Ndërtimi i vendbanimeve në Austri ngadalësohet, subvencionet ulen

Ndërtimi i banesave në Austri ka ngecur ndërsa shteti shkurton subvencionet. Baumit paralajmëron për rritje të kërkesës, shumë pak shtëpi të reja dhe ngecje të rinovimeve.

Ndërtimi i banesave nuk po fillon. “Jemi ende shumë larg rimëkëmbjes ose rritjes, për të tretin vit radhazi”, tha për APA-n kreu i prodhuesit të materialeve të ndërtimit Baumit në Austri, Georg Bursik. Ekonomia e ndërtimit është “ende e mjerë”, e përshkroi ai drejtpërdrejt. Përveç kësaj, subvencioni shtetëror për izolimin termik dhe zëvendësimin e bojlerëve  një stimul i rëndësishëm për sektorin e rinovimit  u ndërpre fillimisht në dhjetor.

Rënia e ndërtimit ndikon “Austrinë  dhe Gjermaninë edhe më keq”, raportoi Bursik, i cili është përgjegjës në Baumit për të dy vendet. “Austria ka problemin se nuk po ndërtohet asgjë, edhe pse kemi imigracion”, e përshkroi ai situatën qartë.

“Ndërtimet e reja janë në stanjacion  nuk ka pasur kaq pak apartamente të përfunduara në 15 vjet si tani”, shtoi Bursik. Që në fillim të vitit ai kishte bërë thirrje që të ndërtoheshin më shumë  të paktën gjysmë të përballueshme. Për të përmbushur kërkesën në rritje, sipas tij, duhet të ndërtohen midis 40,000 dhe 60,000 njësi banimi çdo vit. Në atë kohë, objektivi ishte ende rreth 40 për qind larg.

Biznesi me çimento, beton dhe materiale ndërtimi është i ngadaltë. Dhe rritja e vogël në sektorin e rinovimit nuk po kompenson rënien e ndërtimeve të reja, tha kreu i kompanisë. Në Austri, sipas tij, ka mbi dy milionë ndërtesa që “kanë nevojë për rinovim, nuk plotësojnë standardin termik dhe konsumojnë shumë energji ngrohjeje e ftohjeje”. Përmirësimet që lidhen me klimën, sipas Bursikut, nuk po ecin me ritmin e duhur.

“Nëse vazhdojmë kështu, do të na duhen 100 vjet për të rinovuar dy milionë shtëpitë”, theksoi ai.

Ngadalësimi i rinovimit termik

Qeveria aktualisht po rishikon të gjitha subvencionet klimatike dhe mjedisore. Duke pasur parasysh deficitin e madh buxhetor, subvencioni për rinovimin termik do të vazhdojë, por do të ulet ndjeshëm. Kur fondet do të rifillojnë, mbetet e paqartë. Sipas Ministrisë së Mjedisit, norma e re e subvencionit do të jetë 30 për qind, ndërsa deri në fund të vitit 2024 subvencionohej deri në 75 për qind e kostove për zëvendësimin e sistemeve të ngrohjes me naftë e gaz, transmeton albinfo.at.

“Subvencioni u ndërpre papritur në dhjetor”, kritikoi Bursik. Megjithatë, sipas tij, ai kontribuon në produktin e brendshëm bruto dhe mban ose krijon vende pune. Përveç kësaj, rritja e rinovimit do të shmangte gjobat ndaj Brukselit, të cilat do të aplikoheshin nëse Austria nuk arrin objektivat e BE-së për CO2. “Është më mirë të investohet në ekonominë e Austrisë”, tha ai.

Familjet në pritje

“Sektori i ndërtimit është emetuesi i dytë më i madh i CO2 pas transportit”, theksoi ekonomisti i Linzit, Friedrich Schneider. Ai kujtoi se ofensiva e rinovimit për familjet private në vitin 2023 dhe 2024  me bonusin për rinovimin e fasadave dhe programin “Jashtë naftës dhe gazit”, përmes të cilit subvencionohej zëvendësimi i bojlerëve  u prit shumë mirë.

Aktualisht, konsumatorët po presin të shohin se si do të vazhdojnë subvencionet, dhe tregu është pothuajse në ngërç, shkruan theinternational.

Schneider nënvizoi se subvencionet kanë efekte të dukshme ekonomike. Totali prej rreth 1.5 miliardë eurosh në subvencione ka nxitur investime prej 5 miliardë eurosh: 801 milionë euro për fasada e dritare sollën investime prej 3.5 miliardë, ndërsa 739 milionë euro për zëvendësimin e bojlerëve sollën 1.5 miliardë euro. “Programi ia doli mbanë”, deklaroi ai.

Megjithatë, ekonomisti theksoi se duhet kursyer. “Buxheti është i paqëndrueshëm, pyetja është ku e sheh dividendin më të lartë ekologjik dhe/ose ekonomik.” Subvencionet, sipas tij, kanë kuptim vetëm kur reduktojnë ndikimet negative, si emetimet e CO2 ose varësinë nga energjia fosile. Problemi, shtoi ai, është efekti i “free rider”-it, pasi rreth 30 për qind e përfituesve do t’i kishin kryer rinovimet edhe pa ndihmën e shtetit.

Subvencione më të diferencuara

Kur subvencionet të vazhdojnë, Schneider rekomandon kriteret më të qarta: p.sh. të përfitojnë më parë ndërtesat me fasada të dobëta ose me sisteme të vjetra ngrohjeje. Edhe Bursik sugjeron ndarjen e fondeve,  rinovimi termik dhe zëvendësimi i bojlerëve të financohen nga burime të ndryshme, për të shmangur konkurrencën mes tyre.

Ai thekson gjithashtu parimin: “Izoloni së pari, pastaj zëvendësoni ngrohjen.” Sipas tij, deri më tani ky proces është bërë mbrapsht. Subvencioni për zëvendësimin e bojlerëve u prit mirë nga popullsia. Schneider shtoi se puna lobuese për pompat e nxehtësisë ka qenë mjaft e suksesshme.

---