Gjeneva në mesin e pesë qyteteve më të “jetueshme” në botë për vitin 2025

Dy qytete zvicerane u renditën në pesë vendet e para në Indeksin Global të Jetëshmërisë. I përpiluar nga revista Economist, ai vlerësoi 173 qytete në të gjithë botën.

Siç ka raportuar dje albinfo.ch, Cyrihu ndan vendin e dytë me Vjenën, ndërsa Gjeneva është e pesta.

Të dy qytetet morën rezultatin maksimal prej 100 pikësh për kategoritë e “kujdesit shëndetësor” dhe “arsimit”.

Ato gjithashtu renditen lart për “stabilitetin”, “infrastrukturën”, si dhe “kulturën dhe mjedisin”.

Këto gjetje u publikuan të martën, menjëherë pasi një tjetër anketë ndërkombëtare, Renditja Botërore e Konkurrencës, e quajti Zvicrën kombin më konkurrues në tokë.

Pse emigrantët që shkojnë në Gjermani kthehen përsëri në vendet e origjinës?

Një studim i ri tregon se vendet e tjera janë më tërheqëse për të huajt ekonomikisht, përcjell albinfo.ch.

Diskriminimi luan gjithashtu një rol të madh.

Ekonomia gjermane po dobësohet  megjithatë, punëtorët e kualifikuarjanë të nevojshëm urgjentisht në shumë sektorë: në profesionet mjekësore, veçanërisht në infermieri, në IT, ndërtim dhe në zanate të kualifikuara. Gjithashtu, ka mungesë të edukatoreve të kopshteve, kuzhinierëve dhe njerëzve që mund të drejtojnë kamionë dhe autobusë, pra shoferëve profesionistë. Në fund të vitit 2024, kishte rreth 1.4 milion vende pune të paplotësuara në kompanitë gjermane në të gjithë vendin.

Në të njëjtën kohë, gjithnjë e më shumë emigrantë po punojnë në Gjermani. Në vitin 2024, përqindja e punonjësve të huaj ishte pak mbi 16 për qind. Është më shumë se dyfishuar që nga viti 2010. Punësimi në profesionet mjekësore është në mënyrë disproporcionale i lartë.

lg.php.gif

Më shumë se një në gjashtë mjekë ka shtetësi të huaj. Në infermieri, rritja e punësimit që nga viti 2022 ka ndodhur ekskluzivisht për shkak të stafit të huaj. Aktualisht, një në pesë punëtorë në këtë sektor është emigrant.

Mundësia e largimit nga vendi

Por a duan vërtet këta njerëz të qëndrojnë në Gjermani për një kohë të gjatë? Instituti për Kërkime në Punësim (IAB) në Agjencinë Federale të Punësimit ka paraqitur tani një studim mbi këtë temë. Studimi bazohet në një anketë online me 50.000 persona të moshës 18 deri në 65 vjeç, të cilët kanë lindur jashtë vendit dhe kanë emigruar në Gjermani. Personat që nuk kanë status të njohur qëndrimi në Gjermani nuk janë përfshirë në anketë. Periudha e anketës zgjati nga dhjetori 2024 deri në prill 2025.

“26 për qind, ose rreth 2.6 milion njerëz, thonë se e kanë konsideruar në të vërtetë largimin nga Gjermania vitin e kaluar  do të thotë, kanë menduar të largohen”, përmblodhi shifrat Yuliya Kosyakova, drejtuese e departamentit të Migracionit, Integrimit dhe Kërkimit të Tregut Ndërkombëtar të Punës në IAB, në prezantimin e studimit në Berlin. “Rreth tre për qind, ose 300,000 njerëz, tashmë kanë plane konkrete për të emigruar”.

Gjermania vetëm një ndalesë

lg.php.gif

Rreth gjysma e atyre që nuk duan të qëndrojnë duan të kthehen në vendet e tyre përkatëse të origjinës, gjysma tjetër dëshiron të shkojë në një vend tjetër, ku mendojnë se ka kushte më të mira. Midis atyre që janë të gatshëm të kthehen, Polonia ose Rumania përmenden më shpesh. Migrantëtqë duan të vazhdojnë udhëtimin e tyre nga Gjermania preferojnë Zvicrën, SHBA-në ose Spanjën.

Refugjatët dhe ata që erdhën si pjesë e ribashkimit familjar tregojnë tendenca dukshëm më të ulëta emigrimi sesa individët e arsimuar mirë dhe ekonomikisht të suksesshëm. “Një gjetje kryesore e anketës sonë është se ata që u zhvendosën në Gjermani për të punuar ose studiuar, që janë më të arsimuar, më të suksesshëm ekonomikisht dhe kanë një njohuri më të mirë të gjuhës gjermane, kanë mbi mesataren gjasa të marrin në konsideratë largimin ose të shprehin plane konkrete për të emigruar në ndonjë vend tjetër”, thotë studiuesja e IAB, Katia Gallegos Torres.

Emigrimi është një rrezik për Gjermaninë

Imigrantët me një diplomëmasteri ose doktorature dhe me të ardhura më të larta në veçanti kanë menduar të largohen nga Gjermania në 12 muajt e fundit.

“Në sektorët e shërbimeve me njohuri intensive, siç janë IT, financat dhe shërbimet e lidhura me biznesin, midis 30 dhe 39 për qind e të anketuarve kanë menduar të largohen”, thotë Gallegos Torres.

Ekzistojnë gjithashtu trende “relevante” të migrimit në sektorët e kujdesit shëndetësor, prodhimit dhe logjistikës. “Këta janë pikërisht sektorët ku Gjermania ka nevojë urgjente për të siguruar punëtorë të kualifikuar. Ky emigracion selektiv paraqet rreziqe të konsiderueshme për qëndrueshmërinë ekonomike të Gjermanisë në të ardhmen.”

Taksa të larta dhe diskriminim në rritje

Por cilat janë arsyet, pse duan të largohen ata? Për ata që duan të kthehen në vendlindje, arsyet familjare luajnë një rol parësor. Ndërsa migrantët që duan të transferohen në një vend tjetër shpresojnë kryesisht për mundësi më të mira karriere dhe të ardhura më të larta.

lg.php.gif

Taksat e larta dhe burokracia e tepërt në Gjermani përmenden shpesh si arsye për t’u larguar. Kësaj i shtohen përvojat e diskriminimit. “Pothuajse dy të tretat e migrantëve raportojnë se kanë pasur ndonjë diskriminim, për shembull, në vendin e punës, në tregun e strehimit, në hapësirat publike ose në kontakt me policinë”, thotë Gallegos Torres.

“Një e treta e migrantëve ndihen aspak ose vetëm disi të mirëpritur. E këto janë faktorë që rrisin ndjeshëm tendencën për të emigruar.”

Problemet politike

Kultura mikpritëse ka vazhduar të bjerë në Gjermani. “Në vitin 2024, debati u dominua shumë nga tema e migracionit, dhe pranimi shoqëror nuk ishte veçanërisht i lartë”, vëren studiuesja Yuliya Kosyakova.

lg.php.gif

Pak më shumë se një e katërta e njerëzve në Gjermani kanë një histori imigracioni. Rreth 21 milionë njerëz kanë ardhur në Gjermani që nga viti 1950. Ndërsa nga vitit 2015 në Gjermani kanë ardhur rreth 6.5 milionë njerëz. Grupet më të mëdha midis tyre janë sirianët dhe ukrainasit.

Në zgjedhjet federale në shkurt 2025, Alternativa për Gjermaninë(AfD), një parti me prirje të ekstremit të djathtë, një parti me parime “ri-emigrimi”, doli si partia e dytë më e fortë. Në fund qeveris koalicioni CDU/CSU, i cili premtoi një politikë më të rreptë migracioni gjatë fushatës zgjedhore.

Në koalicionin me socialdemokratët (SPD), masa e parë e politikës ishte zgjerimi i kontrolleve kufitare. Mundësia që emigrantët e integruar mirë të merrnin shtetësinë me procedurë të përshpejtuar u shfuqizua menjëherë. “Këto debate të mëdha rreth migracionit dhe politikës së migracionit kanë një ndikim negativ tek njerëzit, në ndjenjën e të qenit të mirëpritur dhe në përvojat e diskriminimit”, tha Kosyakova. “Këto janë arsyet pse njerëzit raportojnë se mendojnë të emigrojnë më shpesh ose në të vërtetë planifikojnë të largohen nga Gjermania”.

Gjermania nuk mund ta përballojë emigrimin

Ekspertët llogarisin rregullisht se Gjermania ka nevojë për rreth 400.000 emigrantë shtesë çdo vit për të qëndruar përgjithmonë në këtë vend, në mënyrë që të ruajë forcën punëtore. Kjo është e vetmja mënyrë për të balancuar trendet demografike.

Gjermania është një vend në plakje. Ka një numër në rritje të pensionistëve krahasuar me më pak të punësuar. Kjo jo vetëm që çon në mungesë të fuqisë punëtore, por edhe në mungesë të të ardhurave për të financuar pensionet.

Studimi i IAB tregon se, në këtë sfond, “jo vetëm imigracioni, por edhe mbajtja afatgjatë e emigrantëve është një sfidë kyçe”, thotë Yuliya Kosyakova.

Motivimi për të qëndruar

Në përgjithësi, ka të dhëna që masat qeveritare, të tilla si ulja e burokracisë, thjeshtimi i njohjes së kualifikimeve, rritja e digjitalizimit dhe lehtësimi i taksave, mund të zvogëlojnë tendencën për të emigruar, veçanërisht në mesin e migrantëve të suksesshëm profesionalisht, thonë studiuesit e IAB. Por nevojitet edhe pranim shoqëror “i gjerë dhe i ndershëm”.

Ndërkohë, CDU po bën thirrje që studentët e huaj të mjekësisë të mos lejohen të largohen kaq lehtë pasi të diplomohen. Ata që studiojnë në Gjermani pritet të punojnë si mjekë për të paktën pesë vjet më pas – në zonat rurale të Gjermanisë, ku mungesa e mjekëve po rritet gjithnjë e më shumë. “Ata që nuk duan ta bëjnë këtë do të duhet të paguajnë disa kosto të trajnimit”, thotë Sepp Müller (CDU), nënkryetar i grupit parlamentar CDU/CSU. Ministria e Shëndetësisë e ka mbështetur këtë ide. “Ne duhet të tërheqim mjekë të rinj për të punuar në Gjermani në vend që t’i shikojmë ata si emigrojnë”, shpjegon Tino Sorge (CDU), Sekretar i Shtetit në Ministrinë e Shëndetësisë./DW

La Chaux-de-Fonds qyteti zviceran me planimetrinë e një lojë shahu

La Chaux-de-Fonds është qyteti ku çdo shëtitje ndihet si një lojë shahu, shkruan albinfo.ch.

E vendosur në veriperëndim të Zvicrës, La Chaux-de-Fonds është e njohur për planimetrinë e saj të rregullt dhe industrinë e vrojtimit.

La Chaux-de-Fonds nuk është e njohur vetëm për modelet e saj të tabelës së shahut dhe industrinë e orëve, por është edhe shtëpia e Le Corbusier dhe një vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s

Nga punonjës te Aldi në lojtar profesionist futbolli te City

Ku e shihni veten pas dhjetë vitesh? Një pyetje klasike në një intervistë pune. Nuk dihet nëse Tijjani Reijnders iu bë kjo pyetje në vitin 2017, por ka shumë mundësi. Në atë kohë, futbollisti holandez po aplikonte për një pozicion te shitësi me pakicë Aldi, raporton 20 minutes, transmeton albinfo.ch.

Reijnders mund t’i ishte përgjigjur pyetjes me “si futbollist profesionist te Manchester City” me ndërgjegje të pastër. City nënshkroi kontratë me 26-vjeçarin disa ditë më parë dhe i dha një kontratë deri në vitin 2030.

Në atë kohë, mesfushori luante për ekipin U19 të PEC Zwolle dhe ishte gati të debutonte me ekipin e parë. Pra, nga një perspektivë financiare, ai nuk kishte më nevojë për punën.

Megjithatë, Reijnders aplikoi te Aldi me kërkesë të nënës së tij. “Prindërit e tij i thanë: ‘Duhet të mësosh si është të punosh normalisht për paratë e tua. Nuk mund t’i marrësh gjërat materiale si të mirëqena'”, tha një ish-trajner i yllit të futbollit.

Puna në dyqanin me pakicë padyshim që nuk e dëmtoi holandezin. Reijnders bëri përparimin e tij. Pas periudhave të mëtejshme te Waalwijk dhe AZ Alkmaar, ai u transferua te AC Milan në vitin 2023. Ishte në Serie A që ai më në fund u pjek në një lojtar të klasit botëror. Me 15 gola, Reijnders ishte mesfushori më i frytshëm në pesë ligat kryesore të Evropës sezonin e kaluar.

Kështu u shfaq ai edhe në radarin e Manchester City-t të Pep Guardiolës. Reijnders mund të përshtatet mirë në sistemin e spanjollit, veçanërisht me boshllëkun e lënë në mesfushë nga largimi i Kevin De Bruyne. Pra, Reijnders nuk po mbush më (gjatë) raftet, por përkundrazi po sjell brohoritje nga tifozët në krye të futbollit evropian.

 

Zviceranët duan ushtri të fortë dhe lidhje më të ngushta me NATO-n

Një shumicë e vogël e popullsisë (53%) është në favor të bashkëpunimit më të ngushtë me NATO-n, dhe 32% e të anketuarve janë në favor të anëtarësimit të Zvicrës në këtë organizatë. Rezultatet tregojnë se zviceranët janë më pak në favor të të ashtuquajturave forma “të buta” të bashkëpunimit, siç është forcimi i ndërmjetësimit në konflikte (72%) dhe rritja e ndihmës për zhvillim (52%). Për më tepër, që nga shpërthimi i luftës në Ukrainë, lidhja me neutralitetin është zvogëluar, megjithëse mbetet e fortë (87% në vitin 2025, krahasuar me 97% para fillimit të konfliktit). Sipas 28% të të anketuarve, Zvicra duhet të marrë një qëndrim të qartë në konfliktet ushtarake jashtë vendit. Për 40% të të anketuarve, ndërvarësia e ngushtë politike dhe ekonomike e Zvicrës me vendet e tjera e bën të pamundur neutralitetin, transmeton albinfo.ch.

Shumica e të anketuarve (67%) janë gjithashtu në favor të detyrimit të grave për të shërbyer, duke u dhënë atyre mundësinë të zgjedhin midis shërbimit ushtarak, civil ose komunitar.

Pavarësisht kërkesës në rritje për shërbim të detyrueshëm ushtarak për gratë, kjo masë mbështetet ende vetëm nga një pakicë qytetarësh (47%).

Anketa u krye midis 7 janarit dhe 4 shkurtit nga Demoscope SA në një mostër përfaqësuese prej 2,091 personash me të drejtë vote dhe nga tre rajonet më të mëdha gjuhësore (1,051 me telefon dhe 1,040 në internet) në emër të Akademisë Ushtarake dhe CSS të Institutit Federal Zviceran të Teknologjisë në Cyrih.

Akulli në Alpet zvicerane po shkrihet

Për çfarë bëhet fjalë? Ngrica e përhershme në Alpet Zvicerane ishte në nivelin e saj më të ulët në vitin 2024 që nga fillimi i matjeve.

Kjo tregohet nga një raport i ri nga rrjeti zviceran i monitorimit të ngricave të përhershme Permos, bazuar në 25 vjet kërkime.

Ngrohja jo vetëm që po prek shtresat më të larta të tokës, por po arrin gjithnjë e më shumë thellësi më të thella. Sipas Permos, kjo rrit rrezikun e shpateve të paqëndrueshme malore dhe dëmtimin e infrastrukturës alpine, raporton SRF, transmeton albinfo.ch.

Çfarë u zbulua? Një raport i ri tregon se viti 2024 ishte viti më i ngrohtë për ngricat e përhershme që nga fillimi i matjeve. Në një thellësi prej dhjetë metrash, temperaturat u rritën deri në 0.8 gradë Celsius. Këto vlera rekord, të cilat, sipas studiuesve, ishin pjesërisht për shkak të reshjeve të hershme të borës në vjeshtën e vitit 2023.

Si është akulli? Shtresa e sipërme e tokës, e cila shkrihet çdo verë, po shkon gjithnjë e më thellë. Në Schilthorn në Alpet e Bernës, për herë të parë nuk u ngri plotësisht këtë dimër. Në këtë vend, shtresa e shkrirë është rritur nga më pak se pesë në mbi 13 metra që nga viti 2000. Sipas drejtoreshës së Permos, Jeannette Noetzli, kjo është një shenjë e qartë e degradimit të ngricës së përhershme.

Në të njëjtën kohë, përmbajtja e akullit në tokë po zvogëlohet. Akulli po shkrihet në ujë, gjë që po ndryshon përbërjen e nëntokës. Akullnajat shkëmbore  një përzierje akulli dhe mbeturinash  po i përgjigjen gjithashtu kësaj: Sipas studiuesve, ato po lëvizin dukshëm më shpejt sot sesa 30 vjet më parë, në shumë vende jo vetëm me decimetra, por me disa metra në vit.

“Ne shohim një trend të vazhdueshëm drejt temperaturave më të larta në ngricën e përhershme, më shumë ujë dhe më pak akull, dhe lëvizje më të shpejta”, thotë Noetzli.

Pse është e rëndësishme kjo? Kur shkrin ngrica e përhershme, ajo mund të rrezikojë stabilitetin e shpateve të maleve dhe të ketë pasoja të drejtpërdrejta për rrugët, teleferikët dhe strukturat e tjera në malet e larta. “Mundësia e rrjedhjeve të mbeturinave dhe rrëzimeve të shkëmbinjve do të rritet në të ardhmen”, shpjegon Noetzli.

“Ndryshimet e vëzhguara në ngricën e përhershme në Alpet Zvicerane në përgjithësi ndikojnë në stabilitetin e shpateve të maleve të ngrira gjatë gjithë vitit, gjë që është me rëndësi të madhe për planifikimin e rreziqeve natyrore dhe infrastrukturën në malet e larta”, thuhet në njoftimin për shtyp që shoqëron studimin.

Shpesh mendohet se akulli në ngricën e përhershme e mban shkëmbin së bashku si ngjitës. Në fakt, ai vepron më shumë si një vulë: Për sa kohë që gjithçka është e ngrirë, nuk depërton ujë. Kur ngrica e përhershme shkrihet, uji hyn në çarjet e shkëmbinjve, duke sjellë me vete presion dhe nxehtësi, duke destabilizuar më tej shkëmbin.

Kush po i mat të gjitha këto? Rrjeti Zviceran i Vëzhgimit të Ngrirjes së Përhershme (PERMOS) ka monitoruar ndryshimet në ngricën e përhershme që nga viti 2000. Është një projekt i përbashkët i disa universiteteve, përfshirë ETH Zurich dhe Institutin Zviceran të Kërkimeve për Borën dhe Ortekun (SLF). Ai mbështetet nga qeveria federale, MeteoSwiss dhe Akademia Zvicerane e Shkencave.

Threema, aplikacion zviceran më i sigurti në botë për mesazhe dhe privatësi

Aplikacioni i mesazheve më i sigurt dhe më diskret në botë vjen nga Zvicra, përcjell albinfo.ch.

Threema është një aplikacion zviceran i mesazheve i përqendruar në sigurinë dhe privatësinë e njerëzve.

 Asnjë numër telefoni nuk kërkohet për t’u regjistruar dhe ka anonimitet të garantuar.

Ndërkohë, bisedat, kontaktet dhe grupet menaxhohen nga vet aplikacioni, me sigurinë më të lartë në botë, në raport me app tjera të komunikimit. 

Rohde: Situatë depresvie, Kosova s’e ka luksin për një ngecje të tillë

Bllokada institucionale që po zgjat tashmë me javë të tëra, me dështimin e njëpasnjëshëm për konstituimin e Kuvendit, po ngjall shqetësim te përfaqësuesit diplomatikë në Kosovë, përcjell albinfo.ch.

Ambasadori i Gjermanisë, Jorn Rohde, ka reaguar pas dështimit të 33-të me radhë për formimin e institucioneve, duke e cilësuar këtë si një situatë “depresive”.

“Ne shpresojmë për një zgjidhej të shpejtë për formimin e institucioneve, është hera e 33-të që nuk ka ndodhur konstituimi, për mua më duket situatë depresive, është situatë depresive edhe për kandidaten, edhe për reputacionin e vetë Kuvendit si dhe shumë depresive për popullin”, tha Rohde.

Diplomati gjerman shtoi se Kosova, me këtë ngecje, po rrezikon të mbetet pas në zhvillim dhe të vetizolohet në arenën ndërkombëtare.

“Kosova nuk e ka luksin e një ngecjeje të tillë”, tha ai.

Në të njëjtën linjë ka dalë edhe ambasadori i Francës në Kosovë, Olivier Guerot, i cili e quajti këtë situatë “frustruese”.

Sipas tij, Franca ka nevojë për një partner institucional funksional në Kosovë, që të ecin përpara projektet dhe bashkëpunimet bilaterale.

PD Dr. Përparim Limani emërohet shef i Klinikës së Kirurgjisë së Përgjithshme dhe Viscerale në Kantonsspital Aarau

Një tjetër emër shqiptar ngjitet në majat e institucioneve zvicerane. Docent PD Dr. med. Dr. sc. nat. Përparim Limani, me origjinë nga Kërçova dhe i rritur në Luzern, është zgjedhur nga drejtoria e Kantonsspital Aarau (KSA) si shefi i ri i Klinikës së Kirurgjisë së Përgjithshme dhe Viscerale. Nga data 1 dhjetor 2025, ai do të marrë udhëheqjen e një prej klinikave më të rëndësishme kirurgjikale në Zvicër.

Drejtoria e Kantonsspital Aarau (KSA) ka emëruar docentin PD Dr. med. Dr. sc. nat. Përparim Limani si shefin e ri të Klinikës së Kirurgjisë së Përgjithshme dhe Viscerale, me fillim nga data 1 dhjetor 2025. Ky emërim përbën një zhvillim të rëndësishëm për institucionin, por edhe një dëshmi e vlerësimit profesional që gëzon Dr. Limani në mjedisin akademik dhe spitalor zviceran.

Me prejardhje nga Kërçova dhe i rritur në Luzern, PD Dr. Limani është një ekspert i njohur në kirurgjinë e përgjithshme dhe onkologjike viscerale, me një fokus të veçantë në kirurgjinë robotike të avancuar. Ai vjen në KSA nga Spitali Universitar i Cyrihut (USZ), ku ka ushtruar funksionin e Mjekut të Lartë Drejtues në Departamentin e Kirurgjisë Viscerale dhe Transplantologjisë, si dhe ka drejtuar programin “Da Vinci” për kirurgjinë me robot.

“Me PD Dr. Limani, KSA përfiton një profesionist të nivelit të lartë me përvojë të thellë klinike, kompetencë të spikatur menaxheriale dhe angazhim të vazhdueshëm në arsim dhe kërkime shkencore. Ai përfaqëson profilin ideal për të udhëhequr zhvillimin e mëtejshëm të klinikës sonë”, u shpreh Dr. Markus Meier, CEO i KSA.

Karriera e Dr. Limanit përfshin një trajnim të gjerë klinik në disa spitale zvicerane, si dhe një fellowship prestigjioz në Kirurgjinë Onkologjike pranë MD Anderson Cancer Center në Houston, SHBA. Ai është habilituar pranë Universitetit të Cyrihut dhe zotëron dy doktoratura  në mjekësi dhe në shkencat natyrore humane  si dhe një master në zhvillimin e barnave nga Universiteti i Bazelit. Përveç praktikës kirurgjikale, ai është i angazhuar në mësimdhënie ndërprofesionale në Careum Zürich, ku kontribuon në përgatitjen akademike të brezave të rinj.

Në deklaratën e tij pas emërimit, Dr. Limani theksoi rëndësinë e një kirurgjie të bazuar në cilësi të lartë dhe inovacion të qëndrueshëm:
“Qendra ime është kujdesi i shkëlqyer për pacientin, bashkëpunimi me mjekët referues dhe përkushtimi ndaj arsimit të brezit të ri, veçanërisht në fushën e teknologjisë robotike. Synimi im është të kontribuoj në një zhvillim të orientuar drejt së ardhmes për kirurgjinë në KSA.”

Emërimi i tij përbën jo vetëm një hap të rëndësishëm për institucionin, por gjithashtu një arritje të spikatur për komunitetin shqiptar në Zvicër, duke konfirmuar edhe një herë kontributin e mjekëve me origjinë shqiptare në sistemin e shëndetësisë zvicerane.

4 nga 5 punëtorë të huaj në Zvicër vijnë nga BE, EFTA apo Britania e Madhe

Zvicra është një nga shtetet evropiane që ka një fuqi punëtore me të vërtetë ndërkombëtare, përcjell albinfo.ch.

Me 1.8 milionë jo-shtetas në fuqi punëtore dhe një të tretën e popullsisë punëtore pa pasaportë zvicerane, Zvicra lulëzon me talentin global.

Referuar hulumtimit të Greater Geneva Bern area (GGBa), thuhet se 4 nga 5 punëtorë të huaj vijnë nga BE, EFTA, apo Britania e Madhe. 

Valë e re azilkërkuesish shqiptarë drejt Britanisë, ‘braktisin’ Francën dhe Gjermaninë

Franca dhe Gjermania, dy shtete drejt të cilave u dyndën shtetasin shqiptarë që kërkonin azil në valën e fundit të emigracionit në vend, nuk janë më të preferuara, përcjell albinfo.ch.

Referuar të dhënave nga Eurostat bëjnë të ditur se për herë të parë gjatë viteve të fundit, Italia, “dashuria e vjetër” e shqiptarëve është bërë pritësi kryesor i kërkesave për azil.

Sipas Eurostat, në periudhën janar-mars u regjistruan gjithsej 465 kërkesa për azil në Itali, me një rritje prej 4.5% në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

Italia u bë pritësi i parë i azilantëve, me 32% të totalit të kërkesave, ndërkohë që tre vitet e fundit kishte qenë në vend të tretë, pas Francës e Gjermanisë.

Aplikimet për mbrojtje të përkohshme në Francë, një shtet që tërhoqi shumë azilantë vitet e fundit për shkak të politikave të mbrojtjes sociale, kanë rënë ndjeshëm.

Në tre muajt e parë të vitit kishte 355 aplikime, me rënie 46% me bazë vjetore. Ndërsa në krahasim me 2022-n, kur arritën kulmin, aplikimet janë 4 herë më të ulëta.

E njëjta tendencë ka ndodhur dhe me Gjermaninë. Aplikimet në këtë shtet ishin vetëm 230 në janar-mars 2025, më rënie 54% me bazë vjetore dhe tre herë më të ulëta se në 2022-n.

Drejt këtij shteti tendenca është për të ikur me leje pune, sidomos profesione si mjekët, infermierët dhe teknologjia e informacionit.

Greqia është ngjitur në vendin e tretë, duke ia kaluar Gjermanisë, me aplikime të qëndrueshme prej 245.

Në vend të katërt është Belgjika, me 85 aplikime, me rënie 19%. Në Irlandë aplikuan 30 persona, me rënie 45%. Në shtete e tjera kërkesat për azil janë minimale.

Në total, në janar-mars janë shënuar gjithsej 1445 kërkesa për azil nga shtetas shqiptarë në BE, me një rënie prej 30% në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë. ky është numri më i ulët i kërkesave për azil që nga e njëjta periudhë e vitit 2021, kur kishte kufizime të lëvizjeve për shkak të pandemisë.

Në krahasim me vitin 2022, kur u shënua rekordi i pas pandemisë, aplikimet për azil në janar-mars 2025 ishin 51% më të ulëta.

Takim miqësor në Yverdon: FC Yverdon Women përballet me KFF Prishtina i pranishëm edhe Përparim Rama

Këtë të premte, më 20 qershor, nga ora 19:30, në stadiumin e Yverdon-les-Bains do të zhvillohet një ndeshje miqësore ndërmjet ekipit vendas FC Yverdon Women dhe ekipit të futbollit nga Kosova, KFF Prishtina, që përfaqëson me krenari futbollin e femrave dhe mbështetet nga sponsorë nga diaspora, Gupi Orllati në Llozanë.

Një ngjarje sportive me karakter simbolik, që synon të forcojë lidhjet mes komuniteteve dhe të promovojë sportin si një urë bashkimi.

Në këtë aktivitet do të jetë i pranishëm edhe kryetari i Komunës së Prishtinës, z. Përparim Rama, i cili do të mbështesë këtë iniciativë në emër të qytetit që përfaqëson.

Ftohen të gjithë dashamirësit e sportit dhe përfaqësuesit e komunitetit shqiptar në Zvicër që të marrin pjesë dhe të përkrahin këtë aktivitet të veçantë, që i jep vëmendje dhe dinjitet futbollit të femrave.

Mbi 50 avionë izraelit sulmuan objektiva të rëndësishme ushtarake në Iran

Izraeli nisi një valë sulmesh që përfshinin më shumë se 50 avionë në vendet iraniane të prodhimit të centrifugave dhe raketave gjatë natës, sipas njoftimit të ushtrisë të mërkurën në mëngjes.

“Më shumë se 50 avionë luftarakë të Forcave Ajrore, nën udhëzime të sakta të inteligjencës nga Dega e Inteligjencës, kanë përfunduar një seri sulmesh ndaj objektivave ushtarake në zonën e Teheranit në orët e fundit”, thanë Forcat e Mbrojtjes të Izraelit.

Midis këtyre objektivave ishin vendet e përdorura për të prodhuar raketa tokë-sipërfaqe dhe tokë-ajër, tha ushtria.

Izraeli tha gjithashtu se kishte sulmuar një strukturë prodhimi centrifugash në Teheran me qëllim të pengonte “programin e zhvillimit të armëve bërthamore” të Iranit.

“Regjimi iranian po pasuron uranium me qëllim zhvillimin e armëve bërthamore”, tha ajo.

Zyrtarët ushtarakë dhe të inteligjencës amerikane kanë thënë prej kohësh se SHBA-ja dhe Izraeli shpesh kanë mendime të ndryshme për mënyrën se si duhet interpretuar informacioni mbi programin bërthamor të Iranit.

Kohët e fundit, në mars, Drejtoresha e Inteligjencës Kombëtare, Tulsi Gabbard, dëshmoi se komuniteti i inteligjencës amerikane kishte vlerësuar se Udhëheqësi Suprem i Iranit, Ali Khamenei, nuk kishte autorizuar rifillimin e programit të armëve bërthamore që ai e kishte pezulluar në vitin 2003.

Çfarë është një vend prodhimi centrifugash?

Centrifugat janë makina që pasurojnë uraniumin, i cili mund të përdoret për të bërë karburant për termocentralet, por edhe për armë bërthamore.

Centrifugat janë gjithashtu makina të brishta dhe të balancuara imët, që rrotullojnë gazin heksafluorur të uraniumit me shpejtësi jashtëzakonisht të larta duke përdorur rotorë.

Një problem i vogël  si ndërprerja e energjisë  mund ta nxjerrë një centrifugë jashtë kontrollit, me pjesë që përplasen me njëra-tjetrën dhe dëmtojnë një kaskadë të tërë.

  Ndërkohë Udhëheqësi Suprem i Iranit, Ajatollah Ali Khamenei, ka lëshuar një paralajmërim në agim në mediat sociale, duke i thënë Izraelit: “Beteja fillon”. 

Orë më parë, presidenti i SHBA-së, Donald Trump, e ka quajtur udhëheqësin suprem një “shënjestër të lehtë” dhe ka shtuar se “durimi i Amerikës po shteron”. Ai gjithashtu ka kërkuar “dorëzimin pa kushte” të Iranit.

Trumpi po bëhet gjithnjë e më i gatshëm për përdorimin e aseteve ushtarake amerikane për të goditur objektet bërthamore iraniane dhe po heziton për idenë e një zgjidhjeje diplomatike për t’i dhënë fund konfliktit, kanë thënë dy zyrtarë për CNN-in. 

Qëndrimi i ashpër përfaqëson një ndryshim në qasjen e Trumpin, megjithëse burimet kanë thënë se ai mbetet i hapur për një zgjidhje diplomatike, nëse Irani bën lëshime.

Bislimi po intervistohet nga Prokuroria Speciale

Zëvendëskryeministri në detyrë, Besnik Bislimi pritet të intervistohet sot nga Prokuroria Speciale në lidhje me hetimet rreth dhënies me qira të fabrikës për përpunimin e nënprodukteve shtazore nga Ministria e Bujqësisë

Intervistimi i tij ka filluar  nga ora 09:30.

Deputeti Faton Peci ka përmendur Bislimin për çështjen e funksionalizimit të Fabrikës së Mbetjeve Shtazore.

Ai pati thënë se Bislimi i kishte thënë se pavarësisht kostos financiare, “e rëndësishme është të trajtohen mbetjet shtazore.”

Në Gjermani hapet edhe një klasë e re për mësimin e gjuhës shqipe në Eggenfelden

Lidhja e Arsimtarëve dhe Prindërve Shqiptarë (LAPSh-i) në Bavari, shoqatë që ka për mision rritjen e numrit të nxënësve dhe hapjen e klasave të reja me mësim plotësues në gjuhën shqipe, e cila vazhdon pandërprerë përpjekjet për ruajtjen dhe zhvillimin e gjuhës amtare ndër fëmijët e mërgatës shqiptare, përcjell albinfo.ch.

Në qytetin Eggenfelden, në Landin e Bavarisë, ku u hap një klasë e re me mësim plotësues në gjuhën shqipe. Kjo u arrit falë përkushtimit të koordinatorit Uran Statovci dhe bashkëpunimit të ngushtë me komunitetin shqiptar në këtë zonë.

Në ceremoninë inauguruese morën pjesë Konsullja e Përgjithshme e Republikës së Shqipërisë në Mynih, znj. Gentiana Mburimi, si dhe Kryetari i Bashkisë së Eggenfeldenit, z. Martin Bieber. Znj.

Mburimi falënderoi koordinatorin Statovci dhe komunitetin shqiptar, të cilët pas gjashtë vitesh përpjekje arritën të hapin këtë pikë të re shkollore. Ajo gjithashtu shprehu mirënjohje të veçantë ndaj z. Bieber për mbështetjen e pakursyer ndaj komunitetit shqiptar, duke e cilësuar bashkëpunimin si të shkëlqyer dhe duke përmendur lidhjet e hershme të kësaj qyteze me Shqipërinë.

Në këtë aktivitet mori pjesë edhe gazeta regjionale gjermane “Passauer Neue Presse – PNP”, e cila pritet të pasqyrojë lajmin për këtë hapje në faqet e saj.


Falënderime të veçanta iu drejtuan edhe mësueses Hatmane Thaçi, e cila ka qenë e angazhuar në mënyrë të vazhdueshme për realizimin e kësaj iniciative.


Nxënësit dhe mësuesja u pajisën me libra shkollorë, dhe informojmë të gjithë bashkëkombësit se mësimi në gjuhën shqipe zhvillohet çdo të premte nga ora 14:00 deri në 15:30, adresën: Stadtplatz 1, 84307 Eggenfelden

Gjithçka gati për “Alba Festival”, a jeni gati edhe ju?

Po afrohet Alba Festival 2025 me line-up-in më të fuqishëm ndonjëherë , festa mbarëshqiptare në zemër të Cyrihut

Nga 21 deri më 22 qershor 2025, në qendër të Cyrihut do të mbahet festivali më i madh i muzikës shqiptare në diasporë  “Alba Festival”.

Për dy ditë me radhë, një numër i madh artistësh shqiptarë do të performojnë për të argëtuar mijëra të rinj nga Zvicra, Evropa dhe më gjerë.

Në një intervistë për albinfo.ch, organizatori Adem Morina theksoi se “këtë vit, planifikimi i festivalit ka qenë më i qetë dhe më i strukturuar se kurrë më parë”, duke shtuar se line-up-i i këtij edicioni është më i miri ndonjëherë.

Artisti më i rëndësishëm  i alba Festival-it të këtij viti është Topic, një DJ me famë botërore nga Gjermania. DJ-i 33-vjeçar i muzikës Electronic Dance, i njohur për hitet ndërkombëtare si “Breaking Me” (me pothuajse 1 miliard dëgjime në Spotify) apo “Your Love” (mbi 500 milionë dëgjime në Spotify), jeton dhe prodhon muzikë në Dubai.

Pjesë e artistëve kryesorë janë edhe:

Adelina Ismaili, mbretëresha e pop-it shqiptar, ish-Miss Kosova dhe anëtare jurie në “Albanians got Talent”;

Azet, reperi gjerman me prejardhje shqiptare, anëtar themelues i grupit KMN dhe i njohur për performancat plot energji me hite si “Qa Bone”;

Gimi-O, një nga emrat më premtues të skenës shqiptare të trap-it;

Trim Ademi aka Capital T, superyll nga Kosova që e mori emrin artistik nga nofka “Trimush”;

Ukay, cloud-rapper i njohur për tingujt e tij melankolikë dhe të qetë.

Për tinguj më  emocionalë do të kujdesen:

Alban Skenderaj, kantautor dhe ish-anëtar jurie në “The Voice of Albania”, i njohur për baladat “Dikur” dhe “Duart lart”;

Xhensila Myrtezaj, këngëtare që u bë e njohur përmes talent-show-it “Ethet e së premtes mbrëma”.

Përsëri në skenën e alba Festival-it ngjitet Ledri Vula, fitues i “My Music Hit of the Year Award” dhe një nga artistët më të dashur për publikun në Ballkan.

Moderatorja e festivalit është sërish influencerja e njohur Mimoza Lekaj (@mimoza).

Artistët që ndezin skenën në 2025

Line-Up 2025

E shtunë, 21 qershor 2025:

Adelina Ismaili, Capital T, DJ Flow, Fero, Geasy, Ledri Vula, Lumi B, Mozzik, PINT, Singullar dhe Ukay

E diel, 22 qershor:

Alban Skenderaj, Azet, Bruno / Klajdi / Miri / DJ Vicky, DJ Flow, Era Istrefi, Gimi-O, Topic dhe Ukay, Xhensila Myrtezaj dhe Yll Limani

Organizim dhe siguri në nivel të lartë

Festivali mbahet në adresën Militärstrasse 45, 8004 Zürich, në zonën e njohur si Kasernenareal, dhe është i hapur për pjesëmarrës mbi moshën 18 vjeç. Organizatorët kanë vendosur masa të qarta sigurie: nuk lejohen pije të sjella nga jashtë, çantat kontrollohen në hyrje dhe rekomandohet përdorimi i transportit publik për të arritur në vendin e ngjarjes.

Biletat janë të disponueshme online në faqen zyrtare: www.alba-festival.ch

Një traditë që vazhdon, përtej sfidave

Pas mungesave në vitet 2020 dhe 2021 për shkak të pandemisë, si dhe anulimit të edicionit të vitit 2023 për arsye organizative, Alba Festival u rikthye vitin e kaluar, duke sfiduar edhe reshjet e shiut. Megjithatë, të rinjtë nuk u ndalën së festuari në ritmet e muzikës shqiptare. Këtë vit pritet një atmosferë edhe më entuziaste dhe një pjesëmarrje rekord në zemër të Cyrihut, ku artistët më të njohur shqiptarë do të ngjiten në skenë për dy ditë me radhë..

Si do që të jetë “Alba Festival” është rikthyer fuqishëm në kalendarin kulturor të shqiptarëve në Zvicër dhe Evropë.

 

Itali: Futbollisti shqiptar vdes aksidentalisht

Mediat e huaja shkruajnë se një  klub i futbollit është në zi pasi lojtari i tyre ra nga çatia e një lokali në qendër të Adelaides, shkruan “Daily Mail”, përcjell albinfo.ch.

Bëhet fjalë për Mario Bacajn, 28-vjeçar, që duhej të luante për skuadrën e futbollit Adelaide Eagles më 15 qershor, por rreth orës 10 e 15 në mëngjes, ai shkroi në grupin e ekipit të tij se nuk ndihej mirë dhe nuk do të mund të luajë.

Disa orë më vonë, bashkëlojtarët e tyre pranuan lajmin tronditës se Bacaj vdiq pasi ra nga çatia e një ndërtese tetëkatëshe rreth orës 4 pasdite.

“Jemi të shkatërruar”, ka thënë një person i afërt me klubin. “Ai është shqiptar, i rritur në Itali. Ai e ka dashuruar futbollin. Ishte djalë i lumtur, djalë i bukur  thuajse më i përkryeri në komunitetin tonë. Kemi luajtur me të çdo javë”.

Bacaj kishte banuar në Adelaide për disa vjet, ka punuar dhe studiuar, dhe ishte në prag të marrjes së lejes së ndërtimit.

Të hënën, bashkëlojtarët me zemër të thyer u mblodhën te vendi i ngjarjes tragjike, dhe kanë lënë lule të bardha në shenjë respekti.

“Pushofsh në paqe, Mario”, shkruante në shqip në njërën prej letrave të lëna aty.

Policia dhe shërbimet e emergjencës e kanë rrethuar vendin të dielën pasdite, ndërsa ishte ndërprerë qarkullimi për disa orë për shkak të hetimit të rastit.

Është mësuar se Bacaj ka shkuar tek ai vend i vetëm dhe vdekja e tij nuk po trajtohet si e dyshimtë.

Instagram sjell risi të mëdha me përditësimin më të fundit

Instagram po përgatitet për disa ndryshime të rëndësishme që synojnë të përmirësojnë mënyrën si përdoruesit ndërveprojnë me përmbajtjen dhe platformën në përgjithësi.

Një nga risitë më të mëdha është integrimi i aplikacionit me Spotify brenda seksionit “Notes”. Tashmë, përdoruesit do të mund të ndajnë automatikisht këngët që po dëgjojnë, pa pasur nevojë t’i shtojnë manualisht si më parë. Ky funksion i ri do të sinkronizohet në kohë reale me Spotify dhe do të përditësohet sa herë që kënga ndryshon. Kjo sjellje e re është një zgjerim i funksionit “Shto në Spotify”, që u prezantua më herët, dhe pritet të forcojë më tej lidhjen mes dy platformave.

Përveç kësaj, Instagram po teston edhe disa përmirësime që kanë të bëjnë me kontrollin më të madh mbi profilin personal. Një nga opsionet që do të bëhet së shpejti i disponueshëm është organizimi i postimeve sipas dëshirës, pa u kufizuar në rendin kronologjik. Kjo është veçanërisht e dobishme për krijuesit e përmbajtjes dhe për markat që dëshirojnë të menaxhojnë në mënyrë strategjike pamjen e profilit të tyre.

Ndërkohë, Instagram ka filluar të zgjerojë testimin e funksionit për publikimin e Reels, që u mundëson krijuesve të shohin paraprakisht performancën e videove të tyre përpara se t’i ndajnë me publikun. Sipas platformës, kjo veçori ka rezultuar efektive dhe ka çuar në një rritje prej 40% të numrit të postimeve ndër përdoruesit e përfshirë në testim.

Të gjitha këto ndryshime janë pjesë e një iniciative më të madhe të quajtur “Sidoqoftë”, e cila ka për qëllim të ulë stresin dhe presionin që shpesh lidhet me përdorimin e rrjeteve sociale. Ideja është të inkurajohet një mënyrë më e lirshme dhe krijuese për të ndarë përmbajtje.

Një tjetër lajm i rëndësishëm është se kompania Meta ka filluar të punojë në një version të dedikuar të Instagram për iPad. Pas shumë kërkesave nga përdoruesit, kjo nismë synon të ofrojë një përvojë më të mirë për ata që përdorin tabletët e Apple, duke u bashkuar me pajisjet Android që tashmë e mbështesin këtë platformë.

Në cilat vende punojnë pensionistët pas daljes në pension

Një qëllim jetësor për disa, një fillim i ri për të tjerët. Perceptimi dhe qëndrimi ndaj daljes në pension ndryshojnë gjerësisht në të gjithë Bashkimin Evropian, me, në disa raste, shkallë marramendëse të pensionistëve që vendosin të qëndrojnë aktivë edhe pasi të kualifikohen për pension pleqërie.

Mesatarja në të gjithë bllokun midis sipërmarrësve dhe punonjësve është 40%, sipas të dhënave të Eurostat të publikuara në qershor. Shumica dërrmuese e pensionistëve që vazhdojnë të punojnë janë të vetëpunësuar (56%), me një shkallë më të vogël, megjithëse ende relevante, midis punonjësve (24%).

Estonia dhe Islanda dallohen si vendet me përqindjen më të lartë të pensionistëve që punojnë, shkruan Scan, transmeton albinfo.ch.

Suedia ka deri tani sipërmarrësit më të zellshëm në pension. Pothuajse të gjithë (98.4%) vazhdojnë të punojnë pasi të marrin pensionin e tyre të pleqërisë. Shkalla të mëdha edhe në Finlandë dhe Irlandë, afër 90%.

Përkundrazi, në Spanjë dhe Greqi, shumica dërrmuese preferojnë të shijojnë daljen në pension, dhe vetëm rreth një në pesë sipërmarrës mbeten aktivë (18% në Spanjë dhe 20% në Greqi).

Në disa vende, pensionistët e punësuar punojnë po aq orë ose më shumë sesa punëtorët e zakonshëm.

Pothuajse 39 në Bullgari, 38.5 në Greqi, 35.8 në Lituani dhe 35.7 në Qipro, normat më të larta në BE. Por shumica e pensionistëve që vazhdojnë të punojnë preferojnë opsione me kohë të pjesshme (57%).

Cilët punëtorë kanë më shumë gjasa të vazhdojnë të punojnë pasi të marrin një pension pleqërie?

Norma është më e lartë midis menaxherëve (40.1%) dhe punëtorëve të kualifikuar të bujqësisë, pylltarisë dhe peshkimit (40.1%). Shitësit (32.2%) dhe teknikët (30.3%) gjithashtu kanë përpjesëtime të konsiderueshme.

 

Euromillions: Fituesi me fat rrëmben çmimin e madh prej 233 milionë frangash zvicerane

Pas disa javësh ku çmimi i parë i lotarisë Euromillions mbeti pa fitues, të martën në mbrëmje dikush arriti të rrëmbejë një shumë të jashtëzakonshme prej më shumë se 233 milionë frangash zvicerane.

Fituesi me fat luajti numrat 13, 22, 23, 44, 49 dhe yjet 3 dhe 5, duke fituar kështu çmimin e madh prej 233,712,750 frangash, transmeton albinfo.ch.

Në total, ky ishte çmimi më i madh i fituar deri më tani në Euromillions këtë vit, duke u ngjitur pranë rekordit prej 239 milionë frangash të fituar më 28 mars.

Shuma e çmimit të parë nuk mund të rritej më tej për shkak të kufirit maksimal të përcaktuar në lotarinë evropiane.

Përveç fituesit kryesor, edhe tre lojtarë të tjerë patën fatin të fitojnë çmime nga 8.4 milionë franga secili, pasi gjetën pesë numra dhe një yll.

 

A mundet të qëndrojë Asllani tek Interi?

Mesfushori shqiptar Kristjan Asllani mund të qëndrojë tek Interi.

Ai pritet ta nisë titullar në ndeshjen e parë të Interit te Botërori i klubeve, transmeton albinfo.ch.

Zikaltrit do të përballen me Monterejn, më 18 qershor në orën 03:00.

Mediat në Itali e projektojnë nga minuta e parë në formacionin e Christian Chivu, që në anën tjetër do e ketë debutim.

Kjo është mundësi për Asllanin, që të tregojë aftësitë para trajnerit të ri.

Kujtojmë se u bashkua me vonesë me grupin, për shkak të angazhimit te Kombëtarja shqiptare.

Zbulohet shkaku i black-out-it masiv në Spanjë dhe Portugali

Më 28 prill, Spanja dhe Portugalia u përballën me një ndërprerje masive të energjisë elektrike që zgjati disa orë, duke shkaktuar kaos në transport dhe komunikime. Një raport i publikuar nga qeveria spanjolle të martën tregon se shkaku ishte një valë e fortë e rrymave (power surges) që nxiti një “reakcion zinxhir” ndërmjet dispeçerëve dhe disa kompanive energjetike, të cilat ndërprenë në mënyrë të papërshtatshme furnizimin për të mbrojtur instalacionet e tyre.

Ministrja e Tranisit Ekologjik, Sara Aagesen, theksoi se incidenti kishte shkaqe të ndryshme dhe përfshinte “gabime në vlerësim” nga operatori i rrjetit elektrik spanjoll (REE), i cili atë ditë kishte planifikuar një sistem shumë të dobët. Në 30 minutat para ndalimit të energjisë, u regjistruan dy oscilacione të fuqishme elektrike, pasuar nga tri incidente në stacionet elektrike në jug të Spanjës.

Raporti përjashton hipotezat e sulmit kibernetik dhe problemeve nga prodhimi i tepërt i energjisë diellore, por evidenton dobësi në sistemin e kontrollit dhe sigurisë së rrjetit, për të cilat pritet të merren masa përmirësuese.

Derisa nuk janë vendosur përgjegjësitë për këtë ngjarje, komisioni hetimor, i krijuar pas incidentit, ka përshpejtuar punën dhe është mbledhur disa herë për të përgatitur raportin. Ministrja Aagesen u shpreh se tani ka një kuptim të qartë të shkaktes dhe do të ndërmerren hapa për të parandaluar përsëritjen e një fatkeqësie të tillë.