Archives

Zvicra identifikon 130 viktima të mundshme të trafikut të qenieve njerëzore

Posted on by Alb

Zyra Federale e Policisë në Zvicër ka identifikuar 130 viktima të mundshme të trafikut të qenieve njerëzore për qëllime shfrytëzimi seksual në vend. Ky rezultat u arrit falë pjesëmarrjes së Zvicrës këtë vit në ditët e përbashkëta të veprimeve evropiane “OP CHAIN”, të udhëhequra nga Europol.

Falë koordinimit në nivel kombëtar, Zyra Federale e Policisë (Fedpol) zhvilloi operacione në zona problematike në 11 kantone dhe u përqendrua në viktimat dhe autorët e krimeve në Rumani.

Dy policë rumunë gjithashtu ofruan mbështetje në terren. Fedpol kontrolloi 457 persona, inspektoi 148 vende dhe realizoi 32 kontrolle policore.

Mobilizimi në kantonin Valais

Policia kantonale e Valais-it bëri me dije në një komunikatë për shtyp të enjten se mori pjesë aktive në këto veprime. Ata mobilizuan 250 punonjës nga autoritetet kantonale dhe komunale. Në kanton u inspektuan shtatë sallone, ku nuk u gjetën prova që të dyshohej për trafikim të qenieve njerëzore.

Shkencëtarët në Kinë trajtojnë me sukses diabetin e tipit 1 me qeliza burimore

Posted on by Alb

Për herë të parë, shkencëtarët kinezë kanë trajtuar me sukses diabetin e tipit 1 tek një grua 25-vjeçare duke përdorur terapi eksperimentale me qeliza burimore. Ata morën qeliza dhjamore nga vetë pacientja, i rikthyen në gjendje pluripotente dhe i programuan të ktheheshin në qeliza që prodhojnë insulinë, njësoj si qelizat beta të pankreasit.

Këto qeliza u transplantuan nën muskujt abdominalë. Brenda 75 ditësh, ajo filloi të prodhonte insulinë vetë dhe ka qëndruar pa injeksione për më shumë se një vit.

Metoda ul rrezikun e refuzimit sepse përdoren qeliza nga vetë pacienti. Megjithatë, terapia mbetet eksperimentale dhe është testuar deri tani vetëm tek tre pacientë, duke u konsideruar një hap premtues drejt një kure të mundshme për diabetin e tipit 1.

 

Donald Trump diagnostikohet me një sëmundje

Posted on by Alb

Donald Trump është diagnostikuar me insuficiencë kronike venoze, njoftoi Shtëpia e Bardhë të enjten. Ky lajm vjen pasi presidenti amerikan 79-vjeçar raportoi “ënjtje të lehtë në pjesën e poshtme të këmbëve”.

Kontrollet “e gjera” zbuluan këtë problem, i cili është një grumbullim i gjakut në këmbët e poshtme. Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, e përshkroi këtë gjendje si “beninje dhe të zakonshme, veçanërisht tek personat mbi moshën 70 vjeç”.

Ajo shtoi se nuk janë gjetur shenja të “trombozës së thellë venoze apo sëmundjeve arteriale”.

Britania e Madhe ul moshën e votimit në 16 vjeç

Posted on by Alb

Kjo reformë ishte një nga zotimet kryesore të Partisë Laburiste gjatë fushatës zgjedhore, e cila synon të forcojë përkrahjen sidomos mes të rinjve ,një grup që ka treguar shenja të largimit në sondazhet e fundit.

Sipas planit të qeverisë, ndryshimi do të hyjë në fuqi në zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme, të planifikuara për vitin 2029.

Masa do të unifikojë rregullat në gjithë Mbretërinë e Bashkuar, duke e përafruar kuadrin kombëtar me atë të Skocisë dhe Uellsit, ku 16-vjeçarët kanë të drejtë vote në zgjedhjet lokale prej disa vitesh.

Ky është ndryshimi më i rëndësishëm në fushën e të drejtës së votës që nga viti 1969, kur qeveria laburiste e Harold Wilson uli moshën ligjore të votimit nga 21 në 18 vjeç.

Projektligji u prezantua sot në parlament nga Rushanara Ali, ministre për Demokracinë, të Drejtat dhe Strehimin.

“Në moshën 16 vjeç, të rinjtë në vendin tonë mund të punojnë, të paguajnë taksa dhe madje t’i bashkohen ushtrisë. Është e drejtë që të kenë edhe të drejtën e votës”, u shpreh Ali.

 

 

Mosmarrëveshje për çmimet, Roche tërheq nga tregu në Zvicër barin për trajtimin e kancerit

Posted on by Alb

Të kapur në mes të një përplasjeje midis Roche dhe Konfederatës Zvicerane, pacientët zviceranë me kancer po mbeten pa trajtim. Gjigandi farmaceutik ka vendosur të tërheqë nga tregu barnën e tij Lunsumio, duke e konsideruar të pamjaftueshëm çmimin që ofrojnë autoritetet.

Zyra Federale e Shëndetit Publik (FOPH) qëndron e vendosur. Ajo kërkon më shumë prova mbi efektivitetin e barnës Lunsumio, duke frikësuar se një lehtësim mund të inkurajojë prodhues të tjerë të bëjnë kërkesa të ngjashme për çmimet, raporton të enjten gazeta gjermane Tamedia.

Roche, nga ana e saj, mban përgjegjësinë te FOPH, duke thënë se efektet pozitive të vëzhguara deri më tani duhet të jenë të mjaftueshme për të justifikuar rimbursimin. Kjo pasi barna në fjalë është pjesë e një projekti pilot që parashikon rimbursim përpara se të publikohen të dhënat klinike të plota, transmeton albinfo.ch.

Një trajtim inovativ

E ftuar të enjten në programin RTS Forum, Carmen de Ramon Ortiz, hematologe në Spitalet Universitare të Gjenevës, mbrojti vlerën e Lunsumio, një barnë që ajo përshkruan për pacientët e saj. Ajo është e destinuar për trajtimin e limfomës folikulare, një kancer i nyjeve limfatike, një sëmundje e sistemit imunitar që prek rreth 500 raste të reja në Zvicër çdo vit, shpjegoi ajo.

“Është një kancer që rritet ngadalë. Jo të gjithë pacientët do të kërkojnë trajtim, dhe shumë pak do të kenë nevojë për më shumë se dy trajtime të ndryshme. Por rreth 20 për qind kërkojnë kujdes më të avancuar,” sqaron specialistja.

Carmen de Ramon Ortiz thekson gjithashtu inovacionin që përfaqëson: “Këto janë antitrupa specifikë, trajtime shumë inovative të imuno-terapisë që stimulojnë sistemin imunitar. Ato japin norma shumë të larta të remisionit në këtë lloj pacientësh.”

Një kosto e lartë

Sipas Swissmedic, një dozë e Lunsumio kërkon 60 miligramë, ose dy fiola që secila kushton më shumë se 7 000 franga. E pyetur për këtë çmim, Carmen de Ramon Ortiz shpjegoi se si mjeke, nuk i takon asaj të gjykojë çmimin. “Por mund t’ju them që është një medikament shumë efektiv,” shtoi ajo.

Edhe pse të dhënat e disponueshme janë ende nga studimet faza II, dhe për këtë arsye janë eksplorative, ato tregojnë, sipas Carmen de Ramon Ortiz, një përfitim të vërtetë. Ajo vë në dukje gjithashtu se në onkologji shpesh duhen vite për të pasur rezultatet e plota të studimeve faza III, ndërkohë që disa pacientë do të mund të përfitonin tashmë.

Pasojat për pacientët

Ajo është e shqetësuar për heqjen e barnës nga lista e specialiteteve të rimbursueshme. “Fillimisht menduam se do të ishte e mundur të negociohej me kompanitë e sigurimeve në baza rast pas rasti, siç ndodh zakonisht në onkologji. […] Por kjo mundësi është mbyllur gjithashtu,” vë në dukje ajo.

Konkretisht, kjo do të thotë që për të marrë barnën tani do të duhet të përdoret një program i aksesit të drejtpërdrejtë me Roche. Por kjo do të jetë shumë më e kufizuar. Si rezultat, shumë pacientë që përfitonin prej saj deri më 1 korrik nuk do të kenë më qasje.

“Nuk është një sëmundje shumë e përhapur, por ka ende shumë pacientë që përfitojnë prej saj,” thekson Carmen de Ramon Ortiz. “Për mua, është thelbësore që ajo të rikthehet në treg,” shton specialistja.

500 franga në muaj – kaq fitojnë lojtaret e ekipit tonë kombëtar

Posted on by BR

Gati 576 milionë franga zvicerane deri në vitin 2027: Kontrata e re e Cristiano Ronaldos me Al-Nassr në Arabinë Saudite e bën 40-vjeçarin absolutisht më të paguarin, së bashku me bonuset e avionit, stafit dhe golat. Shifra të tilla janë diçka që yjet e futbollit të femrave vetëm mund t’i ëndërrojnë, raporton 20min.ch, transmeton albinfo.ch.

Le të shohim disa shembuj, së pari, yllin e lënduar të Gjermanisë, Giulia Gwinn. Ajo ka qenë nën kontratë me FC Bayern Munich që nga viti 2019 dhe tashmë ka fituar disa tituj, përfshirë katër kampionate gjermane. Paga e saj vjetore me ekipin e Munihut vlerësohet deri në 150 mijë franga zvicerane. Thuhet se ajo fiton një shumë gjashtëshifrore përmes partneriteteve reklamuese.

Kjo e bën Gwinn një nga lojtaret më të paguara në Bundesligë, pas koleges së saj të klubit, Lena Oberdorf (paga vjetore e vlerësuar: 240 mijë CHF), ku ka një hendek të madh në paga në divizionin e femrave. Një anketë e “Sportschau” e vitit 2023 tregoi se 34 përqind e lojtareve të anketuara merrnin një pagë bruto mujore prej 500 CHF ose më pak, dhe 24 përqind nuk merrnin asnjë pagë. Lojtaret në Superligën e Femrave në Angli, liga më e mirë e futbollit të femrave në botë, kanë një pagë mesatare vjetore prej rreth 50 mijë CHF, transmeton tutje albinfo.ch.

Dhe cila është situata në ekipin kombëtar? Lojtaret që luajnë në Zvicër jetojnë në greminë e skajit të rrugës. Nuk është çudi, pra, që shumë lojtare të kombëtares e ndërmarrin nisjen e një udhëtimi jashtë vendit në moshë të re. Nëse nuk do ta bënin këtë, ëndrra e tyre për t’u bërë futbolliste profesioniste pothuajse me siguri do të mbetej e parealizueshme. Noemi Ivelj, e cila po transferohet te Eintracht Frankfurt pas Kampionatit Evropian, kohët e fundit fitonte 500 franga në muaj në GC. Ajo e zbuloi këtë për CH Media.

Asi i kombëtares, Sandrine Mauron, me përvojë të gjatë, tha: “Tek Servette, fitoja 3 000 franga në muaj, dhe kjo nuk mjafton për të mbijetuar.” Mauron tani po zhvendoset jashtë vendit me një kontratë profesionale me kohë të plotë. Coumba Sow, kapitene e FC Basel, është një nga përjashtimet e rralla në ligën zvicerane që mund të jetojë me pagën e saj: “Nëse i menaxhoj mirë paratë e mia, mund të lë mënjanë edhe disa. Por nuk do të pasurohem prej tyre.”

Lojtaret e kombëtares zvicerane që jetojnë jashtë vendit natyrisht fitojnë më shumë. Kapitenia Lia Wälti, për shembull: “Nuk do të jap asnjë shifër. Ajo që mund të them është se mund të jetoj mirë, të lë mënjanë disa para dhe po shkoj shumë mirë financiarisht.” Ose, sigurisht, Alisha Lehmann. Paga e saj vjetore te Juventus vlerësohet në rreth 200 mijë franga zvicerane. Të ardhurat nga reklamat i shtohen kësaj. Sipas analizave, ajo thuhet se merr 250 mijë franga zvicerane për postim në Instagram me reklama.

20 Minutes intervistoi Jasmina Čović, themeluese e Agjencisë së Futbollit të Grave, një nga agjencitë kryesore të konsulencës në botë në futbollin e grave. E pyetur për hendekun në paga midis futbollit të meshkujve dhe grave, ajo tha: “Hendeku po ngushtohet çdo vit. Tashmë ka lojtare që fitojnë një pagë prej një milion eurosh. Ato janë ende përjashtim, por trendi tregon se gjërat po vazhdojnë të rriten ndjeshëm.”

Čović shpjegon se strukturat e pagave në futbollin e femrave kanë ndryshuar ndjeshëm gjatë pesë viteve të fundit. “Po shohim një rritje graduale të pagave. Klubet e divizionit të dytë në veçanti mund të paguajnë paga të mira si në Gjermani ashtu edhe jashtë vendit, si në Itali, Spanjë dhe Angli”, thotë ajo. “Tre ligat kryesore në fakt fitojnë paga shumë të mira. Megjithatë, ka ende raste të izoluara ku lojtaret luajnë për një mesatare prej 1 000 eurosh.”

Po në lidhje me pagat ndonjëherë jashtëzakonisht të ulëta në Zvicër? “Zvicra është një vend i shtrenjtë dhe, meqenëse pagat janë relativisht të ulëta, thjesht nuk është e mundur që shumë lojtare të huaja të sigurojnë jetesën prej saj”, thotë Čović, e cila e sheh Zvicrën si një vend që zhvillon talente. “Ne duhet të vazhdojmë të përqendrohemi në këtë. Trajnimin e talenteve më të mira dhe profesionalizimin e kushteve për ta.”

 

Jashari, gjithnjë e më larg nga Club Brugge

Posted on by BR

Futbollisti shqiptar që luan për Zvicrën, Ardon Jashari ka dhënë një tjetër shenjë se gjasat janë të vogla që ai të mbetet pjesë e Club Brugget edhe për edicionin e ri.

Ai nuk ishte pjesë e fotografisë zyrtare të Club Brugget për sezonin e ri 2025/2026.

Jashari dëshiron kalimin te Milani, transmeton albinfo.ch.

Mediumet belge dhe ato italiane kanë raportuar se Milani nuk e ka ndërmend të rrisë ofertën për Jasharin.

Te klubin kuqezi mendojnë se oferta e fundit prej 32.5 milionë euro, plus 5.5 milionë euro bonuse, është e mjaftueshme për klubin belg.

Jashari nuk ka stërvitur ende me pjesën tjetër të fituesit të Kupës së Belgjikës.

Ai deri tash ka stërvitur individualisht. 22-vjeçari, Jashari, iu bashkua Club Brugget në verën e vitit të kaluar, ndërsa ka kontratë deri në vitin 2029.

Prizreni mirëpret diasporën me parkim falas në oborret e shkollave

Posted on by Alb

Bashkatdhetarët që po kthehen për pushime verore në vendlindje janë mirëpritur me një lehtësi të veçantë nga Komuna e Prizrenit. Për të lehtësuar lëvizjen dhe parkimin gjatë qëndrimit të tyre, oborret e pesë shkollave në qytet do të shfrytëzohen si hapësira parkimi falas për të gjithë mërgimtarët dhe familjet e tyre, transmeton albinfo.ch.

Shkollat që janë vënë në dispozicion janë:

“Lidhja e Prizrenit”

“Gjon Buzuku”

“Dëshmorët e Zhurit”

“Emin Duraku”

“Motrat Qiriazi”

Autoritetet komunale kanë theksuar se kjo është një “dhuratë e vogël, por me zemër të madhe”, në shenjë respekti dhe mirënjohjeje për kontributin e jashtëzakonshëm të diasporës.

“Prizreni është gjithmonë shtëpia juaj. Këto hapësira do të jenë në shërbimin tuaj gjatë gjithë pushimeve verore,” thuhet në njoftimin e komunës.

.

 

Reuters raporton për vendbanimin më të vjetër liqenor në Europë që ndodhet në Shqipëri

Posted on by Alb

Arkeologët që po punojnë në brigjet e Liqenit të Ohrit në Shqipëri besojnë se kanë zbuluar vendbanimin më të vjetër të ndërtuar ndonjëherë në një liqen europian, duke gjetur prova të një komuniteti të organizuar gjuetarësh dhe bujqish që kanë jetuar aty deri në 8 000 vite më parë.

Ekipi, i përbërë nga arkeologë zviceranë dhe shqiptarë, kalon orë të tëra çdo ditë rreth tre metra nën ujë, duke nxjerrë me kujdes shtylla druri që dikur mbështesnin shtëpitë. Ata po mbledhin gjithashtu eshtra të kafshëve të egra dhe të zbutura, objekte prej bakri dhe enë qeramike me gdhendje të detajuara.

Albert Hafner nga Universiteti i Bernës tha se vendbanime të ngjashme janë gjetur në rajone alpine dhe mesdhetare, por ato të fshatit Lin janë rreth 500 vjet më të vjetra, duke u datuar ndërmjet 6 000 dhe 8 000 viteve më parë.

“Për shkak se ndodhet nën ujë, materiali organik është ruajtur shumë mirë, dhe kjo na lejon të zbulojmë se çfarë hanin këta njerëz, çfarë mbillnin,” tha Hafner.

Studime të shumta tregojnë se Liqeni i Ohrit, i ndarë mes Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, është liqeni më i vjetër në Europë, me mbi një milion vjet ekzistencë.

Mosha e gjetjeve është përcaktuar përmes datimit me radiokarbon dhe dendrokronologjisë, që mat unazat vjetore të rritjes në pemë. Deri tani janë mbledhur mbi një mijë mostra druri nga vendi që besohet se ka strehuar disa qindra njerëz. Sipërfaqja e përgjithshme mund të jetë rreth gjashtë hektarë, por pas gjashtë vitesh punë është zbuluar vetëm 1 për qind e saj.

Hafner tha se gjetjet tregojnë se banorët e liqenit ndihmuan në përhapjen e bujqësisë dhe blegtorisë në pjesë të tjera të Europës.

“Ata ende merreshin me gjueti dhe mbledhje bimësh, por ushqimi i qëndrueshëm vinte nga bujqësia,” shtoi ai.

Arkeologu shqiptar, Adrian Anastasi, tha se mund të duhen dekada për të eksploruar plotësisht zonën.

“Mënyra si jetonin, ushqeheshin, gjuanin, peshkonin dhe arkitektura që përdornin për të ndërtuar vendbanimin na tregon se ata ishin shumë të zgjuar për kohën e tyre,” tha Anastasi.

 

Asllani, titullare ndaj Anglisë, e vazhdon rekordin te Suedia

Posted on by BR

Kosovare Asllani është titullare për Suedinë në ndeshjen çerekfinale ndaj Anglisë.

Asllani është kapitene e Suedisë, shkruan albinfo.ch.

Futbollistja shqiptare do të vazhdojë rekordin e jashtëzakonshëm, duke u paraqitur në ndeshjen e 22-të si titullare në Kampionate Evropiane.

Ajo luan standard që nga viti 2009 për Suedinë në Evropiane.

Ditë më parë është shprehur se nuk i frikësohen Anglisë, edhe pse kanë respekt të madh.

https://www.uefa.com/womenseuro/video/029b-1e403672b7a5-fc0625a5d280-1000–kosovare-asllani-on-tough-and-physical-england-test/

Arratiset gjatë transportit të të burgosurve – Policia kërkon 23-vjeçarin shqiptar

Posted on by albinfo.ch

Të enjten (sot), pak para orës 9 të mëngjesit, një i burgosur në Baden arriti të arratiset ndërsa ndodhej në një transport të të burgosurve. 23-vjeçari shqiptar mbante veshur pantallona të zeza, një xhaketë të zezë me mëngë të bardha me motive dhe këpucë të bardha, transmeton albinfo.ch. Ai ishte i prangosur kur u arratis.

Pavarësisht një kërkimi të menjëhershëm me qen policie, ai ende nuk është gjetur. Megjithatë, sipas Policisë Kantonale të Aargaut, ai nuk konsiderohet kërcënim për popullatën, shkruan www.badenertagblatt.ch.

Annette Kielholz, zëdhënëse e Departamentit të Çështjeve Ekonomike dhe të Punëve të Brendshme, thotë për gazetën: “Nuk mund të komentojmë mbi faktet specifike të çështjes për arsye privatësie. I arratisuri është dënuar tashmë në shkallën e parë, por vendimi nuk është bërë ende i formës së prerë”, përcjell albinfo.ch. Ai iku kur ishte gati të transferohej në një burg tjetër të distriktit.

Policia po kërkon ndihmën e qytetarëve. Kushdo që ka informacione relevante, kërkohet të kontaktojë numrin e urgjencës së policisë 117. (zen)

Ftesë shoqatave shqiptare për tu bashkuar në shënimin e Ditës Ndërkombëtare të të Zhdukurve

Posted on by albinfo.ch

Në një ftesë publike që shoqata “Dora d’Istria” dhe Lidhja e Shqiptarëve në Botë u drejtojnë shoqatave shqiptare në Zvicër, njoftohet se në Gjenevë, me një sërë aktivitetesh do të shënohet 30 gushti, Dita Ndërkombëtare e të Zhdukurve me Dhunë. Platforma mediale albinfo.ch do të jetë partner medial i organizimit.

Për të realizuar këtë organizim, shoqatat në fjalë kanë paraparë një takim konsultativ me shoqatat e interesuara, që do të mbahet më 19 korrik, në Bernë. Për këtë takim, dy organizatat në fjalë, përveç ftesës publike të publikuar nga platforma albinfo.ch (sponsor medial), u kanë dërguar ftesa të veçanta të gjitha shoqatave, rrjeteve dhe subjekteve shqiptare të Zvicrës. Dy ditë para mbajtjes së takimit konsultativ, shoqata “Dora d’Istria” dhe Lidhja e Shqiptarëve në Botë apelojnë edhe njëherë që sa më shumë organizata t’i bashkohen këtij takimi që mbahet këtë të shtunë, më 19 korrik, në Bernë.

Në vazhdim, teksti i ftesës:

Dita Ndërkombëtare e të Zhdukurve me Dhunë , aktivitete të mërgatës shqiptare

“PËRDERISA I KUJTOJMË, ATA JETOJNË”

Të nderuar përfaqësues të Republikës së Kosovës, Republikës së Shqipërisë, përfaqësues shqiptarë të Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe të Malit të Zi,

Të nderuar përfaqësues të shoqatave shqiptare në Zvicër,

Kemi kënaqësinë t’ju ftojmë për një takim paraprak në lidhje me projektin e manifestimit të 30 gushtit, në kuadër të Ditës Ndërkombëtare të të Zhdukurve me Dhunë. Ky manifestim organizohet nga Shoqata Kulturore “Dora d’Istria” dhe Lidhja e Shqiptarëve në Botë, me mbështetje të institucioneve më të larta të Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Kantonit të Gjenevës. Takimi ynë ka për qëllim të angazhojë të gjithë shqiptarët për kauzën e drejtësisë dhe njohjes së fatit të mijëra të zhdukurve gjatë luftës në Kosovë.

Gjatë këtij takimi do të diskutojmë detajet e manifestimit dhe mënyrat se si çdo shoqatë mund të kontribuojë në programin e tij triditor dhe të mbështesë këtë kauzë të rëndësishme kombëtare. Bashkëpunimi ynë është kyç për sigurimin e një zëri të fuqishëm shqiptar, për të rritur ndërgjegjësimin mbi këtë çështje edhe nga komuniteti ndërkombëtar.

Ju lutemi të konfirmoni pjesëmarrjen tuaj për këtë takim të nivelit kombëtar dhe të jeni pjesë e këtij angazhimi që ka për qëllim njohjen e dhimbjes dhe vuajtjes së shumë familjeve shqiptare, si dhe thirrjen për drejtësi.

Detajet e takimit:

  • Data: e shtunë, 19 korrik 2025

  • Vendi: Qendra e kongreseve , Allresto Kongresszentrum, Effingerstrasse 20, 3008 Bernë

  • Koha: Pasdite, 17:00

Me respekt,

Mirishahe LIMANI HILER
Nazmi JAKURTI

Përgjegjës nga
Shoqata Kulturore “Dora d’Istria”
Lidhja e Shqiptarëve në Botë
Gjenevë, Bernë

Kontakt: +41 79 278 20 65 dhe +41 79 607 46 74

Rreth hollësive për manifestimin do të njoftoheni

Eksportet zvicerane bien në tremujorin e dytë të vitit 2025

Posted on by erezzaademi

Tregtia e jashtme e Zvicrës ra midis prillit dhe qershorit, si në eksporte ashtu edhe në importe, pas një rekordi të vendosur në tremujorin e mëparshëm. Sektori i kimikateve dhe farmaceutikës ishte shkaku kryesor i këtij ngadalësimi.

Nga prilli deri në qershor, ekonomia shënoi një suficit tregtar prej 13.4 miliardë CHF (16.7 miliardë dollarë), sipas shifrave të publikuara të enjten nga Zyra Federale për Doganat dhe Sigurinë Kufitare (FOCBS), transmeton albinfo.ch.

Eksportet e rregulluara sezonalisht u tkurrën me 5.3% (në terma realë -1.4%) krahasuar me tremujorin e parë, në 70.1 miliardë CHF, ndërsa importet ranë me 7.1% (realë -4.5%) në 56.7 miliardë CHF.

Në tremujorin e dytë, ishin përsëri kimikatet dhe farmaceutikët ato që kontribuan më shumë në rënien e eksporteve. Pas dy gjysmëvjetësh rritjeje të fortë, eksportet në këtë sektor ranë me 9.6%, më shumë se një e treta e të cilave ishte për shkak të shpërndarjeve më të ulëta të ilaçeve, shkruan swissinfo.

Bizhuteritë, tekstilet, veshjet dhe këpucët gjithashtu pësuan. Anasjelltas, prodhimi i orëve (+2.6%) dhe sektori i makinerive dhe elektronikës (+1.4%) panë rritje të shitjeve në vitin 2025 për herë të dytë radhazi, ndërsa tremujorët e mëparshëm kishin parë një trend në rënie.

Industria farmaceutike e rëndësishme

Nga ana e importit, produktet kimike dhe farmaceutike patën ndikimin më të madh në këtë rezultat, me një rënie prej 14.2%. Produktet e energjisë gjithashtu panë një tkurrje të madhe (-15.1%, për shkak të çmimeve), ashtu si edhe, megjithëse në një masë më të vogël, metalet dhe instrumentet precize. Rënia kumulative në këta tre sektorë arriti në 676 milionë CHF.

Vetëm në qershor, eksportet e rregulluara sezonalisht u rritën me 8.6% (aktuale +6.1%) në pothuajse 23 miliardë CHF. Eksportet e produkteve kimike dhe farmaceutike ishin nxitësit kryesorë të kësaj rritjeje.

Importet ranë pak me 1.5% (aktuale +0.7%) në 18.7 miliardë CHF. Bilanci tregtar tregoi një suficit prej 4.3 miliardë CHF në qershor.

A mund t’u refuzohet leja e qëndrimit në Zvicër qytetarëve të BE-së?

Posted on by erezzaademi

Sipas kushteve të marrëveshjes midis Bernës dhe Brukselit, qytetarët e Bashkimit Evropian kanë të njëjtin akses në punë në Zvicër si shtetasit zviceranë. Por a ka ndonjë kufizim në lejet e qëndrimit?

Aktualisht, në Zvicër jetojnë rreth 2.4 milionë qytetarë të vendeve të BE-së; shumica e tyre kanë ardhur këtu për të punuar.

Ata, si dhe shtetasit e shteteve të EFTA-s: Norvegjia, Islanda dhe Lihtenshtajni, kanë akses të pakufizuar në tregun e punës të Zvicrës, ku trajtohen në të njëjtin nivel me qytetarët zviceranë.

A kanë të drejtë edhe ata për të njëjtin trajtim të privilegjuar (në krahasim me shtetasit e vendeve të treta) kur aplikojnë për qëndrim?

Por së pari, cili është ndryshimi midis lejeve të punës dhe atyre të qëndrimit?

Është logjike që një shtetas i huaj që ka një leje për të punuar në Zvicër, do të duhet të jetojë edhe në vend.

Pra, në këtë kuptim, lejet e punës dhe të qëndrimit janë të lidhura ngushtë me njëra-tjetrën , të pandashme, mund të thuhet.

Përveç se ndonjëherë nuk janë.

Kur shtetasit e BE-së/EFTA-s punojnë për një punëdhënës zviceran, është e natyrshme që ata të jetojnë edhe në atë vend (përveç nëse janë punëtorë ndërkufitarë, që do të thotë se udhëtojnë për të punuar në Zvicër, por jetojnë në një vend fqinj).

Përndryshe, lejet e punës dhe të qëndrimit janë të ndërthurura.

Keni të drejtë për njërën, por jo për tjetrën

Duke pasur parasysh mungesat kronike në tregun e punës, prania e punëtorëve të huaj i sjell dobi ekonomisë së Zvicrës në shumë mënyra.

Por kjo nuk është domosdoshmërisht rasti i atyre që nuk kanë punësim fitimprurës, transmeton albinfo.ch.

Kjo për shkak se Zvicra ka përjetuar një rritje të ndjeshme të popullsisë në vitet e fundit , nga pak mbi 7.1 milionë në vitin 2000 në pak më shumë se 9 milionë sot , pothuajse ekskluzivisht për shkak të imigracionit. Marrëveshja për Lëvizjen e Lirë të Personave, e cila u lejon qytetarëve të BE-së akses të pakufizuar në punësimin zviceran, hyri në fuqi në vitin 2002, duke nxitur këtë rritje të popullsisë.

Për më tepër, demografët parashikojnë se vendi do të arrijë shifrën prej 10 milionësh brenda dekadës së ardhshme. Duke pasur parasysh madhësinë e Zvicrës, shumë njerëz paralajmërojnë se ky numër është shumë i lartë dhe do të rëndojë infrastrukturën e vendit, siç janë strehimi, transporti publik dhe sistemi i kujdesit shëndetësor, ndër të tjera.

E gjithë kjo për të thënë se, megjithëse Zvicra ka nevojë për njerëz nga BE-ja për qëllime punësimi, e njëjta gjë nuk vlen për ata që vijnë këtu vetëm për të jetuar, por jo për të punuar.

A mund t’u refuzojë Zvicra lejet e qëndrimit shtetasve të BE-së?

Në rrethana të caktuara, mundet.

Megjithëse qytetarët e BE-së dhe EFTA-s përfitojnë nga Marrëveshja për Lëvizjen e Lirë të Personave, ata prapëseprapë duhet të plotësojnë kërkesa të caktuara për të marrë dhe mbajtur një leje qëndrimi, shkruan The Local.

Këto janë disa nga arsyet e refuzimit:

  • Mjete të pamjaftueshme financiare
    Ata që nuk mund të provojnë se kanë fonde për të mbështetur veten në Zvicër në një mënyrë të qëndrueshme pa iu drejtuar ndihmës sociale, mund të mos lejohen të jetojnë këtu.

  • Shqetësime për rendin publik / sigurinë
    E njëjta gjë vlen edhe për ata që dyshohen ose janë dënuar për aktivitete kriminale ose vepra të tjera të rënda penale. Nëse autoritetet besojnë se këta njerëz paraqesin rreziqe për sigurinë publike, atyre nuk do t’u jepet një leje qëndrimi.

  • Informacion i rremë
    Nëse aplikantët kanë dhënë informacion të rremë për të marrë një leje qëndrimi, ata nuk do ta marrin atë.

Mbi 1 milion pasagjerë vetëm në qershor në Aeroportin e Tiranës

Posted on by BR

Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës njofton për një trend në rritje të qëndrueshme të trafikut ajror në Shqipëri.

Sipas të dhënave të publikuara nga TIA, vetëm gjatë muajit qershor 2025, Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës ka mirëpritur 1.147.866 pasagjerë, një rritje e ndjeshme krahasuar me muajin maj.

Gjatë së njëjtës periudhë janë kryer 6830 fluturime, që kanë lidhur Tiranën me 103 destinacione në 31 shtete, përmes 27 linjave ajrore që operojnë në këtë aeroport, shkruajnë mediat shqiptare, përcjell albinfo.ch.

Destinacionet më të kërkuara mbeten qytetet italiane dhe britanike, me Milanon, Londrën, Romën, Bolognën dhe Venecian që kryesojnë listën e preferencave të udhëtarëve.

Përveç rritjes së numrave, TIA ka shtuar edhe linja të reja direkte gjatë periudhës prill–qershor 2025, duke forcuar lidhjet me destinacione të reja evropiane. Linjat e reja përfshijnë Nantes dhe Bordeaux në Francë, Larnaca në Qipro, si dhe Málaga dhe Malta.

TIA mbetet e përkushtuar ndaj zgjerimit të lidhjeve rajonale dhe përmirësimit të përvojës së pasagjerëve.

Aeroporti është përgatitur për fluksin e sezonit veror, ku pritet që shifrat të tejkalojnë edhe ato të vitit të kaluar. Me ardhjen e turistëve të huaj dhe udhëtimet e pushuesve shqiptarë jashtë vendit, TIA po renditet ndër aeroportet me rritjen më të shpejtë të trafikut ajror në rajon në dy vitet e fundit.

A e bën më të lehtë për prindërit të bëhen shtetas gjermanë me lindjen e një fëmije?

Posted on by erezzaademi

Prindërit e huaj të ardhshëm mund të duan të bëhen shtetas gjermanë për të forcuar të drejtat e tyre të qëndrimit në vend. A e bën më të lehtë këtë fakti që keni një fëmijë në vend?

Nëse jeni i huaj dhe jo shtetas i BE-së në Gjermani dhe e shihni atë si shtëpinë tuaj për të ardhmen e parashikueshme, mund të keni menduar të bëheni shtetas gjerman për të garantuar të drejtat tuaja të qëndrimit dhe për të fituar disa të reja gjatë këtij procesi.

Procesi i natyralizimit në Gjermani është i ndërlikuar. Në përgjithësi, duhet të keni qenë banor i ligjshëm në vend për pesë vjet, të jeni financiarisht i vetëmjaftueshëm dhe të jeni në gjendje të demonstroni një zotërim të arsyeshëm të gjuhës gjermane, si dhe të ligjeve dhe normave gjermane.

A mund të jetë në favorin tuaj të keni një fëmijë të lindur në Gjermani? Jo domosdoshmërisht.

Të kesh një fëmijë gjerman nuk do ta përshpejtojë ose garantojë procesin e natyralizimit në vetvete, por ka disa avantazhe indirekte, transmeton albinfo.ch.

Qëndrimi afatgjatë, integrimi dhe lidhjet familjare (si rritja e një fëmije në Gjermani) mund të forcojnë argumentin e prindërve për qëndrim të përhershëm ose natyralizim me kalimin e kohës. Një gjë që padyshim do t’i përshpejtojë gjërat, duke ju lejuar në mënyrë efektive të aplikoni për natyralizim pas tre vitesh qëndrimi (në vend të pesë), është të qenit i martuar me një nënë ose baba gjerman të fëmijës.

Kjo me kusht që të keni qenë të martuar për të paktën dy vjet. Kjo ndodh sepse martesa me një shtetas gjerman konsiderohet një faktor integrimi dhe shkurton kohën minimale të qëndrimit.

Lidhur me statusin e shtetësisë së fëmijës suaj, nëse ata lindin në Gjermani nga të paktën një prind gjerman, ata automatikisht do të konsiderohen vetë gjermanë, shkruan The Local.

Nga ana tjetër, nëse ata lindin në vend dhe të paktën një prind ka qenë banor i ligjshëm në Gjermani për të paktën pesë vjet, atëherë ata gjithashtu mund të fitojnë automatikisht shtetësinë gjermane. Nëse jo, ata mund të aplikojnë për shtetësi pasi të kenë qenë vetë banues në vend për pesë vjet, pra nga ditëlindja e tyre e pestë nëse qëndrojnë në vend.

A ndryshon të drejtat e mia të qëndrimit të një fëmije në Gjermani?

Të kesh një fëmijë të lindur në Gjermani nuk ndryshon automatikisht të drejtat tuaja të qëndrimit.

Ju do të keni të njëjtën leje që keni pasur më parë, dhe nëse ajo ishte e lidhur me punësimin, për shembull, ju prapë mund ta humbisni atë nëse humbni punën tuaj. Çdo zgjatje do t’i nënshtrohet ende të njëjtave kushte si para se të kishit një fëmijë.

Megjithatë, të kesh një fëmijë gjerman mund të përmirësojë të drejtat e tua të qëndrimit nëse vetë nuk jeni gjerman.

Lejet e qëndrimit bazuar në “ribashkimin familjar” jepen për bashkëshortët, partnerët e regjistruar ose fëmijët e mitur të pamartuar. Dhe, si prind jo-gjerman i një shtetasi gjerman, mund të keni të drejtë për një leje qëndrimi për t’u kujdesur për fëmijën (sipas §28 Aufenthaltsgesetz – Akti Gjerman i Qëndrimit).

Po në lidhje me lejet për të porsalindurin?

Nëse të paktën njëri nga prindërit ka qëndrim të ligjshëm në Gjermani, atëherë një leje qëndrimi për të porsalindurin zakonisht lëshohet automatikisht.

Megjithatë, nëse kjo nuk ndodh, prindërit janë përgjegjës për të aplikuar për një leje për foshnjat e tyre para se të mbushin gjashtë muaj.

Nëse jeni shtetas të BE-së, atëherë ju nevojitet vetëm një Anmeldebescheinigung, të cilën do ta merrni kur të regjistroni lindjen e foshnjës. Duhet ta bëni këtë në Standesamt (zyra e gjendjes civile) brenda një jave nga lindja e tyre.

Një çështje e të drejtave të njeriut

Rastet dhe jurisprudenca nga jeta reale, së bashku me ligjet ndërkombëtare, bëjnë një ndryshim të madh në lidhje me të drejtat e fëmijëve. Respektimi i interesave më të mira të fëmijës është i sanksionuar në Nenin 8 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, i cili merret me të drejtën për respektimin e jetës private dhe familjare, shtëpisë dhe korrespondencës.

Kjo mund të argumentohet kur mosdhënia e lejes një prindi shtetas të një vendi të tretë do të rrezikonte mirëqenien e një fëmije për shkak të humbjes së kontaktit.

Nëse një fëmijë jo-gjerman ose prindi i tij ishin në rrezik dëbimi nga Gjermania, Neni 8 mund të thirrej në një rast duke argumentuar se qëndrimi duhet të jepet sepse fëmija ishte regjistruar tashmë në shkollë në vend, për shembull.

Një rast i shquar në vitin 2015 përfshinte një të mitur gjerman i cili kishte lindur nga një prind i huaj i cili fillimisht nuk kishte një leje qëndrimi të pavarur. Gjykata vendosi në favor të prindit.

Gjykata Administrative Berlin-Brandenburg e vendosi deportimin e prindit si të paligjshëm me arsyetimin se kjo do ta detyronte në fakt fëmijën e tyre të mitur gjerman të largohej nga Gjermania, duke shkelur kështu të drejtën e fëmijës për të banuar në vendin e tij të origjinës dhe duke minuar aksesin e tij në arsim, kujdes shëndetësor dhe shërbime sociale.

Ky rast citohet gjerësisht si një precedent i fortë në të drejtën administrative gjermane që mbron unitetin e familjes dhe të drejtat e banimit të prindërve të fëmijëve gjermanë.

Vendet e lira të punës në Zvicër bien në tremujorin e dytë të vitit 2025

Posted on by erezzaademi

Numri i vendeve të lira të punës ra me 3 për qind në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar në tremujorin e dytë të këtij viti, pas një rimëkëmbjeje të lehtë në tregun e punësimit në fillim të vitit.

“Situata në ekonominë zvicerane mbetet e tensionuar, duke pasur parasysh politikën tregtare proteksioniste të SHBA-së, pasiguritë globale dhe vrullin e dobët të investimeve”, tha Marcel Keller, kreu i firmës së burimeve njerëzore Adecco Switzerland, në një studim të publikuar të enjten.

Sipas Keller, rënia e indeksit të punësimit të përpiluar nga gjigandi i personelit së bashku me treguesin e punësimit të Qendrës Kërkimore Ekonomike KOF me seli në Cyrih “tregon ngecje në tregun zviceran të punës, gjë që reflektohet edhe në rritjen e papunësisë dhe trendin e moderuar të punësimit”, përcjell albinfo.ch.

KOF kishte vlerësuar se një “rimëkëmbje e moderuar” në ekonomi dhe në tregun e punës duhet të ndodhë deri në fund të vitit 2025, sa më shpejt të jetë e mundur.

Shëndetësia dhe shërbimet në kërkesë

Sektori i IT-së u prek veçanërisht, me një rënie prej 31 për qind të vendeve të punës në gjysmën e parë të vitit, për shkak të një “ngadalësimi në ekonomi, automatizimit dhe përdorimit në rritje të inteligjencës artificiale”.

Ndërkohë, sektorët e shitjeve, administratës dhe komercialit panë një rënie prej 24 për qind, kryesisht për shkak të transformimit digjital, automatizimit dhe eliminimit të detyrave rutinë administrative.

Nga ana tjetër, sektori i shëndetësisë regjistroi një rritje prej 9 për qind në numrin e ofertave të punës gjatë gjashtë muajve të parë të vitit, ndërsa shërbimet personale panë një rritje prej 7 për qind, vuri në dukje studimi i Adecco.

27.8% e austriakëve: Mbi 2.5 milionë njerëz me prejardhje migrimi

Posted on by erezzaademi

Popullsia e Austrisë vazhdon të rritet vetëm për shkak të migrimit, sipas Statistikave të Austrisë. Në vitin 2024, më shumë se një e katërta e popullsisë kishte një sfond migrimi (gjenerata e parë ose e dytë). Që nga viti 2015, numri i njerëzve me sfond migrimi është rritur me rreth 38%. Pa imigracion, popullsia e Austrisë do të tkurrej vazhdimisht në nivelet e viteve 1950 për shkak të normave negative të lindjeve, sipas të dhënave të paraqitura të mërkurën.

Libri Vjetor Statistikor mbi Migracionin dhe Integrimin 2025 u prezantua në Kancelarinë Federale nga ministrja e Integrimit, Claudia Plakolm (ÖVP), dhe Stephan Marik-Lebeck i Statistikave të Austrisë. Mesatarisht në vitin 2024, rreth 2.51 milionë njerëz me sfond migrimi jetonin në Austri. Kjo përfshin “gjeneratën e parë” (të lindur jashtë vendit) dhe “gjeneratën e dytë” (të lindur në Austri nga dy prindër të lindur jashtë vendit). Kjo do të thotë që 27.8 për qind e popullsisë kishte një sfond migrues në vitin 2024. Krahasuar me vitin 2015 (1.81 milion), kjo është një rritje prej rreth 696,100 personash ose 38.4 për qind.

Rritja e popullsisë e drejtuar vetëm nga migrimi

“Migrimi është qendror për zhvillimin e popullsisë së Austrisë, ka qenë burimi i vetëm i rritjes për shumë vite”, tha Marik-Lebeck në prezantimin e raportit. Aktualisht, Austria regjistron pak më shumë vdekje sesa lindje, kështu që imigracioni është thelbësor për të ardhmen e saj.

Duke parë përpara, duke përfshirë migrimin e parashikuar, Marik-Lebeck pret që Austria të tejkalojë shifrën prej 10 milionë banorësh në vitin 2069, duke arritur në 10.2 milionë deri në vitin 2080 (+11 për qind krahasuar me vitin 2024). Pa migrim, popullsia do të binte në 6.9 milionë (-24 për qind), duke u kthyer në nivelin e vitit 1950.

Austriakët e shikojnë kohezionin social më kritikisht

Libri vjetor gjithashtu anketoi mendimet mbi kohezionin social. Që nga viti 2022, pikëpamjet negative midis qytetarëve të lindur në Austri janë rritur ndjeshëm: ndërsa vetëm 25.1 për qind e vlerësonin bashkëjetesën si “mjaft/shumë të keqe” atëherë, kjo shifër u rrit në 46.2 për qind në vitin 2025. Vetëm 20.9 për qind tani e vlerësojnë atë si “shumë/mjaft të mirë”.

Në të kundërt, emigrantët e shohin kohezionin social më pozitivisht: 57.9 për qind i vlerësojnë marrëdhëniet midis austriakëve dhe emigrantëve si “shumë/mjaft të mira”, dhe vetëm 13.7 për qind si “mjaft/shumë të këqija”.

Ndjenjë më e fortë e përkatësisë ndaj Austrisë

Anketa e migracionit e vitit 2025 shqyrtoi gjithashtu ndjenjën e përkatësisë së emigrantëve. Mbi tre të katërtat (75.7 për qind) e të anketuarve ndihen të lidhur me Austrinë. Kjo ndjenjë është më e fortë midis emigrantëve nga Siria (83.6 për qind), Bosnja dhe Hercegovina (79.8 për qind) dhe Somalia (78.3 për qind). Identifikimi më i ulët me Austrinë ishte midis atyre të lindur në Ukrainë (64.7 për qind).

Pothuajse gjysma (46.6 për qind) e banorëve të lindur jashtë vendit ende ndihen të lidhur me vendin e tyre të origjinës. Kjo përqindje është më e ulëta midis njerëzve të lindur në Afganistan (37.2 për qind) dhe në Federatën Ruse (32 për qind).

Plakolm bën thirrje për gatishmëri më të madhe për integrim

Plakolm i quajti rezultatet “shumë pozitive në shikim të parë”, por shtoi: “Ndjenja e një ndjenje përkatësie nuk është e mjaftueshme. Ju gjithashtu duhet të kontribuoni, të mësoni gjuhën, të gjeni punë, të mbështesni familjen tuaj, të respektoni vlerat tona”, tha ajo. “Kushdo që qëndron përgjithmonë larg dhe jeton në një shoqëri paralele nuk mund të jetë pjesë e shoqërisë sonë”, përsëriti ajo.

Integrimi duhet të ketë sukses, paralajmëroi Plakolm, ose mbështetja publike do të zbehet, duke iu referuar pikëpamjeve gjithnjë e më kritike midis qytetarëve të lindur në Austri. Ajo vuri në dukje hapat e qeverisë të ndërmarrë tashmë ose të planifikuar, të tilla si kurset e vlerave dhe sanksionet për dështimin e përmbushjes së qëllimeve të integrimit.

Kërkesat për azil bien

Kërkesat për azil kanë rënë ndjeshëm që nga kulmi i tyre në vitin 2022, nga 112,272 në 25,360 në vitin 2024. Ndërsa ende më të larta se në vitet e mëparshme (12,886 në 14,775 midis viteve 2018 dhe 2019), ministrja e mirëpriti trendin në rënie dhe pret që ai të vazhdojë. “Kjo na jep hapësirën e nevojshme për të bërë që integrimi të funksionojë”, tha Plakolm.

Gjermanët dhe rumunët janë grupet më të mëdha të emigrantëve

Midis 1.85 milionë qytetarëve jo-austriakë që jetojnë në Austri (që nga janari 2025), grupet më të mëdha janë nga Gjermania (239,500), Rumania (155,700), Turqia (124,800) dhe Serbia (122,500). Që nga fillimi i vitit 2020, rritjet më të mëdha ishin midis shtetasve ukrainas (+76,300), sirianë (+53,300), gjermanë (+39,500), rumunë (+32,300) dhe kroatë (+25,800).

U anketua edhe përdorimi i gjuhës. Në shtëpi, 45.1 për qind e emigrantëve flasin kryesisht ose ekskluzivisht gjuhën e tyre amtare, ndërsa 16.4 për qind përdorin kryesisht ose ekskluzivisht gjermanisht. Me miqtë, 30 për qind flasin kryesisht ose vetëm gjermanisht dhe 48.7 për qind përdorin gjermanishten së bashku me një gjuhë tjetër.

FPÖ fajëson ÖVP-në për politikën e dështuar të migracionit

FPÖ e ekstremit të djathtë e kritikoi ashpër raportin. “Raporti i sotëm mbi integrimin nga ministrja e Integrimit e ÖVP-së, Plakolm, nuk është gjë tjetër veçse një rrëfim i dokumentuar i një politike të dështuar migracioni, veçanërisht asaj të ÖVP-së”, tha zëdhënësi i sigurisë i FPÖ-së, Gernot Darmann. “Problemet e dukshme të shkaktuara nga vitet e imigracionit masiv të pakontrolluar nuk po zgjidhen nga qeveria, por thjesht po menaxhohen”, deklaroi ai. Austriakët “nuk duan një shfaqje PR, por një korrigjim të plotë të kursit”, shtoi ai, duke deklaruar se ÖVP “nuk është pjesë e zgjidhjes, por problemi thelbësor”. Ata që pranojnë qindra mijëra dhe refuzojnë deportimet nuk duhet të habiten kur ndjenja publike të kthehet kundër tyre.

Presidentja e Kosovës: Nëse ngërçi nuk zgjidhet edhe në fundjavë, i drejtohem Kushtetueses

Posted on by erezzaademi

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka deklaruar se nëse edhe këtë fundjavë nuk ka zgjidhje për bllokadën e krijuar në procesin e konstituimit të Kuvendit, në fillim të javës që vjen do t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese.

“Unë jam e bindur që, sikurse për çdo afat tjetër, edhe për këtë afat, në qoftë se nuk respektohet, duhet të ketë pasoja juridike. Ne jemi duke përgatitur lëndën për Kushtetuese dhe, në qoftë se edhe gjatë këtij vikendi nuk ka institucione, atëherë në fillim të javës ne do t’i drejtohemi Gjykatës”, është shprehur ajo në konferencën e mbajtur të enjten pasdite, transmeton albinfo.ch.

Osmani ka njoftuar se i ka takuar liderët e partive politike, por ka thënë se roli i saj nuk është që të negociojë koalicione për krijimin e institucioneve.

Ndryshe, Osmani ka bërë të ditur se në fund të muajit maj ka pranuar informacione nga institucionet e sigurisë për një përshkallëzim të mundshëm të planifikuar nga Serbia. Ajo siguroi qytetarët se nuk ka nevojë për panik.

“Në fund të majit kemi marrë informacione për veprimet e Serbisë pranë kufirit me Kosovën. Këto janë informata të besueshme nga institucionet tona të sigurisë”, deklaroi Osmani.

Shpenzimet e ndërtimit në Zvicër ranë në vitin 2024

Posted on by erezzaademi

Shpenzimet e përgjithshme për ndërtim ranë pak vitin e kaluar, me trendet që tregojnë më shumë para që rrjedhin në rinovime sesa në ndërtesa të reja.

Shpenzimet totale të ndërtimit ranë me 0.6% vitin e kaluar, sipas statistikave të publikuara të enjten nga Zyra Federale e Statistikave (FSO). Investimet në ndërtim u tkurrën me 0.7% në terma nominalë, ndërsa shpenzimet federale, kantonale dhe komunale për punimet e mirëmbajtjes u rritën me 0.4%, transmeton albinfo.ch.

Vitin e kaluar, 1.1% më pak u shpenzua për ndërtimin e ndërtesave, por 1.3% më shumë për punimet e inxhinierisë civile. Klientët privatë në veçanti shpenzuan ndjeshëm më shumë në këtë fushë (+7.2%). Klientët publikë shpenzuan më shumë në inxhinierinë civile (+0.1%) dhe ndërtim (+6.0%).

Në vitin 2024, 2.7% më pak u investua në ndërtesa të reja sesa vitin e kaluar. Klientët privatë, në veçanti, shpenzuan 3.9% më pak për projekte të reja, ndërsa sektori publik rriti shpenzimet e tij me 1.6%, shkruan swissinfo.

Në të kundërt, investimet në rinovime u rritën me 2.3%. Individët privatë shpenzuan 1.3% më shumë për këtë dhe sektori publik 3.7%.

Për vitin aktual, numri i projekteve të prapambetura në ndërtim e sipër, përfshirë punimet e mirëmbajtjes publike, është rritur me 1.2% krahasuar me fundin e vitit 2024, sipas FSO-së. Një shumë shtesë prej 2.6% është rezervuar për punimet e mirëmbajtjes publike.

BE-ja kritikon Serbinë për stërvitjen ushtarake me Kinën

Posted on by erezzaademi

Stërvitja e parë ushtarake mes ushtrisë serbe dhe asaj kineze shënon një hap të ri në forcimin e bashkëpunimit ushtarak mes dy vendeve.

Me këtë veprim, Serbia bëhet vendi i vetëm kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian që zhvillon stërvitje të tilla me Kinën.

Ministria Kineze e Mbrojtjes njoftoi më 14 korrik se stërvitja, e quajtur “Rojtari i Paqes 2025”, do të zhvillohet në gjysmën e dytë të korrikut, në provincën Hebei në veri të Kinës.

Vitet e fundit, Serbia ka blerë armë nga Kina, duke u bërë vendi i parë në Evropë që blen sistemin kinez kundërajror FK-3.

Për shkak të qasjes ndaj Kinës dhe Rusisë, Brukseli e ka paralajmëruar disa herë Serbinë.

Edhe stërvitja ushtarake me Kinën u pa në të njëjtin kontekst kritik nga BE-ja.

“Serbia duhet të përmbahet nga veprimet dhe deklaratat që bien ndesh me qëndrimet e BE-së në fushën e politikës së jashtme”, ishte mesazhi nga Brukseli.

Duke folur për Radion Evropa e Lirë, një zëdhënës i BE-së tha se blloku dëshiron të mbështetet te Serbia si një partnere e besueshme evropiane, për parime dhe vlera të përbashkëta.

“Na duhet që Serbia të na bindë për drejtimin e saj strategjik”, tha zëdhënësi i BE-së.

Si vend kandidat, Serbia e ka detyrim të përputhet me politikën e jashtme të BE-së, dhe Brukseli e ka kërkuar këtë shumë herë nga Beogradi.

Serbia është ushtarakisht neutrale, por është anëtare e programit të NATO-s “Partneriteti për Paqe” dhe qëllim strategjik i saj është anëtarësimi në BE.

Beogradi zyrtar e balancon njëkohësisht politikën e tij të jashtme midis Perëndimit, Kinës dhe Rusisë, e cila është izoluar nga Perëndimi për shkak të pushtimit të Ukrainës.

Nikolla Lluniq, analist serb i gjeopolitikës dhe sigurisë, beson se vendimi i Serbisë për stërvitje ushtarake me Kinën “e minon orientimin e deklaruar të Serbisë drejt BE-së”.

“Forcimi i ndërveprimit të njësive kineze dhe serbe i dërgon Perëndimit një mesazh të qartë gjeopolitik”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.

Para stërvitjes me Ushtrinë e Serbisë, Ushtria e Kinës zhvilloi në korrik të vitit 2024 manovra në Bjellorusi, së bashku me ushtrinë e këtij vendi, në kufi me NATO-n.

Ato u mbajtën në kohën e samitit të NATO-s në Uashington, ku udhëheqësit e aleancës ushtarake shprehën mbështetje të padiskutueshme për Ukrainën, ndërsa kritikuan ashpër Pekinin për mbështetjen e tij për Rusinë.

Cili është qëllimi i stërvitjes në Kinë?

Sipas njoftimit të Ministrisë Kineze të Mbrojtjes, stërvitja e planifikuar “do të kontribuojë në forcimin e aftësive luftarake të pjesëmarrësve dhe thellimin e bashkëpunimit midis dy ushtrive”.

Ministria Serbe e Mbrojtjes nuk iu përgjigj pyetjeve të Radios Evropa e Lirë në lidhje me qëllimin e kësaj stërvitjeje, e as se cilat njësi dhe sa ushtarë të Ushtrisë së Serbisë do të marrin pjesë.

Përgjigje nuk ktheu as Ambasada e Kinës në Beograd.

Tash për tash, nuk ka informacione as nëse dhe kur do të mbahet një stërvitje e përbashkët në Serbi, pasi këto stërvitje zakonisht organizohen me rotacion.

Armët kineze në Ushtrinë e Serbisë

Serbia bleu nga Kina gjashtë dronë pa pilot CH-92A në vitin 2020 dhe, dy vjet më vonë, edhe sistemin raketor të mbrojtjes ajrore FK-3.

Kështu, Serbia u bë operatore e këtyre raketave kineze dhe dronëve luftarakë në Evropë.

Gjatë prezantimit të pajisjeve të reja të Forcave të Armatosura të Serbisë në prill të vitit 2023, publikut iu prezantua edhe droni kinez CH-95.

Ministria e Mbrojtjes e Serbisë njoftoi në fund të vitit 2024 se në Kinë është realizuar një trajnim për sistemin raketor FK-3, i cili mund të godasë lloje të ndryshme avionësh, helikopterësh, raketash lundruese dhe dronësh.

Brukseli dhe Uashingtoni kanë shprehur vazhdimisht shqetësim për blerjet e armëve ruse dhe kineze nga Serbia.

Pasi Rusia nisi pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës në vitin 2022, Serbia vendosi një moratorium për të gjitha stërvitjet ushtarake me partnerë të huaj.

Përjashtim bën stërvitja taktike ndërkombëtare “Ujku i Platinit”, në të cilën njësitë e Ushtrisë së Serbisë forcojnë aftësitë e tyre për të marrë pjesë në misione paqeruajtëse.

Stërvitjet “Ujku i Platinit” zhvillohen në Serbi që nga viti 2014 dhe në to marrin pjesë edhe anëtarë të NATO-s, përfshirë Shtetet e Bashkuara.

Lluniq thotë se pjesëmarrja e Serbisë në stërvitjen ushtarake me Kinën bie ndesh me synimet që vetë Serbia i ka shpallur për politikën e saj të jashtme dhe e bën të paqëndrueshëm pretendimin e saj për neutralitet ushtarak.

“Është e qartë se moratoriumi mbështetet në kritere politike, jo parimore, dhe për këtë arsye neutraliteti ushtarak i Serbisë, për shkak të kësaj qasjeje selektive, humb çdo besueshmëri ndërkombëtare”, thotë ai.

Stërvitjes ushtarake i paraprinë ushtrimet policore

Stërvitjet e ardhshme ushtarake nuk do të jenë të parat midis Serbisë dhe Kinës në fushën e sigurisë.

Vitet e kaluara janë mbajtur edhe ushtrime mes njësive speciale të Policisë së Serbisë dhe asaj të Kinës, ndërsa që nga viti 2019 dy vendet kanë edhe një marrëveshje për patrulla të përbashkëta policore.

Vuk Vuksanoviq, nga Qendra e Beogradit për Politikat e Sigurisë, përmend edhe dokumentin kinez të Iniciativës Globale të Sigurisë (GSI), të vitit 2023.

Në të, kujton ai, thuhet se Kina do t’i forcojë partneritetet dhe shkëmbimet e saj të sigurisë në fushën e arsimit ushtarak dhe policor.

Vuksanoviq thotë se rritja e bashkëpunimit në siguri mes Serbisë dhe Kinës reflektohet përmes blerjes së pajisjeve ushtarake kineze, bashkëpunimit policor dhe teknologjisë kineze të mbikëqyrjes.

“Nga perspektiva e Serbisë, ky është vetëm një vazhdim i politikës shumëvektoriale dhe politikës balancuese”, vlerëson ai.

Cili është interesi i Kinës?

Ushtria dhe policia kineze, sipas Vuksanoviqit, kërkojnë partnerë për të fituar përvojë ndërkombëtare.

Ai thotë se vendet evropiane, kryesisht, nuk ishin të gatshme ta bënin këtë.

“Kjo [me Serbinë] është përpjekje për të fituar përvojë ndërkombëtare dhe, në të njëjtën kohë, është shumë e dobishme për promovimin e Kinës si një fuqi e re globale në rritje”, thotë Vuksanoviq.

Në korrik të vitit 2019, përpara pushtimit rus të Ukrainës, në Gjermani u mbajt një stërvitje e përbashkët ushtarake-mjekësore midis saj dhe Kinës.

Ajo u quajt “Ndihma e Kombinuar 2019” dhe në fokus kishte përgatitjen për reagim gjatë krizave humanitare.

Në media u përshkrua si ngjarja e parë për ushtrinë kineze në përpjekjet e saj për të krijuar lidhje më të ngushta me Evropën.

Serbia dhe Kina, vitet e fundit, i kanë forcuar edhe marrëdhëniet ekonomike dhe politike, të cilat dy vendet i cilësojnë si “miqësi të çeliktë” dhe “partneritet strategjik”.

Gjatë vizitës së dytë të presidentit kinez, Xi Jinping, në Beograd, në maj të vitit 2024, u nënshkrua një deklaratë për thellimin e partneritetit strategjik dhe “ndërtimin e një bashkësie të Serbisë dhe Kinës me një të ardhme të përbashkët në epokën e re”.

Beogradi, së bashku me Parisin dhe Budapestin, ishin tri adresat e vizituara nga Xi gjatë vizitës së tij në Evropë në pranverën e vitit 2024.

Kina, ndërkohë, u bë edhe partnerja më e madhe e tregtisë së jashtme të Serbisë për sa i përket importeve, të cilat arritën në 5.13 miliardë euro në vitin 2024.

Autoritetet në Beograd mbështeten te Kina kur bëhet fjalë për investime ekonomike dhe kredi.

Ato, gjithashtu, llogarisin në mbështetjen e Kinës në organizatat dhe institucionet ndërkombëtare, sa i përket kundërshtimit të pavarësisë së Kosovës.

/REL