhe personalisht ministrin z.Ibrahim Makolli e cila e mundësoj botimin, redaktorin dhe lektorin e librit z.Bedri Tahiri, veprimtarët dhe kolegët/et që ndihmuan me dokumente e materiale tjera lidhur me mësimin shqip në Austri. Në bisedën me autorin nga shumë diskutues u përshëndet puna e mirë në monografi. Dr.Shpresa Nushi (Regina Betterbauer) në fjalën e saj e vlerësoj punën e autorit duke e uruar atë dhe shtroi detyrat në aktivitetet më të shpeshta kulturore me qëllim të afirmimit tonë si pjesë e shoqërisë.

Hazir Mehmeti

Janë promovuar 3 vepra letrare të Lebit Murtishit

Ngjarja kishte ndodhur më 3 nëntor në prani të dashamirëve të librit, në mesin e tyre edhe ministri këshilltar në Ambasadën e Kosovës, Mustafë Xhemajli, por nuk munguan edhe miqtë zviceranë.

Për librat e promovuar folën Idriz Mehmeti, Isuf Ismajli, Skender e Elida Buqpapaj, ndërsa poezitë e autorit u lexuan nga poeti Fehmi Berisha.

Autori Murtishi ka përshëndetur të pranishmit dhe “kritikët e tij pas shpine” të cilët mendojnë se autori është në ´´konflikt” me dashurinë, e që nuk ka munguar nga ai edhe një poezi pikërisht dedikuar bashkëshortes së tij.

Ky promovim librash të cilin e ka udhëhequr Saranda Ademi Gervalla u mbyll me një koktej rasti të përgatitur nga Shoqata e Krijuesve në Zvicër. Krejt në fund kryetari, Besnik Camaj, u ka bere thirrje donatorëve që ta mbështesin ekzistencën e kësaj shoqate të krijuesve në Zvicër.

Saranda Ademi Gervalla

19.11.2013

Albulena dhe Gentiana bien, Violeta Kokollari vazhdon tutje

Të premten mbrëma është transmetuar nga pro7 episodi i radhës i spektaklit të madh garues të këngës “The Voice of Germany”. Nga tri pjesëmarrëset shqiptare që kishin arritur deri në këtë fazë, Albulena Krasniqi, Gentiana Mërturi dhe Violeta Kokollari, vetëm kjo e fundit është kualifikuar për më tutje.

Violeta 17 vjeçe me zë të fuqishëm ka qenë për një nuancë më e mirë se rivalja e saj nga grupi i përbashkët, Annika Kron. Këngëtarja shqiptare ka kënduar këngën e Tracey Chapman “Talking abort Revolution” dhe i ka fituar zemrën jurisë e publikut. “Anika na e ka sjellë zemrën e saj në tabaka por Violeta është një diamant i vërtetë”, ka thënë anëtari i jurisë, Max duke arsyetuar votimin e tij pro shqiptares së re. Kështu, Violeta e ka siguruar “biletën” edhe për garën e radhës.

Por, këtë fat nuk e kanë pasur Albulena Krasniqi dhe Gentiana Mërturi. Albulena, që në raundet e deritashme është konsideruar favorite, ndonëse ka shkëlqyer si në këndim edhe në interpretim me “Nobody`s perfekt” të Jessie J., nuk ka pasur shanse ndaj profesionistit 45 vjeçar David Whitney.

Edhe Gentiana ka pasur një rivale të fortë në garë, Emily Intsiful, një këngëtare të mrekullueshme zezake, e cila ka dalë superiore ndaj shqiptares së re.

Etniku, shqiptari që po dridh skenën gjermane e botërore të technos

Aty ku paraqitet Etniku, askush nuk mbetet indiferent. Ky i ri tashmë po trajtohet si ylli më i ri i skenës gjermane të muzikës techno. Por jo vetëm kaq, ai me muzikën e tij po vë në lëvizje masa të tëra njerëzish edhe në nivel botëror. Emri i “DJ Etnik” është bërë shumë shpejtë i njohur jo vetëm në skenën gjermane por edhe në atë ndërkombëtare të muzikës techno.

Me vetëm 21 vjetët e tij, Etniku ka lidhur një kontratë të vlefshme me platformën e madhe muzikore Warner Music, e cila dhe e ka zbuluar talentin e tij të rrallë. Pak ditë më parë është publikuar EP e parë e Etnikut “Neon Daze”.

Ajo që e dallon Etnikun në pamje janë mustaqet e tij karakteristike. Por, ai ka edhe shumëçka tjetër që e bën të dallueshëm në skenën e muzikës. “Etnik-u, i cili në fakt edhe realisht mban këtë emër, është i biri i një familjeje emigrantësh shqiptarë. Emri i tij vjen nga Shqipëria dhe kuptohet si `popull autokton`”, është përpjekur t`ua shpjegojë artisti i ri, Etnik Zarari kuptimin e emrit të tij paksa të çuditshëm, gazetarëve gjermanë. Ai është i lindur dhe është rritur në Gjermani, në Hamburg.

Kur ishte vetëm 18 vjeç ai në një mbrëmje muzikore është zbuluar nga platforma “Warner Music” dhe kështu ka filluar bashkëpunimi në mes tyre si dhe ngjitja meteorike e Etnikut shkallëve të suksesit. Lidhur me stilet e muzikës dhe me teknikat që përdor ai thotë: “Më pëlqen thjesht të eksperimentoj. Në këtë pikë për mua ka rënduesi që ajo që krijoj të jetë e identifikueshme, ashtu që të thonë: Kjo këngë është e Etnikut”.

Se ai e ka arritur këtë cak tregon fakti se Etniku tashmë ka grupe fansash jo vetëm në Gjermani dhe në Evropë ku i janë rezervuar shumë termine për koncerte por edhe në SHBA dhe në Australi. Kështu, ai për vitin 2014 ka planifikuar turneun e radhës në Australi dhe të parin në SHBA.

Përkundër sukseseve evidente, i riu nga Hamburgu ka mbetur “me këmbë në tokë”. “Jam ende larg nga pozita e një artisti vërtet profesionist”, thotë ai. Po ashtu, nuk e pranon as epitetin “Wunderkind” me të cilin e identifikojnë. Ai i jep më shumë rëndësi përvojave të reja që fiton me punën e tij të përditshme.

Në punën që bën, Etniku i kushton rëndësi stilit të tij që është minimalist në mënyrë ekstreme dhe njëkohësisht perfeksionist. Kjo qasje pastaj pasqyrohet edhe në pamjen e tij. Me një paraqitje të vetëdijshme me pamje prej dandy, ai prezantohet si artist njëkohësisht serioz dhe individual. Në këtë kontekst hyjnë edhe mustaqet e tij karakteristike.

Etniku është ambicioz dhe e di mirë se çfarë dëshiron. Ai mendon se për karrierën e tij muzikore do të ishte mirë që të kalojë një kohë në Los Angeles, SHBA.

Verën që shkoi, ai ka mbaruar maturën. Etniku konsideron se një arsimim i përgjithshëm do t`i ndihmojë për të gjetur rrugët alternative të suksesit. “Biznesi me muzikën është diçka e bukur. Por unë mendoj se dikur më vonë do të kem dëshirë të mbaroj edhe studimet”.

Prezantim me dinjitet i kulturës shqiptare në Gjermani

Në fundjavë qytetarët e Krefeldit dhe qyteteve të tjera përreth, si Dyseldorfi, Këlni apo Eseni kishin fatin që në ambientet e shkollës publike për të rriturit të përjetonin nga afë pjesë nga kultura shqiptare. Salla ishte mbushur plot, sa shumë mbetën edhe në këmbë. Mbrëmja nisi me dy valle shqiptare të interpretuara nga nxënësit e shkollës shqipe me mësuesin Adem Shala nga qyteti Viersener-it. Kryetarja e shoqatës gjermano – shqiptare për Integrim, Kulturë dhe Arsim, IKB, Juna Kule-Mörsch në fjalën e saj vuri theksin në nevojën e një ure bashkëpunimi kulturor mes dy popujve.

Procesi i integrimit, i kuptuar si proces integrimi mes kulturave, po ndryshon kahje me kalimin e kohes. Në qoftë se ai filloi si proces me kahje shqiptaro-gjermane te individët e ardhur pas viteve ’90, me brezin e ri po vazhdon si proces me kahje gjermano-shqiptare. Fëmijët dhe të rinjtë e lindur mes kulturës gjermane duhet t’i përdorin avantazhet e kësaj kulture në dobi të përvetësimit dhe pasurimit të kulturës së tyre të origjinës, asaj shqiptare. Sepse nëpëmjet ballafaqimit të kulturave dhe përfitimit reciprok mes tyre ndërtohen ura të forta bashkëpunimi e miqësie mes popujve të Europës së shekullit të 21-të“.

Madhështia e kësaj mbrëmjeje arriti pa dyshim nga mysafirja e ardhur posaçërisht nga Tirana, sopranoja e njohur Alma Strazimiri. Me këngët perlë të muzikës shqiptare si „Vajta, kalova“, Moj e bukura More“ apo“Lule Borë“ dhe „Margjelo“ ajo elektrizoi të gjithë sallën, madje këngët u kënduan së bashku me të pranishmit. Edhe pse ishte hera e parë që këndonte në Gjermani, Alma arriti ta bëjë për vete gjithë publikun në sallë, veçanërisht mysafirët gjermanë. „Për mua është hera e parë që jam në Gjermani me një repertor tërësisht me muzikë popullore të përpunuar të ngritur në art nga Lola Gjoka dhe Raul Domi. Ishte një kënaqësi shumë e madhe për mua, sepse kisha një auditor vërtet të veçantë. U përpoqa që gjithçka e imja të shkonte tek spektatori, pra që me gjithë shpirt unë të jem tek ai. Suksesin ia dedikoj vërtetësisë sime dhe spontanitetit, duke qenë e zhveshur nga komplekset në skenë“, thotë për Deutsche Welle, këngëtarja Strazimiri.

Shumë interesant mbrëmjen e bëri edhe paraqitja e një video-bandi me pjesë filmash të interpretuara nga artisti shqiptaro-gjerman Kasem Hoxha. Ai erdhi në Gjermani bashkë me refugjatët e 2 korrikut 1990 duke marrë me vete edhe ëndrrën për t’u bërë aktor. Sot ai numëron një sërë rolesh kryesorë dhe të dytë në filma të prodhimit gjerman, gjermano-austriakë, shqiptar, italian, etj. Së shpejti ai do të jetë i pranishëm në filmin e njohur televiziv Tatort „NICK2“ me regji të Christian Alvart. Në fjalën e tij përshëndetëse, artsiti Hoxha vlerësoi iniciativën e ndërmarrë nga shqiptarët, por edhe mbështetjen që i ka dhënë qyteti i Krefeldit kësaj iniciative, e cila sipas tij bën të mundur pasurimin dhe ringjalljen e një kulture kaq të mrekullueshme siç është kultura shqiptare.

Por as shoqata dhe as mbrëmja kulturore nuk do të kishin kuptim pa kontributin e violinistes së njohur Migen Begolli. Ajo bashkë me Juna Kule-Mörsch ishin iniciatoret e formimit të një shoqate të tillë që megjithë vështirësitë e para si fillim janë të bindura se me përpjekje do të arrijnë t’i realizojnë synimet e tyre. „Unë mendoj se ne shqiptarët kemi një kulturë të vjetër dhe mjaft interesante, e cila pritet shumë mirë në Gjermani. Në prag të festave të nëntorit ne menduam që ta organizojmë këtë aktivitet me artistë të njohur duke krijuar një ambjent të ngrohtë për vetë shqiptarët që jetojnë këtu si dhe për gjermanët me të cilët ndajmë të njëjtin vend. E gjitha kjo sigurisht që nuk bëhet lehtë, ka vështirësitë e veta. Por edhe veshtirsitë janë relative. Unë mendoj se kur njeriu do të arrij diçka, me përpjekje e arrin“, thotë për Deutsche Welle, violinistja Begolli.

Por Juna dhe Migeni nuk janë vetëm organizatore të kësaj mbrëmjeje. Ato ishin pjesë edhe të koncertit: Juna në piano dhe Migen në violinë. Pjesët instrumentale me violinë u shoqëruan edhe nga Fernando Nina në violinçel dhe nga Paolo Dinuzzi në bas. Mjaft prekëse ishte dhe kënga “Moj e bukura Arbëri”, e cila u interpretua nga nxënësja 12 vjeçare, Donika Imeri. Suprizë për të pranishmit e kësaj mbrëmjeje ishin edhe këngë lirike të kënduara nga Dorina Porodini dhe Miriam Suarrez-Argueta si dhe grupi gjermano-grek i valleve popullore, „Odysseas”, duke i dhënë gjithë ambjentit një atmosferë më të gjerë multikulturore. Alfred Mançe nga Brühl-i e cilësoi dinjitoz koncertin: „Iniciativa e kësaj mbrëmjeje më pëlqeu jashtë mase, por pjesa më e bukur ishte hapësira e gjerë e folklorit shqiptar, e muzikës shqiptare. Për mua vlen të veçohen këngët e zhanrit operistik që u intepretuan nga një artiste shumë e madhe. Mendoj se ishte një mbrëmje shumë dinjitoze. Ndërsa Hermann Heitmann i ka lënë përshtypje veçanërisht kënga “Lule Borë” dhe vallet shqiptare të interpretuara nga nxënësit. “Ishte vërtët një mbrëmje e bukur dhe interesante. Muzika shqiptare tingëllon shumë melankolike, sidomos kënga “Lule Borë”, por edhe valltarët sollën vërtet një përjetim tipik shqiptar“

Entuziast u shpreh për Deutsche Welle edhe mësuesi Rifat Hamiti. „Ishte një kënaqësi e rallë. Shqiptarët definitivisht duhet të paraqiten me këtë nivel kulturor para gjermanëve. Ne duhet të tregojmë vërtet vlerat tona kulturore. Unë jam shumë i entuziasmuar nga ky aktivitet”. Genti Mebelli që kishte ardhur nga Këlni dëshiron të ketë më tepër takime të tilla kulturore në të ardhmen. “Kjo ishte një mbrëmje fantastike. Dëshira ime është që të ketë edhe aktivitete të tjera në vijim me një numër më të madh pjesëmarsish. Ishte një mbrëmje shumë e veçantë, kishte një nivel shumë të lartë, qoftë nga ana kulturore, qoftë nga ana muzikore dhe qoftë nga ana instrumentale”.

Moderatori i mbrëmjes Thomas Warnecke, i cili bëri një prezantim fantastik, e vlerësoi shumë të gjithë programin. Unë besoj se të gjithë mbetën të kënaqur me programin. Unë vetë kam përshtypjet më të mira për këtë aktivitet pasi ishte shumë i larmishëm, me artistë profesionistë dhe amatorë dhe të brezave të ndryshëm. I tërë aktiviteti ishte një prezantim shumë cilësor“. Këtë aktivitet e përshëndetën edhe Doris Schlimnat, zevëndësdrejtore e shkollës publike (VHS) të Krefeldit, dhe Ante-Dragan Franjicevic, Kryetar i Qarkut për Integrim dhe Migracion. Vetë kryetarja e shoqatës Juna Kule-Mörsch shprehet optimiste për misionin e saj. „Unë nuk e kisha llogaritur që do të kemi një rezonancë kaq pozitive dhe kaq mbështetëse. Por jam e vetëdijshme që në të ardhmen na pret një punë shumë e madhe për të pasur aktivitete të një niveli më të lartë. Megjithatë, kam besim se do t’ja arrijmë, sepse dëshira është shumë e madhe”

Buxhovi, për integrim me vlera të studentëve tanë në Zvicër

Studentët shqiptarë të Cyrihut kanë pasur rastin më 4 dhjetor që në mesin e tyre të kenë shkrimtarin dhe historianin e njohur, Jusuf Buxhovin. Ai në këtë mbrëmje do të promovonte romanin e tij të ri “Jeniçeri i fundit”, që është në vazhdën e librave artistikë dhe historikë të autorit, të cilat kanë bërë bujë në opinionin shqiptar viteve të fundit.

Mbrëmja me Jusuf Buxhovin ishte e veçantë, qoftë për tematikën që e përshkon gjithë krijimtarinë e tij letrare dhe studimore, qoftë edhe për bujën që ka bërë në opinionin e Kosovës dhe në atë shqiptar në përgjithësi botimi i veprës së tij voluminoze “Kosova I, II, III”.

Në qendër të ligjëratës së tij, Jusuf Buxhovi, duke bërë fjalë për romanin e tij, ka vendosur bektashizmin, si rend religjioz specifik, i lindur nga jeniçerët. Këtë rend fetar pastaj autori e ngre si njërën ndër dy shtyllat që i paraprinë Rilindjes Kombëtare ndër shqiptarët: “ideja pellazgjike dhe bektashizmi përbëjnë bazën e Rilindjes sonë kombëtare”, ka theksuar Buxhovi në fjalën e tij.

Ai këtë tezë e ka mbështetur në simbiozën që bektashizmi ka bërë në mes të islamit dhe krishterimit nga njëra anë dhe besimeve pagane në anën tjetër.

Më tutje, duke shkoqitur idenë e romanit “Jeniçeri i fundit”, autori i ka theksuar se libri i tij është një `roman i vetvetes`. “Jam jeniçer i të mirës, i mbretërisë së të mirës që lufton kundër mbretërisë së të keqes”, ka thënë Buxhovi, duke identifikuar veten me frymën që përshkon romanin. Por ai megjithatë ka tërhequr vërejtjen se libri duhet të kuptohet si një fakt letrar e jo historik.

Autori ka sqaruar më tutje se romani i tij, edhe pse veprimin e ka të vendosur në një periudhë të mëhershme historike, bën paralele me kohën në të cilën po jetojmë. Ai ka theksuar se sundimi i shqiptarëve nga otomanët ka qenë pushtim por se atë periudhë mbi pesë shekullore nuk duhet shikuar në prizmin vetëm bardh-zi. Kjo për faktin se shqiptarët kanë luajtur rol të rëndësishëm në jetën e perandorisë otomane.

Duke ligjëruar ara studentëve shqiptarë të Cyrihut, Jusuf Buxhovi disa herë ka theksuar se fillet e idesë së Rilindjes Kombëtare tek shqiptarët nuk kanë lindur në trojet shqiptare por në vendet ku shqiptarët jetonin në mërgim. Sepse elitat kombëtare e kulturore të shqiptarëve jetonin atje, si në Stamboll, Bukuresht, Egjipt, te arbëreshët në Itali etj.

Në këtë pikë ai ka vendosur paralele në mes të asaj kohe dhe kohës së sotme. Sipas tij, inteligjencia shqiptare që po krijohet jashtë vendit, do të ketë rol të rëndësishëm për të rilindur dhe pasuruar me vlera të reja, perëndimore, shoqërinë kosovare dhe në përgjithësi atë shqiptare.

I gjendur në mesin e studentëve, shkrimtari dhe historiani Buxhovi i ka përgëzuar ata për aktivitetet që po bëjnë dhe për fatin që kanë për të studiuar në universitete perëndimore. U ka dëshiruar që, ndryshe nga prindërit e tyre, të cilëve u është mohuar atdheu, të kenë sukses në studime dhe të integrohen me vlera në shoqërinë e re. Ata duhet të krenohen me themelet antike pellazgjike, mbi të cilat, siç ka theksuar ai, ngrihet kultura shqiptare.

Krijuesi me qëndrim në Zvicër, Shefqet Dibrani, ka lexuar një vështrim të tij mbi librin e promovuar. Ai ka vlerësuar lartë romanin “Jeniçeri i fundit”, duke e kategorizuar atë si një ndër veprat letrare më të realizuara viteve të fundit në letërsinë shqipe. dibrani është ndalur veç tjerash në paralelizimet që bën autori i romanit në mes të dy periudhave historike, të pushtimi osman dhe historisë më të re.

“Si koncept, ngritja dhe rrënimi i Perandorive, kanë zhvillim identik, që përshkohen nga faktor kohor të zhvillimeve socioekonomike, por në aspektin strukturor e filozofik ngjasojnë. Në këtë plan romani i „Jeniçeri i fundit” aq sa ka të bëjë me perandorinë që përshkruhet, po aq ka të bëjë edhe me rrënimin e një perandorie që përfundoi kohë më parë”, është shprehur Shefqet Dibrani.

Në promovim ka qenë i pranishëm edhe konsulli i Republikës së Kosovës në Cyrih, dr. Salih Sefa.

B.SH.

Fryma e mërgimit, e përçuar në poezi

Në ambientet e bibliotekës “Pestalozi” në Zürich, në organizim të Shoqatës së Kijuesve Shqiptarë të Zvicrës është mbajtur promovimi letrar “Krijimtaria letrare e Brahim Avdylit në Zvicër dhe disa vlera të saj”, ku janë përuruar veprat e tij “Qielli i paprekur” dhe “Vetëvrasja e një poeti”.

Në këtë organizim kulturor-artistik, folësit kanë çmuar lart kontributin e Brahim Avdylit në fushën e letrave shqipe. Sipas tyre, vepra e Avdylit në poezi pasqyron shumë dimensione të jetës dhe mbijetesës së shqiptarëve në mërgatë.

Të pranishmit në këtë aktivitet kulturor i ka përshëndetur edhe Suela Jorgaqi, drejtuese e bibliotekës “Pestalozzi”, duke vlerësuar këtë aktivitet të rëndësishëm, ngase promovimi i veprave të autorit Avdyli po bëhet në ambientet e kësaj biblioteke.

Referuesi i kësaj mbrëmje letrare, Nexhat Maloku, njëherësh kryetar i LAPSH-it në Zvicër, ka veçuar disa anë të veprës së tij letrare dhe të personalitetit të Brahim Avdylit.

Maloku para artdashësve të librit të mbledhur në Cyrih solli një analizë më të thuktë të veprave letrare të Avdylit.

“Një prej poetëve më të spikatur dhe më karakteristik të mërgatës shqiptare në Zvicër është pa dyshim Brahim Avdyli. Karakteristik, sepse pjesën më të gjatë dhe më të frytshme të jetës së tij e ka kaluar dhe po e kalon ende në mërgim; i spikatur, sepse vepra e tij poetike tridhjetëvjeçare, me vlerat e saj ideoartistike, ia jep këtë epitet pa pikë dyshimi”, tha në fillim të promovimit Maloku.

“Për dallim nga poetët e tjerë të gjeneratës së vet, Brahim Avdyli do të detyrohet të mërgojë përgjithnjë. Kjo tragjedi e tij individuale do ta ndikojë krijimtarinë e tij poetike në mënyrë të jashtëzakonshme. Kurse lexuesve do t’u japë krijime të bukura artistike, pikërisht edhe nëpërmes kësaj tragjedie të tij personale, e cila nuk ishte e vetme, por ishte bërë tragjedi popullore”.

“Vetëm një shpirt poetik i kalibrit të Brahim Avdylit do të mund të përçojë aq fuqishëm nëpërmes vargjeve poetike te lexuesit jetën e mërgimtarëve shqiptarë, vështirësitë e tyre në tokën e huaj”, shprehet Maloku.

“Poezia e Brahim Avdylit është refleks i krajatave jetësore të njeriut, i cili fatin e vet e ka lidhur përjetësisht me fatin e popullit të vet. Sikurse te Din Mehmeti, Azem Shkreli dhe poetët e tjerë të këtij profili, subjekti lirik është këpuja që lidh të përgjithshmen me individualen, shoqëroren me intimen dhe që krijon një baraspeshë midis tyre, tipar ky që ky poet e ruan pak a shumë që nga libri i parë deri te libri i fundit për të cilin po bëjmë fjalë”, sjell Nexhat Maloku vështrimin e kritikut të njohur të letërsisë sonë, dr. Agim Vinca, për poezinë e Brahim Avdylit.

Në krijimtarinë e gjithëmbarshme poetike të Brahim Avdylit një vend të spikatur e zënë pa dyshim poezitë me motiv kurbeti.

“Nga poetët e mërgatës shqiptare në Zvicër, Brahim Avdyli ka arritur si rrallë kush që të portretizojë kurbetçarin nëpërmes figurave të goditura artistike dhe njëkohësisht të sjellë shpirtin e tij të trazuar, vetminë, mllefin dhe vuajtjen e pakufishme për atdheun”, thotë Maloku.

“Mërgimi, para se të jetë një jetë e qetë, është një jetë e mundimshme, është një torturë e mendjes, e ndjenjave, e idealeve “të tradhtuara”, është shkëputje nga trungu, është theqafje “atje ku bren miza hekur”, shprehje popullore kjo, të cilën poeti e fut me sukses në trungun harmonik të poezisë si dhe mjaft shprehje të tjera të marra nga gurra popullore”, shprehet Maloku në vështrimin e tij për poezinë e Brahim Avdylit.

Poeti Brahim Avdyli dëshiron që lexuesit të vet t’ia përcjellë me nota realiste jetën e kurbetçarit – jetën e tij – përvojën e tij në mërgim.

Në një numër të madh poezishë me temë mërgimin, që nga përmbledhja e parë “Në hijen e alpeve” e deri tek ajo e fundit “Baraspesha e humbur”, poeti Brahim Avdyli jep me nota të zymta fatin e mërgimtarit shqiptar udhëve të Evropës.

“Ky mërgimtar jo vetëm që vuan, është i papunë, nuk pranohet nga shoqëria vendëse, por bart mallin për vendlindjen, për gurët, për fëmijët e lindur e të paparë në Atdhe”, sjell Maloku fragmente nga poezitë e Avdylit.

“Në këto krijime poetike të shkruara në një periudhë të rëndë shpirtërore, kur poeti është i detyruar të punojë punë të rënda fizike në Slloveni, e më vonë të kërkojë strehim në Zvicër, s’ka se si të mos shfaqen fjalët bosht, si dhembja, vetmia, malli, trungu i shkëputur, shqiponjë e mërguar, përbuzja, klithje nate etj., të cilat janë pjesë përbërëse e jetës së tij, e njëkohësisht edhe fati i qindra-mijëra refugjatëve shqiptarë të mërguar sidomos në periudhën e viteve ’90-a”, thekson Maloku.

“Poeti Brahim Avdyli nuk u ngjan poetëve të shumtë që dalin në ekzil për të krijuar në një ambient të qetë, pa andralla, pa halle për popullin prej nga vjen”, u tha mes tjerash në këtë promovim librash.

“Krijimtaria poetike e Brahim Avdylit tashmë zë një vend të merituar jo vetëm në kuadër të poezisë së mërgimit, që u krijua e krijohet në Zvicër, por edhe të letërsisë shqipe në përgjithësi”, tha Maloku.

Edhe vete Brahim Avdyli tha se krijimet e tij poetike janë vlerësuar jo vetëm nga lexuesit e shumtë, por edhe nga kritika letrare, duke përmendur disa nga çmimet me të cilat ishte shpërblyer autori.

Avdyli ka thënë se i kanë mbetur në dorëshkrim shumë vepra letrare, ndërsa disa prej tyre edhe i janë vjedhur. Ai ka kritikuar kritikët letrarë se janë më shumë subjektivë në trajtimin e veprave letrare.

Për veprimtarinë letrare të Brahim Avdylit kanë folur edhe Shefqet Dibrani, Ibish Neziri, Abas Fejzullahi, Rexhep Rifati etj.

Ky promovim i organizuar nga Shoqata e Krijuesve Shqiptarë në Zvicër është përcjellë edhe me lexim artistik të fragmenteve nga vepra poetike e Brahim Avdylit.

Sevdail Tahiri

Shpërthim në pikturë i vullnetit të penguar

Gjatë fundjavës që shkoi, në ambientet e Kishës Evangjeliste në Wallisellen të Cyrihut ka qëndruar e hapur ekspozita me piktura e piktorit Emrush Xhemajli.

I njohur më shumë si aktivist politik dhe një kohë edhe deputet në Parlamentin e Kosovës, Xhemajli i është kthyer pasionit të tij të vjetër, të cilin tashmë e ka shndërruar në profesion, pikturës.
Në një numër ekspozitash të tij, të hapura më parë në Zvicër dhe viteve të fundit edhe në Kosovë e në Maqedoni, ka shpërthyer fuqishëm arti i tij, i cili, për shkaqe kryesisht të angazhimit shoqëror të autorit, për një kohë ishte i penguar.

Emrush Xhemajli është një kultivues i rryer portretit, peizazhit, natyrës së qetë. Sidomos portretet e tij i dallon një frymë ekspresive dhe poetike, të cilën e gjejmë edhe në peizazhet e tij të hershme. Ndërsa me kalimin e kohës, Xhemajli ka zhvilluar edhe më tej spektrin e shprehjes artistike dhe atë tematik.

Kështu, në ekspozitën e tij të hapur të premten e javës së kaluar në Wallisellen, në mesin e 30 pikturave të tij shohim edhe punie abstrakte, eksperimentime të guximshme të autorit me ngjyrën vijën, hijet. Gjithsesi, në këtë ekspozitë nuk mungojnë edhe tablotë realiste nga qytetet, ku dallohet ajo në dy variante e shtëpisë së Lidhjes së Prizrenit, pastaj disa me pamje të Bazelit, etj.

Në një fjalë rasti që e kishte përgatitur e bija, Jona Xhemajli, përshkruhet rruga jetësore artistike e piktorit. Duke filluar me zbulimin e talentit të tij si piktor nga mësuesi i tij i fillores, me ngjyrat e para akuarel që ia kishte blerë babai, me portretin e parë që i ishte shitur qysh si nxënës etj. “Ngjyrat akuarele kanë qenë të parat ngjyra që ia kishte blerë i ati, pasi që ngjyrat e vajit ishin shumë të shtrenjta…” shkruan ajo, duke theksuar se puna në akuarel ka mbetur një shprehje e preferuar e autorit, të cilën e zotëron në mënyrë të përkryer edhe sot.

Në shkollën e mesme, portreti i parë i porositur te ai, i një shkrimtari të njohur, paguhet në atë kohë me 40.000 “banka” (njësi monetare), thuhet në fjalën e prezantimit. Ndërsa ka qenë viti 1975 kur Emrush Xhemajli hap ekspozitën e tij të parë në shtëpinë e vet. Kjo kishte ngjallur atëbotë edhe interesimin e medieve për talentin e rrallë të 15 vjeçarit ga fshati Komogllavë e Ferizajt.

Në fillim të viteve tetëdhjetë, për shkaqe politike ai arratiset në Zvicër, në Biel/Bienne, ku krijon familjen dhe aty hap ekspozitën e tij të parë në Zvicër. E dyta vjen me radhë, në vitin 1995 në St. Gallen.

Në vitin 1999 kthehet me gjithë familjen në Kosovë, ku, në vitin 2004 ai përfundon edhe studimet në Akademinë e Arteve në Prishtinë. Pasojnë edhe disa ekspozita të tjera kolektive në Bruksel dhe në disa vende në Ballkan.

Aktualisht punon profesor në një universitet në Maqedoni dhe në një tjetër, privat, në Kosovë. Ai jeton në kryeqytet, në Prishtinë ku është aktiv në fushë të artit.

Në fund të fjalës përshëndetëse janë falënderuar ata që kanë sponsoruar hapjen e ekspozitës, firmat “A bis Z Generalunternehmungen GmbH” dhe “1ABV”, gjegjësisht pronarët Zejnije Gashi dhe Afrim Asani.
B.SH.

Shkrimtarja zvicerane që gjen frymëzim në Kosovë

Shumë qytetarë në Evropë nuk mund ta perceptojnë se si është t’i kesh 14 fëmijë, shtatë djem e shtatë vajza dhe të gjithë të jetojnë bashkë në mënyrë të harmonizuar e të jenë solidarë. Aq më pak mund të kuptohet që kjo familje të emigrojë në vendet evropiane dhe t’i bëj dikujt përshtypje pozitive.

Megjithatë është një shkrimtare zvicerane Elisabeth Kaestli, e cila është frymëzuar nga kjo familje kosovare, duke shkruar një roman me emrin: “Shtatë vëllezër, shtatë motra – një familje kosovare nëpër botë”. Kjo vepër është promovuar në Kosovë, në hotel “Graçanica” në Graçanicë.

Shkrimtarja Kaesteli është frymëzuar kryesisht nga solidariteti i familjes dhe vështirësitë me të cilat ajo është përballur gjatë jetës së tyre. Shkrimtarja zvicerane pasqyron jetën e 14 fëmijëve të familjes Reka nga Kaçaniku, që morën rrugët e botës për t’i shpëtuar mjerimit.

“Romani është një pasqyrë nga Kosova, që pasqyron ngjarjen, historinë e emigracionit të këtij vendi”, ka thënë shkrimtarja Kaestli, e cila ketë familja e ka njohur në Zvicër. Ajo fillimisht kishte njohur dy nga familjarët Reka, të cilët pastaj e kanë ftuar në fshatin e tyre të lindjes, ku ajo është njoftuar me gjithë familjen.

Shkrimtarja zvicerane është mahnitur me solidaritetin e kësaj familje, sesi njëri anëtar e mbanë tjetrin.

Këta janë një familje e fortë që e mbajnë njëri-tjetrin, në krahasim me çfarë kanë kaluar, nga emigracioni e jeta e vështirë”, ka treguar Kaestli, e cila mundohet të kuptojë shtetin e Kosovës, që nuk ka mundësi të krijojë kushte për këtë familje.

Romani i Kaestli përshkruan me ngjyra të gjitha copëzat e mozaikut familjarë, nga jeta sociale, shkollimi, migrimi dhe jeta në shoqëri. Ajo përshkruan veç e veç shkollimin e 14 fëmijë të familjes Reka, shtatë djemve dhe shtatë vajzave, duke e krahasuar me atë të babait të tyre.

“Babi i tyre që ka qenë autodidakt ka mësuar shkrim dhe lexim në ushtri, e këta që shumica e kanë kryer fakultetin kanë punuar në shumë vende të botës dhe kanë krijuar një bazë materiale, e cila iu siguron mirëqenie”, ka deklaruar Elisabeth Kaestli.

Ajo tha se për t’i takuar familjarët dhe për të dëgjuar “rrëfimin epik” të secilit anëtarë, ka udhëtuar nëpër vendet e ndryshme të botës ku këta familjarë janë shpërndarë, në Zvicër, Gjermani, Belgjikë e Danimarkë, në mënyrë që të dëgjojë rrëfimin prej secilit prej tyre.

“Me 12 nga 14 vëllezërit dhe motrat kam mundur të zhvilloj biseda, ndërsa dy nga ata nuk kam mundur t’i takoj”, ka thënë Kaestli.

Në librin e saj flet për biografinë e secilit prej tyre, ku kanë lindur, si e kanë kaluar fëmijërinë e tyre. Kaestli në promovim ka lexuar dy rrëfime të viteve të ’80-ta, ku përshkruan jetën e varfër e të vështirë të familjes, e që janë bërë motive për të emigruar në Evropë.

“E çmoj shumë këtë familje sepse janë tepër guximtarë dhe të zellshëm, dhe krenohem me ta”, ka treguar Kaestli, e cila tha se pas shumë vuajtjeve ata tashmë jetojnë mirë në qytetin e tyre. “Gjatë verës të gjithë bëhen bashkë dhe rreth tavolinës së madhe i qajnë hallet e tyre”, tha ajo

Ndryshe, hoteli ku u promovua libri, është pronë e një qytetari zviceran i cili ka investuar në Kosovë. Edhe pse ky hotel është ndërtuar në komunën e Graçanicës, e cila dominohet nga komuniteti serb, në hotel Graçanica, gjysma e punëtorëve janë shqiptarë e gjysma serbë, prandaj edhe klientët janë të përzier

16.12.2013

“Shqiptarët në Zvicër-1001 pamje“

Tenori shqiptar, Saimir Pirgu, e nis vitin me 4 koncerte në Zvicër

Tenori shqiptar me famë botërore, Saimir Pirgu, do të prezantohet me «Rigoletto» në Shtëpinë e Operës në Cyrih. Ai përgjatë këtij muaji do të prezantohet me tri koncerte. I pari do të jetë më 12 janar, për të pasuar më pas më 18 janar dhe i fundit për muajin janar do të jetë ai i datës 24.

Ndërkaq, Pirgu para audiencës zvicerane do të prezantohet edhe më 2 shkurt. Kjo do të jetë paraqitja e parë për këtë vit e tenorit me famë botërore, i cili përgjatë vitit të shkuar ka shënuar edhe një ndër sukseset më të mëdha të paraqitjeve skenike, në krah me partnerë të dëshmuar të skenës së operës ndërkombëtare, duke përfshirë Domingon. Ai gjatë vitit të kaluar është shpërblyer me çmimin «Pavarott d’Oro».

Më shumë për koncertet e Saimir Pirgut klikoni këtu:

Patrik Nuo gjurmëve të Travoltës

Patrik Nuo, këngëtari i njohur zviceran me prejardhje shqiptare, pas një pauze të heshtjes, sërish “ndjehet i gjallë”. Ai ka provuar skenën e pop muzikës gjermane, xhunglën dhe pjesëmarrjen në jurinë e spektaklit të madh gjerman për zbulimin e talenteve të muzikës.

Por, ajo që Patriku nuk e kishte provuar deri më tash, ishte mjuzikli. Pikërisht roli në mjuziklin e njohur “Grease” (Ethet) do ta bëjë sërish këngëtarin me prejardhje nga Gjakova protagonist në arenën e muzikës së popullarizuar.

Duke provuar veten në këtë zhanër muzikor-skenik Nuo shkon gjurmëve të yllit hollivudian John Travolta, shkruan t-online.de. Ky i fundit e kishte popullarizuar mjuziklin dhe filmin muzikor “Grease” në vitet shtatëdhjetë duke e bërë simbol muzikor të një gjenerate. Subjekti i mjuziklit është marrë nga jeta e të rinjve të viteve pesëdhjetë.

Për të realizuar këtë projekt të madh muzikor, Patrick Nuo do të kthehet në Zvicër nga SHBA ku jeton aktualisht. Regjinë e veprës “Grease” do ta bëjë Danny Zuko.

Mbetet të shpresohet se Nuo me këtë rol përfundimisht do t i kthehet vokacionit të tij të parë, muzikës. Duke i dhënë fund një periudhe kur ai më shumë përflitej për çështje nga jeta e tij private në shtypin e thashethemeve se sa për muzikën.