Me nisjen e sezonit të pushimeve verore, autoritetet zvicerane kanë paralajmëruar për trafik të ngarkuar dhe bllokime të gjata në rrugët kryesore, veçanërisht në autostradën A2 dhe zonën e tunelit Gotthard, që shërben si nyje kyçe për kalimet veriore-jugore, shkruan The Local, transmeton albinfo.ch.

Sipas Zyrës Federale të Rrugëve (ASTRA), datat e fundjavave të korrikut dhe gushtit duhet shmangur për udhëtime, pasi ato përkojnë me pikun e fluksit të automjeteve, si nga udhëtarët vendas ashtu edhe nga ata ndërkombëtarë që kalojnë tranzit nëpër Zvicër për të udhëtuar drejt Italisë apo vendeve të tjera të Mesdheut.

Gotthard: pika më e ndjeshme

Tuneli Gotthard, i gjatë 17 kilometra, pritet të mbingarkohet ndjeshëm, duke krijuar kolona që zgjasin disa orë. Autoritetet kujtojnë se bllokimet në këtë rrugë janë të zakonshme gjatë verës dhe mund të shmangen duke udhëtuar gjatë javës, në vend të fundjavave, ose duke zgjedhur rrugë alternative si San Bernardino.

Kalendari i trafikut TCS: si të lexoni ngjyrat

Organizata zvicerane e automobilave TCS ka publikuar një kalendar të ngjyrosur të rrjedhës së trafikut:

E kuqe – trafik shumë i rënduar

Portokalli – trafik i rënduar

E verdhë – trafik i ngadaltë

E gjelbër – trafik i rrjedhshëm

Në korrik, vetëm datat 1 dhe 2 korrik janë të shënuara me ngjyrë të gjelbër, ndërsa fundjavat nga 4-6, 11-13, 18-20 dhe 25-29 korrik mbarten si ditët më problematike për udhëtim, me trafik të mbingarkuar, transmeton albinfo.ch.

Gushti, muaji i kthimit dhe i festës kombëtare

Në gusht, situata nuk përmirësohet. Me kthimin e pushuesve dhe rifillimin e vitit shkollor në kantone të ndryshme nga 8 deri më 15 gusht, si dhe Ditën Kombëtare më 1 gusht (e shtunë), pritet që rrugët të mbingarkohen edhe më shumë.

Sipas kalendarit të TCS, vetëm 28 dhe 29 gushti shihen si ditë të sigurta për udhëtim. Pjesa tjetër e muajit do të shënohet me trafik të ngadaltë apo të rënduar në shumicën e rrugëve, në të dy drejtimet.

Këshilla për udhëtarët

Shmangni udhëtimet nga e premtja deri të dielën, sidomos në korrik dhe gusht

Planifikoni rrugët gjatë javës, kur trafiku është më i qetë

Kontrolloni trafikun në kohë reale në faqet zyrtare të ASTRA ose TCS para nisjes

Merrni në konsideratë rrugë alternative përtej tunelit Gotthard, si rrota e San Bernardino-s

Autoritetet paralajmërojnë se edhe ditët “e mira” mund të mbingarkohen nëse shumë udhëtarë vendosin të udhëtojnë në të njëjtën kohë. Udhëtarëve u rekomandohet fleksibilitet, durim dhe planifikim i hershëm për të shmangur stresin dhe vonesat gjatë pushimeve, transmeton albinfo.ch.

Partia Liberale Radikale e Zvicrës (FDP/PLR) ka kërkuar të shtunën një ngrirje të menjëhershme të punësimeve në administratën federale dhe tek ofruesit e saj të jashtëm të shërbimeve. Kjo kërkesë u paraqit gjatë asamblesë së delegatëve të partisë që u mbajt në Hergiswil (NW), ku u prezantua edhe një dokument politik me nëntë pika për ekonominë, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

“Ne duam të parandalojmë që qytetarët të ngarkohen me taksa shtesë,” deklaroi këshilltari kombëtar nga Cyrihu, Beat Walti, i cili prezantoi dokumentin së bashku me kolegen Nadine Gobet nga Fribourgu. Sipas FDP-së, vetëm Konfederata krijon rreth 450 vende të reja pune çdo vit, ndërkohë që sektori privat vuan nga mungesa e fuqisë punëtore të kualifikuar.

Dokumenti kërkon gjithashtu nxitjen e ndërtimit të banesave dhe të aksesit në pronë, duke kritikuar pengesat burokratike dhe procedurat e gjata që, sipas FDP-së, po ndikojnë në rritjen e qirave dhe çmimeve të banesave në mbarë vendin, transmeton albinfo.ch.

Një pikë tjetër e rëndësishme është rishikimi i taksës minimale të OECD-së për korporatat. FDP propozon që Zvicra të tërhiqet nga kjo taksë nëse partnerët kryesorë tregtarë nuk e zbatojnë brenda pesë viteve të ardhshme.

Dokumenti trajton edhe tema si tregtia e lirë, paketat e kursimeve të qeverisë federale dhe çështjet e mirëqenies sociale. Ai u pranua pa shumë debat mes delegatëve. Vetëm disa morën fjalën, përfshirë një delegat nga Thurgau që kritikoi mungesën e propozimeve për një ekonomi “zero neto” dhe masave konkrete për dëmet klimatike.

Delegatët e FDP-së pritet të miratojnë gjithashtu sloganet për dy çështje që do të jenë pjesë e votimit kombëtar më 28 shtator: iniciativën e Socialistëve të Rinj për të ardhmen dhe dekretin federal për taksën kantonale mbi shtëpitë e dyta, transmeton albinfo.ch.

Zvicra ka ende mundësi të tërhiqet nga kontrata për blerjen e 36 avionëve luftarakë F-35 nga SHBA-të, por një vendim i tillë do të kishte pasoja të rënda financiare dhe do të ndikonte në sigurinë kombëtare. Kjo është konfirmuar nga vetë Këshilli Federal në një përgjigje zyrtare dhënë Parlamentit në mars të këtij viti, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Sipas dokumentit zyrtar, Zvicra mund ta ndërpresë kontratën në çdo moment përpara dorëzimit të avionëve, i cili është planifikuar të ndodhë mes viteve 2027 dhe 2030. Ndonëse nuk është parashikuar një penalitet kontraktual formal, vendi do të duhet të mbulojë të gjitha kostot e deritanishme dhe ato të mundshme që do të lindnin pas tërheqjes.

Deri më tani, janë paguar rreth 700 milionë franga zvicerane,  pak më pak se 12% e çmimit fiks të kontratës prej 6 miliardë frangash.

Qeveria federale po këmbëngul në mbrojtjen e çmimit fiks dhe është duke zhvilluar bisedime diplomatike për të zgjidhur dallimet me palën amerikane. Tërheqja nga marrëveshja përshkruhet si një “skenar më i keq” dhe një “opsion shumë i fundit”.

Ministri i Mbrojtjes, Martin Pfister, theksoi se, përkundër mosmarrëveshjeve të fundit mbi koston, “nuk ka kthim prapa”. Ai paralajmëroi se pa avionë të rinj, Zvicra nuk do të mund të garantojë mbrojtjen e hapësirës së saj ajrore pas vitit 2032, transmeton albinfo.ch.

Një dalje e mundshme nga marrëveshja do të detyronte rifillimin e një procesi të gjatë prokurimi dhe rishikimin e alternativave evropiane. Kjo jo vetëm që do të kërkonte vite, por edhe do të shkaktonte kosto shtesë dhe vonesa të konsiderueshme.

Në sfond, prodhuesit evropianë tashmë kanë filluar të lëvizin. Eurofighter ka konfirmuar interesin e vet për një ofertë të re, ndërsa Gjermania, Italia dhe Austria,  të gjitha vende fqinje  po mbështesin zgjidhjen evropiane. Saab Gripen suedez mund të rikthehet në tryezë, ndërsa Franca po lobon aktivisht për Rafale.

Presidentja Federale e Zvicrës, Karin Keller-Sutter, do të takohet të martën në Paris me Presidentin francez Emmanuel Macron, i cili pritet të paraqesë një ofertë për avionët Rafale.

Macron ka deklaruar se “kushdo që blen F-35 duhet t’i ofrohet Rafale”, duke kërkuar nga vendet evropiane të reduktojnë varësinë nga teknologjia ushtarake amerikane dhe të ndjekin një strategji më të pavarur të mbrojtjes. Kohët e fundit, ai bëri një promovim të pazakontë të Rafale edhe në rrjetin social X, duke e konsideruar avionin si simbol të autonomisë strategjike evropiane.

Ndërsa vendimi përfundimtar mbetet në dorën e autoriteteve zvicerane, presioni ndërkombëtar  sidomos nga vendet evropiane, po rritet, duke e vendosur Zvicrën në një udhëkryq të ndjeshëm mes interesave të sigurisë kombëtare, lidhjeve transatlantike dhe vizionit për një mbrojtje më të pavarur evropiane, transmeton albinfo.ch.

Nga e hëna, transporti detar midis Stein am Rhein (kantoni Schaffhausen) dhe Diessenhofen (kantoni Thurgau) do të ndërpritet përkohësisht. Vendimi u mor nga kompania zvicerane e navigimit Untersee und Rhein (URh), si pasojë e niveleve të ulëta të ujit dhe depozitave të rrezikshme të midhjes pushtuese quagga, shkruan SRF, transmeton albinfo.ch.

Sipas URh, kombinimi i thatësirës së zgjatur dhe përhapjes së papritur të midhjeve quagga ka bërë të pamundur kalimin në zonën e Urës Hemishofer. Në mungesë të këtyre depozitave, lundrimi mund të kishte vazhduar edhe për një javë tjetër.

Në vend të itinerarit të zakonshëm veror, do të aplikohet një orari i reduktuar për nivele të ulëta uji. Ndërkohë, anijet që operojnë midis Stein am Rhein dhe Kreuzlingen do të vazhdojnë normalisht.

Midhja quagga, ndonëse vetëm disa centimetra e gjatë, përbën një kërcënim serioz për infrastrukturën ujore dhe ekosistemet. Ajo është përhapur me shpejtësi në Zvicër që nga viti 2014, duke prekur Liqenin e Konstancës, Liqenin e Gjenevës dhe atë të Neuchâtel.

URh njofton se do të informojë publikun për çdo ndryshim të mëtejshëm në operime, në varësi të kushteve natyrore, transmeton albinfo.ch.

Një muaj pas rrëshqitjes shkatërruese nga Akullnaja Birch më 28 maj, fshati Blatten në Valais të Epërm po përgatitet për rindërtim. Fatkeqësia natyrore, që ndodhi brenda më pak se një minute, mbuloi fshatin me miliona metra kub akull, dhe, dhe rrënoja. Vetëm një person humbi jetën,  një banor 64-vjeçar që ndodhej jashtë zonës së evakuuar, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Pamjet dramatike të katastrofës u transmetuan në gjithë botën, ndërsa plani i evakuimit i zbatuar dhjetë ditë më parë shpëtoi jetën e rreth 300 banorëve.

Presidenti i komunës, Matthias Bellwald, konfirmoi se Blatten do të rindërtohet. Deri në pranverën e vitit 2026 do të zbrazet liqeni i formuar nga rrënojat, do të fillojë pastrimi dhe do të rikthehet qasja në fshatrat përreth, si Weissenried dhe Eisten. Nga viti 2028 pritet zgjerimi i këtyre fshatrave për të strehuar të prekurit, ndërsa në vitin 2030 planifikohet rindërtimi i zemrës së vjetër të Blattenit.

Ndërkohë, ushtria zvicerane ka nisur operacionet e pastrimit. Anijet ushtarake po pastrojnë liqenin nga mbeturinat, përfshirë çati të shtëpive që notojnë në sipërfaqe, transmeton albinfo.ch.

Solidariteti nga e gjithë Zvicra ka qenë i madh. Janë mbledhur mbi 57.4 milionë franga në donacione. Më të mëdhatë: Solidarité Suisse (19.7 milionë), Raiffeisen (4.4 milionë), Caritas dhe Kryqi i Kuq (3.8 milionë). Shteti i Valais do të japë 10 milionë franga dhe Konfederata 5 milionë.

Dëmet materiale deri tani vlerësohen në 320 milionë franga, ndërsa një grup strategjik nga Këshilli i Shtetit të Valais do të prezantojë deri në vjeshtë një plan të detajuar për rindërtim dhe rregullime ligjore, transmeton albinfo.ch.

Kantonit të Neuchâtel do t’i bashkohet kantoneve të tjera frëngjishtfolëse që ndalojnë përdorimin e telefonave celularë në shkolla, ka raportuar të shtunën gazeta Arcinfo. Masa do të hyjë në fuqi në fillim të gushtit dhe do të prezantohet zyrtarisht gjatë konferencës vjetore për shtyp për nisjen e vitit të ri shkollor, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Sipas direktivës së re, nxënësve në arsimin e detyrueshëm do t’u ndalohet përdorimi i telefonave në klasë, në oborrin e shkollës dhe madje edhe në mensa gjatë pushimeve të drekës. Përjashtimisht, telefonat do të lejohen vetëm për qëllime edukative dhe në varësi të moshës së fëmijëve.

Kjo masë është në përputhje me rekomandimet e lëshuara nga Konferenca Ndërkantonale për Arsimin Publik në Zvicrën frëngjishtfolëse dhe në Ticino. Jérôme Amez-Droz, Sekretar i Përgjithshëm i Departamentit të Arsimit dhe Financave në Neuchâtel, tha për Arcinfo se ndalimi synon të harmonizojë rregullat mes shkollave, të cilat deri tani kanë ndjekur praktika të ndryshme.

Kantonet e Gjenevës dhe Valais njoftuan masa të ngjashme këtë javë, ndërsa Vaud dhe Jura i kanë ndaluar telefonat celularë në shkolla që prej disa vitesh. Vendimi i Neuchâtel pritet të ndikojë pozitivisht në përqendrimin, komunikimin dhe mirëqenien e nxënësve gjatë kohës së shkollës, transmeton albinfo.ch.

Linja hekurudhore ndërmjet Fribourg-ut dhe Bernës është mbyllur që nga mbrëmja e së premtes dhe do të qëndrojë jashtë funksionit për dy muaj. Kompania SBB ka nisur punime të mëdha për mirëmbajtjen e kësaj rruge hekurudhore që shërben çdo ditë për rreth 33,000 pasagjerë, transmeton albinfo.ch.

Sipas zëdhënësit të SBB, Frédéric Revaz, punimet janë përqendruar gjatë verës për të minimizuar ndikimin te udhëtarët. “Nëse do t’i kryenim natën ose gjatë fundjavave, puna do të zgjaste tre vjet, me më shumë ndërprerje për klientët. Ndërsa përqendrimi i punimeve në tetë javë gjatë pushimeve verore do të ndikojë më pak te pasagjerët,” tha ai për RTS.

Gjatë kësaj periudhe, udhëtarët do të duhet të përdorin autobusë zëvendësues ose linjën alternative Pied du Jura. Autobusët do të qarkullojnë çdo 10 minuta gjatë ditës, e më pas çdo 15 minuta nga ora 20:00. Koha e udhëtimit do të zgjatet mesatarisht me 30 minuta, ndërsa për udhëtimin Fribourg–Bernë, koha pritet të dyfishohet.

Vendimi ka nxitur reagime nga disa zyrtarë lokalë të Partisë Socialiste dhe Partisë Liberale-Radikale (PLR), të cilët kanë kritikuar ndikimin e madh te përdoruesit, veçanërisht duke pasur parasysh se Fribourgu është kantoni me numrin më të lartë të udhëtarëve në Zvicër.

Përjashtimisht, gjatë ndërprerjes, transporti i biçikletave do të lejohet në autobusët rajonalë, por jo në ata zëvendësues. SBB u bën thirrje çiklistëve që të udhëtojnë jashtë orarit të pikut për të shmangur mbingarkesat.

Shoqata për Transport dhe Mjedis (ATE) e ka kritikuar këtë vendim, duke thënë se çiklistët janë “humbësit e mëdhenj” të kësaj mbylljeje. Megjithatë, SBB këmbëngul se masa është e përkohshme dhe e domosdoshme për përmirësimin afatgjatë të linjës, transmeton albinfo.ch.

Këshilltari Federal për Transportin, Albert Rösti, dëshiron të kufizojë zgjerimin e kufizimit të shpejtësisë në 30 km/orë në lokalitete përmes një urdhërese federale. Sipas mediave gjermane, kjo nismë do ta bënte të pamundur organizimin e një referendumi kundër vendimit, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Shumë qytete, si Fribourg, tashmë kanë vendosur kufizimin prej 30 km/orë në pjesën më të madhe të rrugëve të tyre dhe raportojnë rezultate pozitive,  më pak zhurmë dhe aksidente. Autoritetet lokale janë të shqetësuara se urdhëresa do të kufizojë të drejtën e tyre për të marrë vendime sipas nevojave të komuniteteve.

“Është një gabim i madh politik,” deklaroi Pierre-Olivier Nobs, këshilltar në Fribourg. “80% e popullsisë jeton në qytete apo qyteza dhe ka nevojë për më shumë siguri e qetësi në rrugë.”

Nga ana tjetër, mbështetësit e vendimit, përfshirë përfaqësues të lobit të automobilave, thonë se masa është në përputhje me një vendim të mëparshëm të parlamentit dhe nuk ndalon kufizimin e shpejtësisë në rrugët e lagjeve apo pranë shkollave.

Këshilli Federal pritet të paraqesë projektin për diskutim në fillim të vitit shkollor, ndërsa debati tashmë ka nisur në të gjitha nivelet e pushtetit, transmeton albinfo.ch.

Një aksident ajror ka ndodhur të shtunën pasdite në rajonin e akullnajës Oberaletsch në kantonin Valais të Zvicrës, ku një helikopter është rrëzuar rreth orës 12:15, duke shkaktuar vdekjen e një personi, shkruan 20minuten, transmeton albinfo.ch.

Lajmi është konfirmuar nga Policia Kantonale e Valais, e cila po udhëheq hetimet në vendin e ngjarjes. Sipas informacioneve të para, një helikopter është përfshirë në incidentin fatal, ndërsa operacionet e shpëtimit dhe hetimet janë ende në zhvillim.

Një dëshmitar okular, i cili ndodhej në zonë në momentin e aksidentit, ka deklaruar për mediat lokale se “Helikopteri ishte mjaft ulët, ndoshta duke u afruar. Pastaj u anua anash,” ka thënë ai, duke përshkruar momentet para përplasjes.

Sipas gazetës lokale Walliser Bote, një person ka ndërruar jetë si pasojë e rrëzimit. Identiteti i viktimës dhe shkaqet e mundshme të aksidentit ende nuk janë bërë të ditura nga autoritetet, transmeton albinfo.ch.