Zvicër: Si do të ndikojë inteligjenca artificiale në mjedisin e punës

Ndikimi i inteligjencës artificiale (AI) në proceset e punës po rritet me shpejtësi, ndërkohë që ka mungesë të fuqisë punëtore të kualifikuar në Zvicër dhe BE. Si do të ndikojë ky kombinim në tregun e punës dhe në inflacion në terma afatgjatë?

Jo, ky tekst nuk është shkruar nga një AI. Por së shpejti mund të jetë. Inteligjenca artificiale po përparon me shpejtësi, raporton Swissinfo.ch, transmeton albinfo.ch.

Jo vetëm që tekstet gazetareske do të mund të shkruheshin nga kompjuterët në të ardhmen, por shumë detyra të tjera së shpejti nuk do të kërkojnë më njerëz: për shembull, redaktimi i fotografive, regjistrimi dhe mbajtja e kontabilitetit. 

Në podcast-in SWI swissinfo.ch Geldcast, folëm me ekonomistin Jan-Egbert Sturm nga Qendra e Kërkimeve Ekonomike në institutin federal të teknologjisë ETH Cyrih dhe pyetëm, ndër të tjera: a do të ketë së shpejti më pak vende pune? 

Në afat të shkurtër, përgjigja është jo – të paktën për Zvicrën. Sepse në tregun vendas të punës në të njëjtën kohë po ndodh diçka tjetër. Diçka që nuk ka ndodhur kurrë më parë në të kaluarën e afërt. Sipas llogaritjeve nga Patrick Eugster, një ekonomist i vetëpunësuar dhe ekspert i tregut financiar, një neto 30,000 punëtorë së shpejti do të largohen nga tregu zviceran i punës – çdo vit. 

Arsyeja: të rinjtë e lindur midis 1959 dhe 1964 po dalin në pension. Dhe këta njerëz do të zëvendësohen vetëm pjesërisht nga punëtorë të rinj dhe të huaj. 

Përfundimi është se ka një mungesë në tregun e punës. Ka mungesë të fuqisë punëtore të kualifikuar – dhe jo vetëm në Zvicër. Aktualisht ka një tendencë të ngjashme në eurozonë. 

Kjo mungesë e fuqisë punëtore reflektohet në shifrat e papunësisë. Këto janë ende në një nivel shumë të ulët, pavarësisht rritjeve shumë të mprehta të normave të interesit nga bankat qendrore në vitet e fundit. 

Në Zvicër, shkalla e papunësisë është aktualisht 4.2%, sipas përkufizimit ndërkombëtar (2% sipas përkufizimit zviceran), 3.7% në SHBA dhe 6.5% në eurozonë. Kjo është shumë e ulët nga standardet historike, transmeton tutje albinfo.ch. 

Mungesa e fuqisë punëtore është një lajm i mirë për punonjësit: ata po fitojnë fuqi negociuese kundrejt punëdhënësve. Në afat të mesëm, kjo do të çojë në paga më të larta, shkruajnë ekonomistët Charles Goodhart dhe Manoj Pradhan, për shembull, në librin e tyre bestseller “Përmbysja e madhe demografike”. Ata presin që presioni inflacioniste të mbetet i lartë në vitet në vijim. 

Ndikimet e kundërta 

Megjithatë, inteligjenca artificiale kundërshton këtë presion inflacioni; dobëson pozitën e punonjësve në afat të shkurtër. 

Kushdo që mund të zëvendësohet nga një kompjuter vështirë se do të presë të shtyjë një rritje pagash. Kjo e bën prodhimin e mallrave dhe shërbimeve më të lirë, duke ulur presionin inflacioniste. 

Por cili efekt do të dominojë? A do të vazhdojnë të rriten çmimet për shkak se fuqia punëtore po bëhet e pakët? Apo do të bien çmimet në të ardhmen sepse gjithnjë e më shumë mund të bëhet nga kompjuterët? 

Përgjigja nuk është aq e qartë, thotë Jan-Egbert Sturm në SWI swissinfo.ch Geldcast. Në terma afatgjatë, bankat qendrore do të jenë në gjendje të mbajnë inflacionin afër vlerës së synuar. Megjithatë, në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme, kjo detyrë do të bëhet më e vështirë, sepse edhe bankat qendrore nuk do ta dinë në kohë reale se cili faktor do të dominojë në çdo moment. 

Përfundimi i AI 

Përfundim: Inteligjenca artificiale po përshpejton ndryshimin në botën e punës. Në të njëjtën kohë, tregu i punës po përballet me mungesë të mundshme të punëtorëve të kualifikuar. 

Nga ana tjetër, AI po merr gjithnjë e më shumë detyra dhe po dobëson pozitën e punonjësve. Megjithatë, ndikimi afatgjatë në inflacion mbetet i pasigurt. 

Dhe po, përfundimi u shkrua nga AI. Por vetëm pjesërisht: nuk ishte (ende) e mundur pa rishikimin e autorit. 

Autori Fabio Canetg përfundoi doktoraturën në politikën monetare në Universitetin e Bernës dhe në Shkollën Ekonomike të Toulouse. Ai aktualisht jep mësim në programin e masterit të ekonomisë në Universitetin e Neuchâtel dhe është gjithashtu lektor MAS në Universitetin e Bernës. Si gazetar, ai punon kryesisht për radion dhe televizionin zviceran dhe SWI swissinfo.ch. Ai drejton podcastin e politikës monetare “Geldcast” dhe podcastin financiar “Börsenstrasse Fünfzehn” 

---