Mundësi debati politik për të rinjtë dhe të huajt e Cyrihut

Një iniciativë e ashtuquajtur e popullsisë, personave pa ta drejtë vote në qytetin e Cyrihut, do të duhej tu ofronte mundësi debatimi të përbashkët. Për shumicën e partive parlamentare do të thotë një instrument i mirë, që nuk e shkel ligjin në një nivel më të lartë

Një mbishkrim në mur në një vend publik ose orari më i gjatë i hapjes për një zonë shkollore: Të rinjtë të cilët kanë një shqetësim politik komunal, në të ardhemn mund ta parashtrojnë formalisht tek autoritetet e qytetit të Cyrihut. E njëjta gjë do të vlejë edhe për të hujat rezidentë në Cyrih. Mbrëmjen e së mërkurës, të gjitha partitë parlamentare, me përjashtim të SVP-së, kanë dorëzuar një iniciativë përkatëse. E ashtuquajtura iniciativë e popullsisë do të funksionojë njëjtë si një iniciativë individuale në parim: Nëse zyra e këshillit lokal kërkesën e vlerëson për të qenë e pranueshme dhe të paktën 42 anëtarët e këshillit e mbështesin atë për momentin, ajo do të transferohet në Këshillin e Qytetit.

Edhe më parë ka pasur përpjekje parlamentare për të forcuar bashkëbisedimin e popullësisë pa të drejtë vote – por parashtresat përkatëse për inciativë të të rinjve apo të huajve, kishte dështuar për shkak të së drejtës mbizotëruese: Qyteti i Cyrihut nuk mund të vendosë në mënyrë autonome mbi të drejtat e strukturuara të pjesëmarrjes, transmeton Albinfo.ch. Instrumenti i propozuar i këshillit tani mori autoritetin e vet në cak, pa të aplikimin e një të drejte aktuale politike. Prandaj, palët advokuese në një komunikim të përbashkët flasin për një zgjidhje pragmatike dhe joburokratike.

Para së gjithash, për këtë kërkesë janë angazhuar anëtarët e Këshillit Isabel Garcia (GLP) dhe Përparim Avdili (FDP), që të dytë janë në bordin e Secondas në Cyrih. Platforma debatuese mbipartiake, ndër të tjera angazhohet për një bashkëbisedim më të madh të të huajve dhe emigrantëve, veçanërisht në qytetin e Cyrihut, ku një e treta e popullsisë nuk ka një pasaportë zvicerane dhe asnjë të drejtë në pjesëmarrje politike.

“Shqetësimet juridike tashmë janë zgjidhur”, deklaroi Përparim Avdili në mbështetjen e partisë së tij, e cila deri më tani i ka refuzuar instrumentet e institucionalizuara të bashkëbisedimit. I ulur që nga maji në Këshillin Bashkiak, ai gjithashtu kishte mundur të bindë kolegët e partisë së tij personalisht se kjo është një shtesë e dobishme të formave ekzistuese të pjesëmarrjes, thotë Avdili.

Partia e SVP-së e sheh këtë më ndyrshe. “Në qytetin e Cyrihut ka shumëllojshmëri të mundësive për tu përfshirë politikisht”, thotë presidenti Roger Bartholdi. Të rinjtë mund të angazhohen si përfaqësues të studentëve, të paraqesin peticion ose shqetësimet e tyre tìa adresojnë ndonjë poltikani. Gratë e huaja mund të marrin pjesë në një parti ose të natyralizohen nëse dëshirojnë të ushtrojnë të gjitha të drejtat politike. Për më tepër, kjo është plotësisht e mundur për të futur të drejtën e votës për të huajt në nivel lokal – votuesit e Cyrihut këtë e kanë hedhur poshtë në mënyrë të qartë në vitin 2013.

Qyteti i Bernës shërbeu si shembull për modelin e aplikimit. Në vitin 2003, ajo paraqiti një fushatë rinore dhe në vitin 2016 një fushatë pjesëmarrjeje për të huajt. Kjo e fundit duhet të nënshkruhet nga të paktën 200 të huaj të rritur me vendbanim në Bernë për tre muaj.

---