Në kantonin e Gjenevës, sistemi i ndihmës sociale për të rinjtë e rritur po vihet nën lupë. Sipas një raporti të publikuar të enjten nga Kontrolli i Llogarive, modeli aktual i mbështetjes që ofron Hospice Général është i komplikuar dhe i fragmentuar, duke krijuar një “vakum institucional” që e pengon përfshirjen e të rinjve të moshës 18 deri në 25 vjeç.

Fabien Mangilli, magjistrati që drejtoi vlerësimin, theksoi se rritja e shpejtë e numrit të përfituesve gjatë dekadës së fundit ishte një nga arsyet kryesore për nisjen e hetimit. Nga viti 2015 deri në vitin 2024, numri i të rinjve në ndihmë sociale është rritur nga 2,189 në 3,289.

Fragmentim institucional dhe mungesë koordinimi

Raporti vë në dukje prezencën e një numri të madh aktorësh që punojnë në mënyrë të pavarur, pa koordinim të qëndrueshëm mes tyre. Ky fragmentim bën që të rinjtë të “endetin” nga një shërbim te tjetri, duke penguar krijimin e një marrëdhënieje të qëndrueshme besimi me punonjësit socialë.

Për më tepër, punonjësit socialë në Gjenevë përballen me një ngarkesë të tepruar rastesh: rreth 100 dosje për person, dukshëm mbi rekomandimin kombëtar zviceran prej 40 deri në 60 rastesh. Sipas raportit, kjo i kufizon ndjeshëm mundësitë për mbështetje cilësore dhe bashkëpunim profesional.

Propozimi: një model i unifikuar “case management”

Për të përmirësuar situatën, Kontrolli i Llogarive rekomandon adoptimin e një modeli të ngjashëm me atë që përdoret për mbështetjen e migrantëve, ku çdo i ri ka një këshilltar të vetëm përgjegjës. Hospice Général ka njoftuar se po punon në një riorganizim të brendshëm dhe synon të forcojë programin “Point Jeune”, i cili aktualisht ka 115 punonjës.

Hapësira të papërshtatshme dhe mungesë monitorimi

Raporti kritikon gjithashtu hapësirat e Glacis-de-Rive, ku ofrohen shërbime për të rinjtë, duke i cilësuar ato të papërshtatshme — përfshirë faktin që qendra e informacionit ndodhet në bodrum. Kontrolli i Llogarive sugjeron kërkimin e një vendndodhjeje më të përshtatshme dhe më mikpritëse, që do të mundësonte edhe bashkëvendosjen e strukturave të ndryshme që punojnë me moshën 18–25 vjeç. Hospice Général ka nisur tashmë kërkimet.

Përveç kësaj, masat e integrimit të ofruara nga ofrues të jashtëm — të cilat kushtojnë rreth 3.5 milionë franga në vit — nuk monitorohen në mënyrë sistematike. Mungesa e kontrollit e bën të vështirë vlerësimin e efikasitetit të tyre, dhe aktualisht nuk ekziston as një listë pritjeje e centralizuar.

Rekomandimet e pranuara, zbatimi pritet në 2026

Në përfundim, Kontrolli i Llogarive paraqiti pesë rekomandime, të cilat u pranuan të gjitha nga Hospice Général. Drejtori i përgjithshëm i institucionit, Christophe Girod, pranoi se kujdesi ndaj të rinjve është “i fragmentuar” dhe kërkon përmirësim të menjëhershëm. Zbatimi i rekomandimeve pritet të nisë deri në qershor të vitit 2026.

Hetimi i Kontrollit të Llogarive zgjati rreth nëntë muaj dhe përfshiu rreth dyzet intervista me punonjës socialë, si dhe vëzhgime në takime mes profesionistëve dhe të rinjve përfitues të ndihmës sociale.

Kantoni i Jurës do të heqë vlerësimet e përbashkëta në klasën e 8-të, duke kaluar në një sistem të bazuar në rekomandimin e mësuesve dhe në notat mesatare të dy semestreve të fundit. Ky model i ri orientimi do të hyjë në fuqi në gusht të vitit 2026, transmeton albinfo.ch.

Sipas njoftimit të së enjtes nga Kantoni i Jurës, ky sistem i ri është në vazhdim të mbështetjes që ofrohet gjatë gjithë vitit shkollor nga profesionistët e arsimit. Ai bazohet në komunikimin ndërmjet stafit pedagogjik, familjeve dhe, në disa raste, partnerëve të specializuar.

Për qëllime bashkëpunimi, do të merret parasysh edhe mendimi i prindërve.

Pas një studimi të porositur nga HEP BEJUNE dhe në përgjigje të komenteve të mbledhura gjatë vizitave shkollore në vitin 2024, Departamenti i Arsimit, Kulturës dhe Sportit rishikoi procedurën e orientimit për kalimin nga cikli primar në atë sekondar. Në këtë proces, u morën modele edhe nga kantonet Fribourg, Bern dhe Basel-Landschaft.

Instruktorë të pa licencë po ofrojnë mësime drejtimi në Zvicër me çmime shumë më të ulëta se autoshkollat zyrtare, duke kërkuar vetëm 20–30 franga në orë, ndërsa tarifat zyrtare arrijnë deri në 100 franga. Pas këtyre ofertave “të pandalshme” fshihen persona pa trajnim, pa certifikatë federale dhe shpesh pa asnjë kuptim profesional të mësimdhënies së qarkullimit.

Shoqatat e autoshkollave paralajmërojnë se fenomeni është i përhapur në pothuajse të gjitha kantonet, veçanërisht pranë kufirit me Francën. Ata e cilësojnë këtë praktikë si të paligjshme dhe të rrezikshme, duke qenë se instruktorët e rremë nuk kanë as sigurim përgjegjësie profesionale. Në rast aksidenti, nxënësi mbetet plotësisht i pambrojtur.

Sipas Simona Archinard, presidente e L-drive në Gjenevë, instruktorët e rremë shmangin shoqërimin e nxënësve në provimin praktik për të mos u zbuluar. Madje disa i lënë nxënësit në parking dhe largohen menjëherë, vetëm që të mos identifikohen nga autoritetet.

Ligjërisht, ata rrezikojnë gjoba të larta, heqje patente dhe raportim në administratën tatimore apo te institucionet që japin përfitime sociale, pasi shumë prej tyre punojnë fshehurazi duke marrë njëkohësisht ndihma shtetërore.

Rrëfimi i një studenteje zvicerane ilustron riskun: ajo mori mësime nga një njohje me 20 franga në orë, por pa profesionalizëm, me presion të vazhdueshëm dhe me kërkesa shtesë për të paguar qeranë e makinës që instruktori përdorte edhe për vete. Ditën e provimit, ai nuk u paraqit fare, duke e detyruar studenten të hynte në test me një person të panjohur dhe një makinë tjetër – rezultat që e çoi drejt dështimit.

Autoritetet pranojnë se kapja në flagrancë mbetet sfida më e madhe, pasi nuk ka kontrolle të rregullta dhe shumica e rasteve zbulohen vetëm falë raportimeve të instruktorëve zyrtarë.

Fenomeni vazhdon të jetë shqetësues dhe sjell rrezik të drejtpërdrejtë për sigurinë rrugore, ndërsa profesionistët kërkojnë masa më të forta mbikëqyrjeje.

Bilanci i organizimit të konkursit të këngës Eurovision 2025 në Bazel ishte, për SSR, shumë pozitiv.

Shoqëria Zvicerane e Transmetimeve mori çmime të shumta për ngjarjen dhe as nuk e shteroi buxhetin. Një kontroll i kujdesshëm financiar dhe të ardhura të larta nga sponsorët dhe biletat kanë bërë të mundur kufizimin e kostove të jashtëzakonshme në 15 milionë franga (në vend të 20 të buxhetuara). Shkolla e Lartë e Ekonomisë e Cyrihut llogariti gjithashtu se u gjenerua një vlerë prej 91 milionë, shkruan RSI, përcjell albinfo.ch.

Rishikimi gjithashtu i lejoi SSR të “përdorte teknologji të reja, metoda të reja dhe ide të reja që tani mbeten në veprim”, shpjegon drejtoresha e përgjithshme Susanne Wille, e cituar në deklaratën e lëshuar të enjten.

Gjysmë milioni vizitorë në vend dhe 166 milionë shikues i dhanë ngjarjes një jehonë botërore. Kompania gjithashtu shfrytëzoi rastin për të zgjeruar praninë e saj në rrjetet sociale: arriti 8.1 milionë përdorues në Instagram, 2.3 milionë në TikTok, falë 173 videove dhe 920,000 në LinkedIn.

Sipas një ankete, konsumatorët zviceranë synojnë të shpenzojnë mesatarisht 341 CHF (425 dollarë) për dhurata këtë vit, rreth një e pesta më shumë se vitin e kaluar.

Sipas analizës së publikuar të enjten nga firma konsulente EY, kuponët e dhuratave dhe paratë janë dhuratat që jepen më shpesh. Kjo pasohet nga lodrat dhe ushqimet si ëmbëlsirat. Megjithatë, veshjet, librat dhe kozmetika janë gjithashtu ende të njohura.

Sipas studimit, shumica e blerjeve bëhen ende në dyqane. Klientët duan të shpenzojnë mesatarisht 215 CHF në dyqane fizike dhe 126 franga CHF në internet.
Ndërsa një e treta e mirë (34%) deklaruan se blejnë vetëm në dyqane, pak më pak njerëz (29%) blejnë vetëm në internet. Pjesa tjetër ose kërkojnë fillimisht në internet dhe blejnë në dyqan ose anasjelltas, shkruan swissinfo, transmeton albinfo.ch.

Vetëm një numër i vogël i të anketuarve mbështeten në inteligjencën artificiale (IA) kur zgjedhin dhe blejnë dhurata. Vetëm 15% deklaruan se IA luan një rol të rëndësishëm në procesin e vendimmarrjes për dhuratat. Një e treta e vlerësoi ndihmën si chatbot-et si mjaft të parëndësishme dhe një shifër marramendëse prej 53 përqind e përshkruan inteligjencën artificiale si “krejtësisht të parëndësishme” në lidhje me përzgjedhjen e dhuratave.

Sipas anketës, 790 konsumatorë të rritur në Zvicër u pyetën në nëntor.

Ambasada e Republikës së Kosovës në Bernë ka dalë me njoftim lidhur me shërbimet, përkatësisht ndërprerjet për shkak të festave të fundvitit.

Sipas njoftimit, shtetasit të cilët jetojnë dhe qëndrojnë në Zvicër, se shërbimet e rregullta konsullore (me përjashtim të rasteve emergjente) në Konsullatën e Përgjithshme në Gjenevë, Konsullatën në Cyrih dhe në Ambasadën në Bernë për këtë vit kalendarik ofrohen vetëm deri më 19 dhjetor 2025 dhe rifillojnë nga data 5 janar 2026, transmeton albinfo.ch.

Për raste emergjente, luteni të kontaktoni në numrin emergjent: +41 (0) 77 479 11 86

Komuna e Belpit po teston një model të ri arsimor ku fëmijët shkojnë në shkollë katër ditë në javë nga ora 08:00 deri 16:30, ndërsa pushimet zvogëlohen nga 13 në vetëm 6 javë në vit. Ideja është që të krijohet më shumë strukturë dhe stabilitet për fëmijët, duke kombinuar mësimin dhe kujdesin gjatë gjithë ditës, transmeton albinfo.ch.

Piloti do të zgjasë rreth 18 muaj dhe do të vlerësohet nga Universiteti i Bernës për Edukimin e Mësuesve. Opinioni i komunitetit është i ndarë: disa e mbështesin si ndihmë për familjet, të tjerët mendojnë se pushimet janë të pamjaftueshme për relaksimin e fëmijëve.

Tre ditë pas pezullimit të zgjedhjeve komunale në Vernier për shkak të dyshimeve për mashtrim zgjedhor, UDC-ja e Gjenevës vendosi të mërkurën të nisë një iniciativë kushtetuese për të hequr të drejtën e votës në zgjedhjet komunale për të huajt.

Kjo iniciativë vjen pasi Këshilli i Madh refuzoi një projektligj të ngjashëm të propozuar nga deputeti i UDC-së, Yves Nidegger, në nëntor. Sipas Lionel Dugerdil, president i UDC-së së Gjenevës, kjo iniciativë ka më shumë shanse për të bindur publikun sesa deputetët, duke theksuar se populli i kantonit Vaud refuzoi të dielën një propozim për të dhënë të drejtën e votës kantonale për të huajt.

“Për ne, e drejta e votës duhet të jetë pasojë e natyralizimit,” argumenton Lionel Dugerdil, “përndryshe, njerëzit nuk janë mjaft të trajnuar në sistemin politik zviceran dhe mund të mos përdorin votën në mënyrë të saktë.”

Partia e tij shton gjithashtu se kjo mungesë e supozuar e ndërgjegjësimit “i bën të prekurit të ndjeshëm ndaj presioneve komunale.

Lionel Dugerdil siguron se dyshimet e reja për mashtrim zgjedhor në Vernier nuk janë arsyeja e kësaj iniciative: “Refuzoj të bëj ndonjë lidhje,” tha ai, duke shtuar se po pret që Zyra e Prokurorit të bëjë punën e saj.

Nga ana tjetër, kolegu i tij i partisë, Yves Nidegger, nuk heziton të tërheqë një lidhje: “Vernier është një qytet ku proporcioni i banorëve të huaj afatgjatë është veçanërisht i lartë,” thekson ai në programin e lajmeve të RTS-së, transmeton albinfo.ch.

Në komunën e Gjenevës, disa fletëvotime u plotësuan nga të njëjtët individë, megjithëse ende nuk dihet se si ose nëse autorët i përkasin vërtet një komuniteti të huaj. Një zgjedhje e parë ishte anuluar në marsin e kaluar dhe një hetim penal është në vazhdim.

Integrimi i të huajve “forcohet”

Për disa parti, UDC po synon njerëzit e gabuar. “Ky është mantra e tyre. Duket pak si oportunizëm politik,” vëren Philippe Rochetin, president i Qendrës së Gjenevës, i cili fton për “të luftuar mashtruesit pa stigmatizuar njerëzit.”

Në Gjenevë, të huajt kanë të drejtën e votës, iniciativës dhe referendumit në nivel komunal që nga viti 2005. Sipas këshilltares socialiste të Gjenevës, Xhevrie Osmani, këto të drejta “forcojnë demokracinë dhe ndjenjën e përkatësisë, por mbi të gjitha angazhimin dhe integrimin e popullsisë së huaj, e cila përbën më shumë se 40% të kantonit.”

UDC-ja planifikon të nisë iniciativën e saj në fillim të vitit të ardhshëm, në një datë që ende nuk është përcaktuar. Për të pasur sukses, do të duhet të mbledhë 5,619 firma të vlefshme.

Gripi po përhapet në rritje në Zvicër, me Zyrën Federale të Shëndetit Publik (FOPH) që njoftoi 459 raste të konfirmuara laboratorikisht gjatë javës së kaluar.

Kjo është pothuajse dyfish më shumë se java e kaluar dhe më shumë se dyfish krahasuar me të njëjtën periudhë një vit më parë.

Sipas të dhënave të publikuara të mërkurën, FOPH regjistroi 5.05 raste gripi për 100,000 banorë. Një vit më parë, ky tregues ishte 2.05 për të njëjtën javë kalendarike, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, sipas FOPH, indikatorët nuk japin një pamje të unifikuar. Ata sugjerojnë megjithatë se fillimi i epidemisë së gripit është i afërt.

FOPH kishte regjistruar shifra të ngjashme infektimesh në vitin 2022, kur vala e gripit filloi relativisht herët. Në sezonin 2022/23, kulmi u regjistrua që në mes të dhjetorit, ndërsa në dy vitet e fundit kulmi ishte vetëm në fund të janarit.

Në nivel rajonal, vlerat për 100,000 banorë ishin më të larta javën e kaluar në Ticino (20.90) dhe më të ulta në Zug (0.75).

Një teknologji që deri dje dukej si pjesë e së ardhmes po bëhet realitet në Zvicër. Studimet e reja të kryera nga Empa (Laboratorët Federalë për Shkencën dhe Teknologjinë e Materialeve) tregojnë se karikimi induktiv – pra karikimi wireless i automjeteve elektrike – është po aq efikas sa karikimi tradicional me kabull.

Sipas Empa-s, kjo formë karikimi mund të sjellë përfitime të rëndësishme për sistemin energjetik të vendit. Falë funksionimit të saj automatik, teknologjia ka potencial të lehtësojë integrimin e baterive të automjeteve në rrjet si depo energjie fleksibël, një element kyç për tranzicionin energjetik, transmeton albinfo.ch.

Projekti mbështetet nga Zyra Federale Zvicerane e Energjisë (SFOE), si edhe nga kantonet Cyrih dhe Aargau. Disa automjete janë tashmë të pajisura me këtë teknologji dhe të certifikuara për përdorim rrugor në Zvicër.

Testim në kushte reale

“Qëllimi ishte të testohej teknologjia në kushte të përditshme, të sqaro­heshin çështje teknike dhe rregullatore dhe të demonstrohej potenciali i saj për të ardhmen,” shpjegon Mathias Huber, studiues në departamentin e Energjisë dhe Sistemeve të Automjeteve në Empa.

Procesi i karikimit është i thjeshtë: mjafton që makina elektrike të parkohet mbi një pllakë karikimi në tokë, dhe sistemi nis automatikisht. Për më tepër, Empa siguron se funksionimi me bazë elektromagnetike nuk sjell rreziqe për shëndetin.

Teknologjia u testua në kushte sfiduese – me dëborë, shi dhe temperatura të ndryshme – dhe arriti efikasitet prej rreth 90%, praktikisht i barabartë me karikimin me kabull. “Sistemi funksionon shumë besueshëm,” thotë Huber.

Ky rezultat shton optimizmin se karikimi wireless mund të bëhet pjesë e përditshmërisë së përdoruesve të automjeteve elektrike, duke ofruar komoditet, siguri dhe integrim më të mirë në rrjetin energjetik.