Lajme

Lea Ypi hap festivalin e Vjenës, kërkon të drejtë vote për migrantët

Filozofja shqiptare, Lea Ypi, bën thirrje për të drejtën e votës për të gjithë, sepse pjesëmarrja politike nuk duhet të jetë një privilegj

Portret i Lea Ypit ne Literaturhaus Basel

Filozofja shqiptare Lea Ypi hapi Festivalin e Vjenës të këtij viti të enjten në mbrëmje me një thirrje për pjesëmarrje demokratike dhe drejtësi sociale, transmeton albinfo.ch. Në Judenplatz të Vjenës, profesoresha nga Shkolla e Ekonomisë e Londrës dhe anëtarja e Akademisë Britanike të Shkencave, bëri thirrje për një ripërcaktim themelor të marrëdhënies së Evropës me kapitalizmin, migracionin dhe përkatësinë politike. Kërkesa e saj: e drejta e votës për të gjithë, përfshirë edhe migrantët.

Kritika ndaj standardeve të dyfishta dhe përjashtimit

“Vlerat që Evropa i shpall me kaq krenari, demokracia, të drejtat e barabarta, solidariteti, vlejnë pak nëse vlejnë vetëm për disa njerëz,” tha Ypi në fjalimin e saj, siç raportohet nga ORF. Ajo kritikoi faktin se përkatësia është një luftë e vazhdueshme për migrantët. Edhe migrantët e rregullt përballen me pengesa pothuajse të pakapërcyeshme në rrugën drejt shtetësisë, në dallim nga të pasurit. Për ta, kufijtë nuk kanë qenë kurrë më të hapur.

Ypi me këtë rast iu referua biografisë së saj: Në Shqipëri e quajnë angleze, në Angli e quajnë shqiptare. Përveç kësaj, ajo njihet edhe si “shqiptare nga një familje myslimane”, “marksiste” ose thjesht “emigrante”.

Nuk ka të drejtë vote për jo-austriakët

Fjalimi i Ypi-t u mbajt gjithashtu në sfondin e shifrave aktuale mbi të drejtën për të votuar në Austri. Ndërsa në vitet 1980 mbi 90 për qind e të rriturve në Vjenë lejoheshin të votonin, sot ky numër është vetëm rreth 65 për qind. Sipas SOS Mitmensch, më shumë se një e treta e popullsisë së rritur në të gjithë Austrinë mund të përjashtohet nga e drejta e votës deri në vitin 2064. Një arsye për këtë është ligji i natyralizimit, siç thekson Akademia Austriake e Shkencave. Mbi të gjitha, kufijtë e të ardhurave do t’u mohonin shumë njerëzve aksesin në shtetësi.

Ypi kritikon praktikën selektive

Ypi kritikoi ashpër praktikën e imigracionit selektiv. Kushdo që rekruton specialistë të trajnuar mirë nga vende me infrastrukturë më të dobët, e pranon me dëshirë shfrytëzimin, përcjell albinfo.ch. “Për një emigrant, përkatësia është një aspiratë”, theksoi ajo. Dëshira për pjesëmarrje nuk duhet të lidhet me origjinën, të ardhurat ose atribuimin kulturor.

Filozofja kujtoi gjithashtu fëmijërinë e saj në Shqipërinë post-socialiste dhe një mik të familjes: kontrabandistin “Ben, i çali”. Vdekja e tij i tregoi asaj standardet e dyfishta të politikës kufitare perëndimore. “Perëndimi kishte kaluar dekada duke kritikuar Lindjen për kufijtë e saj të mbyllur.” Pas ndryshimit të sistemit, ndryshoi vetëm ana e monitorimit.