Traktatet Zvicër-BE: Gjashtë pikat më kontroverse

Më 13 qershor, Këshilli Federal publikoi traktatin e ri midis Zvicrës dhe Bashkimit Evropian.

Nga “miratimi dinamik i ligjit” te klauzola mbrojtëse në fushën e imigracionit, këtu janë pikat më të rëndësishme në mënyrë të përmbledhur.

Në maj 2021, Këshilli Federal braktisi “marrëveshjen kornizë” me BE-në, pa referendum dhe pa u konsultuar me Parlamentin. Megjithatë, në mars 2023, Zvicra dhe BE vendosën të bënin një fillim të ri dhe rifilluan negociatat zyrtare. Përfundimi i suksesshëm i tyre u njoftua më 20 dhjetor 2024.

Negociatat u përqendruan në zhvillimin e mëtejshëm të marrëveshjeve dypalëshe. U negociuan gjithashtu marrëveshje të reja në fushat e energjisë elektrike, ushqimit dhe shëndetësisë. Marrëveshja, me një gjatësi prej 1889 faqesh, u botua më 13 qershor 2025. Ja disa nga pikat më të diskutueshme.

Transferimi dinamik i ligjit

Risia më e madhe është miratimi dinamik i ligjit të BE-së: brenda kuadrit të marrëveshjeve, Zvicra duhet të miratojë në përgjithësi rregulloret e reja. Nëse nuk e bën, atëherë hyn në lojë procedura e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, shkruan 20minuten.

Procedurat e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve

Ka një procedurë shumëfazore për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve midis palëve kontraktuese. Së pari, një “Komitet i Përzier” me përfaqësim të barabartë zhvillon një dialog politik dhe diplomatik. Nëse nuk arrihet një marrëveshje, çështja mund t’i referohet “Tribunalit të Arbitrazhit”, i përbërë nga dy përfaqësues nga Zvicra dhe dy nga BE, të cilët së bashku zgjedhin një anëtar të pestë.

Çështja e Gjykatës Evropiane të Drejtësisë është veçanërisht e diskutueshme: nëse tribunali i arbitrazhit duhet të zbatojë ligjin e BE-së në vendimin e tij, Gjykata Evropiane e Drejtësisë duhet të vendosë se si do të interpretohen këto dispozita. Më pas, tribunali vendos për rezultatin e mosmarrëveshjes duke u bazuar në këtë interpretim. Nëse Zvicra nuk e pranon vendimin, BE-ja mund të vendosë “masa kompensuese”.

Direktiva për shtetësinë dhe lëvizja e lirë e personave

Në parim, e ashtuquajtura “Direktivë për të Drejtat e Qytetarëve” i zgjeroi parimet e lëvizjes së lirë të personave dhe të ribashkimit familjar të punëtorëve për të gjithë qytetarët e BE-së. Marrëveshja e re përfshin “përjashtime të përshtatura” për Zvicrën, duke e kufizuar direktivën vetëm për qytetarët e punësuar të BE-së, siç shpjegoi Ministri i Jashtëm Ignazio Cassis.

Megjithatë, kundërshtarët e marrëveshjes paralajmërojnë se këto përjashtime nuk janë të mjaftueshme për të mbrojtur sistemet e sigurimeve shoqërore nga imigracioni. Sipas tyre, një qytetar i BE-së konsiderohet i “punësuar” në Zvicër nëse ai ose ajo nuk merr ndihmë sociale për më shumë se gjashtë muaj brenda një periudhe pesëvjeçare dhe e ruan përkohësisht këtë status edhe nëse merr përfitime papunësie, për sa kohë që është i regjistruar në RAV, raportoi së fundmi NZZ.

Mbrojtja e pagave dhe klauzola mbrojtëse

Marrëveshjet e reja synojnë të sigurojnë që nivelet e larta të pagave në Zvicër krahasuar me BE-në të mos rrezikohen. Për këtë arsye, partnerët socialë – punëdhënësit dhe punonjësit – kanë negociuar së bashku 14 masa shoqëruese. Politikisht, këto masa synojnë të fitojnë mbështetjen e sindikatave.

Gjithashtu, Zvicra ka negociuar një klauzolë mbrojtëse në lidhje me imigracionin. Kjo mund të aktivizohet nëse imigracioni shkakton “probleme serioze ekonomike ose sociale”. Për ta bërë këtë, Zvicra duhet së pari ta paraqesë çështjen te “Komiteti i Përzier”, transmeton albinfo.ch. Në raste të skajshme, tribunali i arbitrazhit ngarkohet sërish me shqyrtimin e situatës.

Publikimi i tekstit të traktatit shënoi fillimin e periudhës së konsultimeve, gjatë së cilës partitë, shoqatat, kantonet dhe qytetarët mund të shprehin komentet e tyre. Kjo periudhë do të zgjasë tre muaj. Më pas, është radha e Parlamentit. Në fund, fjalën e fundit do ta ketë populli nëpërmjet një referendumi.

Pushimet zvicerane po lulëzojnë në mesin e popullsisë zvicerane

Ecje në natyrë në Jura, çiklizëm në Valais, darkë buzë liqenit në Ticino:
Zvicra mbetet një destinacion kryesor, veçanërisht për vetë zviceranët. Dikur i parë kryesisht si një destinacion turistik për të huajt, vendi është bërë gjithnjë e më shumë një zgjedhje gjatë gjithë vitit për udhëtarët vendas, sipas të dhënave të publikuara këtë javë nga Zyra Federale e Statistikave (FSO), transmeton albinfo.ch.

Laura Meyer, drejtoreshë ekzekutive e Hotelplan, një grup zviceran udhëtimesh, i tha SRF-së se ky ndryshim i detyrohet shumë pandemisë. Mbyllja e kufijve dhe kufizimet e udhëtimit i detyruan shumë banorë të pushonin në vend, vetëm për të rizbuluar tërheqjen e “oborrit të tyre”. Shumë vazhdojnë ta dëshirojnë këtë edhe sot.

Të dhënat e mbështesin qartë këtë teori. Para pandemisë, udhëtarët vendas përbënin 16-17 milionë qëndrime me netë në vit. Që atëherë, kjo shifër është rritur në 20-21 milionë, gati gjysmën e të gjitha qëndrimeve me netë në vend. Ndërsa disa udhëtarë kanë rifilluar pushimet ndërkombëtare, shumë tani i kombinojnë ato me udhëtime brenda Zvicrës.

Ticino, një vend i preferuar prej kohësh nga zviceranët gjermanishtfolës, ka vazhduar të përfitojë. Por edhe rajonet përgjatë Röstigraben, ndarjes kulturore midis Zvicrës frëngjishtfolëse dhe asaj gjermanishtfolëse, kanë vazhduar të fitojnë. Njerëzit po kalojnë kufirin gjuhësor më shumë se më parë. Tani dëgjohet më shumë frëngjisht në Zvicrën gjermanishtfolëse dhe më shumë gjermanisht në kantonet frëngjishtfolëse.

Klima po shfaqet gjithashtu si një faktor tjetër. Me destinacionet mesdhetare që bëhen jashtëzakonisht të nxehta në verë, udhëtarët po zgjedhin stinët anësore për t’i vizituar ato dhe po preferojnë malet më të freskëta të Zvicrës gjatë verës.

Numri i turistëve të huaj është rritur gjithashtu në muajt e verës. Vizitorët nga klimat e nxehta, si shtetet e Gjirit dhe India, tashmë renditen ndër tregjet më të rëndësishme hyrëse. Edhe pse klima nuk është ende arsyeja kryesore për udhëtime, ajri më i freskët dhe malor, si dhe liqenet, po bëhen gjithnjë e më shumë një tërheqje shtesë. Në të njëjtën kohë, edhe verat zvicerane po bëhen më të nxehta.

Këshilla zyrtare gjermane se si të qëndroni të sigurt gjatë një vale të nxehti


Me një valë të nxehti që ka përfshirë Gjermaninë dhe me parashikuesit e motit që sugjerojnë se vendi mund të shohë temperatura rekord këtë javë, autoritetet shëndetësore kanë dhënë këshilla zyrtare se si të qëndroni të sigurt.

Autoritetet shëndetësore të Gjermanisë kanë lëshuar udhëzime të qarta për të ndihmuar banorët dhe vizitorët të mbrohen gjatë periudhave të nxehtësisë ekstreme. Ja çfarë duhet të dini dhe të bëni, sipas ekspertëve të Institutit Federal Gjerman për Edukimin e Shëndetit Publik (BIÖG).

Kushtojini vëmendje paralajmërimeve zyrtare

Qëndroni të informuar duke ndjekur përditësimet nga Shërbimi Gjerman i Motit (DWD), i cili lëshon paralajmërime për nxehtësinë në kohë reale përmes faqes së tij të internetit, si dhe udhëzimet përkatëse. Mund të mendoni gjithashtu për të shkarkuar aplikacionin paralajmërues NINA.

Qëndroni të hidratuar

Dehidratimi mund të ndodhë shpejt në temperatura të larta, veçanërisht tek të moshuarit, fëmijët dhe personat me sëmundje kronike.

Gjatë një vale të nxehti, të rriturit duhet të pinë të paktën dy deri në tre litra ujë ose pije të paëmbëlsuara në ditë, edhe nëse nuk ndiejnë etje.

Çaji, kafeja dhe alkooli veprojnë si diuretikë, që do të thotë se mund t’ju dehidratojnë, ndaj pini sa më shumë ujë të jetë e mundur. Nga ana tjetër, kjo do të thotë që nuk keni nevojë ta ndizni çajnikun dhe ta mbushni banesën me avull të nxehtë.

Ka shumë mënyra për të qëndruar të hidratuar, përveç pirjes së ujit. Mbushni një kovë me ujë për këmbët ose vendosni një peshqir të lagur mbi kokë dhe shpatulla. Edhe spërkatja e fytyrës me ujë të ftohtë mund të bëjë një ndryshim të madh, transmeton albinfo.ch.

Mundohuni të qëndroni larg diellit

BIÖG rekomandon që të qëndroni brenda gjatë orëve më të nxehta të ditës, zakonisht midis orës 11:00 dhe 17:00. Nëse dilni jashtë, përpiquni të qëndroni në hije, vendosni një kapelë me strehë të gjerë, syze dielli dhe përdorni krem mbrojtës me SPF të lartë.

Është gjithashtu e këshillueshme të vishni rroba të lehta, mundësisht prej pambuku, pasi ky material lejon lëkurën të marrë frymë.

Qëndroni të freskët

Mbani hapësirën ku jetoni sa më të freskët që të jetë e mundur. BIÖG sugjeron të mbyllni dritaret dhe perdet gjatë ditës për të bllokuar nxehtësinë dhe të ajrosni shtëpinë në mëngjes herët ose në mbrëmje vonë kur temperaturat bien.

Nëse ndodheni jashtë, kishat, muzetë, bibliotekat publike dhe qendrat tregtare mund të ofrojnë lehtësim nga nxehtësia.

Në Berlin, për shembull, Technologie Stiftung ofron një Erfrischungskarte (hartë të freskimit), që tregon të gjitha burimet publike të ujit të pijshëm, ndërtesat publike me ajër të kondicionuar, parqet dhe shatërvanët në qytet.

Qytete të tjera në Gjermani po pilotojnë iniciativa të ngjashme si pjesë e strategjive për t’u përshtatur me nxehtësinë.

Ushtrohuni më herët ose më vonë

BIÖG rekomandon që aktivitetet e lodhshme si sportet ose puna e rëndë fizike të kufizohen në orët më të freskëta të ditës – herët në mëngjes ose vonë në mbrëmje.

Kujdesuni për grupet e cenueshme

BIÖG thekson rëndësinë e mbështetjes së komunitetit gjatë valëve të nxehtësisë. Kontrolloni fqinjët e moshuar, fëmijët e vegjël, gratë shtatzëna dhe ata që vuajnë nga sëmundje kronike.

Nëse dikush ankohet për dhimbje barku, dhimbje koke, marramendje ose ka temperaturë mbi 38°C, këto janë shenja të qarta të vuajtjes nga nxehtësia. Mbajini të freskët dhe telefononi urgjencën për ndihmë.

Dhe mos harroni kafshët tuaja shtëpiake. Kujdesuni që të kenë gjithmonë ujë të mjaftueshëm dhe bëjini herë pas here banjë të freskët.

Mendoni për atë që po fusni në trupin tuaj

Nëse merrni ilaçe ose keni probleme shëndetësore, konsultohuni me mjekun gjatë një vale të nxehti. Disa ilaçe mund të ndikojnë në aftësinë e trupit për të rregulluar temperaturën ose për të ruajtur lëngjet.

Gjithashtu, është e këshillueshme të mendoni për atë që hani. Ekspertët rekomandojnë të konsumoni më pak dhe më shpesh në temperatura të larta. Ushqimet e freskëta si sallatat dhe sanduiçët nuk kërkojnë ndezjen e furrës, duke ndihmuar kështu të mos e ngrohni më shumë shtëpinë tuaj.

Kosovë: Arrestohen tre zyrtarë policorë, dyshohet se e rrahën një të prangosur

Prokuroria Themelore në Pejë dhe Inspektorati Policor i Kosovës, kanë njoftuar se pas grumbullimit të provave dhe analizimit të tyre, kanë arrestuar tre zyrtarë policorë, pasi dyshohen se gjatë arrestimit të një personi kanë tejkaluar autorizimet e tyre dhe kanë keqtrajtuar atë fizikisht derisa ishte i prangosur.

Sipas njoftimit, me urdhër të prokurorit të shtetit, tre policët janë  ndaluar për 48 orë për veprën penale “Keqtrajtim gjatë ushtrimit të detyrës zyrtare ose autorizimeve publike”.

“Hetuesit e IPK-së me autorizim të Prokurorisë Themelore në Pejë do të ndërmarrin edhe veprime tjera hetimore drejt ndriçimit të plotë të të gjitha rrethanave që ndërlidhen me këtë rast. Bazuar nga të gjeturat e hetimit fillestar ekziston dyshimi se zyrtarët  policorë kanë tejkaluar autorizimet e tyre gjatë përdorimit të forcës ndaj një qytetari përderisa në deklaratat e tyre dhe në raportet zyrtare është prezantuar një version që rezulton të jetë në kundërshtim të plotë me pamjet e incizuara dhe provat faktike”, thuhet në njoftim, transmeton albinfo.ch.

OBSH: Një në gjashtë persona në mbarë botën preken nga vetmia

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) me seli në Gjenevë, një në gjashtë persona në mbarë botën preket nga vetmia.

Një raport nga një komision i OBSH-së mbi marrëdhëniet sociale zbuloi se vetmia dhe izolimi social i sëmurin njerëzit fizikisht, duke kontribuar në 871 000 vdekje në vit në të gjithë botën.

Vetmia rrit rrezikun e goditjeve në tru dhe atakut në zemër, diabetit, depresionit, ankthit dhe vetëvrasjes, ndër të tjera.

Adoleshentët e vetmuar kanë 22 për qind më shumë gjasa të marrin nota më të këqija se shokët e tyre të klasës, ndërsa të rriturit e vetmuar e kanë më të vështirë të gjejnë ose të mbajnë një punë.

Njerëzit dhe familjet nuk preken vetëm individualisht. Ata gjithashtu i kushtojnë shoqërisë miliarda dollarë në kosto të kujdesit shëndetësor dhe humbje të punësimit.

Problemi i telefonave celularë dhe i të jetuarit vetëm

Bashkëkryetari i komisionit, Vivek Murthy, e përcaktoi vetminë: “Vetmia është një ndjenjë e dhimbshme dhe subjektive që shumë prej nesh e përjetojmë kur nuk kemi marrëdhëniet që na nevojiten. Në të kundërt, izolimi social është një gjendje objektive ku ka pak marrëdhënie ose ndërveprime.”

Një në tre të moshuar dhe një në katër adoleshentë vlerësohet të jenë të izoluar socialisht, sipas raportit. Shkaqet përfshijnë sëmundjet, arsimin e dobët dhe të ardhurat e ulëta, mungesën e mundësive për socializim dhe jetesën vetëm, si dhe teknologjinë dixhitale, transmeton albinfo.ch.

Sipas Murthy, njerëzit kanë komunikuar për mijëra vjet jo vetëm përmes fjalëve, por edhe përmes shprehjeve të fytyrës, gjuhës së trupit, zërit dhe heshtjes, shkruan swissinfo. Kjo humbet kur ata komunikojnë vazhdimisht përmes telefonave celularë dhe mediave sociale.

Karta aktivitetesh për të rinjtë suedezë

OBSH-ja e citon Suedinë si një shembull pozitiv. Vendi ka një strategji kombëtare kundër vetmisë, tha Ministri suedez i Çështjeve Sociale, Jakob Forssmed. Është pranuar se nuk janë vetëm të vetmuarit që kanë një problem, por shoqëria në tërësi.

Në Suedi, tani bëhen përpjekje të vetëdijshme në shumë vende për të lehtësuar kontaktin social, për shembull në dyqane ose restorante, në lagje ose klube. Të gjithë fëmijëve dhe të rinjve së shpejti do t’u jepen karta parash, të cilat do të mund t’i përdorin vetëm për të rezervuar aktivitete në grup në kohën e tyre të lirë.

Suedia do të ndalojë telefonat celularë në shkollat publike, tha Forssmed. Studimet kanë treguar se kjo rrit kontaktin social dhe zvogëlon ngacmimin kibernetik. Fëmijët dhe të rinjtë flenë më mirë dhe e kanë më të lehtë të lënë mënjanë telefonat celularë në kohën e tyre të lirë.

Fëmijët shpesh ndihen të frustruar edhe kur prindërit e tyre janë vazhdimisht të zënë me telefonat celularë, shtoi ministri suedez.

Teknologjia dixhitale, edhe me anë pozitive

Teknologjitë dixhitale kanë anët e tyre të mira, thotë komisioni. Ato lejojnë kontaktin, për shembull përmes videos, gjë që më parë ishte e pamundur.

“Por është shumë e rëndësishme të kemi vende dhe hapësira në jetën tonë ku mund të bashkëveprojmë ballë për ballë me të tjerët pa u shpërqendruar nga teknologjia”, tha Murthy.

Gjenevë: Temperaturat e larta ‘mbushin’ pishinat gjatë fundjavës

Siç pritej, pishinat komunale rreth rajonit të Gjenevës ishin plot e përplot gjatë fundjavës.

Disa pishina në fakt u detyruan t’i largonin njerëzit pasi ishin shumë të mbushura – madje edhe pishina Lignon, e cila nuk është dashur kurrë më parë ta bëjë këtë.

Nuk ishte vetëm nxehtësia që çoi në mbikapacitet, por edhe për shkak të mbylljes së Pishinës Carouge e cila po rinovohet, transmeton albinfo.ch.

Numri i personave të lejuar në pishinat komunale përcaktohet nga rregulloret federale.

Studimi: Leja më e gjatë prindërore rrit duhanpirjen tek nënat

Kohëzgjatja e përshtatshme e lejes së lehonisë dhe lejes prindërore mbetet një çështje sociopolitike që shpesh debatohet. Një grup kërkimor nga Vjena i ka shtuar tani këtij diskutimi një artikull të ri në Journal of Health Economics. Studimi i tyre në shkallë të gjerë, i bazuar në të dhëna nga disa dekada në 14 vende, zbulon një lidhje të habitshme: sa më e gjatë të jetë leja prindërore, aq më shumë ka të ngjarë që nënat të fillojnë duhanin më pas.

Çfarë konsiderohet si “shumë e shkurtër” ose “shumë e gjatë” për sa i përket lejes prindërore është ende shumë e diskutueshme në debatin politik dhe e vështirë për t’u përcaktuar shkencërisht. Së bashku me ekonomistët e shëndetit, studiuesja kryesore Sonja Spitzer nga Universiteti i Vjenës analizoi të dhënat e anketave nga mbi 8 500 nëna të mbledhura në anketat shëndetësore në të gjithë Evropën dhe i kombinoi ato me statistikat mbi legjislacionin përkatës në 14 vende evropiane midis viteve 1960 dhe 2010.

Hulumtuesit kërkuan “kuazi-eksperimente” – ndryshime sistemike si reformat në politikat e lejes prindërore – të cilat mund të interpretohen si “tronditje” efektet e të cilave mund të vlerësohen statistikisht. Në vitin 2023, Caroline Chuard nga Universiteti i St. Gallen (Zvicër) kishte treguar tashmë se leja më e gjatë prindërore, domethënë mungesa më e gjatë nga tregu i punës, mund të kishte efekte negative shëndetësore. Hulumtimi i saj, i bazuar në ndryshimet e politikave austriake në vitet 1990, zbuloi se zgjatja e lejes nga 1.5 në 2.5 vjet shoqërohej me rezultate pak më të këqija të shëndetit mendor më vonë, transmeton albinfo.ch.

Studiuesit i referohen këtyre si “pasoja të padëshiruara” të kohës së lirë që padyshim është e nevojshme për nënën dhe fëmijën. Në vendet gjermanishtfolëse, leja prindërore është tradicionalisht e gjatë sipas standardeve ndërkombëtare, tha Spitzer për APA: Austria, me një kohëzgjatje mesatare prej 27 muajsh, është ndër liderët, ndërsa në SHBA leja prindërore është shpesh minimale ose nuk ekziston fare.

Kur pirja e duhanit u promovua si relaksim

Hulumtuesit fillimisht supozuan se leja më e gjatë prindërore do të përfitonte shëndetin e nënave – për shembull, sepse ato kalojnë më shumë kohë pranë foshnjës së tyre dhe do të shmangnin pirjen e duhanit. Megjithatë, vetëm disa dekada më parë, kompanitë e duhanit promovuan reklama që synonin nënat, duke e paraqitur pirjen e duhanit si një mënyrë për t’u çlodhur nga prindërimi. Në të vërtetë, të dhënat tregojnë – të paktën nga perspektiva e sotme – një drejtim të papritur.

Mesatarisht, në të gjitha vendet dhe me kalimin e kohës, gjasat për të pirë duhan më vonë rriten me 1.2 pikë përqindjeje për çdo muaj shtesë leje. Numri i cigareve të pira çdo ditë rritet me 0.2, dhe kohëzgjatja totale e pirjes së duhanit rritet deri në shtatë muaj. Këto ndryshime relativisht të mëdha u gjetën në grupet krahasuese që u prekën drejtpërdrejt nga ndryshimet në politikat e lejes, sipas Spitzer.

Mungesa e mbështetjes së partnerit e rrit efektin

Studiuesit kontrolluan për faktorë të ndryshëm të tjerë që mund të ndikonin, por lidhja midis lejes më të gjatë dhe niveleve më të larta të pirjes së duhanit mbeti. “Jemi mjaft të sigurt se këto janë efekte shkakësore,” tha Spitzer. “Ne besojmë se po shohim një mekanizëm stresi.”

Efekti është më i fortë tek gratë që nuk morën mbështetje financiare nga partnerët e tyre gjatë kohës së lindjes së fëmijës. “Ne konkludojmë se stresi financiar luan një rol. Pirja e duhanit është shpesh një mekanizëm përballimi,” shpjegoi ajo.

Nuk ka “kohëzgjatje ideale të lejes” dhe pjesëmarrja e ulët e meshkujve mbetet problem

Nuk ka një “kohëzgjatje ideale të lejes prindërore” që mund të zbatohet në mënyrë të përgjithshme për të gjitha grupet dhe vendet, theksoi Spitzer. Rritja e periudhave tashmë të gjata të lejes në Austri ose Gjermani ndoshta nuk ka kuptim, ndërsa në vende si SHBA-ja, edhe disa javë shtesë mund të kenë efekte pozitive shëndetësore.

Ekipi, i cili përfshinte edhe studiues nga TU Vienna dhe Shkolla Hertie në Berlin, fillimisht kishte për qëllim të studionte efektet e lejes prindërore tek burrat. Megjithatë, nivelet e pjesëmarrjes ishin aq të ulëta sa nuk mund të bëheshin llogaritje kuptimplota – një gjetje që duhet të nxisë reflektim, vuri në dukje Spitzer.

Rregullat që duhen ditur punëtorët në Zvicër gjatë një vale të nxehti

Të punosh kur temperaturat kalojnë 30°C nuk është vetëm e pakëndshme, por mund të jetë edhe e rrezikshme për shëndetin dhe sigurinë. Cilat janë përgjegjësitë e punëdhënësve zviceranë në raste të tilla?

Ndryshe nga vende si Gjermania, ku autoritetet mund të shpallin ditë “pa nxehtësi”, kur njerëzit nuk duhet të punojnë, në Zvicër nuk ekziston një privilegj i tillë.

Ose, më saktë, nuk ekziston më, sepse para ndërrimit të mijëvjeçarit, shumë kantone kishin këto të ashtuquajtura ditë Hitzefrei. Megjithatë, gjatë 20 viteve të fundit kjo nuk është më rasti. Në vitin 2003, Basel-City ishte kantoni i fundit që e hoqi këtë rregullore.

Një përjashtim i rëndësishëm ekziston për gratë shtatzëna ose ato që ushqejnë me gji, të cilat nuk kërkohet të punojnë në temperatura mbi 28°C (ose nën -5°C në dimër).

Çfarë thotë ligji zviceran?

Në përgjithësi, punëdhënësi duhet të mbrojë shëndetin dhe sigurinë e punonjësve në vendin e punës.
Kjo i referohet të gjitha llojeve të situatave, por Akti i Punës Zviceran specifikon qartë mbrojtjen e shëndetit. Në kushte ekstreme të motit, për shembull, temperatura e ambientit, qarkullimi i ajrit dhe lagështia relative duhet të koordinohen në një mënyrë të tillë që “klima e dhomës të mos jetë e dëmshme për shëndetin dhe të jetë e përshtatshme për llojin e punës”, transmeton albinfo.ch.

Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) ka lëshuar gjithashtu udhëzime për punëdhënësit që të mbrojnë punëtorët gjatë periudhave të nxehta.

Cilat janë rekomandimet e SECO-s gjatë valëve të nxehtësisë?

Për ata që punojnë në zyra ose hapësira të mbyllura ku temperatura në mesditë arrin 32°C, punëdhënësit duhet të marrin në konsideratë:

  • instalimin e ventilatorëve

  • ndryshimin e orarit të punës (për të shmangur periudhat më të nxehta në pasdite)

  • ofrimin e pushimeve shtesë

Për vendet e punës në natyrë, si kantieret e ndërtimit, punëdhënësit duhet:

  • të rregullojnë orarin e punës

  • t’i informojnë punëtorët për rreziqet e diellit, nxehtësisë dhe ozonit

  • të sigurojnë mjete mbrojtëse (veshje të përshtatshme, krem kundër diellit etj.)

  • të krijojnë zona me hije për pushim

  • të ofrojnë ujë të mjaftueshëm të ambalazhuar

Gjithashtu, niveli i përpjekjes fizike duhet të zvogëlohet ndërsa temperatura rritet.

Kujdes nga aksidentet në punë që lidhen me nxehtësinë

Temperaturat e larta e sforcojnë trupin dhe mund të jenë të rrezikshme për ata që punojnë jashtë, paralajmëron Fondi Kombëtar i Sigurimit të Aksidenteve (SUVA).

“Statistikat tregojnë se në ditët kur temperaturat kalojnë 30°C, ka 7 për qind më shumë aksidente sesa në ditët e tjera të verës”, tha SUVA në një njoftim për shtyp.

Për të gjithë ata që punojnë jashtë (dhe punëdhënësit e tyre), SUVA rekomandon:

  • të mbrojnë kokën nga nxehtësia dhe rrezet UV: nëse kushtet e sigurisë e lejojnë, të përdorin një helmetë me mbrojtës qafe dhe vizore ose një kapelë dielli

  • të mbulojnë lëkurën sa më shumë me rroba pune të lehta verore dhe të përdorin krem mbrojtës disa herë në ditë në zonat e ekspozuara

  • të jenë të vëmendshëm ndaj ndjenjës së etjes dhe të pinë ujë të paktën çdo 20 minuta për të shmangur dehidratimin; të sigurohen që janë të hidratuar mirë para se të fillojnë punën

  • të bëjnë pushime të rregullta në hije; pushimet e shpeshta të shkurtra janë më të dobishme sesa disa pushime të gjata

  • të përshtatin ritmin e punës sipas temperaturës dhe ndjesisë

Çfarë ndodh nëse keni një problem shëndetësor ose lëndim në punë që lidhet me nxehtësinë?

Sa i përket të gjitha llojeve të aksidenteve në punë, nëse punoni për punëdhënësin tuaj të paktën tetë orë në javë, jeni automatikisht të siguruar nëpërmjet skemës së detyrueshme të sigurimit të aksidenteve, e njohur si UVG (gjermanisht), LAA (frëngjisht) ose LAINF (italisht).

Shërbime të përbashkëta të Policisë së Kosovës dhe Shqipërisë gjatë sezonit turistik

Në kuadër të sezonit turistik veror dhe fluksit të shtuar të shtetasve dhe mjeteve nga Kosova, u firmos Memorandumi i Bashkëpunimit ndërmjet Policisë së Shtetit dhe Policisë së Kosovës për organizimin e shërbimeve të përbashkëta të policimit rrugor në territorin e Republikës së Shqipërisë.

Memorandumi u nënshkrua nga Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Drejtues Madhor Ilir Proda, dhe Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Kolonel Gazmend Hoxha, si një tjetër dëshmi e bashkëpunimit të shkëlqyer ndërmjet dy institucioneve, thuhet në njoftim, transmeton albinfo.ch.

Shërbimet e përbashkëta do të kenë si objektiva:

  • parandalimin e shkeljeve dhe aksidenteve rrugore

  • menaxhimin e trafikut në akset kryesore që lidhin të dy shtetet

  • shkëmbimin e praktikave më të mira në fushën e policimit rrugor

Drejtori Proda vlerësoi praninë e kolegëve nga Kosova si një ndihmë të çmuar dhe një simbol krenarie për harmoninë dhe koordinimin mes dy policive, jo vetëm në fushën e sigurisë rrugore, por edhe në luftën e përbashkët kundër krimit dhe paligjshmërisë.

Nga ana e tij, Kolonel Hoxha u shpreh se efektivët e Policisë së Kosovës janë të nderuar për mundësinë që t’u shërbejnë qytetarëve krah kolegëve të Policisë shqiptare dhe se do të angazhohen maksimalisht për përmbushjen e objektivave të këtij memorandumi.

Shërbimet e përbashkëta nisin nga data 1 korrik 2025.

Gjithçka që ndryshon në Gjermani nga muaji korrik

Nga fundi i apelimeve për viza dhe fotove të printuara për kartat e identitetit, deri te rritja e pensioneve dhe çmimeve të DHL-së, ja ndryshimet kryesore që duhet të dini në Gjermani këtë korrik:

Gjermania i jep fund apelimeve falas për aplikantët e refuzuar për vizë

Nëse viza juaj për të vizituar ose për t’u zhvendosur në Gjermani refuzohet pas fillimit të korrikut, nuk do të jeni më në gjendje të përdorni një proces falas shqyrtimi qeveritar, të quajtur ankesë, për ta kundërshtuar atë.

Deri më tani, procesi i ankesës u lejonte aplikantëve të refuzuar për vizë të rivlerësoheshin pa kosto shtesë dhe të përfshinin dokumente shtesë ose sqarime në lidhje me aplikimin e tyre.

Në vijim, aplikantët e refuzuar do të kenë dy mundësi: të fillojnë nga e para me një aplikim të ri për vizë ose të kundërshtojnë zyrtarisht refuzimin në gjykatë.

Kjo do të thotë se udhëtarët dhe ata që synojnë të zhvendosen në Gjermani duhet të tregojnë kujdes shtesë për të siguruar që aplikimet e tyre janë të plota dhe të argumentuara mirë.

Mos harroni të dorëzoni deklaratën tatimore

Deklaratat tatimore për vitin 2024 duhet të dorëzohen deri më 31 korrik – dhe jo në fund të gushtit si vitin e kaluar.
Personat që përdorin një këshilltar tatimor ose ndihmën e një organizate tatimore (Lohnsteuerhilfeverein) kanë afat deri më 28 shkurt 2026.

Pensionet rriten nga 1 korriku

Nga fillimi i muajit, pensioni statutor gjerman do të rritet me 3.74 për qind. Pensioni mesatar mujor do të rritet me rreth 66 euro.
Gjithashtu, pensioni për viktimat ish-të burgosur politikë në Gjermaninë Lindore do të rritet nga 70 në 400 euro në muaj.

Si pasojë e rritjes së pensioneve, shumë pensionistë do të kalojnë pragun e zbritjes tatimore bazë (12 096 euro për beqarët në 2025), që do të thotë se rreth 73 000 pensionistë do të duhet të dorëzojnë deklaratë tatimore dhe ndoshta të paguajnë tatim.

Pensionistët e rinj në vitin 2025 do të preken më shumë, pasi 83.5 për qind e pensionit të tyre do të jetë e tatueshme.

Më shumë para për punonjësit e kujdesit dhe politikanët

Punonjësit në kujdesin për të moshuarit do të përfitojnë nga rritja e pagës minimale:

  • 20.50 € për stafin e infermierisë

  • 17.35 € për asistentët e kualifikuar

  • 16.10 € për asistentët e thjeshtë

Kujdestarët familjarë do të kenë më shumë fleksibilitet: përfitimet për kujdesin e përkohshëm dhe afatshkurtër janë bashkuar në një shumë totale vjetore prej 3 539 eurosh, e përdorshme pa aplikime të ndara.
Për më tepër, ata mund të aplikojnë për përfitime që në momentin kur përcaktohet niveli i dytë i kujdesit, pa pritur gjashtë muaj si më parë.

Politikanët: 630 deputetët e Bundestagut kanë miratuar një rritje page prej 5.4 për qind, duke arritur në 11 834 euro në muaj.

Rritje çmimesh nga DHL për pakot ndërkombëtare

Nga 1 korriku, DHL ka rritur tarifat për pakot ndërkombëtare:

  • Një pako XS (deri në 2 kg brenda BE-së) do të kushtojë 6.99 euro, rritje prej 50 centësh.

  • Pesha maksimale për pakot ndërkombëtare është standardizuar në 30 kg.

Fundi i tërheqjeve falas të parave në stacionet Shell

Klientët e Deutsche Bank, Commerzbank, Postbank dhe Hypovereinsbank nuk do të mund të tërheqin më para falas në stacionet e benzinës Shell, pasi marrëveshja përfundoi më 30 qershor.

Fotot letër nuk pranohen më për dokumente identiteti

Nga fundi i korrikut, fotot e shtypura nuk do të pranohen më për kartat e identitetit (e-Ausweis) apo lejet e qëndrimit (Aufenthaltstitel).

Ky ndryshim vlen për shumicën e Bürgeramt dhe Ausländerbehörde, me disa përjashtime për fëmijët e vegjël dhe zyrat që ende nuk kanë makineri për foto dixhitale.

Fillojnë pushimet verore në shumicën e shteteve

12 nga 16 shtetet federale, pushimet verore të shkollave kanë filluar gjatë korrikut.

Përjashtim bëjnë:

  • Saksonia, Saksonia-Anhalt dhe Turingia (pushimet nisën në qershor)

  • Bavaria (nis më 1 gusht, si zakonisht)

Pushimet verore zgjasin rreth gjashtë javë dhe janë të shpërndara në mënyrë të koordinuar për të shmangur mbingarkesën në rrugë dhe në destinacionet turistike, shkruan The Local, transmeton albinfo.ch.

Qeveria zvicerane është prekur nga sulmi kibernetik ndaj fondacionit shëndetësor

Zvicra thotë se një sulm me ransomware ndaj fondacionit jofitimprurës shëndetësor Radix, që përfshinte vjedhjen dhe kodimin e të dhënave, kishte prekur edhe administratën federale.

Fondacioni Radix, një organizatë jofitimprurëse aktive në fushën e promovimit të shëndetit, ka qenë viktimë e një sulmi me ransomware, u konfirmua të hënën. Kriminelët vodhën dhe koduan të dhëna, të cilat më pas i publikuan në rrjetin e errët, transmeton albinfo.ch.

Klientela e Radix përfshin gjithashtu njësi të ndryshme administrative të administratës federale, shkruan RTS.

Qëllimi është të përcaktohet se cilat shërbime dhe të dhëna janë prekur në të vërtetë nga sulmi kibernetik. Në asnjë moment hakerat nuk ishin në gjendje të depërtonin në sistemet e administratës federale, pasi vetë Fondacioni Radix nuk ka një qasje kaq të drejtpërdrejtë, theksoi qendra.

Austria pritet të përballet me një valë të nxehti


Pasi pjesa më e madhe e Evropës ka qenë në vapë të madhe, Austria është gati për një vapë të vërtetë javën e ardhshme. Ekspertët në Geosphere Austria parashikojnë deri në 38 °C në Austrinë lindore të enjten e ardhshme. Nuk ka asnjë lehtësim në horizont.

Nga e mërkura, një paralajmërim për vapë zbatohet për Vjenën, Burgenlandin, pjesë të mëdha të Austrisë së Poshtme dhe të Epërme, Styrian, Karinthinë qendrore, ultësirat e Tirolit dhe Luginën e Rinit të Vorarlbergut. Grupet e cenueshme duhet të presin temperaturë të lartë trupi, puls të shpejtë, lodhje, dhimbje koke, dhimbje barku, konfuzion, marramendje, çrregullime të vetëdijes, të përziera, të vjella dhe diarre, transmeton albinfo.at.

Njerëzit këshillohen të shmangin diellin direkt dhe zonat e banuara ose të mbyllura, të qëndrojnë brenda gjatë orëve me vapën maksimale dhe të zhvendosin aktivitetet në natyrë në mëngjes herët ose në mbrëmje. Duhet të vishen rroba të gjera dhe të lehta dhe të përdoren mbulesa për kokën. Rekomandohet të pihen të paktën 2 deri në 3 litra ujë në ditë, çaj të paëmbëlsuar ose lëng të holluar, duke shmangur alkoolin, shkruan theinternational.

E hëna do të jetë kryesisht e kthjellët dhe me diell, me disa reshje shiu në mëngjes në perëndim dhe jugperëndim, pastaj shira dhe stuhi pasdite atje. Diku tjetër pak re dhe mundësi të ulët shiu, veçanërisht në veri dhe lindje. Erëra të lehta deri mesatare nga veriu. Temperaturat minimale 12–22 °C, maksimale 27–34 °C.

E marta sjell re në mëngjes në jug, përndryshe diell. Rajonet perëndimore dhe jugore shohin re kumulus që shndërrohen në shira dhe stuhi të izoluara, ndërsa veriu dhe lindja mbeten kryesisht me diell. Erëra të lehta deri mesatare nga verilindja. Temperaturat minimale 12–20 °C, maksimale 27–34 °C.

E mërkura pritet të jetë gjerësisht me diell. Vonë pasdite, malet perëndimore zhvillojnë re kumulus të lartë dhe disa reshje apo stuhi, ndërsa lindja dhe juglindja mbeten të nxehta dhe me diell. Erëra të lehta deri mesatare nga lindja dhe jugu në fusha dhe male. Temperaturat minimale 13–21 °C, maksimale 29–36 °C.

E enjtja fillon me diell në të gjithë Austrinë, pastaj kthehet në erë të mbytur në lindje. Malet perëndimore formojnë re kumulus të mëdha deri në mesditë dhe reshjet apo stuhitë, fillimisht në Vorarlberg, Tirol, Salzburg, përhapen në lindje dhe juglindje deri në mbrëmje, ndërsa fushat në lindje, Karinthia e Poshtme dhe Styria juglindore ka të ngjarë të mbeten të thata. Erërat juglindore zhvendosen në perëndim me stuhi, duke sjellë erëra të forta. Temperaturat minimale 15–23 °C, maksimale 30–38 °C, duke arritur kulmin në Vjenë, Austrinë e Poshtme dhe Burgenland.

E premtja mbetet shumë e ngrohtë dhe gjithnjë e më e lagësht e e paqëndrueshme në të gjithë vendin. Austria perëndimore mund të ketë re gjatë natës dhe stuhi të mbetura, ndërsa gjatë ditës kthehet dielli, duke e bërë motin të nxehtë dhe të lagësht. Kumulusi shpejt shndërrohet në shira dhe stuhi nëpër fusha dhe juglindje, disa prej tyre potencialisht të forta. Diku tjetër, erëra të lehta, ndërsa në rajonin e Danubit dhe Burgenlandin e veriut priten erëra perëndimore mesatare. Temperaturat minimale 16–26 °C, maksimale 24–36 °C nga veriperëndimi në juglindje.

Ambasada e Kosovës në Gjermani: Arta Hajzeraj është kthyer sot në shtëpi shëndosh e mirë

Ambasada e Republikës së Kosovës në Gjermani ka njoftuar e Arta Hajzeraj, 13 vjeçare, është kthyer sot në shtëpi shëndosh e mirë.

Ambasadori Faruk Ajeti ka njoftuar se lajmi është konfirmuar nga babai i Arta Hajzerajt, teksa ambasada ka shprehur mirënjohje të thellë për të gjithë qytetarët që treguan solidaritet, gatishmëri dhe përkrahje gjatë kësaj periudhe, transmeton albinfo.ch.

“Një falënderim i veçantë i drejtohet autoriteteve policore në Zwickau për angazhimin e tyre profesional dhe bashkëpunimin e ngushtë. Gëzohemi që gjithçka përfundoi mirë dhe Arta është sërish pranë familjes së saj”, thuhet ndër të tjera në njoftim.

 

Vesa Brahimi, femra e parë ndërkombëtare që ka diplomuar në “Ranger School” në ShBA

Nëntoger Vesa Ibrahimi ka përfunduar me sukses trajnimin më sfidues në SHBA dhe është bërë femra e parë ndërkombëtare që ka diplomuar ndonjëherë në Ranger School.

Ranger School është një nga trajnimet më të vështira dhe prestigjioze të ushtrisë amerikane, që synon zhvillimin e lidershipit dhe aftësive taktike të oficerëve në nivelin e njësive të vogla. Ky kurs sfidon pjesëmarrësit në aspektin fizik, mendor dhe emocional përmes stërvitjes intensive në tri faza: Darby, Mountain dhe Swamp, njofton FSK, transmeton albinfo.ch.

Gjatë trajnimit, pjesëmarrësit përgatiten për të udhëhequr operacione komplekse në terrene dhe kushte të ndryshme taktike, duke përfshirë misione pritëse, patrullime të gjata dhe planifikim të detajuar në nivel togu.

Stërvitja kryhet me mbështetje minimale logjistike, me mungesë gjumi, ngarkesë të vazhdueshme fizike dhe presion psikologjik të lartë, me qëllim të zhvillimit të qëndrueshmërisë dhe vendimmarrjes nën stres.

Trajnimi realizohet në standarde të barabarta për të dyja gjinitë, ku të gjithë pjesëmarrësit, pa përjashtim, përballen me të njëjtat kritere dhe sfida. Pas përfundimit me sukses të kursit, ushtarakët që diplomohen si Ranger konsiderohen të aftë të udhëheqin operacione në kushte ekstreme, në çdo klimë, terren apo situatë luftarake dhe të shërbejnë si liderë të besueshëm në strukturat e tyre.

Në këtë cikël diplomimi, nga 148 pjesëmarrës që përfunduan me sukses kursin, vetëm 3 ishin femra

Në Zvicër, katër nga dhjetë persona kanë prejardhje migrante

Zvicra po përjeton një transformim të thellë shoqëror si pasojë e migracionit të vazhdueshëm, duke pasur një nga përqindjet më të larta të popullsisë me rrënjë të huaja në botë. Sipas të dhënave të Zyrës Federale të Statistikave (FSO), rreth 2.5 milionë persona në vend nuk kanë shtetësi zvicerane, ndërsa numri i atyre me origjinë të huaj është edhe më i madh, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Midis viteve 2014 dhe 2023, 1.8 milionë persona kanë emigruar në Zvicër dhe, pavarësisht se disa janë larguar pas disa vitesh, imigracioni neto ka arritur në mbi një milion banorë të rinj. Migracioni në Zvicër është një fenomen historik, i ndarë në tri valë kryesore: industrializimi deri në Luftën e Parë Botërore, rimëkëmbja ekonomike në vitet 1960 dhe epoka e lëvizjes së lirë brenda BE-së dhe globalizimit që nga vitet 2000.

Në fund të vitit 2023, rreth tre milionë persona mbi 15 vjeç, ose katër nga dhjetë zviceranë, kishin një sfond migrues. Një e treta e tyre janë migrantë të gjeneratës së parë, të lindur jashtë vendit, duke e bërë Zvicrën një nga vendet me përqindjen më të lartë të kësaj kategorie në botë. Një tjetër 600 000 janë brezi i dytë, të lindur në Zvicër me prindër të huaj.

Megjithatë, 27 për qind e popullsisë së përhershme të Zvicrës nuk ka pasaportë zvicerane, pasi natyralizimi është i kufizuar dhe jo i njëjtë për të gjitha grupet migrante. Shumica e emigrantëve janë të moshës 20 deri 45 vjeç, me përbërje të barabartë gjinore, transmeton albinfo.ch.

Shtetasit e vendeve të BE-së dhe EFTA-s përbëjnë shumicën e emigrantëve, rreth 54 për qind në vitin 2023, ndërsa refugjatët dhe kërkuesit e azilit përbëjnë një pakicë relativisht të vogël prej 7 për qind dhe 5 për qind respektivisht.

Puna mbetet motivi kryesor i migracionit, me më shumë se gjysmën e emigrantëve të vitit 2024 që kanë ardhur për arsye pune, kryesisht nga BE/EFTA. Ribashkimi familjar përbën një të katërtën e të ardhurve, ndërsa një pjesë e vogël janë refugjatë me leje qëndrimi.

Në aspektin e arsimit, emigrantët kanë profile të ndryshme. Disa kanë nivele shumë të larta, sidomos ata nga vendet e zhvilluara jashtë Evropës si Koreja e Jugut dhe SHBA, ndërsa të tjerë kanë arsim të ulët. Niveli i arsimit të lartë mes emigrantëve është rritur gradualisht gjatë dekadave të fundit, transmeton albinfo.ch.

Sektoret kryesore ku punojnë emigrantët janë industria dhe shërbimet shëndetësore e sociale, që përbëjnë gati 30 për qind të fuqisë punëtore të huaj. Në sektorë si hoteleri, ushqim dhe ndërtim, emigrantët përbëjnë një pjesë shumë të madhe të stafit aktiv, deri në 50 për qind.

Nga ana tjetër, punësimi në shërbimin civil dhe bujqësi mbetet kryesisht në duart e zviceranëve. Për më tepër, në ekonominë zvicerane janë të përfshirë edhe rreth 400 000 punëtorë ndërkufitarë që nuk përfshihen në statistikat e popullsisë së përhershme, transmeton albinfo.ch.

Ҫka duhet të keni parasysh kur udhëtoni drejt SHBA-së?

Raste të shumta të udhëtarëve të ndaluar, kontrolluar apo edhe refuzuar në kufirin amerikan kanë ngjallur shqetësime në rritje në Zvicër dhe më gjerë. Një prej tyre është ai i një mësueseje nga Cyrihu, e cila në prill u ndalua për 24 orë në aeroportin e Nju Jorkut, iu kontrollua telefoni dhe më pas iu refuzua hyrja në SHBA, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Në emisionin “On en parle” të RTS-së, eksperti i sigurisë digjitale Stéphane Koch dha disa këshilla kyçe për të shmangur probleme të tilla gjatë udhëtimeve në Shtetet e Bashkuara.

“Nëse nuk jeni shtetas amerikan, autoritetet kufitare në SHBA mund të kontrollojnë telefonin, kompjuterin dhe të dhënat tuaja pa pasur nevojë për një arsye specifike,” shpjegon Koch. “Ju mund të detyroheni të dorëzoni fjalëkalime apo qasje në pajisjet tuaja.”

Eksperti krahason të dhënat digjitale me bagazhin: “Kur udhëtoni, nuk merrni gjithë shtëpinë me vete, po ashtu nuk duhet të merrni gjithë të dhënat.”

Stéphane Koch rekomandon masa paraprake për të minimizuar rrezikun e abuzimeve:

  • Përdorni pajisje të ndara vetëm për udhëtim, me sa më pak të dhëna personale.

  • Bëni kopje rezervë të të dhënave përpara udhëtimit.

  • Vendosni telefonin në flight mode gjatë kontrolleve kufitare.

  • Çinstaloni përkohësisht aplikacione apo përmbajtje të ndjeshme, përfshirë kritika politike.

  • Përdorni softuerë enkriptimi si Veracrypt për të mbrojtur dokumentet konfidenciale.

Ai gjithashtu sugjeron që udhëtarët të përdorin opsionin e mohimit të besueshëm, një dhomë virtuale me të dhëna të parrezikshme për të cilat mund të jepet qasje, ndërsa të dhënat më delikate ruhen të fshehura, transmeton albinfo.ch.

Sipas rregullave të vizës, udhëtarët duhet të deklarojnë llogaritë e rrjeteve sociale që kanë përdorur në pesë vitet e fundit. “Përdorimi i pseudonimeve nuk ndihmon,” shpjegon Koch. “Monitorimi është intensiv dhe disa postime mund të ndikojnë në vendimin për lejimin e hyrjes.”

Ai rekomandon që të fshihen përmbajtjet kritike ndaj SHBA-së, sidomos ndaj administratës së mëparshme të Trumpit, për të shmangur keqkuptimet.

Stéphane Koch këshillon që familjarët të informohen për kohën e mbërritjes, të instalohet aplikacioni zyrtar Travel Admin dhe të caktohet një kontakt emergjence. “Në rast ndalimi, ata mund të kontaktojnë Ambasadën ose Departamentin Federal të Punëve të Jashtme,” thekson ai.

“Kontrolli kufitar nuk është vetëm një formalitet. Është një zonë ku privatësia juaj digjitale është realisht në rrezik,” përfundon Koch, transmeton albinfo.ch.

Alarm për valë të nxehtit ekstrem në Gjermaninë jugore dhe perëndimore

Shërbimi Meteorologjik Gjerman (DWD) ka lëshuar paralajmërime për nxehtësi të lartë deri ekstremisht të fortë për javën që vjen. Të dielën, paralajmërimi i valës së nxehtit u zgjat për pjesë të mëdha të Gjermanisë jugore dhe perëndimore, duke përfshirë Baden-Württemberg, Bavarinë, Hessën, Renaninë Veriore-Vestfalinë, Renaninë-Palatinate dhe Saarland, shkruan DW, transmeton albinfo.ch.

Parashikimet për ditën e hënë tregojnë temperatura deri në 35 gradë në jug dhe 25 gradë në veri, me mundësi për stuhi shiu, bubullima dhe erëra të forta në zonat e Pyllit të Zi dhe në kufirin e Alpeve.

Meteorologu Tobias Reinartz paralajmëroi se të martën nxehtësia do të intensifikohet, ndërsa të mërkurën priten temperatura të përgjithshme mbi 35 gradë Celsius dhe lokalisht deri në 39 gradë. Gjithashtu priten netë tropikale me temperatura që nuk do të bien nën 20 gradë.

DWD paralajmëron stres nga nxehtësia në të gjithë vendin dhe rritje të rrezikut për zjarre pyjore, veçanërisht në Brandenburgun jugor, Baden-Württemberg, gjysmën veriore të Bavarisë, si dhe në pjesë të Saksonisë dhe Saksonisë-Anhalt, transmeton albinfo.ch.

Vdekja e dyshimtë e diplomates zvicerane në Teheran, hetimi ngre dyshim mbi versionin zyrtar

Vdekja e diplomates zvicerane Sylvie Brunner në maj të vitit 2021 në kryeqytetin iranian Teheran vazhdon të ngrejë pikëpyetje të mëdha. Tre vjet pas ngjarjes tragjike, emisioni hulumtues “Mise au Point” ka zbuluar detaje të reja shqetësuese, të cilat hedhin dyshime mbi versionin zyrtar të ngjarjes, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Brunner, e cila shërbente si zëvendëskomandante në Seksionin e Interesave të Jashtme të Ambasadës së Zvicrës në Teheran që përfaqëson interesat e Shteteve të Bashkuara në Iran, u gjet e vdekur në fund të ndërtesës së banimit të saj. Autoritetet iraniane dhe ato zvicerane e cilësuan ngjarjen si vetëvrasje, duke deklaruar se ajo ishte hedhur nga kati i 17-të.

Por hetimi i fundit mediatik ngre dyshime serioze mbi këtë version. Brunner kishte raportuar disa herë për hyrje të dyshimta në banesën e saj, ku kishte gjetur objekte të lëvizura dhe shenja të pranishmërisë së dikujt tjetër. Për më tepër, kishte shprehur frikë se po përgjohej nga shërbimet sekrete iraniane.

Një shënim vetëdorëshkrimor, i pa nënshkruar dhe i pa datuar, u gjet në apartamentin e saj. Në të përmendej dëshira për kremacion dhe dorëzimi i pasurisë një të afërmi, por mungonin referenca për djalin e saj, nënën apo vëllain, një detaj që ngjalli dyshime te familjarët. Hetuesit zviceranë nuk patën qasje në dokumentin origjinal dhe u detyruan të analizojnë një fotografi me cilësi të dobët, transmeton albinfo.ch.

Më tej, autopsia e kryer në Zvicër zbuloi se trupi i riatdhesuar ishte i paplotë, mungonin organet kryesore si truri, zemra dhe një veshkë. Autoritetet iraniane nuk dhanë asnjë shpjegim zyrtar për këtë mungesë.

Në një zhvillim të ri tronditës, një ish-agjent i inteligjencës iraniane, tani në azil politik në Evropë, deklaroi për “Mise au Point” se vdekja e Brunner ishte një vrasje që kishte lidhje me një operacion spiunazhi të Gardës Revolucionare Iraniane, e jo një vetëvrasje siç pretendohet zyrtarisht.

Ambasada zvicerane në Teheran, që luan rol kyç si ndërmjetëse midis Iranit dhe SHBA-së, është ndodhur në qendër të tensioneve në rritje që nga fillimi i konfliktit Iran-Izrael. Brunner mbante një pozitë të ndjeshme me qasje në informacione të klasifikuara. Para vdekjes, ajo kishte kërkuar më shumë siguri, kërkesë që nuk u realizua.

Hetimi zyrtar i mbyllur nga autoritetet zvicerane në fund të vitit 2024 e konsideron rastin të mbyllur. Por sipas ekspertëve mjekoligjorë, asgjë nuk përjashton mundësinë e një ndërhyrjeje të jashtme.

Rasti Brunner vazhdon të mbetet një dosje e errët për diplomacinë zvicerane dhe një kujtesë e rrezikut të padukshëm që mbart shërbimi diplomatik në vende me tensione të larta politike, transmeton albinfo.ch.

Austri: Prej 1 korrikut, kosto më të larta për këto shërbime

Nga 1 korriku, shoferët dhe banorët në Austri do të përballen me rritje të ndjeshme të tarifave për procedurat zyrtare dhe shërbimet publike, shkruan ORF, transmeton albinfo.ch.

Konkretisht, lëshimi i patentës së shoferit do të kushtojë 90 euro, rreth 30 euro më shumë se më parë. Çmimi për certifikatën e regjistrimit të automjetit do të shkojë në 178 euro, një rritje prej gati 60 eurosh.

Banorët e Burgenlandit që parkojnë në Vjenë nuk do të mund të përdorin më lejet ekzistuese të parkimit për zonat afatshkurtra nga korriku, duke u përballur kështu me shpenzime të reja.

Në sektorin e transportit publik, Shoqata e Transportit të Rajonit Lindor (VOR) njofton rritje çmimesh, duke përfshirë edhe biletën kombëtare të klimës, e cila do të jetë më e shtrenjtë nga gushti. Tarifa vjetore për kartën elektronike do të rritet nga 14 në 25 euro, ndërsa pasaporta e re do të kushtojë 112 euro, nga 76 euro sa ishte më parë. Gjithashtu, ndryshimi i emrit dhe marrja e shtetësisë austriake do të bëhen më të shtrenjta.

Nga korriku, AMS (Shërbimi Publik i Punësimit) do të ndërpresë regjistrimin për papunësi me telefon. Kërkuesit e punës duhet të regjistrohen online me llogari personale. Përfitimet do të jenë më të ndërlikuara për rreth 130 azilkërkues në Burgenland, të cilëve u kërkohet të kryejnë shërbim ndaj komunitetit, përndryshe shteti do t’ua shkurtojë përfitimet, transmeton albinfo.ch.

Tarifat amerikane mund t’i kushtojnë ekonomisë zvicerane deri në 17.5 miliardë franga në vitin 2026

Një mosmarrëveshje në lidhje me tarifat tregtare nën administratën e ish-presidentit amerikan Donald Trump rrezikon të shkaktojë humbje të mëdha për ekonominë zvicerane. Sipas vlerësimeve të ekonomistit Jan-Egbert Sturm nga KOF, kjo mund të kushtojë deri në 17.5 miliardë franga zvicerane (rreth 22 miliardë dollarë) në vitin 2026, shkruan Swissinfo.ch, transmeton albinfo.ch.

Kjo shifër korrespondon me një humbje prej rreth 2 000 frangash për çdo banor të Zvicrës, që ka një popullsi prej 8.8 milionë banorësh. Vlerësimi bazohet në skenarin ku administrata Trump do të zbatojë tarifat që kishte shpallur në pranverë.

“Pasiguria është helm për ekonominë,” tha Sturm në një intervistë për Blick. Ai theksoi se mungesa e parashikueshmërisë po ngadalëson investimet, sidomos në kompanitë eksportuese që nuk dinë se cilat rregulla tregtare do të vlejnë në tregun amerikan.

Më 2 prill administrata Trump vendosi tarifa ndëshkuese mbi importet globale, duke përfshirë një tarifë 31 për qind ndaj Zvicrës, por i pezulloi ato deri më 9 korrik. Megjithatë, që nga 5 prilli një tarifë shtesë prej të paktën 10 për qind është aplikuar për të gjitha importet. Qeveria zvicerane ka negociuar së fundmi me Uashingtonin për të shmangur tarifat më të larta.

Megjithatë, Sturm shpreh optimizëm për ekonominë zvicerane, duke parashikuar një rritje prej 1.4 për qind në vitin 2025, falë konsumit të fortë vendas. Ai parashikon që papunësia të rritet pak, në 3 për qind, dhe pagat të rriten me 1 për qind.

“Ekonomia zvicerane është fleksibile dhe e pozicionuar mirë për të përballuar goditjet globale,” tha ai, duke shtuar se aktualisht ekonomia është pak nën mesatare, por në gjendje të përballojë sfidat e ardhshme, transmeton albinfo.ch.

F1: McLaren dominon në Austri

McLaren ka shkëlqyer në pistën e Spielbergut duke arritur një fitore të dyfishtë në garën e Çmimit të Madh të Austrisë në Formula 1. Britaniku Lando Norris, që e nisi garën nga pole position, konfirmoi epërsinë e tij gjatë gjithë garës dhe e mbylli në vendin e parë, përpara shokut të skuadrës, australianit Oscar Piastri.

Piastri, i cili kaloi Charles Leclerc me Ferrarin që në kthesën e parë, zhvilloi një duel të fortë me Norris në pjesën e parë të garës, por nuk arriti dot ta parakalojë. Ai tentoi një manovër edhe në xhirot e fundit, por Norris mbeti i paprekshëm deri në fund.

Leclerc kompletoi podiumin në vendin e tretë duke lënë pas Lewis Hamiltonin me Mercedes, i katërti, ndërsa vendi i pestë iu takua britanikut George Russell.

Një garë për t’u harruar kjo për Max Verstappen dhe Kimi Antonellin, të cilët u përplasën që në nisje dhe u detyruan të tërhiqen. Për pjesën tjetër gara ishte e qetë dhe pa shumë emocione, me diferenca të mëdha mes pilotëve kryesorë. Vetëm dueli i shkurtër mes pilotëve të McLaren në fillim solli pak adrenalinë për tifozët.

Në dhjetëshen më të mirë u renditën gjithashtu Liam Lawson, Fernando Alonso, Gabriel Bortoleto, Nico Hulkenberg dhe Esteban Ocon.

.

Kundërshtime ndaj projektit të Starlink në Leukerbad

Një grup qytetarësh në Leukerbad (kantoni Valais) ka paraqitur të dielën një ankesë zyrtare kundër instalimit të 40 antenave satelitore Starlink, projekt i propozuar nga kompania amerikane SpaceX në pronësi të Elon Musk. Ankesa është drejtuar kundër lejes së ndërtimit të dhënë për projektin dhe përmend shqetësime shëndetësore, rrezik nga rrezatimi dhe cenim të sovranitetit të të dhënave, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Kryesuese e iniciativës kundërshtuese është Hanna Schnyder-Etienne, mjeke familjeje nga Leuk, e cila ka shprehur shqetësimin për pasojat e mundshme shëndetësore nga valët e antenave. “Janë planifikuar 40 antena që do të lëshojnë rrezatim shumë më tepër drejt nesh,” tha ajo për RTS, duke theksuar se edhe inxhinierë të pavarur i mbështesin shqetësimet e saj.

Përveç aspektit shëndetësor, kundërshtuesit janë kritikë edhe ndaj faktit që projekti është pjesë e rrjetit global të Elon Musk. “Ky është një projekt që synon të lidhë të gjithë planetin dhe i jep fuqi të madhe disa kompanive,” deklaroi Adrien Pinho, anëtar zëvendësues i Këshillit të Madh të Valais. Ai theksoi rëndësinë e ruajtjes së kontrollit shtetëror mbi infrastrukturat e ndjeshme.

Megjithatë, jo të gjithë janë kundër. Alain Bregy, presidenti i komunës së Leuk, mbështet projektin dhe e sheh si një mundësi zhvillimi ekonomik për rajonin. “Strukturat e reja transmetojnë në lartësi më të ulëta dhe janë më pak të rrezikshme,” tha ai, duke iu referuar ndryshimeve teknologjike në krahasim me antenat tradicionale, transmeton albinfo.ch.

Projekti ka gjetur përkrahje edhe nga strukturat e mbrojtjes civile, të cilat e shohin sistemin Starlink si një mjet të dobishëm në raste emergjencash. Këshilltarja Kombëtare Isabelle Chappuis përmendi rastin e Zermatt këtë pranverë, ku rrjetet tokësore dështuan gjatë një stuhie bore, duke i lënë edhe ekipet e shpëtimit pa komunikim.

Megjithatë, autoritetet federale mbeten të kujdesshme. “Satelitët nuk depërtojnë në ndërtesa apo automjete si sistemet tokësore,” theksoi Markus Hess nga Zyra Federale për Mbrojtjen Civile. Ai shtoi se satelitët duhet të shihen si zgjidhje plotësuese, jo zëvendësim për infrastrukturën ekzistuese.

Aktualisht, çështja është në duart e administratës dhe pritet shqyrtimi i ankesës si dhe një vendim përfundimtar mbi të ardhmen e projektit Starlink në Leukerbad, transmeton albinfo.ch.