Arti, “një britmë e heshtur kundër harresës” së të zhdukurve me dhunë

"Çdo vepër bëhet një akt kujtese, një britmë e heshtur kundër harresës, një mënyrë për t`i sjellë në jetë ata që dhuna i zhduku"

Ndër aktivitetet që u zhvilluan për shënimin e Ditës së të Zhdukurve me Dhunë, më 30 dhe 31 gusht në Gjenevë nuk mund të mungonte edhe përjetësimi i këtij fenomeni të dhimbshëm përmes fuqisë së artit. Një ekspozitë me punime arti, si piktura, grafika, fotografi dhe vizatime që në fokus kishin pikërisht këtë temë, u hap të dielën në ambientet e shtëpisë së arteve “Grütli” të Gjenevës.

Autorët: Gani Jakupi (roman grafik), Hazir Reka (fotografi), Rusllan Pikhota (karikaturë, vizatim), Vanesa Lika (pikturë), Nysret Shabani (pikturë) dhe Ramë Dardania (instalacion, pikturë) kanë sjellë në vëmendjen e publikut, secili me mjetet e veta shprehëse, emocionet e dhimbjes për të zhdukurit, shkruan albinfo.ch. Kjo plagë e rëndë që vazhdon të mundojë shumë shoqëri dhe shtete, në mesin e të cilëve edhe Kosovën dhe shqiptarët, është kapur nga aspekte dhe ndjeshmëri të ndryshme, që kishin një gjë të përbashkët: ruajtjen e kujtesës historike për dhunën, përmes artit.

Në hapjen e ekspozitës është paraqitur me një fjalë rasti kryetari i komunës Vernier, Mathias Buschbeck, i cili ka përshëndetur iniciativën për shënimin e Ditës së të Zhdukurve përmes aktiviteteve të ndryshme, në mesin e të cilave edhe përmes ekspozitës me krijime arti.

Në emrin e institucioneve kosovare ka përshëndetur edhe zëvendës ambasadorja e Republikës së Kosovës në Zvicër, Zonja Shukrije Ramadani. Ajo, në fjalimin e saj emocional, veç tjerash ka thënë: “1,584 qytetarë ende të zhdukur, 26 vite pritje të kotë për drejtësi dhe të vërtetën. Çdo rast është një jetë e ndalur dhunshëm dhe një familje që ende sot jeton me boshllëkun e humbjes.

Nga një fjalë rasti kanë mbajtur edhe organizatorët e aktivitetit, Mirishahe Limani Hiler dhe Nazmi Jakurti, të cilët kanë falënderuar artistët për punën e tyre me përkushtim në shërbim të ruajtjes së kujtesës për viktimat e luftës. “Çdo vepër bëhet një akt kujtese, një britmë e heshtur kundër harresës, një mënyrë për t`i sjellë në jetë ata që dhuna i zhduku”, ka thënë zonja Limani Hiler.

Në vazhdim, artisti i njohur Gani Jakupi ka bërë një prezantim spontan dhe mbresëlënës të kolegut të tij, artistit të shquar të fotografisë dokumentare, Hazir Reka. Jakupi, veç tjerash ka kujtuar meritat e këtij të fundit për përjetësimin në kornizat e fotos të shumë momenteve me rëndësi historike që i ka bërë Hazir Reka në rreth dyzet vite të angazhimit të tij të jashtëzakonshëm në dokumentimin fotografik të jetës në Kosovë, në kapërcyellin mes dy shekujve. Ai ka theksuar faktin se shumë nga momentet që Reka i ka “ndalur” në fokusin e kamerës së tij dhe që më vonë kanë mafrë status kulti, do të kishin mbetur të panjohura, pa guximin artistik dhe jetësor të fotografit, Hazir Reka.

Një karrige me rroba (personi të zhdukur) mbi të, këpucë fëmije përpara si dhe qirinj të ndezur përreth saj, ka tërhequr në mënyrë të veçantë vëmendjen e publikut të pranishëm në sallë. Fjala ishte për instalacionin e punuar nga Ramë Dardania, artist nga Gjeneva, i cili është prezantuar edhe me disa punime të tjera. Veç kësaj ai është paraqitur edhe me një lojë të shkurtër skenike, me temë të zhdukurit gjegjësisht me pyetjen e përsëritur “Ku janë”, që ishte moto edhe e njërit nga punimet e tij artistike.

Me mbajtjen e një tryeze të rrumbullakët mbi temën e të zhdukurve me dhunë, ka përfunduar aktiviteti dyditësh i organizuar nga shoqata “Dora D`Istria” dhe Lidhja Shqiptare në Botë, kushtuar 30 Gushtit, Ditës Ndërkombëtare të të Zhdukurve me Dhunë.

Një raport nga tryeza e përmendur, sponsori medial i aktivitetit, albinfo.ch, do ta publikojë nesër.