Archives

Zvicra presion për Avdullahun

Posted on by BR

Shoqata Zvicerane e Futbollit po intensifikon përpjekjet e saj për të nënshkruar me talentin premtues Leon Avdullahu. Siç raporton “Blick”, një delegacion i lartë i SFV udhëtoi së fundmi në Gjermani “për të rekrutuar” mesfushorin 21-vjeçar për ekipin kombëtar zviceran.

Delegacioni, i përbërë nga Presidenti i SFV-së, Peter Knäbel, trajneri i kombëtares Murat Yakin dhe ndihmëstrajneri Davidé Callà, vizituan Avdullahun në klubin e tij të ri, TSG Hoffenheim.

Kjo vizitë nënvizon urgjencën e situatës, pasi edhe Kosova po e ndjek në mënyrë aktive lojtarin e ri, transmeton albinfo.ch.

Avdullahu, i cili më parë ka luajtur për ekipin kombëtar zviceran U21, përballet me një vendim të rëndësishëm. Kosova ka shtuar përpjekjet e saj në javët e fundit. Në fund të qershorit, Presidenti i Federatës së Futbollit të Kosovës, Agim Ademi, u takua personalisht me Avdullahun në Bazel. Një përfaqësues nga Kosova ishte gjithashtu i pranishëm në seancën e parë stërvitore të Avdullahut në Hoffenheim.

SFV tani po reagon ndaj kësaj ofensive. Peter Knäbel, i cili ka qenë në detyrë si president i ri i shoqatës që nga 1 gushti, e ka shpallur “dosjen Avdullahu” një përparësi kryesore. Kontaktet e tij në Hoffenheim, ku ai ka ish-kolegët nga koha e tij në Bundesligë, mund të jenë të vlefshme.

Murat Yakin, i cili vetë dikur ka qenë në një situatë të ngjashme si shtetas i dyfishtë zvicerano-turk, sjell përvojat e tij personale në diskutime. Ai thekson: “Në disa diskutime personale me Leon dhe TSG Hoffenheim, ne kemi theksuar të ardhmen dhe rëndësinë e tij si një lojtar ndërkombëtar i lartë për vendin tonë. Ne duam të monitorojmë nga afër zhvillimin e tij futbollistik dhe personal në vitet e ardhshme në mënyrë që Leon të mund të konkurrojë me më të mirët e botës në sa më shumë finale të jetë e mundur.”

Vendimi mund të merret së shpejti. Sipas informacionit nga Blick, Avdullahu është në skuadrën provizore të Zvicrës për ndeshjet e ardhshme kualifikuese të Kupës së Botës kundër Kosovës dhe Sllovenisë. Ironikisht, ai mund të debutojë për ekipin kombëtar zviceran kundër Kosovës.

Burime pranë lojtarit thonë se ai ende nuk e ka vendosur. Kjo i lë Shoqatës Zvicerane të Futbollit shpresën për të siguruar mesfushorin e talentuar për Zvicrën. Ekspertët e futbollit e shohin tashmë Avdullahun si një partner të mundshëm për Ardon Jasharin në mesfushën qendrore të ekipit kombëtar – si pasardhës të dyshes së suksesshme Xhaka dhe Freuler.

Davidé Callà, i cili e njeh mirë Avdullahun nga koha e tij si ndihmës trajner në FC Basel, mund të luajë një rol vendimtar. Callà, i cili tani punon si ndihmës trajner për ekipin kombëtar, e ka mentoruar nga afër Avdullahun për dy vjet dhe i njeh cilësitë e tij si lojtar dhe profesionist.

Pse është kaq e vështirë të bësh një sy gjumë në mesditë?

Posted on by BR

Një raund ping-pong. Një lojë bilardo. Ose: një sy gjumë i shpejtë në kohën e drekës. Grupi i sigurimeve AXA dëshiron t’u ofrojë punonjësve të tij diçka.

“Si punëdhënës, është e rëndësishme për ne që punonjësit tanë të kenë mundësinë të relaksohen kur kanë nevojë”, thotë Stefanie Schmucki, Drejtore e Menaxhimit të Vendit të Punës në AXA.

Në vendet jugore, siesta është thjesht një pjesë e vapës së verës. Por ne gjithashtu mund të përfitojmë jashtëzakonisht shumë, thotë autorja e librave më të shitur mbi temën e dremitjeve të shpejta, Sara Mednick, profesoreshë e shkencës njohëse në Universitetin e Irvine në Kaliforni: “Një sy gjumë gjatë ditës ka të njëjtat përfitime si një gjumë i plotë nate  për kreativitet, stabilitet emocional, vendimmarrje dhe përqendrim.”

Dremijet e gjumit zvogëlojnë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare

Një studim i vitit 2019 nga Spitali Universitar i Lozanës shqyrtoi gjithashtu përfitimet shëndetësore të një sy gjumë në mesditë. 3,400 persona u vëzhguan për pesë vjet. Rezultati: Ata që bëjnë një sy gjumë të shkurtër një ose dy herë në javë kanë një rrezik 48 përqind më të ulët të sëmundjeve kardiovaskulare sesa ata që nuk flenë kurrë, raporton SRF, transmeton albinfo.ch.

Por pse kaq pak kompani u ofrojnë punonjësve të tyre mundësinë për të fjetur një sy gjumë? Dhe pse, sipas studimeve, kaq pak punonjës e bëjnë këtë edhe në kompanitë që e ofrojnë këtë?

Sipas studiuesit të gjumit Serge Brand të Klinikave Psikiatrike Universitare të Bazelit, në shoqërinë tonë të orientuar drejt performancës, njerëzit nuk janë mësuar të flenë pasdite. Për më tepër, shumë prej tyre as nuk janë në gjendje ta bëjnë këtë. “Është e mundur që shumica e njerëzve nuk janë në gjendje të bëjnë një sy gjumë sepse të fjeturit u lejon atyre të distancohen mendërisht dhe emocionalisht nga jeta e përditshme, veçanërisht nga puna. Dhe kjo është pikërisht ajo që e bën kaq të vështirë të biesh në gjumë dhe të qëndrosh në gjumë.” Psikoterapisti Brand thotë se kjo mund të trajnohet, megjithatë.

Britanikët ‘vërshojnë’ Shqipërinë, shkak çmimet dhe fluturimet e lira direkte

Posted on by BR

Riviera Shqiptare në jug të Shqipërisë ka plazhet më të bukura, shkruan Kara Godfrey në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “The Sun”.

Ksamili mbetet një nga atraksionet më të vlerësuara të Shqipërisë,  i cili është quajtur “Maldivet e Evropës” falë ujërave të tij të kristalta dhe kasolleve të plazhit mbi ujë.

Ai ndodhet rreth katër orë larg nga Tirana, dhe mënyra më e lehtë për të arritur atje është me makinë.

Plazhi i Ksamilit, është një gadishull i vogël me rërë të bardhë dhe ujëra blu të ndritshëm, me ishuj të vegjël që mund t’i vizitoni me një kanone ose një varkë të vogël, shkruan ATSH, transmeton albinfo.ch.

Është si një plazh tropikal, por në Evropë!

Gjithashtu, kryeqyteti i Shqipërisë, Tirana, është një destinacion pushimi, duke qenë një vend i njohur për “pushime në qytet”.

Vitin e kaluar, Bordi Turistik Shqiptar njoftoi se mbi 8,3 milionë turistë vizituan Shqipërinë në vitin 2023,  katër milionë më shumë vizitorë se në vitin 2022.

Michael O’Leary, CEO i “Ryanair” tha se kjo ishte e vetmja linjë ajrore me çmime vërtet të ulëta që ofronte fluturime për/në dhe nga Shqipëria.

“Që nga nisja e fluturimeve tona të para në Shqipëri në nëntor 2023, “Ryanair” ka punuar ngushtë me partnerët tanë në Aeroportin e Tiranës për të arritur objektivat, e cila parashikohet të transportojë mbi 4 milionë pasagjerë në vitin 2026″, shtoi ai.

“Me fillimin e fluturimeve në Shqipëri në nëntor 2023, ekipi i “Ryanair” erdhi me sloganin “Revolucioni i Çmimeve të Ulëta” në Shqipëri”, tha drejtori i Operacioneve të Aeroportit të Tiranës, Piervittorio Farabbi.

“Duke filluar nga sezoni i ardhshëm veror, do të ketë shumë më tepër mundësi për të eksploruar botën nga Tirana dhe për ta ekspozuar Shqipërinë turistike ndaj më shumë vendeve”, shtoi ai.

Kompania ajrore “Ryanair” do ta bëjë edhe më të lehtë udhëtimin drejt destinacionit të quajtur “Maldivet e Evropës”.

Linja ajrore me kosto të ulët konfirmoi se po hap një bazë me tre avionë në Aeroportin e Tiranës në Shqipëri.

Nga prilli i vitit 2026, do të nisin 10 itinerare të reja nga aeroporti, duke përfshirë fluturime të reja nga Birminghami. Dublini, Verona, Malta dhe Milano janë ndër linjat e tjera.

Dhe fluturimet nga Londra do të shtohen gjithashtu, me linjat që tashmë janë në dispozicion. Shtesat e reja do të nënkuptojnë 450 fluturime javore në 33 itinerare.

Planet e mëtejshme përfshijnë shtimin e tre avionëve të tjerë në Tiranë, duke e çuar numrin e tyre në gjashtë, me më shumë se pesë milionë pasagjerë në vit.

Fluturimet nga prilli i vitit 2026 nëpërmjet Birminghamit do të kenë një kosto duke filluar nga 50 funte.

Gjithashtu, kompania ajrore “Wizz Air” do të lançojë këtë vit, fluturime direkte nga Aeroporti i Londrës Gatwick për në Tiranë. Itineraret e reja do të lançohen nga tetori për vetëm 19,99 funte.

Zvicër: Pse burrat e rinj dominojnë në karrierat teknike krahasuar me gratë e reja

Posted on by BR

Mijëra të rinj në Zvicër po fillojnë aktualisht praktikën e tyre. Dhe mbetet e qartë se gratë e reja kanë tendencë të jenë më pak të interesuara sesa burrat e rinj për karriera në sektorin e IT-së, kompanitë e elektronikës ose prodhimin, raporton SRF, transmeton albinfo.ch.

Arsyeja pse ndodh kjo tani është hetuar shkencërisht. Një ekip kërkimor nga Universitetet e Bernës dhe St. Gallen testoi mbi 2,000 nxënës të klasës së tetë pak para se të zgjidhnin një praktikë.

Eksperiment midis nxënësve të klasës së tetë

Në një eksperiment, nxënësit duhej të zgjidhnin midis përshkrimeve fiktive të punës që ndryshonin në tetë karakteristika. Pesë lidheshin me aftësitë e kërkuara,  të tilla si njohuritë teknike, kreativiteti ose ndërveprimi shoqëror – dhe tre me karakteristikat tradicionale të punës, të tilla si paga, opsionet me kohë të pjesshme ose rëndësia shoqërore.

Rezultatet tregojnë se vështirë se ka dallime midis gjinive në aspektin e pagave, orarit të punës ose kuptimit të punës. “Megjithatë, ajo që është thelbësore janë aftësitë e kërkuara”, thotë Benita Combet, profesoreshë në Institutin e Sociologjisë në Universitetin e Bernës dhe bashkautore e studimit.

Në eksperiment, gratë e reja shmangën punët me një fokus të fortë teknik, ndërsa burrat e rinj i gjetën ato tërheqëse. Detyrat krijuese ose sociale, nga ana tjetër, u tërhoqën veçanërisht grave. Sipas Combet, gratë e reja gjithashtu i vlerësojnë aftësitë e tyre specifike për teknologjinë më poshtë se burrat e rinj.

Por kjo nuk ka të bëjë fare me predispozicionin gjenetik, thotë sociologu. “Përkundrazi, perceptimi ynë shoqëror se kush ka aftësi teknike është shumë i gjinizuar,” shpjegon Combet. “Pyetja e madhe ‘kush është i mirë në teknologji?’ ka më shumë të ngjarë t’u atribuohet djemve.”

Thyerja e stereotipeve

Në të njëjtën kohë, megjithatë, ka shumë femra që aspirojnë të bëhen specialiste të medias, për shembull. Arsyeja për këtë është se, sipas studiueses, profesioni në ndërfaqen e dizajnit, IT-së, marketingut dhe komunikimit nuk konsiderohet një fushë tradicionale mashkullore.

Në një botë pune gjithnjë e më të dixhitalizuar, ku aftësitë teknologjike përcaktojnë të ardhurat dhe karrierën, studimi zbulon se preferenca më e ulët e grave të reja për punë me intensitet të lartë teknologjik do të përforcojë pabarazitë ekzistuese.

“Nëse duam të thyejmë në mënyrë efektive modelet e zgjedhjes së karrierës specifike për gjininë, duhet të fillojmë me aftësitë që njerëzit ia atribuojnë vetes dhe t’i çlirojmë në mënyrë aktive nga stereotipet”, thekson Combet.

Teknologji nga burrat – për burrat

Combet gjithashtu citon një arsye shumë praktike pse nevojiten më shumë gra në profesionet tipike STEM: Nëse teknologjia shihet kryesisht përmes një lente mashkullore, kjo mund t’i dëmtojë gratë  dhe madje të ketë pasoja fatale. Për shembull, aksidentet me makinë janë simuluar prej kohësh vetëm me kukulla testimi për përplasje “meshkuj”. Rezultati: Gratë pësuan lëndime shumë më të rënda në pjesën e sipërme të trupit nga airbag-ët sesa burrat.

Combet gjithashtu argumenton se ekziston një arsye e thjeshtë pse telefonat celularë janë shpesh shumë të mëdhenj për duart e grave: Ato u zhvilluan nga burrat për burrat. Asistentët zanorë si Siri gjithashtu funksionojnë më pak mirë me zërat e grave, përfundon sociologu. “Kjo tregon se sa e rëndësishme është që gratë të marrin pjesë në këto zhvillime teknologjike. Ato kanë një perspektivë të ndryshme dhe kontribuojnë me ide të ndryshme.”

Kumbulla prezantohet te Mallorca: I lumtur dhe i motivuar për edicionin e ri

Posted on by BR

Marash Kumbulla tashmë po mendon vetëm për Mallorcan. Ai është huazuar te Mallorca nga skuadra e Romës.

Kumbulla bëhet lojtari i parë i Shqipërisë që luan për Mallorcan. Ai arriti në ishull të dielën pasdite, ndërsa u prezantua të hënën.

Kumbulla tha se ndihet shumë i lumtur që i është bashkuar Mallorcas, transmeton albinfo.ch.

“Jam shumë i lumtur që jam këtu. Fola me drejtorin dhe trajnerin. Ata kanë shumë besim tek unë. Më treguan shumë për projektin e Mallorcas dhe kur klubi më telefonoi, doja të isha këtu sa më shpejt të ishte e mundur”, ka thënë Kumbulla për faqen e klubit.

Ai synon të lë gjurmë te Mallorca. “Dua të luaj sa më shumë ndeshje të jetë e mundur dhe ta ndihmoj ekipin të arrijë sa më shumë që të jetë e mundur. Shpresoj që gjithçka të shkojë sipas planit”, tha ai për klubin spanjoll. “Trajneri dhe unë folëm për atë që ai dëshiron si trajner, klubin, tifozët dhe gjithçka që përfaqëson Mallorca. Më pëlqeu shumë”, deklaroi ai.

Mbrojtësi i Shqipërisë foli edhe për marrëdhëniet me sulmuesin e Kosovës, Vedat Muriqi. Sulmuesi shtatlartë është lider i Mallorcas dhe “Dardanëve”.

“Kam folur me Vedatin kur u takova këtu në Espanyol. Kam një marrëdhënie të mirë me të dhe dua ta shoh së shpejti”, tha lojtari i Mallorcas.

Ai në fund pati edhe një mesazh për shikuesit. “Faleminderit për mikpritjen. Do të jap gjithçka për këtë stemë dhe dua të luaj këtu me fanellën e Mallorcas”, ka thënë Kumbulla.

Kumbulla me Romën ka kontratë deri në verën e vitit 2027. Ai për Shqipërinë i ka luajtur 24 ndeshje.

Valais: Dita e parë e shkollës, por pa telefon

Posted on by BR

Dita e parë e shkollës në Valais. Përafërsisht 55,000 nxënës që po ktheheshin nga pushimet verore hynë në klasë pa telefonat e tyre celularë për herë të parë. Përdorimi i telefonave celularë dhe pajisjeve të tjera elektronike është ndaluar në shkollat e kantonit që nga ky vit, transmeton albinfo.ch.

Reforma, e cila zyrtarisht hyn në fuqi këtë vit shkollor, u njoftua në qershor nga Këshilltari i Shtetit të Valais dhe Ministri i Arsimit, Christophe Darbellay. Vendimi zbatohet për të gjitha klasat në arsimin e detyrueshëm dhe është i vlefshëm në të gjithë sistemin shkollor, duke përfshirë klasat dhe hapësirat e jashtme të dedikuara për pushim. Ndalimi shtrihet edhe në palestra dhe banjo, si dhe në ekskursionet shkollore.

Nisma synon të sigurojë një mjedis arsimor më të qetë dhe të sigurt dhe të luftojë efektet negative të përdorimit të tepërt të pajisjeve elektronike, siç janë mungesa e vëmendjes dhe çrregullimet e të nxënit, si dhe problemet e gjumit dhe përqendrimit. Reforma synon gjithashtu të inkurajojë nxënësit të forcojnë marrëdhëniet e tyre shoqërore me shokët e klasës.

 

Zvicër: Stresi pas kthimit nga pushimi

Posted on by BR

Një sondazh i ri nga firma e rekrutimit Robert Walters tregon se më shumë se gjysma e profesionistëve zviceranë ndihen të stresuar për kthimin në punë pas pushimeve të verës,  me 29% “shumë të shqetësuar”.

Fajtori numër një? Një kuti postare e mbushur, e ndjekur nga frika e mbetjes prapa.

Dy të tretat pranojnë se kontrollojnë emailet e punës gjatë pushimeve për të shmangur kaosin pas pushimeve, dhe një shifër marramendëse prej 71% ndonjëherë madje vonojnë pushimet për shkak të fajit ose ngarkesës së punës, transmeton albinfo.ch.

Ndërsa një mbyllje kolektive e verës mund të lehtësojë presionin, vetëm 10% janë të etur,  shumica preferojnë të zgjedhin vetë datat.

Ekspertët thonë se zgjidhja është kulturore: dorëzime më të mira detyrash, respektimi i përgjigjeve të atyre që nuk janë në zyrë dhe heqja dorë nga faji. Në fund të fundit, pushimet duhet t’ju rimbushin… jo t’ju lënë më të lodhur sesa kur u larguat.

Zvicër: Kur do të mund shikoni TV derisa vozitni?

Posted on by BR

A do të jemi në gjendje të shikojmë një episod të Stranger Things ose Squid Game ndërsa jemi pas timonit, duke shkuar në punë së shpejti?

Në fakt, ndoshta jo, por mund të ketë një lehtësim në atë që mund të bëni.

Qeveria federale do të kryejë një studim vitin e ardhshëm, i cili do të shqyrtojë ndikimin që kanë ndihmat e shoferëve dhe nëse e justifikojnë ato lejimin e shoferit për më shumë liri veprimi në përdorimin e një telefoni ose pajisjeje tjetër.

Projekti do të sqarojë se cilat aktivitete jo-drejtuese mund të lejohen në të ardhmen, nëse makina është e pajisur me ndihma të ndryshme drejtimi.

Por nuk do të jeni në gjendje të shikoni televizor  ose të bëni një sy gjumë  ende, transmeton albinfo.ch.

Të gjitha sistemet kërkojnë që shoferi të jetë në gjendje të marrë kontrollin nëse është e nevojshme.

Dodik nuk është më President i Republika Srpska

Posted on by Alb

Divizioni i Apelit i Gjykatës së Bosnjës dhe Hercegovinës hodhi poshtë ankesën e Milorad Dodikut ndaj vendimit të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), që i hoqi mandatin si President i Republikës Srpska. Kjo vendos ligjërisht që Dodik nuk kryen më këtë funksion dhe detyron KQZ-në të shpallë zgjedhje të parakohshme për entitetin.

Megjithë pretendimet ligjore të avokatëve të Dodikut, gjykata e hodhi poshtë ankesën e tyre, duke hequr çdo pengesë për thirrjen e zgjedhjeve të parakohshme.

Ndërkohë, nga Banja Luka, Dodik njoftoi mbajtjen e një referendumi në fund të shtatorit për të vendosur mbi autoritetin e përfaqësuesit të lartë në BeH dhe mbi vendimin e shkarkimit të tij. Ai paralajmëroi gjithashtu një referendum të dytë brenda 90 ditëve për shkëputjen e entitetit, një temë që e ka përsëritur prej vitesh, por që nuk është zbatuar.

Dy shqiptarë në qendër të merkatos: Kumbulla zbarkon në Spanjë, Asllani gati për Bologna-n

Posted on by Alb

Marash Kumbulla ka mbërritur në Spanjë për të nisur aventurën e re me Mallorca-n. Mbrojtësi 24-vjeçar shqiptar u transferua nga Roma në formë huazimi me të drejtë blerjeje, duke bërë kështu rikthimin e tij në La Liga pas eksperiencës me Espanyolin sezonin e kaluar.

Në deklaratën e parë, Kumbulla u shpreh:

“Jam shumë i lumtur që jam këtu. Zgjodha Mallorca-n sepse trajneri dhe drejtori sportiv më dhanë besim.”

Ndërkohë, në Itali priten lëvizje të tjera të rëndësishme. Kristjan Asllani është shumë pranë largimit nga Interi, me Bolognën që ka kaluar në avantazh ndaj Torinos për shërbimet e tij. Interi e vlerëson mesfushorin shqiptar rreth 15 milionë euro dhe po shqyrton mundësinë e një shitjeje përfundimtare ose huazim me detyrim blerjeje.

Në Kupën e Italisë, Frosinone surprizoi Monzën duke fituar 1-0 në transfertë, falë golit të Kvernadze në minutën e 92-të. Portieri shqiptar Alen Sherri ishte protagonist me pritje vendimtare, por fatkeqësisht pësoi një dëmtim të rëndë pas një përplasjeje me shokun e skuadrës në minutën e 80-të.

Nga Turqia vjen një tjetër lajm i mirë: Taulant Seferi shënoi një gol të bukur në sfidën Sivaspor – Bodrum, duke zhbllokuar rezultatin në minutën e 20-të. Të dyja skuadrat, që sezonin e kaluar ranë nga Superliga turke, po kërkojnë të rikthehen sa më shpejt në elitë.

 

Zelensky komplimentohet nga Trump për kostumin

Posted on by Alb

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelenskyy, këtë herë tërhoqi vëmendjen për paraqitjen e tij elegante gjatë vizitës në Zyrën Ovale.

Takimi u zhvillua në një atmosferë më miqësore krahasuar me herën e kaluar, dhe Zelensky madje bëri edhe shaka para mediave.

Gazetari Brian Glenn, i cili dikur e kishte kritikuar për mungesën e kostumit, e komplimentoi duke i thënë: “Dukesh fantastik me atë kostum”. Menjëherë më pas, Donald Trump ndërhyri duke shtuar: “Edhe unë ia thashë të njëjtën gjë”, duke kujtuar debatet e mëparshme.

Zelensky iu përgjigj me humor, duke theksuar se këtë herë kishte ndryshuar veshjen, ndërsa gazetari jo: “Unë ndërrova, ti jo”.

Në një deklaratë të shkurtër, ai konfirmoi gjithashtu se zgjedhjet në Ukrainë do të mbahen sapo të krijohen kushtet e duhura.

Turizmi në Shqipëri shënon rritje të ndjeshme në qershor 2025

Posted on by Alb

Sipas të dhënave më të fundit të INSTAT, muaji qershor 2025 ka qenë mjaft pozitiv për turizmin shqiptar, duke regjistruar një rritje të fortë si në numrin e vizitorëve, ashtu edhe në netëqëndrimet në strukturat akomoduese.

Hotelet dhe resortet në vend raportuan rritje të dukshme të fluksit të pushuesve. Vizitorët nga Kosova përbënin grupin më të madh me 19%, të ndjekur nga Italia me 13%.

Në total, numri i turistëve ishte 37,2% më i lartë krahasuar me qershorin 2024. Vizitorët e huaj u rritën me 37,4%, ndërsa ata vendas me 36,7%. Edhe netëqëndrimet patën një rritje të ngjashme prej 38,2%, me një shpërndarje pothuajse të barabartë mes rezidentëve dhe jorezidentëve.

Sipas INSTAT, zonat bregdetare kanë qenë destinacionet më të preferuara, duke tërhequr 42,4% më shumë turistë të huaj. Po ashtu, kapacitetet hoteliere dhe akomodimet e tjera u rritën me 35% krahasuar me vitin e kaluar.

Në listën e vendeve kryesore të origjinës, pas Kosovës dhe Italisë renditen Polonia (10%), Gjermania (8%) dhe Franca (6%), ndërsa 44% e vizitorëve vijnë nga shtete të tjera të botës.

Një tjetër tregues pozitiv është norma e shfrytëzimit të dhomave në hotele, e cila arriti në 39,5%, nga 35,9% që ishte në qershor 2024.

Këto shifra pasqyrojnë trendin në rritje të turizmit në Shqipëri, duke e konsoliduar vendin si një destinacion gjithnjë e më të kërkuar për pushuesit ndërkombëtarë dhe ata vendas.

Vetëvendosje deklarohet për Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese: Arbitrar dhe cenon demokracinë

Posted on by Alb

Lëvizja Vetëvendosje ka reaguar me ashpërsi pas publikimit të aktgjykimit të Gjykatës Kushtetuese lidhur me konstituimin e Kuvendit. Sipas LVV-së, vendimi për të vendosur “rregulla të reja” tejkalon juridiksionin e gjykatës dhe cenon procesin demokratik.

Në reagimin e saj, Vetëvendosje vlerëson se analogjitë që përdor Gjykata me zgjedhjet e institucioneve të tjera nuk kanë bazë kushtetuese dhe krijojnë precedent të rrezikshëm për të ardhmen. Po ashtu, LVV e kritikon siç thotë, paragjykimin e Gjykatës lidhur me mungesën e konsensusit politik, duke theksuar se asnjëherë nuk është hedhur votim mbi këtë çështje.

Sipas Vetëvendosjes, aktgjykimi duket i motivuar politikisht dhe rrezikon të ndryshojë procesin e zgjedhjes së kryetarit të Kuvendit, duke e larguar nga parimet kushtetuese dhe demokratike që duhen respektuar.

Rritet numri i lindjeve në Kosovë

Posted on by Alb

Nga janari deri në qershor të këtij viti, në Kosovë kanë lindur 13.250 fëmijë, sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK). Numri i lindjeve vazhdon të dominohet nga djemtë: 6.933 janë meshkuj dhe 6.317 janë femra.

Vetëm në muajin qershor janë regjistruar 2.544 lindje, prej të cilave 1.338 janë djem dhe 1.206 vajza. Krahasuar me majin e këtij viti, kjo tregon një rritje prej rreth 8% të lindjeve.

“Bazuar në të dhënat administrative për qershor, janë regjistruar 2.544 lindje brenda dhe jashtë Kosovës, prej të cilave 1.338 janë meshkuj dhe 1.206 femra. Krahasuar me majin 2025, kjo tregon një rritje prej 8%”, thuhet në raportin e ASK-së.

Tragjedi në Belgjikë: Pronari shqiptar i një kafeneje qëllohet për vdekje nga qiramarrësi

Posted on by Alb

Një ngjarje e rëndë ndodhi të dielën në mbrëmje në lagjen Itterbeek të Anderlechtit, Belgjikë. Një 61-vjeçar shqiptar, pronar i kafenesë “Maison Haute”, u qëllua për vdekje nga qiramarrësi i tij rreth orës 20:30.

Dëshmitarët raportojnë të paktën katër të shtëna në vendngjarje. Viktima u dërgua në spital, por nuk mundi të mbijetojë. Autoritetet kanë arrestuar autorin e dyshuar dhe kanë përjashtuar për momentin lidhjet me trafik droge, duke theksuar se shkaku mund të ketë qenë një konflikt personal.

Komuniteti mbeti i tronditur, ndërsa miqtë e viktimës e përshkruajnë si një person të mirë dhe gjithmonë të gatshëm për të ndihmuar.

SHBA do të angazhohen në sigurinë e ardhshme të Ukrainës, premton Donald Trump

Posted on by Alb

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky u prit të hënën në Shtëpinë e Bardhë nga Donald Trump për të mbështetur qëndrimin e Kievit, i cili ishte nën presionin e presidentit amerikan për të pranuar kompromise pas samitit Trump-Putin në Alaskë, i cili nuk arriti të ndalte luftën në Ukrainë.

Menjëherë pas mbërritjes në Uashington, presidenti ukrainas shkroi në platformën X se dëshironte të përfundonte luftën “shpejt”, por me një “paqe të qëndrueshme”. Ai gjithashtu theksoi se Rusia nuk duhet të “shpërblehet” për luftën e saj.

Nga ana e tij, Donald Trump deklaroi se presidenti ukrainas mund të përfundojë luftën me Rusinë “gati menjëherë”. Megjithatë, ai përjashton rikthimin e kontrollit të Krimesë në Kiev, e cila u aneksua nga Moska në vitin 2014, si dhe anëtarësimin në NATO.

Swatch tërheq fushatën e reklamimit të kontestuar pas akuzave për racizëm

Posted on by Alb

Prodhuesi zviceran i orëve, Swatch, ka tërhequr një fushatë reklamuese në mbarë botën pas akuzave për racizëm në Kinë. Komentuesit e akuzuan kompaninë se po imitonte talljet raciste mbi pamjen e syve të aziatikëve.

Swatch ka kërkuar falje dhe ka njoftuar se ka marrë parasysh shqetësimet dhe ka hequr të gjitha reklamat përkatëse në mbarë botën.

Në një imazh reklamuese për koleksionin Swatch Essentials, një model mashkull aziatik tërhoqi sytë e tij lart dhe pas me gishta,  një pozë e njohur si “gjest me sy të pjerrët”. Imazhet u kritikuan ashpër online në Kinë, raporton agjencia e lajmeve Reuters, transmeton albinfo.ch.

Swatch publikoi një falje në llogarinë zyrtare të Instagramit të kompanisë të dielën:

“Kërkojmë ndjesë sinqerisht për çdo shqetësim apo keqkuptim që mund të ketë shkaktuar kjo.” Mesazhi ishte shpërndarë më parë edhe në rrjetin social Weibo, në versionin kinez dhe anglisht.

Aksionet e Swatch u ndëshkuan në bursë (-1.8%). Një pjesëmarrës i tregut i tha agjencisë së lajmeve AWP: “Gabime të tilla janë më shumë se të bezdisshme. Kina nuk ka qenë treg rritjeje për Swatch për një kohë. Dhe tani, përveç kësaj, ata po shqetësojnë klientët me një fushatë të dështuar reklamuese.”

Swatch, i cili prodhon gjithashtu markat Omega, Longines dhe Tissot, është shumë i varur nga tregu kinez, por ka pësuar një rënie të madhe të shitjeve atje gjatë gjashtë muajve të fundit. Pjesa e tregut e Kinës, Hong Kongut dhe Makaos në shitjet totale të grupit ra në 24% brenda 18 muajsh, nga 33% më parë. Grupi parashikon një përmirësim të lehtë të konsumit në Kinë gjatë gjysmës së dytë të vitit.

Trump takon Zelenskin dhe aleatët evropianë në Shtëpinë e Bardhë

Posted on by Alb

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka pritur sot presidentin e Ukrainës, Volodymyr Zelensky, në Shtëpinë e Bardhë. Takimi u zhvillua në orën 19:15 me orën zvicerane dhe paraprihej nga qëndrime të kundërta të dy liderëve për një zgjidhje të mundshme të luftës në Ukrainë.

Më pas, në orën 21:00, ishte planifikuar një takim i Trump dhe Zelenskyt me politikanë të lartë evropianë.

Deklaratat e para

Në një konferencë të shkurtër për shtyp, Trump dhe Zelensky shtrënguan duart dhe shkëmbyen falënderime. Zelensky e falënderoi presidentin amerikan për mbështetjen dhe për një letër të zonjës së parë, Melania Trump, transmeton albinfo.ch.

“Shumë njerëz po vriten për shkak të luftës në Ukrainë. Ne duam ta ndalim këtë,” tha Trump, duke e cilësuar luftën si pasojë të paraardhësit të tij, Joe Biden. “Ne duam ta përfundojmë luftën në mënyrë të drejtë për të gjithë.”

Alarm ajror në Kiev

Pak para takimit në Uashington, në kryeqytetin ukrainas Kiev u raportua alarm ajror për shkak të raketave ruse. Forcat ajrore ukrainase njoftuan në rrjetet sociale se alarmi ishte shpallur në mbarë vendin, por informacionet nuk mund të verifikoheshin në mënyrë të pavarur.

Zelensky me liderët evropianë

Para se të hynte në takimin me Trump, Zelensky priti në ambasadën ukrainase në Uashington udhëheqësit evropianë që e mbështesin. Në video të publikuara nga vetë Zelensky, ai shihet duke i përshëndetur me një kostum të zi – një detaj që ka tërhequr vëmendje, pasi Trump, sipas burimeve, kishte shprehur interes nëse këtë herë Zelensky do të vinte me kostum zyrtar.

Në pamjet e shpërndara, Zelensky shihet duke përqafuar presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.

Starmer: “Duhet të arrijmë një paqe të drejtë”

Kryeministri britanik, Keir Starmer, përpara fillimit të bisedimeve në Uashington, bëri thirrje për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme.

“Ky luftë ka zgjatur shumë dhe ka shkaktuar vuajtje të mëdha, veçanërisht në Ukrainë. Të gjithë duan që ajo të marrë fund, por duhet të sigurohemi që paqja të jetë e drejtë dhe e qëndrueshme,” tha Starmer në një video mesazh.

 

Edukimi seksual në shkolla, një temë thelbësore që zemëron disa prindër

Posted on by Alb

Prej disa vitesh, orët e edukimit mbi shëndetin seksual në Zvicrën frankofone po përballen me kundërshtime nga disa prindër, të mbështetur nga një pjesë e së djathtës politike, të cilët i konsiderojnë ato si “ideologjike”. Për autoritetet, këto orë janë jetike për parandalimin e abuzimeve seksuale dhe dhunës, uljen e shtatzënive të padëshiruara si dhe përballjen me fenomenin e dhunës kibernetike. Në Gjenevë po shqyrtohet madje futja e tyre që në vitin e 9-të.

Me fillimin e vitit të ri shkollor në disa kantone frankofone, një pjesë e fëmijëve do të ndjekin për herë të parë orë të edukimit seksual, një temë që po shkakton rezistencë te disa prindër.

“Detyra kryesore për edukimin seksual bie mbi familjet. Por mësimet në shkollë na lejojnë të përditësojmë disa mesazhe thelbësore,” theksoi specialistja Monica Mota për RTS. “Sa më herët të fillojmë të flasim për trupin dhe emocionet, aq më shumë fëmijët kuptojnë se kanë të drejtë të informohen, të bëjnë pyetje dhe të marrin përgjigje. Po ashtu, ata e dallojnë më shpejt nëse diçka nuk është e përshtatshme.”

Sipas saj, këto orë janë thelbësore për mbrojtjen e fëmijëve nga abuzimi.

Një klimë tensioni me prindërit

Që prej dy vitesh, në Zvicrën frankofone është shtuar zemërimi i një grupi prindërish, të cilët kanë gjetur mbështetje nga e djathta. Ata e shohin edukimin seksual si një rrëshqitje ideologjike.

Në Fribourg, specialistja Alexandra Chavannaz tregon se takimet me prindërit shpesh zhvillohen në një klimë tensioni. “Ka pasur mbrëmje ku prindërit kanë qenë shumë më kritikë. Në disa raste janë bërë edhe kërcënime, madje është dashur edhe prania e policisë për të shmangur incidentet,” kujton ajo.

Këto takime shërbejnë për të shpjeguar rëndësinë e orëve të edukimit seksual: parandalimi i abuzimeve, ulja e shtatzënive të padëshiruara, lufta kundër dhunës seksuale dhe ndërtimi i marrëdhënieve të shëndetshme.

Peticioni i “Parents Suisse”

Në vitin 2023, në Romandi u shfaqën kundërshtimet e para të organizuara. Në qendër të tyre qëndron kolektivi Parents Suisse, i cili në fillim të vitit 2024 dorëzoi një peticion me 23 mijë firma në Këshillin e Madh të Gjenevës. Ata e akuzojnë edukimin seksual për “përmbajtje ideologjike” dhe kundërshtojnë idenë që fëmijëve t’u ngjallet dyshim mbi identitetin e tyre seksual.

Autoritetet mohojnë çdo akuzë për indoktrinim. “Këto mësime mbështeten në informacione të provuara shkencërisht, nuk ka asnjë lloj prozelitizmi,” thekson Pascal Freydier, drejtor i Shërbimit të Shëndetit të Fëmijëve dhe të Rinjve në Gjenevë, transmeton albinfo.ch.

Mësime që nga klasa e 3-të?

Qëllimi kryesor, sipas tij, është që fëmijët të mësojnë të respektojnë veten dhe të tjerët. “Këto orë u japin nxënësve aftësi për të pasur një jetë seksuale dhe emocionale të shëndetshme, duke i mbrojtur nga informacionet e rreme.”

Edhe këshilltarja e shtetit në Gjenevë, Anne Hiltpold, e mbështet idenë që edukimi seksual të fillojë sa më herët. “Nuk po u mësojmë fëmijëve të kenë marrëdhënie seksuale. Po punojmë mbi trupin, intimitetin, respektin. Për mua, kjo është themelore. Madje po shqyrtojmë mundësinë që mësimet të fillojnë që në klasën e 3-të,” deklaroi ajo.

Një fenomen evropian

Debati mbi edukimin seksual nuk është vetëm zviceran, por pjesë e një lëvizjeje më të gjerë evropiane.

Në Belgjikë, në vitin 2023, futja e detyrueshme e kurrikulës EVRAS (Edukimi mbi Marrëdhëniet, Dashurinë dhe Seksualitetin) shkaktoi protesta të forta nga katolikë konservatorë dhe disa grupe myslimane, të mbështetur nga lëvizje të radikalizuara gjatë pandemisë. Tensionet shkuan deri aty sa disa shkolla u vandalizuan.

E njëjta revoltë po gjen jehonë edhe në Francë, ku grupe si “SOS Éducation” dhe “Parents Vigilants” akuzojnë shkollat për “ekstremezime të zgjimit kulturor”.

Rikthimi në shkollë në Zvicrën frankofone: çfarë ndryshimesh presin nxënësit?

Posted on by Alb

Shumë mijëra nxënës të Zvicrës frankofone janë rikthyer në shkollë këtë të hënë, përveç në Valais (23 gusht) dhe Fribourg (28 gusht). Ky vit i ri shkollor sjell disa rregulla të reja, sidomos për përdorimin e telefonave celularë, me kantonin Valais që bëhet më i rrepti në këtë fushë.

Valais

Që nga e enjtja hyn në fuqi ndalimi i plotë i përdorimit të telefonave dhe pajisjeve të tjera elektronike në të gjitha shkollat e kantonit, duke përfshirë klasat, oborret, palestrat dhe tualetet. Masa vlen si për shkollën e detyrueshme ashtu edhe për arsimin e mesëm II (gjeneral dhe profesional).

Përjashtime lejohen vetëm për arsye personale të rëndësishme me miratim të drejtuesve të shkollës. Në nivelin e mesëm II, disa zona të kufizuara mund të përcaktohen si të lejueshme për përdorimin e pajisjeve.

Valais po prezanton gjithashtu një “kit” për mësuesit dhe drejtorët për të identifikuar mungesat dhe për të parandaluar braktisjen e shkollës.

Vaud

Në këtë kanton, telefonat celularë janë të ndaluar në arsimin e detyrueshëm që nga viti 2019. Tani rregulli zgjerohet edhe në shkollat profesionale dhe gjimnaze: pajisjet duhet të mbahen të fikura ose në heshtje gjatë mësimit, por lejohen gjatë pushimeve.

Departamenti i Arsimit po zbaton gjithashtu planin kundër racizmit dhe antisemitizmit me politikë “zero tolerancë”, duke integruar temat përkatëse në mësim. Gjithashtu, një aplikacion i ri i sigurt për komunikimin mes shkollës dhe prindërve do të testohet këtë vit dhe do të bëhet i përgjithshëm nga viti 2026.

Gjeneva

Pas ndalimit të pjesshëm në ciklin e orientimit, tani telefonat janë të ndaluar plotësisht në të gjitha nivelet, edhe gjatë pushimit të drekës.

Sistemi i sanksioneve përfshin:

1. Konfiskim në shkeljen e parë

2. Mbajtje me punë reflektimi në të dytën

3. Thirrje e prindërve në të tretën

4. Përjashtim gjysmëditor në të katërtën

Nxënësit do të përdorin vetëm pajisjet digjitale të ofruara nga shkolla, me përjashtime të rralla gjatë daljeve mësimore.

Neuchâtel

Në të gjitha shkollat e detyrueshme, telefonat duhet të qëndrojnë të fikur dhe të padukshëm, edhe gjatë pushimeve. Përdorimi lejohet vetëm për qëllime pedagogjike.

Gjithashtu, arsimi digjital po futet në klasa me një orë shtesë nga viti i 10-të. Për të përmirësuar drejtshkrimin, kantoni ka prezantuar metoda të reja mësimore dhe ushtrime të përditshme.

Jura

Që nga viti 2020, telefonat janë të ndaluar në shumicën e shkollave. Nga shkurti 2026, vetëm pajisjet e ofruara nga shkollat do të lejohen. Gjithashtu, përdorimi i inteligjencës artificiale gjenerative do të rregullohet. Nxënësit e vitit të 11-të do të testohen në aftësitë digjitale këtë shtator.

Berna

Debati për përdorimin e celularëve vazhdon, pasi ende nuk ka një rregull të unifikuar. Këshilli i Madh pritet ta shqyrtojë çështjen këtë vjeshtë.

Fribourg

Në këtë kanton (rrethimi nis më 28 gusht), nuk ekziston ende një rregull i unifikuar për vitin 2025. Disa deputetë kërkojnë ndalim të plotë të telefonave, përfshirë gjatë pushimeve dhe kampeve shkollore. Masa fillimisht do të prekte shkollën e detyrueshme, por mund të zgjerohet edhe në arsimin e mesëm II dhe atë profesional.

Hamas pranon një propozim për armëpushim në Gaza

Posted on by Alb

Hamas ka pranuar pozitivisht një propozim të ri për armëpushim me Izraelin në Rripin e Gazës, i paraqitur nga ndërmjetësit egjiptianë dhe katarias, tha të hënën një zyrtar i lartë i lëvizjes islamiste palestineze.

“Hamas dorëzoi përgjigjen e tij te ndërmjetësit dhe konfirmoi se lëvizja dhe fraksionet palestineze e pranuan propozimin e ri për armëpushim pa kërkuar asnjë ndryshim,” deklaroi ai në kushte anonimiteti, transmeton albinfo.ch.

Sipas një zyrtari palestinez, propozimi i paraqitur Hamasit në Kajro të hënën parashikon një armëpushim fillestar prej 60 ditësh dhe lirimin e pengjeve në dy faza.

Asnjë koment nga Izraeli

Përpjekjet e ndërmjetësve, Egjipti, Katari dhe Shtetet e Bashkuara, deri më tani kishin dështuar të sillnin një armëpushim të qëndrueshëm në luftën 22-mujore në Rripin e Gazës, ku 19 palestinezë u vranë të hënën nga bombardimet dhe të shtënat izraelite.

Deri në pasdite, asnjë zyrtar izraelit nuk kishte komentuar mbi diskutimet në vazhdim në Egjipt.

Ky rifillim diplomatik vjen ndërsa ushtria izraelite përgatitet të marrë nën kontroll qytetin e Gazës dhe kampet e refugjatëve përreth, që më parë ishin jashtë kontrollit të saj, sipas një plani të ri izraelit të miratuar me objektivin e shpallur për të shkatërruar Hamasin dhe për të liruar të gjithë pengjet.

Bëhet thirrje për qira më të ulëta dhe më pak punë gjatë valëve të të nxehtit në Zvicër

Posted on by erezzaademi

Meteorologët parashikojnë temperatura më të ftohta në Zvicër për pjesën tjetër të verës, por Partia e Gjelbër dëshiron që qeveria të zbatojë masa të posaçme për të mbrojtur popullsinë gjatë valëve të ardhshme të nxehtësisë.

Zvicra u godit nga periudha të nxehtësisë ekstreme në qershor dhe dy javët e para të gushtit të këtij viti, dhe ka vuajtur nga valë intensive të nxehtësisë edhe në vitet e mëparshme.

Prandaj, është një pritje legjitime,  bazuar në përvojat e mëparshme, si dhe në trendin e ngrohjes globale  që episodet ekstreme të motit do të kthehen në verat e ardhshme.

Prandaj, të Gjelbrit kanë hartuar një ‘Plan të Valës së Nxehtësisë’ me 26 pika,  që shkon përtej masave aktuale statutore – dhe të cilin partia dëshiron që qeveria ta zbatojë gjatë periudhave të ardhshme të nxehtësisë, transmeton albinfo.ch.

Përshtatja e ligjit të qirasë

Masat e detyrueshme të mbrojtjes nga nxehtësia duhet të zbatohen në banesat me qira.

Në rastet e nxehtësisë së padurueshme, qiramarrësit duhet të kenë të drejtë për një ulje automatike të qirasë.

Të përfshihet në ligj mbrojtja nga nxehtësia në vendin e punës

Nga 26 gradë Celsius, punëdhënësit duhet të marrin masa për të mbrojtur shëndetin e punonjësve, duke përfshirë pushime më të gjata, zona me hije, pije falas ose orare të shkurtuara pune, thonë të Gjelbrit, shkruan thelocal. Nëse ky detyrim nuk respektohet, punonjësit duhet të kenë të drejtën të mos punojnë fare.

“Asnjë punë e lodhshme nuk duhet të kryhet në nxehtësi ekstreme”, të cilën të Gjelbrit e përcaktojnë si 30 gradë Celsius e lart.

Dhe në mungesë të zonave me hije të përhershme, aktivitetet e lodhshme në natyrë duhet të ndalen ose të përshtaten në përputhje me rrethanat.

Detyrimi për të matur temperaturën

“Kompanitë duhet të detyrohen të matin temperaturën në vendet e punës dhe automatikisht të marrin masa mbrojtëse kur tejkalohen vlerat kritike.”

Përgatitja e sistemit të kujdesit shëndetësor

Spitalet, praktikat mjekësore dhe institucionet e kujdesit duhet të jenë të përgatitura për incidente në rritje që lidhen me nxehtësinë.

Mbroni institucionet e kujdesit shëndetësor

Qeveria federale duhet të vendosë standarde të detyrueshme të mbrojtjes nga nxehtësia për institucionet e kujdesit shëndetësor, duke filluar nga trajnimi i stafit deri te përshtatjet arkitekturore dhe kondicionimi i ajrit kur rinovimet e energjisë nuk janë të mundshme në afat të shkurtër.

“Këto përshtatje duhet të mbështeten nga fondet federale, siç është fondi i klimës”, argumenton Partia.

Të bësh shkollat rezistente ndaj nxehtësisë

Fëmijët gjithashtu duhet të mbrohen nga nxehtësia në shkollat e tyre.

“Prandaj, qeveria federale duhet të theksojë kontrollin e nxehtësisë në arsim, me udhëzime, fletë faktesh dhe koncepte trajnimi”, thanë të Gjelbrit.

“Këto përfshijnë rekomandime mbi masat arkitekturore, ventilimin, orarin fleksibël të mësimeve në ditët e nxehta dhe, nëse është e nevojshme, instalimin e sistemeve të ajrit të kondicionuar.”

A do të zbatohet ky plan, pjesërisht ose tërësisht?

Qeveria ende nuk ka reaguar ndaj tij, por disa pikëpamje të ndryshme kanë dalë tashmë nga partitë e tjera politike.

Nuk është çudi që Partia Popullore Zvicerane (SVP) e krahut të djathtë është kundër masave të propozuara.

“Nuk kemi nevojë për paternalizëm shtetëror. Të gjithë mund të gjejnë një vend të dyshimtë”, tha një nga deputetët e partisë, Thomas de Courten.

Megjithatë, Stefan Müller-Altermatt, një deputet i Partisë së Qendrës, ka një pikëpamje më të moderuar për planin.

“Sigurisht që duhet të përshtatemi me këtë realitet të ri klimatik”, deklaroi ai.

Megjithatë, ai nuk beson se duke pasur parasysh sistemin e decentralizuar të Zvicrës,  qeveria federale duhet të jetë përgjegjëse për zbatimin dhe financimin e planit.

Në vend të kësaj, kantonet dhe komunat individuale duhet të kenë planet e tyre të veprimit  si dhe financat  për masat kundër valës së të nxehtit në territoret e tyre.