Archives

Edhe Zvicra nën presion për të kufizuar Airbnb

Posted on by BR

Duke pasur parasysh mungesën e hapësirës së jetesës në shumë qytete dhe rajone malore zvicerane, gjithnjë e më shumë komuna dhe kantone po kufizojnë platformat e qirasë afatshkurtër si Airbnb për të parandaluar turistët të zënë hapësirë ​​të vlefshme jetese. Kohët e fundit, për shembull, banorët e Matten pranë Interlaken mbështetën qartë një iniciativë të Airbnb.

Gjeneva ishte qyteti i parë zviceran që prezantoi masa kundër Airbnb në vitin 2018. Bashki dhe kantone të tjera ndoqën, transmeton albinfo.ch.

Natyra e kufizimeve ndryshon ndjeshëm. Në disa vende, apartamentet mund të jepen me qira vetëm për periudha të shkurtra kohore për një maksimum prej 90 ditësh në vit – për shembull, në Gjenevë, Lucernë ose komunitete përreth Interlakenit në kantonin e Bernës.

Të tjera mbështeten në kërkesat për leje, qëndrime minimale dhe kërkesa për regjistrim – madje edhe ndalime në zona banimi, të tilla si Dättlikon në kantonin e Cyrihut. Disa vende mbledhin taksën turistike nga Airbnb, ndërsa të tjera kërkojnë që përdoruesit të jenë të informuar për ligjet.

Megjithatë, në nivel kombëtar nuk ka rregullore dhe iniciativat kombëtare deri më tani kanë qenë të pasuksesshme. “Për momentin, qasja komunale është më premtuese”, thotë Këshilltari Kombëtar i SP-së, David Roth, i cili inicioi kufizimin në Lucern. “Por kam ndjesinë se mund të fitojë ngadalë mbështetjen e shumicës edhe në nivel kombëtar.”

Sipas Thomas Egger, drejtor i Grupit Punues Zviceran për Rajonet Malore (SAB), më parë ishin kryesisht qytetet që ndërmorën veprime kundër Airbnb, por tani janë destinacionet turistike. “Që nga kriza e koronavirusit, më shumë njerëz janë zhvendosur në male, qoftë përkohësisht ose përgjithmonë, gjë që ka përkeqësuar mungesën e strehimit.”

Ndërsa Airbnb është i mirë për “shtretër të ftohtë”, ai gjithashtu e ka përkeqësuar mungesën e strehimit. Megjithatë, Airbnb nuk është arsyeja e vetme për mungesën e strehimit. “Do të rekomandoja që bashkitë të analizojnë shkaqet dhe të reagojnë jo vetëm në raste të izoluara, por me një pamje holistike.”

Nëse kufizimet në të vërtetë parandalojnë humbjen e strehimit për Airbnb është gjithsesi e diskutueshme. Nuk ka studime për këtë. Në një dokument të nëntorit 2024, SAB arriti në përfundimin se masat nuk kanë pasur efektin e dëshiruar, pasi numri i ofruesve të Airbnb u rrit me 30 përqind vetëm në vitin 2023. Rregulli 90-ditor nuk po ndiqet kudo dhe ende nuk ka zgjidhje teknike për të bllokuar listat pas kësaj periudhe qiraje.

Sipas një zëdhënësi të Airbnb, shumica e pritësve të Airbnb në Zvicër janë njerëz që japin me qira shtëpitë e tyre për periudha të shkurtra. “Një raport i ri tregon se akomodimet Airbnb të ofruara për më shumë se 90 ditë në vit përbëjnë vetëm 0.4 përqind të njësive banesore në Gjenevë, 0.27 përqind në Cyrih dhe 0.2 përqind secila në Bernë dhe Bazel.” Qeveritë e Cyrihut dhe Nidwalden kanë arritur gjithashtu në përfundimin se ndikimi i Airbnb në mungesën e strehimit është minimal.

Megjithatë, Roth beson se do të ishte më efektive nëse vetëm apartamentet e banuara nga pronarët mund të jepeshin me nënqira. “Çdo gjë tjetër anashkalohet.” Megjithatë, ai nuk mendon se kufizimet në Zvicër janë të pafuqishme. “Tashmë po bëhet e pakëndshme për Airbnb.”

Rënia e martesave dhe fëmijëve vazhdon në Zvicër

Posted on by BR

Shoqëria zvicerane po kalon një transformim të qetë demografik. Martesat po bien, familjet po tkurren dhe fëmijët shihen gjithnjë e më shumë si opsionale.

Të dhënat e reja nga Zyra Federale e Statistikave (FSO) konfirmojnë trendin: si normat e lindjeve ashtu edhe ato të martesave po bien, me pak shenja përmbysjeje, transmeton albinfo.ch.

Në vitin 2024, gratë në Zvicër kishin një mesatare prej 1.29 fëmijësh  nga 1.5 një dekadë më parë. Kjo shënon shkallën më të ulët të fertilitetit që nga fillimi i të dhënave moderne. Për perspektivë, mesatarja ishte katër fëmijë për grua në vitin 1879 dhe 2.7 deri në vitin 1963.

Në vitin 2024, në Zvicër lindën 78,300 fëmijë, 1,800 më pak se në vitin 2023. Kjo shënon vitin e tretë radhazi të rënies. Ndërkohë, vdekjet janë rritur ndjeshëm, duke lënë një rritje neto natyrore të popullsisë prej vetëm 6,300 – më e vogla në më shumë se një shekull. Me plakjen e baby boomers dhe tkurrjen e familjeve, kjo shifër nuk ka gjasa të rikthehet së shpejti.

Preferenca për familjet më të vogla është e qartë. Mosha mesatare e nënave në lindjen e parë është rritur në 31.3. Por më domethënëse është se ku është më e theksuar rënia: lindjet e dyta ranë me 2.8%, lindjet e treta me 3.6% dhe lindjet e para me një 1.5% më modeste. Sipas FSO-së, kjo sugjeron një preferencë në rritje për familjet më të vogla.

Martesa, dikur pararendëse e supozuar e të qenit prind, po humbet gjithashtu terren. Vetëm 36,800 çifte u martuan në vitin 2024, një rënie prej 2.6% nga viti i kaluar dhe niveli më i ulët që nga viti 1981, duke përjashtuar vitet e pandemisë. Divorcet u rritën me 3.6%, me një martesë mesatare që zgjati 15.8 vjet. Edhe pse shkalla e divorceve afatgjatë është stabilizuar gjatë 15 viteve të fundit, vetë institucioni vazhdon të bjerë, transmeton tutje albinfo.ch.

Modeli është i dukshëm në të gjithë vendin, megjithëse jo në mënyrë uniforme. Shkalla e martesave ndryshoi pak trendin në kantonet Glarus, St. Gallen dhe Aargau,  megjithëse dy të fundit përjetuan gjithashtu një rritje të fortë të popullsisë. Shkalla e lindjeve ka rënë si në zonat urbane ashtu edhe në ato rurale, me komunitetet malore të Graubünden veçanërisht të prekura. Edhe në Cyrih, qytetin më të madh të Zvicrës, lindjet kanë rënë me 14% gjatë dekadës së fundit.

Sipas Katja Rost, një sociologe në Universitetin e Cyrihut, e cila foli për SRF, martesa tani është vetëm një model marrëdhënieje midis shumë të tjerëve. Por shqetësimi më urgjent, argumenton ajo, është rënia e shpejtë e shkallës së lindjeve. Sot, fëmijët shihen si një barrë. Ndryshimi i kësaj trajektoreje, tha ajo, do të kërkojë një ndryshim kulturor.

Përveç kësaj, sfidat praktike të të pasurit fëmijë po rriten. Akomodimi është gjithnjë e më i pakët dhe i kushtueshëm, dhe për shumë çifte, të ardhurat e dyfishta po bëhen një domosdoshmëri dhe jo një opsion, gjë që sjell sfidën e konkurrimit për kujdes të kufizuar për fëmijët dhe barrën e financimit të tij.

 

Gjermani: Pse kaq shumë turq po aplikojnë për shtetësi?

Posted on by albinfo.ch

Gjermania po bëhet gjithnjë e më tërheqëse për qytetarët turq, të cilët po aplikojnë masivisht për shtetësi gjermane. Vetëm në vitin 2024, 22,525 shtetas turq kanë marrë nënshtetësi gjermane, duke shënuar një rritje prej 110 për qind krahasuar me vitin paraprak, shkruan DW, transmeton albinfo.ch.

Turqia është tani vendi i dytë pas Sirisë për nga numri i qytetarëve që marrin pasaportë gjermane.

Sipas të dhënave zyrtare dhe dëshmive personale të emigrantëve, arsyet kryesore që qëndrojnë pas këtij trendi janë reformat ligjore të shtetësisë në Gjermani, mundësia për shtetësi të dyfishtë, si dhe gjendja e përkeqësuar politike dhe ekonomike në Turqi, transmeton albinfo.ch.

Alaz Sumer, një avokat i ri turk që jeton në Berlin, tha se pasaporta gjermane është më shumë se dokument udhëtimi: “Ajo të jep të drejtën për të marrë pjesë në jetën politike dhe për të shmangur burokracinë e pafund që përndryshe e ndjek çdo të huaj.”

Burak Keceli, specialist i teknologjisë së informacionit, thekson rëndësinë praktike të pasaportës: “Me pasaportë gjermane, mund të udhëtosh pa viza në më shumë se 130 vende. Është një avantazh real.”

Reformat e qershorit 2024 në ligjin për shtetësinë në Gjermani lejuan ruajtjen e shtetësisë së mëparshme, duke e bërë procesin më të pranueshëm për shumë turq që më parë hezitonin të aplikonin. Gjithashtu, koha minimale e qëndrimit për aplikim u ul nga tetë në pesë vjet.

Megjithëse qeveria e re gjermane e udhëhequr nga kancelari Friedrich Merz e hoqi rregullin që lejonte natyralizim pas vetëm tre vitesh për persona të integruar në mënyrë të jashtëzakonshme, modeli i shtetësisë së dyfishtë mbeti në fuqi.

Pavarësisht përfitimeve, shumë turq që kanë marrë nënshtetësi ndihen ende të distancuar nga shoqëria gjermane, transmeton albinfo.ch.

“Jam gjerman vetëm në letër,” thotë Sumer, duke shtuar se edhe pas marrjes së pasaportës, diskriminimi dhe vështirësitë nuk zhduken. Ai rrëfen se nuk mori përgjigje për apartamente kur përdori emrin e tij të vërtetë, por reagimi ndryshoi kur përdori një emër gjerman.

Për të dhe shumë të tjerë, Turqia mbetet “shtëpi”, ndonëse e pamundur për të jetuar lirisht.

Situata politike në Turqi, përfshirë shtypjen e zërave kritikë, arrestimin e figurave të opozitës si kryebashkiaku i Stambollit Ekrem Imamoglu, si dhe kriza ekonomike, kanë shtuar dëshirën për largim. Kursi i lirës turke është dobësuar ndjeshëm  nga 2.7 për një euro në vitin 2015, në mbi 40 sot.

Ndërkohë, integrimi në Gjermani mbetet sfidues, por për shumë qytetarë turq, shtetësia gjermane është një mundësi për siguri, stabilitet dhe të drejta që në vendin e tyre nuk i gjejnë më, transmeton albinfo.ch.

SHBA ‘prodhon’ çdo ditë milionerë

Posted on by BR

Shtetet e Bashkuara krijuan 1,000 milionerë të rinj çdo ditë të vitit të kaluar, sipas një raporti të ri nga banka e investimeve UBS.

Kombi i tejkaloi vendet e tjera në rritjen e pasurisë gjatë vitit 2024, me më shumë se 379,000 njerëz që u bënë milionerë për herë të parë, sipas Raportit vjetor Global të Pasurisë të bankës zvicerane, që analizoi pasurinë individuale në 56 tregje.

Banorët e SHBA-së përbënin më shumë se gjysmën e të gjithë milionerëve të rinj të krijuar në të gjithë globin në 2024.

Rritja e milionerëve amerikanë u mbështet nga kthimet e forta të tregut të aksioneve, me S&P 500 që u rrit me më shumë se 23% vitin e kaluar, transmeton albinfo.ch.

“Rritja e pasurisë u anua fort drejt Amerikës së Veriut, e nxitur nga një dollar amerikan i qëndrueshëm dhe tregjet financiare optimiste”, shkruan analistët e UBS në raport.

Në nivel global, një total prej 680,000 njerëzish u bënë milionerë të rinj në 2024, një rritje prej 1.2% krahasuar me një vit më parë.

Banka zvicerane pret që ky numër të vazhdojë të rritet gjatë pesë viteve të ardhshme. Deri në vitin 2029, UBS parashikon që 5.34 milionë njerëz të tjerë do të shohin pasurinë e tyre neto të arrijë të paktën 1 milion dollarë.

Pavarësisht rritjes së pjesës së milionerëve, pasuria e shumicës së amerikanëve është shumë më pak se shtatë shifra. Në fund të vitit 2024, në Amerikë, pasuria mesatare për të rritur ishte rreth 312,000 dollarë, sipas raportit.

Pasuria personale globale totale u rrit me 4.6% në mbarë botën vitin e kaluar, e nxitur nga një rritje prej më shumë se 11% në Amerikë.

Duke kombinuar milionerët e rinj në radhët e atyre që tashmë janë në klubin me shtatë shifra, Amerika përbënin gati 40%, ose rreth 24 milionë  të totalit global në vitin 2024, ndjekur nga Azia-Paqësori (36%) dhe Evropa, Lindja e Mesme dhe Afrika (25%).

Kur gjendja dukej e pashpresë, mjekja gjermane shpëton vajzën nga Kosova

Posted on by albinfo.ch

Falë mjekes nga qyteti Offenbach, Antonia Sahm, Eljonisës i është dhënë një shans: Mundësia për të (mbi)jetuar. Edhe pse të dyja nuk janë takuar kurrë dhe Eljonisa nuk ka qenë kurrë në Offenbach, ato do të mbeten të lidhura përgjithmonë.

Eljonisa është një vajzë 14-vjeçare nga Kosova e cila, deri vonë, bënte një jetë normale atje. Derisa u sëmur rëndë. Leuçemia akute mieloide (AML) ishte diagnoza e parë shkatërruese, transmeton albinfo.ch. Nëse nuk trajtohet, kjo formë e kancerit të gjakut është fatale. Në Kosovë, familja është e vetëdijshme se atje nuk janë të mundura as ndonjë diagnozë më e diferencuar dhe as një trajtim premtues  Meqenëse të afërmit e vajzës jetojnë në Bavari, familja shkon atje duke shpresuar për ndihmë.

Por për shkak se Eljonisa është e pasiguruar dhe familja e saj nuk mund t’i përballojë çmimin e trajtimit, asaj i mohohet ndihma pavarësisht gjendjes së saj kërcënuese për jetën. Disa klinika e refuzojnë familjen, shkruan op-online.de. Arsyeja e dhënë nga to: Vetëm një diagnozë më e saktë do të kushtonte rreth 8,000 €, dhe ka mundësi të kërkohet terapi me qeliza staminale, e cila do të kushtonte rreth 400,000 €. Pa sigurim dhe mbulim të garantuar, trajtimi është jashtë diskutimit.

Por një mjeke atje nuk mund ta pranojë thjesht reagimin e shefit të saj, duke e konsideruar atë si një refuzim për të ofruar ndihmë. Ajo i drejtohet ish-shoqes së saj të klasës, Antonia Sahm, duke e ditur se punon në klinikën Malteser në Offenbach për njerëz pa sigurim shëndetësor. Megjithatë, klinika nuk mund të përballojë një trajtim që kushton kaq shumë, përcjell albinfo.ch. Për më tepër, asaj i lejohet të trajtojë vetëm pacientë nga rajoni.

“Prandaj, ne donim të kontaktonim një klinikë Malteser në Bavari dhe zbuluam se ekziston vetëm një e tillë. Megjithatë, ajo i përket një dioqeze tjetër, një autoriteti tjetër lokal, nga sa do të ishte e nevojshme për këtë rast”, raporton koordinatorja Gabriele Türmer. Është e qartë se trajtimi do të jetë i mundur vetëm me ndihmën e publikut, popullit. Një kushëri i Eljonisës nisi një fushatë për mbledhje fondesh në platformën online “gofundme”, e cila tashmë ka mbledhur rreth 36,000 €.

“Nuk dua asgjë më shumë sesa të shërohem përsëri, të shkoj në shkollë, të qesh, të jetoj  si fëmijët e tjerë të moshës sime”, citohet të ketë thënë 14-vjeçarja.

Ndërkohë, mjekja dhe etikistja mjekësore Antonia Sahm nuk dorëzohet, duke telefonuar dhjetëra klinika. Sepse me çdo ditë që nuk ndodh asgjë, gjendja e pacientes përkeqësohet. Pastaj, më në fund, kur shpresa pothuajse kishte vdekur, vjen një premtim shpengues nga “Klinika e Mynihut Schwabing”. Ata do ta pranojnë dhe do ta trajtojnë vajzën  edhe pa një zotim të fortë për mbulimin e kostos. Do të shohin se çfarë do të ndodhë më pas, për sa kohë që ajo është nën kujdesin e duhur.

Analiza, e cila u krye menjëherë, është një tjetër shkak për festim. Kanceri thuhet se është shumë i shërueshëm, edhe pa terapi me qeliza staminale. Kostoja e trajtimit është ulur në afërsisht 150,000 euro. Një shumë ende mjaft e madhe, por asgjë krahasuar me shumën prej 400,000 eurosh që ishte përmendur më parë.

Eljonisa është tani në spital, ende e dobët, por më në fund ka plot shpresë përsëri. Klinika Malteser në Offenbach është e kënaqur që një përfundim i lumtur duket i mundur  dhe dëshiron të kontribuojë edhe më shumë, transmeton albinfo.ch. Në Festivalin e Mainuferfest të kësaj fundjave, koordinatorja Gabriele Türmer dhe bashkëshorti i saj do të shpërndajnë fletushka në stendën e Awo dhe do të kërkojnë donacione për vajzën. Sepse çdo euro ka rëndësi…

(Foto: Privat)

Çmimet e naftës pritet të rriten pas sulmeve të fundit të SHBA-së ndaj Iranit

Posted on by BR

“Sulmet e SHBA-së e kanë çuar konfliktin në një nivel të ri dhe shumë njerëz kanë frikë se kjo vetëm sa do ta përkeqësojë situatën”, tha për BBC-në Dr. Carole Nakhle, drejtoreshë ekzekutive e Crystol Energy.

“Kjo frikë do të reflektohet edhe te çmimi i naftës, sa më e madhe të jetë frika, aq më i madh ndikimi”, shtoi ajo, shkruan TCH, transmeton albinfo.ch.

Nafta e papërpunuar Brent e mbylli javën e tregtimit të premten me 77.01 dollarë për fuçi, pasi u rrit me gati 20% muajin e fundit.

Pavarësisht këtyre rritjeve, çmimet e naftës janë ende më të ulëta se në të njëjtën kohë vitin e kaluar.

Kostoja e naftës së papërpunuar ndikon që nga furnizimi i automjetit me karburant deri te çmimet e ushqimeve në supermarkete.

Zvicra është ndër vendet me çmimet më të shtrenjta të energjisë elektrike në botë

Posted on by BR

Zvicra është ndër vendet me çmimet më të shtrenjta të energjisë elektrike në botë për konsumatorët: në një analizë të kryer nga portali krahasues Verivox mbi të dhënat e Çmimeve Globale të Petrolit, Konfederata renditet e dhjeta në një renditje që merr në konsideratë 143 shtete.

Bermuda është në vendin e parë, ku një kilovat orë kushton 41.97 centë euro (rreth 0.39 franga). Pas saj vijnë Danimarka (40.62), Irlanda (39.40), Belgjika (38.20) dhe Gjermania (38.00). Në Itali duhet të paguani 36.60 centë dhe në Zvicër jo më pak: 33.84, transmeton albinfo.ch. Energjia elektrike më e lirë gjendet në Iran: një kilovat orë kushton ekuivalentin e 0.35 centëve të euros. Sudani (0.53), Etiopia (0.56) dhe Kuba (0.57) gjithashtu kanë tarifa shumë të ulëta krahasuar me standardet ndërkombëtare.

Qeparo, perla e Rivierës shqiptare

Posted on by BR

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama publikoi në rrjetet sociale pamje nga peizazhi i rrugës bregdetare të Qeparosë, të cilën e përshkroi si “një perlë e Rivierës Shqiptare”.

“Dhe me këtë peizazh të rrugës bregdetare të Qeparosë, një perlë e Rivierës Shqiptare, ju uroj një të diel të paqtë”, shkroi Rama, transmeton albinfo.ch.

Qeparoi konsiderohet nga fshatrat më të vjetër të bregdetit shqiptar dhe ofron dëshmi të jetës dhe kulturës së banorëve vendas, ndër shekuj.

I ndarë midis një fshati të lashtë në majë kodre dhe një vendbanimi më të ri buzë plazhit, Qeparoi ofron destinacionin më të mirë turistik për vizitorët.

Fshati i sipërm ruan shtëpi tradicionale prej guri dhe ullishte, ku familjet kanë jetuar për breza me radhë. Qendra historike e këtij fshati përfshin disa monumente kulture të shpallura, mes tyre banesa tradicionale dhe objekte fetare.

Ndërsa pjesa e poshtme ofron akses në plazh me shëtitoren e re që kalon në të gjithë vijën bregdetare, që i ka dhënë Qeparoit tiparet e një fshati tipik turistik mesdhetar, ku janë ruajtur karakteristikat dhe traditat e zonës.

Vazhdojnë sulmet mes Iranit dhe Izraelit

Posted on by albinfo.ch

Forcat Ajrore të Izraelit kanë nisur një valë të re sulmesh ndaj objektivave ushtarake në Iranin perëndimor, si përgjigje ndaj raketave të lëshuara nga territori iranian drejt Izraelit mëngjesin e së dielës, shkruan DW.

Sipas një deklarate në rrjetin social X, ushtria izraelite bëri të ditur se ka goditur pozicione të raketahedhësve që ishin gati të lëshonin raketa drejt territorit izraelit, si dhe trupa të Forcave të Armatosura Iraniane. Gjithashtu, u raportua se disa raketa të lëshuara nga Irani janë neutralizuar para se të arrijnë objektivat, transmeton albinfo.ch.

Shërbimi izraelit i shpëtimit Magen David Adom konfirmoi se nga dy valë raketash janë plagosur 11 persona – njëri në gjendje të moderuar dhe dhjetë të tjerë me lëndime të lehta. Mediat izraelite publikuan pamje të një ndërtese të dëmtuar rëndë në qendër të Izraelit, si pasojë e një prej shpërthimeve.

Në anën tjetër, radioja shtetërore iraniane raportoi se Irani kishte lëshuar rreth 30 raketa si përgjigje ndaj sulmeve të Shteteve të Bashkuara ndaj tri objekteve bërthamore iraniane disa orë më parë.

Forcat Mbrojtëse të Izraelit (IDF) u kanë bërë thirrje qytetarëve që të ndjekin udhëzimet e Komandës së Frontit të Brendshëm dhe të qëndrojnë në strehimore, megjithëse në disa zona është lejuar largimi nga ambientet e mbrojtura. Ushtria paralajmëroi se edhe pse mbrojtja ajrore po funksionon me intensitet, sistemi nuk është hermetik dhe rreziku mbetet i lartë.

Në një tjetër zhvillim të tensionuar, Irani ekzekutoi shtetasin Majid Moseybi, i akuzuar për spiunazh në favor të Izraelit dhe për përpjekje për të transmetuar informacione të ndjeshme në lidhje me objektiva strategjikë. Agjencia gjyqësore iraniane Mizan raportoi se Moseybi u var mëngjesin e së dielës, pas konfirmimit të dënimit të tij nga Gjykata Supreme, transmeton albinfo.ch.

Alba Festival 2025: Festa shqiptare në zemër të Cyrihut

Posted on by BR

Pavarësisht temperaturave të larta, që nga ora 14:00 mijëra të rinj e kanë vërshuar zemrën e Cyrihut për të festuar nën ritmet e muzikës shqiptare. Në edicionin e sivjetmë të Alba Festival, nuk kanë munguar as të rinjtë që kanë ardhur jo vetëm nga Zvicra, por edhe nga vende të tjera të Evropës, për të qenë pjesë e festivalit më të madh shqiptar në Evropë.

Kasernenareal është shndërruar në një hapësirë ku gjuha, kultura dhe muzika shqipe bashkojnë zemra nga e gjithë diaspora.

Atmosfera elektrizuese, ritmet moderne dhe interpretimet e artistëve më të njohur shqiptarë i kanë bërë pjesëmarrësit të harrojnë vapën në ditën e parë, duke vallëzuar pa pushim nën qiellin e hapur. Festivali nisi pa asnjë incident, duke dëshmuar një organizim të shkëlqyer dhe një publik që di të festojë me kulturë dhe pozitivitet.

Pas ditës së parë të jashtëzakonshme, sonte është radha për artistët tjerë të performojnë në Alba Festival.

Alba Festival po zhvillohet për herë të katërt. Këtë vit, po zhvillohet në Kasernenareal në zemër të Cyrihut.

Artistë si Ledri Vula, Era Istrefi dhe Adelina Ismaili janë emrat të njohur që kanë madhështuar këtë festival.

Ky është festivali më i madh të muzikës shqipe në Evropë, njofton albinfo.ch, që është sponsor medial i këtij Festivali.

FOTO:

Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto: Genti Mersinaj/albinfo
Foto Genti Mersinaj/albinfo.ch
Foto: Genti Mersinaj/albinfo.ch

Sot do të performojnë artistë të njohur si Azet, Xhensila, Era Istrefi, Alban Skenderaj, Yll Limani, etj.

Xherdan Shaqiri i palëkundur: “Asnjë shumë parash nuk më largon nga Baseli”

Posted on by albinfo.ch

Në një kohë kur transferimet ndërkombëtare të futbollistëve dhe trajnerëve shpesh diktohen nga interesat financiare, kapiteni i FC Basel, Xherdan Shaqiri, tregon një qëndrim të rrallë: ai zgjedh klubin dhe qytetin mbi gjithçka tjetër, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Në një deklaratë të bërë pas largimit të trajnerit Fabio Celestini drejt CSKA Moskës, Shaqiri u shpreh pa hezitim.

“Për momentin, asnjë sasi parash nuk mund të më largojë nga Baseli. Ndihem rehat këtu, siç e pamë sezonin e kaluar.”

Shaqiri, 33-vjeçar, është kthyer në një figurë qendrore për ekipin dhe tifozët, jo vetëm për shkak të performancës së tij në fushë, por edhe për përkushtimin ndaj klubit që e rriti si talent. Pas një karriere të bujshme në disa prej klubeve më të njohura evropiane, ai ka zgjedhur të qëndrojë në qytetin e tij të lindjes, duke i dhënë përparësi stabilitetit dhe përkatësisë ndaj komunitetit lokal, transmeton albinfo.ch.

Megjithëse nuk e kritikoi ish-trajnerin Celestini për vendimin për të shkuar në Rusi, Shaqiri theksoi se për të, zgjedhjet nuk bëhen vetëm mbi bazën e ofertave.

“Fabio zgjodhi me vetëdije këtë rrugë dhe duhet ta respektojmë. Por unë kam bindjet e mia. Unë jam këtu sepse dua të jem.”

Kapiteni i FC Basel ka qenë i rëndësishëm në rikthimin e klubit në garat evropiane dhe ka udhëhequr një skuadër të re me autoritet, përkushtim dhe përvojë ndërkombëtare. Prania e tij është kthyer në një simbol të stabilitetit dhe besnikërisë,  vlera që sot rrallë shihen në botën moderne të futbollit.

Shaqiri është i vendosur ta vazhdojë këtë kapitull me Baselin, duke bërë të qartë se karriera nuk matet vetëm me miliona, por edhe me vendet ku ndihesh në shtëpi, transmeton albinfo.ch.

Ndryshime në votimin nga diaspora, fletëvotimet do t’u dërgohen me postë votuesve

Posted on by albinfo.ch

Në zgjedhjet lokale të 12 tetorit në Kosovë, diaspora këtë herë do të votojë ndryshe.

Në të kaluarën, pas regjistrimit të votuesve nga jashtë, të njëjtët duhej të shkarkonin fletëvotimin dhe materialin tjetër zgjedhor e pastaj duhej t’i ndanin në zarfe për ta përcjellë në adresë të institucionit përkatës, transmeton albinfo.ch.

Tash, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka bërë të ditur se të gjithë shtetasit e Kosovës që regjistrohen suksesshëm për votim nga jashtë, do të pranojnë me postë pakon me fletëvotime dhe kjo kosto do të mbulohet nga institucioni.

“Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në bazë të ndryshimeve të aktit nënligjor për regjistrimin dhe votimin jashtë Kosovës, do të iu dërgojë shtetasve të Kosovës, që regjistrohen për të votuar në Kosovë, pakon me fletëvotim”, tha Valmir Elezi, zëdhënës i KQZ.

Ai ka shtuar se mbetet obligim i votuesve që pas votimit të kthejnë prapa pakon.

“Mbetet obligim i shtetasve, i votuesve që pakon me fletëvotim ta kthejnë në adresë të kutisë postare të KQZ-së, qoftë në Kosovë apo në kutitë postare të KQZ-së që do të hapen nëpër vende të ndryshme të botës”, u shpreh Elezi.

Diaspora do të mund të regjistrohet përmes platformës elektronike të KQZ-së ose përmes postës duke dërguar aplikimin në kutinë postare të KQZ-së në Kosovë. Periudha për regjistrimin e mërgatës do të nis më 23 korrik dhe do të përfundojë më 29 gusht 2025.

Ndërkohë, votimi i diasporës do të mundësohet brenda periudhës 17 shtator deri më 11 tetor.

Ndryshe nga zgjedhjet parlamentare të nëntë shkurtit ku votimi i diasporës u mundësua edhe në përfaqësitë diplomatike nëpër botë, një gjë e tillë sipas ligjit për zgjedhjet e përgjithshme nuk aplikohet në zgjedhjet për kryetarët e komunave, transmeton albinfo.ch.

Kurti përkrah SHBA-në pas sulmit në Iran

Posted on by albinfo.ch

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka reaguar pas sulmeve ajrore të Shteteve të Bashkuara ndaj tri objekteve bërthamore në Iran, duke theksuar rëndësinë e çarmatimit bërthamor dhe rolin e SHBA-së si aleat strategjik i Kosovës, transmeton albinfo.ch.

Në një postim të publikuar të dielën në Facebook, Kurti ka theksuar se siguria ndërkombëtare ka nevojë për më pak armatim nuklear dhe jo më shumë bomba bërthamore që rrezikojnë njerëzimin.

“Posaçërisht kur shtete autoritare zhvillojnë programe për pajisje me armatim nuklear, kjo çështje bëhet urgjente dhe alarmuese,” shkroi Kurti, duke aluduar në programin e dyshuar bërthamor të Iranit.

Ai theksoi se Kosova qëndron përkrah qëndrimit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian kundër pajisjes së Iranit me armë bërthamore, duke e cilësuar Uashingtonin si aleatin më të rëndësishëm të vendit, transmeton albinfo.ch.

“SHBA-ja është aleati kryesor i Kosovës, partneri i pazëvendësueshëm dhe miku ynë special. Republika e Kosovës është e përcaktuar fuqishëm në mbrojtje të vlerave demokratike dhe euro-atlantike. ShBA-të janë superfuqia demokratike që duhen mbështetur,” u shpreh Kurti.

Reagimi i kryeministrit vjen pasi Presidenti amerikan, Donald Trump, konfirmoi se forcat amerikane kishin goditur me sukses tri objekte bërthamore në Iran: Fordow, Natanz dhe Esfahan. Trump e quajti operacionin “një sukses të madh ushtarak” dhe paralajmëroi për sulme të tjera nëse Teherani nuk tërhiqet nga programi i tij bërthamor.

Ndërkohë, Agjencia Ndërkombëtare për Energji Atomike ka deklaruar se nuk është regjistruar rritje e nivelit të rrezatimit përtej zonave të goditura. Zyrtarët iranianë kanë mohuar se objektet bërthamore janë shkatërruar dhe kanë akuzuar SHBA-në për agresion të paprovokuar, transmeton albinfo.ch.

Zug me automjetet më të shtrenjta, Berna me ato më të vjetra

Posted on by albinfo.ch

Sa kushton makina mesatare në Zvicër? Varet se ku jeton. Një analizë e publikuar nga siguruesi AXA zbulon dallime të mëdha rajonale në preferencat dhe mundësitë e zviceranëve për automjete, me kantonin e pasur të Zugut që kryeson bindshëm listën, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Sipas të dhënave për vitin 2024, vlera mesatare e një automjeti në Zug tejkalon 67,000 franga zvicerane – gati 35 për qind më shumë se mesatarja kombëtare prej 50,000 frangash. Në vendin e dytë ndodhet kantoni i Schwyz, me pak mbi 60,000 franga, ndërsa Appenzell Innerrhoden mban vendin e tretë me rreth 57,000 franga.

Në skajin tjetër të listës gjenden kantonet frankofone si Neuchâtel, Jura, Fribourg dhe Bern, ku automjetet kushtojnë mesatarisht nga 44,000 deri në 46,000 franga.

Eksperti i SRF-së, Manuel Rentsch, thekson se në Zug blerja e makinave të shtrenjta nuk është vetëm çështje prestigji, por edhe e përbërjes së parkut automobilistik: “Përqindja e automjeteve të kompanive është e lartë në Zug, dhe ato ndikojnë ndjeshëm në mesatare.”

Për Appenzell Innerrhoden, renditja e lartë ka të bëjë më shumë me makinat me qira sesa me banorët vendas. Aty, dhe në kantonin e Vaud-it, shumë kompani të mëdha të qirasë regjistrojnë flotat e tyre, shpesh me modele luksoze që zëvendësohen rregullisht, duke rritur kështu ndjeshëm vlerat mesatare në statistika.

Jo vetëm çmimet, por edhe pesha mesatare e automjeteve ndryshon nga kantoni në kanton. Në Zug, një makinë mesatare peshon 1,700 kg, në Schwyz 1,600 kg  më e lartë se shumica e kantoneve të tjera. Kjo lidhet edhe me përhapjen më të madhe të automjeteve elektrike, të cilat janë zakonisht më të rënda për shkak të baterive, transmeton albinfo.ch.

Kantoni që zotëron makinat më të vjetra është Berna, i ndjekur nga Schaffhausen dhe Appenzell Ausserrhoden. Në këto zona, mosha mesatare e automjeteve shkon mbi 11 vjet. Në të kundërt, në Ticino, makinat janë më të rejat në gjithë Zvicrën – me një moshë mesatare prej vetëm 8.9 vitesh. Kjo kanton i tejkalon edhe Zugun (9.1 vjet) dhe Fribourg-un (9.4 vjet).

Sipas AXA-s, përshtypja se makinat në Zvicër po bëhen më të mëdha dhe më të shtrenjta nuk është thjesht ndjesi. Çmimet e blerjes së automjeteve janë rritur me rreth 14% në pesë vitet e fundit. Në vitin 2019, një makinë mesatare kushtonte 44,000 franga; sot, kjo shumë kalon 50,000.

Pavarësisht se ku jetojnë, zviceranët duket se përballen me një realitet të ri: makina më të mëdha, më të reja – dhe më të shtrenjta, transmeton albinfo.ch.

OKB: Asnjë rritje rrezatimi në Iran pas sulmeve të SHBA-së

Posted on by albinfo.ch

Pas sulmeve ajrore të Shteteve të Bashkuara mbi objektet bërthamore në Iran, Agjencia Ndërkombëtare për Energji Bërthamore (IAEA) ka bërë të ditur se nuk ka vërejtur ndonjë rritje të niveleve të rrezatimit në terren, transmeton albinfo.ch.

“Pas sulmeve në tre objektet bërthamore në Iran… IAEA mund të konfirmojë se deri më tani nuk është raportuar që në këto objekte ka rritje të rrezatimit”, thuhet në një deklaratë të publikuar në platformën X nga agjencia e OKB-së me seli në Vjenë.

Zyrtarët e agjencisë thonë se po monitorojnë situatën nga afër dhe janë në kontakt të vazhdueshëm me autoritetet përkatëse.

Ndërkohë, Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Antonio Guterres, ka reaguar me shqetësim të thellë ndaj përdorimit të forcës nga SHBA-ja, duke e cilësuar situatën si “jashtëzakonisht të rrezikshme”.

“Ekziston një rrezik në rritje që ky konflikt të dalë shpejt jashtë kontrollit, me pasoja katastrofike për civilët, rajonin dhe botën”, tha Guterres përmes një postimi zyrtar në X.

Ai theksoi se “nuk ka zgjidhje ushtarake” për këtë krizë dhe bëri thirrje për kthim urgjent në rrugën e diplomacisë.

Këto deklarata vijnë në një moment kur tensionet mes Iranit dhe Shteteve të Bashkuara janë në pikën më të lartë pas vitesh, pas goditjes së tre objekteve strategjike bërthamore në Iran nga forcat amerikane. Deri më tani, nuk ka informacione për viktima civile në zonat përreth, por shqetësimet për përshkallëzim të mëtejshëm mbeten të larta, transmeton albinfo.ch.

“Fordow ka marrë fund”, Trump pas sulmit kundër objekteve bërthamore në Iran, reagojnë liderët botëror

Posted on by albinfo.ch

Presidenti amerikan, Donald Trump, ka njoftuar se Shtetet e Bashkuara kanë realizuar me sukses një operacion ushtarak kundër tri objekteve bërthamore iraniane në Fordow, Natanz dhe Esfahan, transmeton albinfo.ch.

Në një postim në Truth Social, Trump deklaroi se të gjitha avionët janë kthyer të sigurt jashtë hapësirës ajrore iraniane dhe se sulmi në Fordow është kryer me “ngarkesë të plotë bombash”.

Ai e cilësoi këtë si një “moment historik për SHBA-në, Izraelin dhe gjithë botën”, duke publikuar edhe një fotografi me mbishkrimin “Fordow ka marrë fund”.

Trump u bëri thirrje autoriteteve iraniane të ndalin përshkallëzimin e konfliktit. “Irani tani duhet të pajtohet t’i japë fund kësaj lufte”, shtoi ai.

Sipas CNN, në sulm u përdorën bombarduesit strategjikë B2, të njohur për aftësinë e tyre për të shmangur radarët.

Sulmet ajrore të Shteteve të Bashkuara kundër tri objekteve bërthamore iraniane në Fordow, Natanz dhe Esfahan kanë shkaktuar një valë reagimesh ndërkombëtare, me thirrje të shumta për përmbajtje dhe rikthim në negociata. Presidenti amerikan Donald Trump konfirmoi se operacioni ishte kryer me sukses, duke e quajtur atë një “moment historik” për SHBA-në, Izraelin dhe botën, ndërkohë që i bëri thirrje Iranit t’i japë fund përshkallëzimit të konfliktit.

Kancelari gjerman Friedrich Merz thirri të dielën një mbledhje urgjente të kabinetit të sigurisë. Zëdhënësi i tij, Stefan Kornelius, njoftoi se Merz i ka bërë thirrje Iranit të nisë menjëherë negociatat me SHBA-në dhe Izraelin për të shmangur një përshkallëzim të mëtejshëm. Ai shtoi se sipas analizave paraprake, “pjesë të mëdha të programit bërthamor iranian janë prekur nga sulmet”, por theksoi se një vlerësim i saktë i dëmeve do të bëhet më vonë.

Diplomatja e lartë e Bashkimit Evropian, Kaja Kallas, bëri thirrje për rivendosjen e negociatave dhe tërheqjen e palëve nga hapat e mëtejshëm ushtarakë. “Iranit nuk duhet t’i lejohet të zhvillojë një armë bërthamore, pasi kjo do të përbënte një kërcënim serioz për sigurinë ndërkombëtare”, shkroi Kallas në platformën X (ish-Twitter), duke paralajmëruar një takim urgjent të ministrave të jashtëm të BE-së të hënën për të diskutuar zhvillimet.

Nga Londra, kryeministri britanik Keir Starmer deklaroi se programi bërthamor iranian është një kërcënim i rëndë për sigurinë ndërkombëtare dhe se SHBA-të “kanë ndërmarrë veprime për ta lehtësuar këtë kërcënim”. Ai u bashkua me thirrjet për rikthim në tryezën e negociatave dhe shmangie të përshkallëzimit, transmeton albinfo.ch.

Qeveria e Venezuelës e dënoi ashpër sulmin, duke e quajtur atë “një agresion të kryer me kërkesë të Izraelit kundër Republikës Islamike të Iranit”. Ministri i Jashtëm venezuelian Yvan Gil tha se bombardimet përbëjnë një shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare.

Në të njëjtën linjë ishte edhe presidenti kubanez Miguel Diaz-Canel, i cili paralajmëroi për një “përshkallëzim të rrezikshëm” që mund ta zhysë njerëzimin në një krizë me pasoja të pakthyeshme.

Ministri i Jashtëm i Zelandës së Re, Winston Peters, e cilësoi krizën si “më seriozen” me të cilën është përballur ndonjëherë dhe theksoi se diplomacia është mënyra më e qëndrueshme për zgjidhje. Qeveria australiane u shpreh se mbështet dialogun dhe zgjidhjen diplomatike, duke ritheksuar se programi iranian i raketave bërthamore dhe balistike është një kërcënim real për paqen botërore.

Në Lindjen e Mesme, reagimet ishin të ndara, por të gjitha përshkruan një klimë të pasigurisë së thellë. Arabia Saudite deklaroi se po i ndjek me “shqetësim të madh” zhvillimet dhe kërkoi nga komuniteti ndërkombëtar të intensifikojë përpjekjet për një zgjidhje politike. Libani, përmes kryeministrit Nawaf Salam, theksoi se prioriteti i tij është shmangia e tërheqjes në konfliktin rajonal.

Iraku dënoi ashpër sulmet, duke i cilësuar si “kërcënim të rëndë për paqen dhe stabilitetin rajonal”, ndërsa Katari paralajmëroi për pasoja katastrofike nëse situata përshkallëzohet më tej. Edhe Omani, një ndërmjetës kyç në bisedimet e mëhershme bërthamore midis Iranit dhe SHBA-së, i dënoi fuqimisht sulmet, duke shprehur “shqetësim të thellë” për ndikimin që mund të kenë në procesin e paqes, transmeton albinfo.ch.

 

Rënie e ndjeshme në ribashkimin familjar të refugjatëve në Austri

Posted on by albinfo.ch

Procesi i ribashkimit familjar për refugjatët në Austri është ngadalësuar ndjeshëm, madje edhe para ndalimit formal të këtij mekanizmi. Sipas të dhënave të fundit të publikuara nga Ministria e Brendshme, gjatë muajit maj u regjistruan vetëm 74 hyrje përmes kësaj skeme, një rënie e ndjeshme në krahasim me të njëjtin muaj të vitit të kaluar, kur numri arrinte në 1,270, shkruan ORF, transmeton albinfo.ch.

Ky zhvillim lidhet kryesisht me ndalimin e përpunimit të aplikimeve nga shtetasit sirianë, përveç rasteve të jashtëzakonshme, si pasojë e ndryshimeve politike në Damask dhe qëndrimit të ri të autoriteteve austriake.

Që nga fillimi i vitit, mbi 300 shtetas sirianë janë larguar nga Austria, një shifër që përfaqëson rritje prej një të tretës krahasuar me periudhën 2023–2024 të marra së bashku. Përveç largimeve vullnetare apo të detyruara, 58 persona janë transferuar në vendet përkatëse të BE-së nëpërmjet mekanizmit të Dublinit, i cili përcakton vendin përgjegjës për shqyrtimin e kërkesës për azil.

Në muajin maj, Austria regjistroi gjithsej 1,443 kërkesa për azil – shifra e dytë më e lartë për këtë vit, pas janarit. Megjithatë, krahasuar me majin e vitit 2024, kjo përfaqëson një rënie prej 42 për qind, ndërsa për pesë muajt e parë të vitit, rënia arrin në 36 për qind, transmeton albinfo.ch.

Afganët përbëjnë grupin më të madh të azilkërkuesve për muajin maj, me gjithsej 513 aplikime, prej të cilave 223 janë aplikime të reja, ndërsa pjesa tjetër janë aplikime pasuese, të cilat shpesh bëhen nga persona me status të mbrojtjes plotësuese që kërkojnë azil të plotë.

Nga 341 aplikime të paraqitura nga shtetas sirianë, vetëm 117 janë të reja, ndërsa shumica lidhen me fëmijë të lindur në Austri, të cilët tani kërkojnë mbrojtje në përputhje me statusin e prindërve të tyre.

Në nivel evropian (përfshirë BE-në, Norvegjinë dhe Zvicrën), deri në fund të majit 2025 janë regjistruar gjithsej 332,655 kërkesa për azil, një rënie prej 22 për qind në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Austria renditet në vendin e dhjetë në nivel kontinental, kur shifrat përllogariten në raport me popullsinë, transmeton albinfo.ch.

Irani paralajmëron SHBA-në për pasoja pas sulmeve ajrore

Posted on by albinfo.ch

Irani ka reaguar me tone të ashpra pas sulmeve ajrore të Shteteve të Bashkuara ndaj objekteve të tij bërthamore, duke i cilësuar ato si “shkelje të rëndë” të së drejtës ndërkombëtare dhe një cenim të qartë të sovranitetit të vendit, transmeton albinfo.ch.

Kryediplomati iranian, Abbas Araqchi, ka dënuar ashpër zhvillimet e mëngjesit të sotëm, duke i quajtur ato “tronditëse” dhe duke paralajmëruar Uashingtonin për pasoja të mundshme.

“Në përputhje me Kartën e OKB-së dhe dispozitat që lejojnë reagim të ligjshëm në vetëmbrojtje, Irani rezervon të gjitha opsionet për të mbrojtur sovranitetin, interesat dhe popullin e vet,” shkroi Araqchi në një deklaratë në platformën X (ish-Twitter).

Sipas Teheranit, sulmet përbëjnë një shkelje të trefishtë: të Kartës së Kombeve të Bashkuara, të së drejtës ndërkombëtare, si dhe të Traktatit për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore (NPT), të cilit Irani është nënshkrues, transmeton albinfo.ch.

Austri: 11 të lënduar në aksidentin e rëndë me autobus në A1

Posted on by albinfo.ch

Një aksident i rëndë trafiku ndodhi të shtunën mbrëma në autostradën A1, pranë zonës së pushimit Schallaburg në rrethin e Melkut, ku një autobus me 55 pasagjerë u përplas me një kamion. Si pasojë e përplasjes, shoferi i autobusit u plagos rëndë, ndërsa dhjetë persona të tjerë pësuan lëndime të lehta, shkruaj ORF, transmeton albinfo.ch.

Sipas Philipp Gutlederer nga Shërbimi i Emergjencave i Austrisë së Poshtme, përplasja ndodhi pak para orës 21:00, për arsye ende të panjohura. Autobusi i mbushur me pasagjerë u përplas me pjesën e pasme të kamionit, duke shkaktuar dëme të mëdha në pjesën e përparme të automjetit.

Zjarrfikësit përdorën pajisje të rënda për të liruar shoferin, i cili ishte bllokuar në kabinën e dëmtuar. Atij iu dha ndihma e parë në vendngjarje dhe më pas u dërgua në spital në gjendje të rëndë. Ndërkaq, dhjetë pasagjerë të plagosur lehtë u transportuan në spitalet më të afërta për trajtim mjekësor, transmeton albinfo.ch.

Pasagjerët e tjerë, të cilët nuk u lënduan fizikisht, por përjetuan tronditje emocionale, u morën në kujdes nga Ekipi i Ndërhyrjes në Kriza i Kryqit të Kuq. Kujdesi psikosocial zgjati deri në mbërritjen e autobusëve zëvendësues, të cilët u angazhuan për t’i transportuar më tej udhëtarët.

Për shkak të aksidentit, autostrada A1 u mbyll përkohësisht në zonën e ngjarjes. Në operacionin e gjerë të shpëtimit u përfshinë disa njësi zjarrfikëse, policia e autostradave, si dhe ekipet e urgjencës së Austrisë së Poshtme.

Hetimet për shkaqet e aksidentit janë në vijim, transmeton albinfo.ch.

Cilat janë objektet kyçe bërthamore të Iranit?

Posted on by albinfo.ch

Pas sulmeve ajrore të fundit të Shteteve të Bashkuara mbi objektet bërthamore dhe instalimet ushtarake në Iran, vëmendja botërore është kthyer te infrastruktura bërthamore e këtij vendi dhe përmasat e zhvillimit të programit të tij atomik, shkruan SRF, transmeton albinfo.ch.

Sipas vlerësimeve të Agjencisë Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA) dhe SHBA-së, Irani kishte një program sekret të armëve bërthamore deri në vitin 2003. Teherani e mohon kategorikisht një gjë të tillë, duke deklaruar se aktivitetet e tij bërthamore janë për qëllime paqësore.

Marrëveshja bërthamore e vitit 2015, e cila kufizonte kapacitetet e Iranit në këmbim të heqjes së sanksioneve ndërkombëtare, u rrëzua në vitin 2018, kur administrata e parë e Donald Trump u tërhoq njëanshëm dhe vendosi sanksione të reja kundër Teheranit. Pas kësaj, Irani rifilloi pasurimin e uraniumit me intensitet të shtuar, duke e reduktuar ndjeshëm kohën e nevojshme për të prodhuar material të mjaftueshëm për një bombë bërthamore – nga një vit në vetëm disa ditë, transmeton albinfo.ch.

Dy qendrat më të rëndësishme të pasurimit të uraniumit në Iran janë:

  • Natanz, pranë Isfahanit, ku ndodhen dy impiante: një nëntokësor (FEP) me rreth 13,000 centrifuga aktive dhe një tjetër mbi tokë (PFEP), ku pasurimi arrin deri në 60 përqind.
  • Fordow, pranë Qom-it, një strukturë e ndërtuar brenda një mali, më e mbrojtur nga sulmet ajrore, ku funksionojnë rreth 2,000 centrifuga.

Sipas IAEA-s, Irani ka tashmë sasi të mjaftueshme uraniumi të pasuruar për të prodhuar materialin bërthamor të rreth gjashtë bombave.

Në qytetin Isfahan ndodhet një nga qendrat më të mëdha të teknologjisë bërthamore në Iran, ku përpunohet heksafluoridi i uraniumit dhe prodhohet metali i uraniumit,  një komponent që mund të shfrytëzohet për ndërtimin e bërthamës së një bombe atomike. Edhe në Teheran, kryeqytet, operon një reaktor kërkimor.

Një tjetër element me potencial ushtarak është reaktori i ujit të rëndë në Chondab (i njohur më parë si Arak). Edhe pse marrëveshja e vitit 2015 ndalonte ndërtimin e tij, autoritetet iraniane kanë njoftuar IAEA-n se reaktori është në fazat përfundimtare dhe pritet të nisë funksionimin në vitin 2026. Ky reaktor mund të prodhojë plutonium, një tjetër material kyç për armët bërthamore.

Aktualisht, centrali i vetëm bërthamor aktiv në vend ndodhet në Bushehr, në brigjet e Gjirit Persik. Ky central funksionon me karburant bërthamor rus, i cili, sipas marrëveshjes, kthehet në Rusi pas përdorimit për të shmangur përdorimin e tij në qëllime ushtarake.

Sulmet e fundit kanë rritur ndjeshëm tensionet në rajon dhe shqetësimet globale për një përshkallëzim të mëtejshëm. Zyrtarët ndërkombëtarë vazhdojnë të bëjnë thirrje për maturi dhe rikthim në tryezën e negociatave, transmeton albinfo.ch.

Swiss ndryshon itineraret për të shmangur zonat e rrezikshme

Posted on by albinfo.ch

Teksa Izraeli hapi zjarr ndaj objektivave në Iran, një avion i kompanisë ajrore zvicerane Swiss ndodhej në hapësirën ajrore iraniane. Situata u përshkallëzua brenda minutash: Irani shpalli menjëherë mbylljen e hapësirës së tij për fluturimet civile, duke vënë në alarm autoritetet zvicerane të aviacionit, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

“Pilotët tanë na kontaktuan menjëherë. Brenda pak minutash aktivizuam Planin B,” tregon Mark Ansems, drejtues i Operacioneve të Drejtimit në Swiss, struktura që koordinon të gjitha fluturimet e kompanisë.

Fillimisht u shqyrtua mundësia e një ndalese emergjente për furnizim me karburant në Delhi, por kjo do të tejkalonte orarin e lejuar të punës për ekuipazhin. “Nuk kishim karburant të mjaftueshëm për të fluturuar përreth Iranit,” shpjegon Ansems. “Kështu që vendosëm të kthehemi në Cyrih.” Pasagjerëve më pas iu ofrua një itinerar alternativ përmes një lidhjeje me Singaporin.

Zhvillimet e fundit gjeopolitike kanë përballur aviacionin civil me sfida të jashtëzakonshme. “Në 23 vite histori të Swiss, nuk kemi pasur kurrë një sfidë më të madhe të sigurisë sesa ajo që përjetojmë sot,” thekson Ansems, transmeton albinfo.ch.

Lista e zonave të ndaluara për fluturim është zgjeruar ndjeshëm. Hapësira ajrore mbi Ukrainë dhe Rusi ka qenë e mbyllur që nga pushtimi rus në vitin 2022, çka ka detyruar ndryshime të mëdha në rrugët drejt destinacioneve aziatike si Shangai, Tokio dhe Seul.

Lufta aktuale midis Izraelit dhe Iranit ka shkaktuar pezullimin e fluturimeve për në Bejrut dhe Tel Aviv, ndërkohë që rrugët për në Dubai, Hong Kong, Tajlandë dhe Singapor janë zgjatur për shkak të shmangies së zonave të krizës. Swiss tani shmang gjithashtu hapësirën ajrore mbi Jordaninë dhe Bahreinin për të krijuar një zonë tampon sigurie.

Edhe rajoni i Kashmirit mbetet një zonë e ndaluar për shkak të konfliktit të zgjatur mes Indisë dhe Pakistanit, ndërsa fluturimet për në Afrikën e Jugut duhet të anashkalojnë Libinë përmes Algjerisë, për shkak të pasigurisë së vazhdueshme atje që nga viti 2011.

Rrugët alternative nuk janë vetëm më të gjata, por edhe më të shtrenjta. Swiss ka nisur të përdorë itinerare që kalojnë përmes Azisë Qendrore dhe Arabisë Saudite për të shmangur Lindjen e Mesme. Për fluturimet drejt Indisë, kompania ka shtuar një pilot të tretë për të përballuar kohëzgjatjen më të madhe të udhëtimeve.

Pavarësisht vështirësive, Ansems mbetet i vendosur: “Siguria e pasagjerëve dhe ekuipazhit është mbi gjithçka. Kjo mbetet prioriteti ynë absolut”, transmeton albinfo.ch.

SHBA-ja godet tri objekte bërthamore në Iran

Posted on by albinfo.ch

Presidenti amerikan Donald Trump ka njoftuar se Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë realizuar me sukses një operacion ushtarak kundër tri objekteve bërthamore në territorin iranian, përkatësisht në Fordow, Natanz dhe Esfahan, transmeton albinfo.ch.

Përmes një postimi në rrjetin e tij Truth Social, Trump shkroi: “E kemi përfunduar me sukses sulmin ndaj tri objekteve bërthamore në Iran, përfshirë Fordow, Natanz dhe Esfahan. Të gjitha avionët tani ndodhen jashtë hapësirës ajrore iraniane.”

Sipas tij, objektivi në Fordow është goditur me një “ngarkesë të plotë bombash”, ndërsa avionët amerikanë janë tashmë në rrugë për t’u kthyer në SHBA. Trump e cilësoi këtë ndërhyrje si një “moment historik për SHBA-në, Izraelin dhe gjithë botën”.

Në të njëjtin postim, ai publikoi edhe një fotografi me mbishkrimin “Fordow ka marrë fund” dhe bëri thirrje që Irani t’i japë fund menjëherë përshkallëzimit të luftës. “Irani tani duhet të pajtohet t’i japë fund kësaj lufte”, shtoi ai, transmeton albinfo.ch.

Sipas raportimit të CNN, për bombardimet u përdorën bombarduesit strategjikë amerikanë B2, të njohur për aftësinë e tyre të fshehjes nga radarët.

Autoritetet iraniane kanë konfirmuar sulmet ajrore. Morteza Heydari, nga menaxhmenti i krizave në provincën Qom, deklaroi për agjencinë iraniane “Tasnim” se “një pjesë e zonës bërthamore në Fordow ishte në sulm ajror”. Goditje janë raportuar edhe në Natanz dhe Isfahan.

Ndërkohë, transmetuesi izraelit “Kan” raportoi se zyrtarë izraelitë kanë qenë në “koordinim të plotë” me SHBA-në lidhur me këto sulme.

Sulmet e SHBA-së vijnë në vazhdën e një përshkallëzimi të ndjeshëm ushtarak mes Izraelit dhe Iranit, që nisi javën e kaluar me shkëmbime të ndërsjella raketash dhe bombardimesh. Izraeli kishte akuzuar Iranin për rrezik të drejtpërdrejtë ndaj ekzistencës së tij përmes objekteve bërthamore, ndërsa Irani u hakmor me sulme ndaj territoreve izraelite.

Administrata amerikane, me në krye Trumpin, kishte paralajmëruar më herët se Irani kishte afat dy javë për të arritur një marrëveshje paqeje dhe për të hequr dorë nga programi i tij bërthamor,  një afat që duket se tashmë ka marrë një përgjigje ushtarake, transmeton albinfo.ch.