Mungesa e mësuesve në Gjermani i vendos shkollat në gjendje krize

Një studim i ri u ka dhënë nxënësve të klasës së nëntë në Gjermani nota të këqija në matematikë, shkencë dhe të kuptuarit e leximit. Ekspertët e arsimit kanë fajësuar mungesën e mësuesve, një problem që vetëm sa do të përkeqësohet.

Për më shumë se 30 vjet, Rebeka* jep mësim në një shkollë të mesme pranë Hamburgut. Lëndët e saj janë anglishtja dhe historia.

Gjermanishtja, matematika dhe anglishtja klasifikohen si “lëndë thelbësore” dhe kanë prioritet për mësim. Kur stafi mungon, lëndët e tjera si orët e historisë anulohen – madje edhe për muaj të tërë.

“Ne kemi gjithmonë mungesë të stafit,” tha Rebecca. “Drejtoria e shkollës nuk mund të plotësojë vendet e lira dhe shpesh kolegët e mi janë të sëmurë për javë apo edhe muaj, sepse janë djegur nga puna e tepërt”.

Rezultati: shkurtime në kurrikulë. Disa shkolla kanë përdorur një javë katërditore për mësime. Në të gjithë Gjermaninë nevojiten dhjetëra mijëra mësues të tjerë. Askush nuk e di numrin e saktë.

Në sistemin e federalizuar të Gjermanisë, arsimi bie nën autoritetin e 16 shteteve rajonale. Ndryshimet që rezultojnë në llojet e shkollave, në kurrikulat dhe ngarkesën e instruktorëve i bëjnë llogaritjet e standardizuara të vështira.

Më shumë nxënës, më pak mësues

Konferenca e Ministrave të Arsimit, organi i 16 ministrave shtetërorë të arsimit që përpiqen të koordinojnë politikat arsimore, vlerëson se 14,000 vende mësimore me kohë të plotë janë aktualisht vakante.

Ekonomistët, studiuesit e arsimit dhe sindikata e mësuesve GEW e konsiderojnë këtë shifër shumë të ulët. “Deri në vitin 2035, hendeku në ofertën dhe kërkesën e mësuesve do të rritet në 56,000 pozicione me kohë të plotë,” tha Anja Bensinger-Stolze, e cila drejton GEW. Ajo e bazon këtë përfundim në një studim të GEW të publikuar në shtator, i cili parashikonte se numri i përgjithshëm i pozitave vakante të mësimdhënies në shkollat e Gjermanisë, duke përfshirë kohë të pjesshme, mund të arrijë në gjysmë milioni deri në vitin 2035.

Zyra e statistikave të Gjermanisë ka llogaritur se 830,000 fëmijët që filluan shkollën në vitin 2023 përfaqësojnë numrin më të madh të fëmijëve që fillojnë shkollën në 20 vjet.

Rritja është pjesërisht për shkak të niveleve më të larta të lindjeve, por veçanërisht për shkak të rritjes së emigracionit në Gjermani. Situata pritet të bëhet edhe më e mprehtë në vitin 2026, kur të hyjë në fuqi e drejta ligjore për mbikëqyrje gjithëditore për fëmijët e shkollave fillore.

Për t’u bërë mësues kërkohet një diplomë universitare. Programet arsimore financohen nga shtetet rajonale përkatëse, por një diplomë arsimore e kualifikon mbajtësin për të dhënë mësim kudo në Gjermani, kështu që ka konkurrencë midis shteteve për të tërhequr më shumë mësues.

Për shumë vite, politikanët kanë përfituar nga ky sistem për të ulur kostot, tha Bensinger-Stolze. “Për vite të tëra, pothuajse të gjitha shtetet rajonale kanë trajnuar më pak mësues nga sa ishte parashikuar të kishin nevojë. Secili prej tyre ka llogaritur te të tjerët,” tha ajo.

Strategjitë kundër mungesës

Me rritjen e kërkesës më urgjente, shkollat kanë rekrutuar gjithnjë e më shumë njerëz nga profesione të tjera që nuk kanë trajnime arsimore. Ndërkohë, me karrierën e mësimdhënies duke u bërë gjithnjë e më jo tërheqëse, shumë studentë të universitetit kanë braktisur programet e mësimdhënies.

Rekomandimet e Konferencës së Ministrave të Arsimit për të luftuar mungesën në fakt mund t’i përkeqësojnë gjërat. Kjo kryesisht për shkak se rekomandimet e tyre përfshijnë më shumë orë mësimi dhe mosha më të larta të daljes në pension, dhe do të kufizonin sa më shumë punën me kohë të pjesshme.

E megjithatë, vit pas viti, një numër gjithnjë e më i madh mësuesish zgjedhin të punojnë me kohë të pjesshme. Sot, rreth 40% e të gjithë mësuesve në Gjermani janë të punësuar me kohë të pjesshme. Njëra prej tyre është Rebecca, e cila zyrtarisht jep 23.5 perioda në javë në vend të 25 standardeve.

“Mësimdhënia, përgatitja dhe përshtatja aktuale, korrigjimi i testeve dhe provimeve – pavarësisht përvojës sime prej vitesh, të gjitha janë më shumë se 40 orë në javë”, tha ajo.

Në përgjithësi, kushtet e punës janë përkeqësuar ndjeshëm vitet e fundit. Përmasat e klasave janë rritur dhe mësimi po merr më shumë nga koha e mësuesve.

“Ne kemi më shumë nxënës nga vendet e tjera që kanë nevojë për më shumë vëmendje sepse nuk marrin aq shumë mbështetje në shtëpi,” tha Rebecca.

Gjermania shpreson të ndalojë urinë në shkollë

Ruajtja e disiplinës në klasë ka marrë gjithashtu një kthesë të re. “Unë nuk e lë veten të shtyhet kur një nxënës me prejardhje myslimane më thotë se nuk do të marrin urdhra nga unë,” tha Rebecca. “Por ndonjëherë dëgjoj të njëjtën gjë nga prindërit! Dhe kjo mbyt shumë kolegë të rinj, të cilët sapo kanë filluar karrierën e tyre të mësimdhënies dhe shohin qartë se autoriteti i tyre po sfidohet.”

GEW kërkon ‘njohje më të shpejtë’ për diploma të huaja

Sindikata GEW ka hartuar një plan prej 15 pikash për të mbajtur më shumë mësues në këtë profesion duke e bërë atë më tërheqës për të tjerët. Plani kërkon më pak orë pune për mësuesit, klasa më të vogla dhe sisteme më të mira të mbrojtjes dhe mbështetjes shëndetësore.

Këto sisteme do të përfshijnë ekipe ndërdisiplinore në të cilat mësuesit bashkëpunojnë me punonjësit socialë, punonjësit e kujdesit ditor dhe psikologët, siç ne do të jenë përkthyes dhe mësues që flasin gjuhët e fëmijëve emigrantë.

“Ne kemi kërkuar prej kohësh njohje më të mirë dhe më të shpejtë për diplomat e arsimit të marra jashtë vendit,” tha Bensinger-Stolze, duke iu referuar rritjes së refugjatëve ukrainas.

Mësuesit në Gjermani duhet të jenë të kualifikuar për të dhënë më shumë se një lëndë. Mësuesit e huaj, për shembull ata nga Ukraina, shpesh japin vetëm një lëndë. Për këtë arsye, mësuesit ukrainas deri më tani nuk kanë pasur mundësi të fillojnë punën në shkollat gjermane.

Megjithatë, GEW ka pak shpresë se situata në shkollat e Gjermanisë do të ndryshojë së shpejti./DW

---