A ka Zvicra një prag pagash për leje pune?

Shumica e vendeve në Evropë kanë vendosur kufijtë e pagave,  pagën minimale vjetore ose mujore që duhet të fitojë një punëtor i huaj për t’u kualifikuar për një leje. A ka edhe Zvicra një sistem të ngjashëm?

Pragjet e pagave të lejeve për lejet e punës së BE-së ndryshojnë ndjeshëm nga një shtet në tjetrin dhe varen nga niveli i kualifikimeve të aplikantit të huaj.

Nëse puna paguhet më pak se minimumi i kërkuar nga qeveria, leja nuk mund të lëshohet.

Si është situata në Zvicër?

Ndryshe nga homologët e saj të BE-së, Zvicra nuk ka kufij pagash për lejet e punës, dhe sigurisht jo për shtetasit për Bashkimin Evropian ose EFTA (Norvegjia, Islanda dhe Lihtenshtajni).

Këta persona kanë jo vetëm hyrje të lirë në tregun e punës të Zvicrës, por edhe akses të barabartë në vende pune.

Për më tepër  dhe kjo është një pikë e rëndësishme për të shpjeguar pse nuk ka një prag të veçantë pagash për të huajt  shtetasve të BE-së dhe EFTA-s duhet të paguhen të njëjtat paga si homologët e tyre zviceranë për të njëjtën punë.

Kjo parashikohet në Marrëveshjen për Lëvizjen e Lirë të Personave (AFMP) ndërmjet Bernës dhe Brukselit.

Ky parim i trajtimit të barabartë siguron që qytetarët e BE/EFTA të mos diskriminohen në bazë të kombësisë së tyre kur bëhet fjalë për pagesën.

Dhe duke qenë se shtetasit e BE/EFTA kanë të drejtën e të njëjtit shpërblim si shtetasit zviceranë, vendosja e një kufiri pagash për lejet e tyre të punës mund të konsiderohet një formë diskriminimi.

Po njerëzit nga vendet e treta?

Qasja e tyre në lejet e punës zvicerane është e kufizuar, por nuk varet as nga kufijtë e pagave.

Në vend të kësaj, ai bazohet në nevojat e ekonomisë zvicerane, aftësitë ose kualifikimet e veçanta, si dhe paaftësia e punëdhënësve për të gjetur punëtorë zviceranë ose të BE/EFTA për pozicionin në fjalë, transmeton albinfo.ch.

Por edhe pse punëkërkuesit nga vendet e treta përballen me më shumë pengesa në marrjen e lejeve të punës sesa homologët e tyre zviceranë/BE/EFTA, në përgjithësi ata nuk duhet të shqetësohen se mungesa e një kufiri pagash do të thotë se do të paguhen më pak.

Kjo për shkak se një punëdhënës zviceran që aplikon për një leje pune për një kandidat të vendit të tretë duhet të tregojë jo vetëm pse ai person i veçantë është i nevojshëm për një pozicion të hapur, por edhe të përshkruajë pagën që ai ose ajo do të merrte.

Asnjë leje nuk do të jepej nëse paga është nën standardin për një profesion të caktuar.

Detyrimi kontraktor

Shumë kontrata pune zvicerane nuk janë individuale, por negociohen kolektivisht ndërmjet punëdhënësit dhe përfaqësuesve të sindikatave ose shoqatave profesionale.

Këto marrëveshje (CLA) mbulojnë një pagë minimale për çdo lloj pune në një sektor të caktuar, për të siguruar që pagat të jenë transparente, të drejta dhe të përshtatshme për industrinë për të gjithë  pavarësisht nga kombësia.

Por çka nëse kompania juaj nuk ka lidhur një CLA?

Në këtë rast, ju jeni ende të mbrojtur nga legjislacioni i punës i Zvicrës, i cili siguron që mirëqenia dhe të drejtat tuaja po respektohen.

Ju gjithashtu do të nënshkruani një kontratë pune me kompaninë tuaj, e cila përshkruan pagën, të drejtat dhe detyrimet tuaja, si dhe gjithçka që punëdhënësi juaj mund dhe nuk mund të bëjë ose pret prej jush.

Në fakt, shpesh, shtetasit e huaj fitojnë më shumë se zviceranët.

Një studim i qeverisë i kryer në vitin 2024 tregon se në disa pozicione, të huajt fitojnë më shumë se zviceranët.

“Ne vëzhgojmë dallime në varësi të fushave të aktivitetit, diplomave dhe rajoneve të vendit”, zbuloi studimi.

Për shembull, në menaxhmentin e mesëm dhe të lartë, ata me leje B kanë pagat më të larta: ata fitojnë 12,791 franga në muaj.

Më pas janë ata me leje C, me 11495 në muaj. Mbajtësit e lejeve G – domethënë punëtorët ndërkufitarë – fitojnë 10,707 franga.

Të gjithë kanë paga më të larta se zviceranët, të cilët fitojnë 10,476 në muaj.

---