Pas tragjedisë që goditi fshatin Blatten, Solidariteti Zviceran ka aktivizuar fondin e tij për ndihma emergjente brenda Zvicrës dhe ka nisur një apel për donacione për të ndihmuar të prekurit. Caritas Zvicra dhe Kryqi i Kuq Zviceran kanë mobilizuar 400,000 franga, ndërsa Shoqata e Patronazhit të Komunave Malore ka premtuar një milion franga.

“Shumë banorë të Blatten-it kanë humbur gjithçka,” deklaruan Caritas dhe Kryqi i Kuq, duke theksuar se ndihma emergjente financiare do të shpërndahet në koordinim me autoritetet lokale për të mundësuar blerjen e nevojave bazë. Po ashtu, është planifikuar edhe mbështetje kalimtare për të mbuluar shpenzimet që nuk përfshihen nga sigurimet apo kontributet e tjera.

Ndihma e koordinuar

Fondacioni Solidariteti Zviceran ka vënë në funksion fondin e tij të përhershëm për fatkeqësi natyrore në Zvicër, për të mbuluar nevojat që nuk përfshihen nga sigurimet, autoritetet publike apo fondet zyrtare. Qytetarët ftohen të kontribuojnë përmes faqes zyrtare www.bonheur.ch.

Falë këtyre burimeve, organizata mund të veprojë shpejt në terren. Ndihma e planifikuar përfshin: mbështetje të drejtpërdrejtë financiare për viktimat, ndihmë për qira për strehim të përkohshëm, ndihmë për biznese të vogla në rast humbje të të ardhurave, si dhe ndihmë afatmesme dhe afatgjatë.

Solidariteti Zviceran po ndjek nga afër zhvillimin e situatës dhe do të përshtasë ndihmën në bazë të nevojave reale, transmeton albinfo.ch. Koordinimi me Caritas dhe Kryqin e Kuq Zviceran tashmë ka filluar, ndërsa ndërhyrja do të realizohet në bashkëpunim të ngushtë me komunën e Blatten-it dhe autoritetet kantonale. Procedurat për aplikimin për ndihmë do të bëhen të ditura në një moment të dytë.

Në Zvicrën gjermanofolëse po ndodh një valë protestash politike kundër mësimit të frëngjishtes në shkollat fillore. Sulme të tilla janë regjistruar në kantonet Cyrih, St. Gallen dhe Appenzell Ausserrhoden.

Frëngjishtja, “një gjuhë e bukur, por e vështirë!” – ky është vlerësimi i një nxënësi të shkollës fillore në Herisau të kantonit Appenzell Ausserrhoden, i cili është ndarë edhe nga Këshilli i Madh i këtij kantoni. Në mars të vitit të kaluar, anëtarët e këtij këshilli votuan për të shtyrë mësimin e frëngjishtes në shkollat e mesme.

Drejtori i shkollës, një francofil, beson se mësimi i hershëm i gjuhës së dytë kombëtare ka kufijtë e veta. “Për shembull, fëmijët e emigrantëve të rinj mësojnë gjermanisht dhe anglisht që nga viti i tretë i shkollës fillore, ndërsa frëngjishten në vend të gjuhës së tyre amtare. Kjo mund të çojë në mbingarkesë,” shpjegon ai.

Kantone të tjera gjermanofolëse po diskutojnë për heqjen e frëngjishtes në shkollat fillore dhe zëvendësimin e saj me anglishten. Kjo tendencë shqetëson Christophe Darbellay, president i Konferencës së Departamenteve të Arsimit Publik. “Është një çështje thelbësore dhe lidhet me kohezionin kombëtar. (…) Sot po shoh se kjo po dëmtohet në çdo cep të Zvicrës lindore, ku disa parlamentarë i trajtojnë këto çështje me lehtësi,” shpreh ai shqetësimin e tij.

“Së pari, është e rëndësishme të kemi një gjuhë të përbashkët. Nëse kuptohemi në anglisht, ne përsëri kuptohemi,” thotë Angela Koller, ministre e Arsimit në kantonin Appenzell Innerrhoden, transmeton albinfo.ch.

Kantoni Appenzell Innerrhoden, për shembull, ka hequr mësimin e hershëm të frëngjishtes dhe e ka vendosur atë vetëm në shkollat e mesme. Për ministren e Arsimit të këtij kantoni, kjo nuk kërcënon kohezionin kombëtar.

“Kur bëhet fjalë për njohjen dhe mirëkuptimin reciprok, më e rëndësishme është të kemi një gjuhë të përbashkët,” thotë ajo. “Sigurisht, gjuha lidhet ngushtë me kulturën, por nëse kuptohemi në anglisht, përsëri kuptohemi,” shton ajo.

Grupi i Afrikës së Jugut, Spar, po përgatitet të shesë filialin e tij në Zvicër, Spar Switzerland, që operon me mbi 360 dyqane në të gjithë vendin. Kjo është konfirmuar nga kompania Spar Handels AG për agjencinë e lajmeve AWP, e cila po kërkon një pronar të ri që do të mbështesë strategjinë e rritjes së biznesit në Zvicër, duke garantuar gjithashtu vazhdimësinë për punonjësit, furnizuesit dhe klientët.

Spar Switzerland është prezente me markat Spar, Eurospar, Spar Express, Maxi dhe Top CC, dhe aktualisht punëson rreth 1600 veta. Në prill të këtij viti, kompania bleu edhe 14 degë nga grupi Schnellmann, duke zgjeruar kështu rrjetin e saj.

Drejtori i Spar Zvicër, Gary Alberts, deklaroi se negociatat me blerës potencialë janë në vazhdim e sipër dhe preferohet që pronari i ri të ketë interes dhe lidhje lokale në Zvicër. Megjithatë, ende nuk ka një marrëveshje përfundimtare, dhe nuk dihet saktësisht koha kur do të përfundojnë bisedimet.

Shitjet dhe fitimet e Spar Switzerland kanë pësuar një rënie në muajt dhe vitet e fundit, duke bërë që kompania amë në Afrikën e Jugut të rishikojë strategjinë e saj për këtë treg. Analistët vënë në dukje se rritja e biznesit u shënua kryesisht gjatë periudhës së pandemisë së koronavirusit, transmeton albinfo.ch.

Në procesin e shitjes, marka Spar do të mbetet në tregun zviceran, ndërsa kompanitë Migros dhe Coop nuk janë ndër blerësit e interesuar.

Ky zhvillim hap një kapitull të ri për tregun e shitjes me pakicë në Zvicër dhe mbetet për t’u parë se cili aktor do të marrë në dorë menaxhimin e kësaj rrjeti të madh dyqanesh në vend.

Dikur një pikë kyçe për fluturime të rregullta në Ticino, Aeroporti i Luganos (Lugano-Agno) sot përballet me pasiguri dhe sfida të mëdha. Pas falimentimit vite më parë, infrastruktura e aeroportit mbetet funksionale, por pa pasagjerë dhe pa fluturime të rregullta.

Aktualisht, aeroporti përdoret kryesisht nga aviacioni privat dhe udhëtarë biznesi. Drejtori Davide Pedrioli thekson se çdo vit kalojnë rreth 10,000 pasagjerë, shumica nga Ticino ose Italia, që udhëtojnë për arsye profesionale.

Megjithatë, aeroporti ka nevojë për investime të mëdha – sidomos për ndërtimin e një hangari të ri dhe rinovimin e ndërtesave ekzistuese. Qyteti i Luganos synon të përfshijë sektorin privat përmes një modeli partneriteti publik-privat. Ish-senatori Filippo Lombardi, që drejton projektin, thotë se nuk ka vullnet për të investuar para publike dhe se modeli i ri do t’i paraqitet Këshillit Bashkiak së shpejti, transmeton albinfo.ch.

Për më tepër, Aeroporti i Luganos rrezikon të humbasë miliona franga për shkak të masave kursyese të qeverisë federale, që planifikon të ndalojë mbështetjen për masat e sigurisë në aeroportet rajonale. Kjo mbështetje, që vjen nga taksat mbi karburantin e avionëve, përbën një pjesë të madhe të të ardhurave të aeroportit – rreth 40% vetëm në Lugano.

Me mungesën e fluturimeve të rregullta, çdo ndihmë publike shihet me skepticizëm nga shoqatat e sigurisë dhe opinioni publik, të cilët argumentojnë se shërbimi aktual i përfiton vetëm pasanikët që udhëtojnë me avionë privatë.

Vendimet për të ardhmen e Aeroportit të Luganos priten në vjeshtë, ndërkohë që drejtuesit e aeroportit shpresojnë për një kthesë pozitive nga Berna dhe për një interes të vërtetë nga investitorët privatë.

Pas zhytjes nën rrëshqitjen e dheut të fshatit Blatten, lumi Lonza kërcënon të dalë nga shtrati dhe të përmbytë komunitetet përreth. Një pasqyrë e situatës:

Sipas Christian Studer nga Njësia për Rreziqe Natyrore në Lötschental, lumi Lonza është bllokuar nga rrënojat që kanë ardhur nga shkarja e akullnajës Birch dhe rrëshqitja e gurëve. Një liqen është formuar pas kësaj bllokade dhe pritet të derdhet në orët e hershme të mëngjesit. Niveli i ujit po rritet vazhdimisht dhe shumica e ndërtesave të mbetura në Blatten tashmë janë nën ujë, transmeton albinfo.ch.

Skenarët e mundshëm të përmbytjes

Zyrtarët po shqyrtojnë disa skenarë për mënyrën se si mund të derdhet liqeni i sapoformuar. Një nga skenarët më të këqij është përmbytja që mund të kalojë digën e Ferden dhe të arrijë në Gampel dhe Steg. Megjithëse një përmbytje e tillë aktualisht nuk konsiderohet shumë e mundshme, komunitetet përreth janë përgatitur për evakuime të mundshme. Sipas Studer, gjerësia e rrënojave ndihmon në pengimin e përhapjes së ujit dhe pritet që diga të kryejë funksionin mbrojtës.

Situata në terren: Rreziku vazhdon

Ndërhyrjet në zonën e rrëshqitjes së dheut janë aktualisht të pamundura për shkak të kushteve ende të rrezikshme. Në të dyja anët e luginës ekziston rreziku i rrëshqitjeve të mëtejshme të dheut. “Ne jemi të dënuar të vëzhgojmë”, deklaroi Valentin Werlen, kryetari i komunës Ferden.

Në zonën e Kleines Nesthorn situata mbetet e paqëndrueshme – qindra mijëra metra kub gurësh dhe akulli mund të shkaktojnë rrëshqitje të mëtejshme. Materiali është tepër i paqëndrueshëm.

Thirrje për solidaritet

Franziska Biner, këshilltare shtetërore në kantonin Valais, u bëri thirrje të gjithë qytetarëve të mbështesin komunitetet e prekura: “Kur ndodh një fatkeqësi, qëndrojmë së bashku.” Ajo theksoi se as Blatten dhe as Lötschental nuk mund ta përballojnë vetëm procesin e rindërtimit dhe se do të nevojitet solidariteti i të gjithë popullsisë zvicerane.

Ndihmat dhe mbështetja

Komuna e Blatten ka hapur një llogari donacionesh dhe Fondacioni “Glückskette” ka nisur një fushatë për të mbledhur ndihma për banorët e prekur në Lötschental. Mund të dhurohet përmes kodit QR ose në faqen zyrtare të fondacionit.

Në fund të prillit të 2024-ës, procedura e përshpejtuar e azilit u shtri në të gjithë Zvicrën për shtetasit e vendeve të Magrebit. Por pak më shumë se një vit më vonë, numri i aplikimeve nuk ka rënë.

Ishte pas një vizite në Qendrën Federale të Azilit në Boudry (NE) që këshilltari socialist federal Beat Jans konfirmoi hyrjen në fuqi të kësaj procedure të përshpejtuar pranverën e kaluar. Tensionet ishin të larta në atë kohë me banorët e mërzitur nga sjellja problematike e perceptuar e disa prej këtyre aplikantëve, të cilët, në të vërtetë, pothuajse asnjëherë nuk marrin azil nga Zvicra.

Një vit më pas, shifrat tregojnë se kjo procedurë “24 orëshe” nuk ka ulur fluksin e këtyre aplikantëve. Në nivel kombëtar, aplikimet nga shtetasit e Afrikës së Veriut mezi janë ulur: pak më shumë se 4,100 që nga fundi i prillit 2024, mezi tridhjetë më pak se në dymbëdhjetë muajt e mëparshëm, transmeton albinfo.ch.

Sekretariati Shtetëror për Migracionin (SEM) argumenton se arsyeja që shifrat nuk janë ulur është sepse kjo procedurë lejon që të regjistrohen më shumë aplikime, ndërsa në sistemin e mëparshëm, shumë njerëz përfunduan të dorëzoheshin përpara se të regjistroheshin, raporton RTS.

Rezultate të përziera

SEM thekson veçanërisht se kjo procedurë ka ndihmuar në uljen e numrit të shtetasve afrikano-veriorë që qëndrojnë në qendrat e azilit, “shumë prej të cilëve kryejnë shkelje atje”. Kështu, prania e tyre në këto qendra federale thuhet se është ulur “me gati 40% në Zvicrën frëngjishtfolëse”.

Lionel Walter, zëdhënës i Organizatës Zviceriane të Ndihmës për Refugjatët (OSAR), nuk është i befasuar nga ky rezultat. “Ne tashmë e pamë këtë vjeshtën e kaluar; ne po bënim thirrje që kjo procedurë të përfundonte dhe kështu është ende,” tha ai në Forum.

“Disa njerëz nga Magrebi që vijnë në Zvicër nuk duan të aplikojnë për mbrojtje. Por duke qenë se mundësitë për qëndrim të ligjshëm janë shumë të kufizuara, ata shpesh paraqesin një kërkesë për azil për mungesë diçkaje më të mirë. Kjo mund të shpjegojë pse numri i kërkesave nuk është ulur,” shpjegon ai. “Por lloji i procedurës nuk ka në të vërtetë një efekt në vendim.”

Një fenomen shumë real

Për më tepër, për sa i përket delikuencës, procedura e përshpejtuar nuk tregon efekt statistikor. Në kantonin Neuchâtel, shtetasit e Magrebit mbeten të mbipërfaqësuar. Vitin e kaluar, tre të katërtat e azilkërkuesve që kanë kryer vepra penale kanë ardhur nga ky rajon.

“Ne nuk mund ta parandalojmë krimin që rrjedh nga migrimi,” thotë komandanti i policisë së Neuchâtel, Sami Hafsi. “Megjithatë, ne mund të sigurojmë që autorët aktivë të identifikohen shpejt dhe që ata të mos kenë mundësi të vendosen atje apo të organizohen. Dhe në këto aspekte, ka qenë një sukses.”

Ky fenomen i delikuencës është “diçka që ne dimë dhe nuk e mohojmë”, shpjegon Lionel Walter. “Ka vërtet një problem me disa njerëz nga vendet e Magrebit që nuk dëshirojnë të kërkojnë mbrojtje. Por procedura 24-orëshe nuk është përgjigja e duhur.”

Azili dhe delikuenca, dy fusha të dallueshme

Nga njëra anë, “sepse stigmatizon një grup të tërë njerëzish bazuar në origjinën e tyre. Dhe kjo ka pasoja potencialisht serioze për ata që vërtet kanë nevojë për mbrojtje”, paralajmëron specialisti. Megjithatë, “sjellja kriminale nuk mund të shpjegohet nga origjina e një individi, por më tepër nga statusi social ose mungesa e perspektivës”.

Nga ana tjetër, “çështjet e lidhura me krimin nuk duhet të zgjidhen në sektorin e azilit. Këto janë çështje që duhet të trajtohen nga autoritetet e ndjekjes penale. Dhe duhet të ketë bashkëpunim më të mirë, veçanërisht midis kantoneve,” thekson ai. “Sektori i azilit është atje për t’u ofruar mbrojtje atyre që kanë nevojë.”

Në prill 2025, Konfederata, kantonet dhe komunat njoftuan nisjen e një projekti tjetër pilot që synon të sigurojë që shkelësit e përsëritur të ndalohen sistematikisht dhe të kryhen dëbimet e tyre.

Nëse jeni duke punuar në Zvicër, duhet të dini se si të lexoni fletëpagesën që merrni çdo muaj nga punëdhënësi juaj, në mënyrë që të kuptoni zbritjet dhe tarifat shtesë që përmban.

Shumica e pagave zvicerane që shihni të shpallura në faqet e punës listojnë pagat bruto. Dhe kontrata juaj e punës ka shumë të ngjarë të përmendë edhe shumën bruto.

Nëse jeni një i sapoardhur në tregun e punës në Zvicër, mund të habiteni (dhe jo në një mënyrë të mirë) kur zbuloni, kur merrni fletën tuaj të parë mujore, se shuma neto që po merrni është më e ulët se shifra e përmendur në kontratën tuaj.

Por zbritjet nga paga juaj janë normale dhe nëse keni punuar më parë në një vend tjetër, ndoshta keni qenë gjithashtu subjekt i të njëjtit sistem, megjithëse vetë zbritjet ka të ngjarë të ishin të ndryshme.

Zbulohen misteret e fletëpagesave zvicerane

Gjëja e parë që duhet të dini është se ndërsa paga juaj depozitohet automatikisht në llogarinë tuaj bankare çdo muaj në të njëjtën datë, punëdhënësi juaj duhet t’ju sigurojë gjithashtu një fletëpagesë që përfshin informacione të detajuara si paga bruto dhe neto, si dhe të gjitha zbritjet dhe pagesat shtesë.

Një arsye pse fletëpagesa mund të jetë e vështirë për t’u kuptuar, të paktën fillimisht, është se ai përmban vetëm shkurtesa.

Këto janë akronimet e listuara në fletëpagesën dhe kuptimi i tyre.

AHV në gjermanisht, AVS në frëngjisht dhe italisht

Ky është kontributi juaj në skemën e detyrueshme të pensioneve të shtyllës së parë. Ajo arrin në 8.7 për qind mbi pagën tuaj bruto, por ndahet në mënyrë të barabartë midis jush dhe punëdhënësit, ku pjesa juaj arrin në 4.35 për qind. Sidoqoftë, kontributi i kompanisë zakonisht nuk renditet në fletën tuaj të pagave.

BVG në gjermanisht, LPP në frëngjisht dhe italisht

Kjo është shtylla e dytë e skemës së pensioneve të Zvicrës, pensioni profesional, i cili përfshin gjithçka në shtyllën e parë dhe është i detyrueshëm për punonjësit që fitojnë më shumë se 21,300 franga në vit, pra të gjithë ata që punojnë me kohë të plotë, transmeton albinfo.ch.

Qëllimi i këtij pensioni është që të lejojë pensionistët të ruajnë stilin e tyre të mëparshëm të jetesës në pleqëri.

Përqindja që zbritet nga paga juaj varet nga sa fitoni dhe sa vjeç jeni – me fjalë të tjera, sa afër moshës së pensionit jeni.

Megjithatë, edhe ky kontribut ndahet 50 – 50 mes jush dhe punëdhënësit.

IV në gjermanisht, AI në frëngjisht dhe italisht

Ashtu si dy shembujt e mëparshëm, sigurimi i aftësisë së kufizuar – i cili mbulon aksidentet në vendin e punës dhe jashtë punës – është gjithashtu i detyrueshëm në Zvicër.

Lloji i mëparshëm, aksidentet e lidhura me punën, financohen plotësisht nga punëdhënësi juaj, kështu që ju nuk do ta gjeni këtë zbritje në fletën tuaj të pagave. Këto të fundit, megjithatë, të cilat mund të ndryshojnë midis 1 dhe 3 për qind të pagës suaj (në varësi të cilës kompani sigurimesh ka kontraktuar punëdhënësi juaj) janë përgjegjësi e punonjësit, shkruan thelocal.

ALV në gjermanisht, AC në frëngjisht, AD në italisht

Kontributet e detyrueshme për sigurimin e papunësisë janë 1.1 për qind, me punëdhënësin tuaj që përputhet me të njëjtën shumë.

Në këmbim, në rast se humbni punën tuaj, mund të prisni të merrni 70 deri në 80 për qind të pagës suaj të mëparshme deri në maksimum 24 muaj, në varësi të kohës që keni paguar në sistem.

Këto janë zbritjet e listuara në fletën tuaj të pagave. Informacioni shtesë i përfshirë këtu – përveç emrit tuaj – është informacioni juaj bankar dhe llogaria në të cilën paguhet paga.

Taksat në Zvicër nuk zbriten gjithmonë drejtpërdrejt nga paga juaj mujore. Në vend të kësaj, në shumë raste, taksat zvicerane depozitohen dhe paguhen çdo vit.

Me fundjavën e Ngjitjes që fillon të enjten, trafiku do të rritet tashmë nga pasditja e së mërkurës, me bllokime dhe pengesa që priten në pjesë të caktuara të Zvicrës. Kjo është ajo që duhet të dini përpara se të shkoni.

Duke qenë se e enjtja, 29 maji është Dita e Ngjitjes në Ngjitje, shkollat ​​janë jashtë edhe të premten, dhe shumë njerëz marrin pushim të gjithë fundjavën e gjatë.

Trafiku i rënduar pritet në pjesë të caktuara të rrugëve – veçanërisht, sipas Zyrës Federale të Rrugëve (ASTRA), në akset veri-jug të autostradave A2 (Gotthard) dhe A13 (San Bernardino).

Kjo vlen si për nisjet të mërkurën më 28 maj dhe për udhëtimin e kthimit të dielën më 1 qershor.

(Dhe i njëjti model trafiku do të zbatohet edhe gjatë fundjavës së Rrëshajëve, 6 deri më 9 qershor).

Rrugët që duhen shmangur

“Jo vetëm që do të pritet dendësia e zakonshme e lartë e trafikut në zonat metropolitane të Cyrihut, Bazelit, Bernës, Lucernit, Lozanës dhe Gjenevës, kryesisht në A1, A2 dhe A3”, por gjithashtu duhet të prisni vështirësi në trafik në seksionet e mëposhtme, sipas ASTRA:

Autostrada

A1, Gjenevë (përfshirë kalimin kufitar Bardonnex)

A1, Kirchberg – Schönbühl

A1, Härkingen – Wangen A.

A1, Aarau-West – Birrfeld

A2/A3, Bazel (përfshirë pikat kufitare me Francën dhe Gjermaninë)

A2, Tuneli Belchen – Härkingen

A2/A14, rajoni i Lucernit (nga Stans-Nord / udhëtime kthimi)

A2, Altdorf – Biasca (Tuneli Gotthard Road)

A2, Lugano – Mendrisio

A4, Adlikon – Winterthur-Nord

A8, Interlaken – Spiez

A8, Sarnen – Ndërkëmbim Lopper

A9, Lozanë

A9, La Veyre/Vevey – Bex-Nord

A12, Châtel-St-Denis – La Veyre/Vevey

A13, Sarganserland – Suchis-Sud

A13, Andeer – Mesocco

A15, Hegnau – Brüttisellen

A16, Courgenay – Glovelier

Kalimet kufitare në A9 (Vallorbe, VD), A2 (Chiasso-Brogeda, TI) dhe A24 (Gaggiolo, TI)

Rrugët kryesore

Spiez – Kandersteg (udhëtime në dalje)

Gampel – Goppenstein (udhëtime në kthim)

Brunnen – Flüelen (Axenstrasse)

Göschenen – Andermatt

Raron – Brig

Bellinzona – Locarno

H338, Sihlbrugg – Hanegg (seksioni Hirzel)

Po Gotthard?

Kjo është zakonisht rruga më e mbingarkuar gjatë nisjeve dhe kthimeve gjatë festave publike dhe fundjavave.

Rruga Gotthard Pass është rihapur për qarkullimin që nga 16 maji për udhëtime drejt dhe nga jugu, tha ASTRA.

Për të lehtësuar fluksin e trafikut, korsia speciale e kalimit të Airolo, e quajtur ‘CUPRA’ do të jetë e disponueshme në ditët e paracaktuara, sapo të krijohen bllokime trafiku përgjatë një seksioni të caktuar. Ai lejon hyrjen e shpejtë në kalimin e Gotthard pa lënë autostradën, transmeton thelocal.

Çfarë tjetër duhet të dini përpara se të shkoni?

ASTRA tha se për shkak të punës së riparimit që po kryhet nga SBB në tunelin Simplon, duke përfshirë edhe festat publike, trenat BLS midis Brig dhe Iselle tani do të qarkullojnë çdo dy orë në vend të çdo 1.5 orë. “Për rrjedhojë, koha e pritjes mund të rritet në të dy drejtimet,” tha ASTRA.

Koha e pritjes është e mundur midis orës 8 të mëngjesit dhe 16:00 në stacionet e transferimit Furka në Realp, Lötschberg në Kandersteg dhe Vereina në Klosters-Selfranga.

Bazuar në përvojën e kaluar, koha e pritjes së kthimit ka të ngjarë të pritet nga ora 11 deri në 6 pasdite në Furka (Oberwald), Lötschberg (Goppenstein) dhe Vereina (Lavin-Sagliains).

Udhëtim me tren / aeroplan

Nëse po planifikoni të fluturoni jashtë Cyrihut dhe dëshironi të merrni trenin për në aeroport, dijeni se nga 12 maji dhe deri më 6 korrik, një shirit në stacionin Flughafen të Cyrihut do të mbyllet, duke prekur disa trena në distanca të gjata – duke përfshirë një ndërkombëtar – që nuk do të mund të ndalen më atje.

Linjat e mëposhtme preken gjatë kësaj kohe:

IC5 nga St. Gallen/Rorschach nëpërmjet stacionit qendror të Cyrihut (HB) drejt Lozanës – ky tren do të devijohet nga Winterthur dhe Cyrih HB.

KE nga Mynihu drejt Cyrihut HB – ky tren gjithashtu do të devijohet nga Winterthur dhe Cyrih HB.

IR36 nga Bazeli drejt Cyrihut – treni tashmë përfundon në Cyrih Oerlikon. Ndalesa e Aeroportit të Cyrihut do të anulohet gjithashtu në drejtim të Bazelit.

A mund të arrini në aeroportin e Cyrihut pavarësisht këtyre ndërprerjeve?

Po, pavarësisht nga mbyllja e pistës, Aeroporti i Cyrihut mbetet lehtësisht i aksesueshëm për udhëtarët.

Orari online është rregulluar në përputhje me rrethanat, dhe lidhje të shumta alternative janë të disponueshme qoftë në internet ose nëpërmjet aplikacionit SBB.

Aeroporti i Cyrihut është gjithashtu i aksesueshëm me transport publik, me disa linja tramvaji dhe autobusësh që lidhin qendrën e qytetit me aeroportin.

Autoritetet në kantonin Valais thanë të enjten se ishte ende shumë e rrezikshme për të ndërmarrë ndonjë masë pastrimi në zonën përreth fshatit Blatten.

Rreziku i rrëshqitjeve të dheut mbetet në të dy anët e luginës Lötschental, thanë autoritetet kantonale të enjten rreth mesditës. Situata në Kleiner Nesthorn, mali ku filloi rrëshqitja e dheut të mërkurën, është ende e paqëndrueshme. Disa qindra mijëra metra kub shkëmb janë prekur, transmeton albinfo.ch.

Rrjedhat e mbeturinave mund të ndodhin gjithashtu për shkak të masave të shkëmbinjve, akullit dhe ujit që tani shtrihen në luginë. Materiali është i paqëndrueshëm.

Të mërkurën pothuajse e gjithë akullnaja Birch mbi fshatin Blatten u shemb, duke çuar në një depozitë mbeturinash në dyshemenë e luginës, e cila është disa dhjetëra metra e trashë dhe dy kilometra e gjatë.

Pjesa më e madhe e fshatit u gropos dhe mbeturinat tani po bllokojnë lumin Lonza, gjë që ka shkaktuar formimin e një liqeni, i cili nga ana e tij ka përmbytur shtëpitë që u kursyen gjatë rrëshqitjes së dheut.

Sipas autoriteteve, rreziku kryesor tani varet nga lumi dhe uji i grumbulluar në liqen; nëse uji rrjedh mbi depozitimin e mbeturinave, mund të ndodhin rrëshqitje të freskëta dheu, shkruan swissinfo.

Shërbimet e urgjencës janë në vend. Ushtria zvicerane po merr një pamje fillestare të situatës dhe është e gatshme të kërkojë burime shtesë. Gjithashtu janë vendosur edhe ekipe të mbrojtjes civile.

Mjetet mbështetëse – pompat, automjetet e pastrimit, heqja e mbeturinave dhe direket e ndriçimit – janë kërkuar nga qendra komanduese kantonale në Valais. Është kërkuar ndihma e ushtrisë për transportin e pajisjeve nga ajri. U thirrën gjithashtu firma të specializuara inxhinierike.

Ndërkohë rruga nga Goppenstein në drejtim të Blatten mbetet e mbyllur. Lejohen të kalojnë vetëm banorët vendas dhe mjetet e urgjencës. Kantoni i Valais do të bëjë gjithçka në fuqinë e tij për të mbështetur sa më shumë që të jetë e mundur popullatën e prekur, tha ajo të enjten.