Kush do të fitonte zgjedhjet e Vjenës nëse të huajt do të lejoheshin të votonin?

Një votim simbolik i organizuar nga SOS Mitmensch tregon se si mund të duken zgjedhjet e Vjenës nëse “joqytetarët” do të kishin të drejtën e votës – me partitë progresive që dalin në krye.

Nëse të gjithë ata që jetojnë në Vjenë do të kishin një fjalë në zgjedhjet e ardhshme të qytetit – jo vetëm qytetarët austriakë – rezultatet mund të duken krejt ndryshe. Ky është mesazhi pas zgjedhjeve të fundit të Pass Egal (“pasaporta nuk ka rëndësi”), një votim simbolik i organizuar nga grupi i të drejtave të njeriut SOS Mitmensch.

Fushata synon të rrisë ndërgjegjësimin se më shumë se një e treta e banorëve të Vjenës nuk mund të votojnë në zgjedhjet komunale sepse nuk kanë shtetësi austriake. Shumë nga këta njerëz kanë jetuar në qytet për vite me rradhë, kontribuojnë në shoqëri, paguajnë taksa dhe ende nuk kanë të drejtë të thonë se kush e drejton qeverinë e tyre vendore.

Po sikur të mund të votonin? Sipas rezultateve të sondazhit të 2025 Pass Egal, përgjigja është e qartë: Social Demokratët (SPÖ) do të fitonin me një dërrmues.

Si funksionuan zgjedhjet simbolike

Votimi i Pass Egal u zhvillua në më shumë se 40 vende në të gjithë qytetin, duke përfshirë shkollat, qendrat e komunitetit dhe madje edhe stendat e sallameve. Një rekord prej 9,797 personash të moshës së votimit hodhën vota simbolike. Prej tyre, mbi 5,700 ishin nxënës nga më shumë se 30 shkolla. Dhe ndërsa fushata ishte projektuar për të nxjerrë në pah përjashtimin e joshtetasve, mbi gjysma e votuesve – 5,634 gjithsej – ishin qytetarë austriakë që morën pjesë në solidaritet.

Vota nuk është përfaqësuese e të gjithë banorëve të lindur jashtë vendit, theksoi SOS Mitmensch në një deklaratë, por ajo pasqyron disponimin politik të atyre që janë të angazhuar, të informuar dhe të etur për t’u përfshirë në procesin demokratik, transmeton albinfo.at.

Kush e fitoi votën “false”?

SPÖ, që aktualisht drejton qeverinë e qytetit të Vjenës, fitoi 47.7 për qind të votave në zgjedhjet Pass Egal. Kjo është gati gjysma e të gjitha votave të hedhura.

Të Gjelbrit dolën në vendin e dytë me 19.3 për qind, e ndjekur nga Partia Komuniste (KPÖ), e cila bëri një paraqitje të fortë me 14.3 për qind. Partia e Lirisë (FPÖ) mori 8.1 për qind, ndërsa Partia Popullore Konservatore (ÖVP) doli me 5.2 për qind. NEOS dhe Team HC Strache nuk arritën të arrinin pragun e 5 përqindëshit të nevojshëm zakonisht për të hyrë në këshillin e qytetit, duke marrë respektivisht 4.7 dhe 0.7 për qind.

Nëse këto rezultate do të pasqyronin votën reale komunale, kjo do të nënkuptonte një shumicë solide për partitë progresive – me gati dy të tretat e votave për SPÖ, të Gjelbërit dhe KPÖ së bashku.

Një kujtesë se kush ka mbetur jashtë

Për SOS Mitmensch, zgjedhjet simbolike janë më shumë se thjesht një fushatë publicitare – është një kritikë e mprehtë e ligjeve kufizuese të votimit të Austrisë.

“Politika nuk duhet të ndajë, por të punojë drejt një demokracie gjithëpërfshirëse që përfshin të gjithë njerëzit që jetojnë këtu për një kohë të gjatë”, tha zëdhënësi Alexander Pollak. “Mungesa e mundësive të pjesëmarrjes demokratike për më shumë se një të tretën e popullsisë vjeneze është padyshim një qorrsokak problematik.”

Sipas rregullave aktuale, vetëm qytetarët austriakë mund të votojnë në zgjedhjet komunale të Vjenës. Qytetarët e BE-së mund të votojnë në nivel qarku, por jo për këshillin e qytetit ose kryebashkiakun. Kjo lë jashtë shumë banorë afatgjatë, veçanërisht nga vendet jo anëtare të BE-së, si dhe njerëz të lindur në Austri nga prindër të huaj, të cilëve nuk u është dhënë ende shtetësia.

Popullsia e larmishme e Vjenës është pjesë e asaj që e bën qytetin të gjallë, inovativ dhe ndërkombëtar. Megjithatë, një pjesë e konsiderueshme e banorëve të saj nuk kanë asnjë zë në mënyrën se si qeveriset qyteti i tyre.

Vendimet për transportin publik, strehimin, arsimin dhe politikat klimatike merren pa kontributin e njerëzve që janë thellësisht të prekur prej tyre.

---