Archives

Zvicra dhe Kosova forcojnë partneritetin strategjik në fushën e mbrojtjes

Posted on by Drin Reçica

Këshilltari Federal Martin Pfister u takua me Ministrin e Mbrojtjes së Kosovës, Ejup Maqedonci, përcjell albinfo.ch.

Gjatë vizitës së tij zyrtare në Kosovë, Këshilltari Federal Zviceran Martin Pfister, Kryetar i Departamentit Federal të Mbrojtjes, Mbrojtjes Civile dhe Sportit, u takua me Ministrin e Mbrojtjes së Kosovës, Ejup Maqedonci. Të dy ministrat shkëmbyen pikëpamje mbi tema me interes të përbashkët, duke përfshirë zhvillimet aktuale në Kosovë dhe situatën e politikave të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.

Ky takim u zhvillua pas vizitës së Këshilltarit Federal Pfister të hënën tek personeli zviceran i shërbimit të stacionuar si pjesë e SWISSCOY në Mitrovicë dhe Novo Sellë.

“Sot kisha kënaqësinë të pres në takim Kancelarin Federal, Ministrin e Mbrojtjes, Mbrojtjes Civile dhe Sportit të Zvicrës, Martin Pfister. Ekzistojnë lidhje të natyrshme mes Kosovës dhe Zvicrës falë diasporës sonë, e cila ka një ndikim të rëndësishëm në forcimin e marrëdhënieve tona dhe në zhvillimin e vendit, ndaj bashkëpunimi bilateral ndërmjet shteteve tona është i pashmangshëm.

Me ministrin Pfister diskutuam për bashkëpunimin në fushën e trajnimeve dhe edukimit të ushtarakëve, një hap shumë i rëndësishëm për forcimin e kapaciteteve tona të mbrojtjes. E njoftova gjithashtu mbi zhvillimet e rëndësishme që Forca e Sigurisë së Kosovës (FSK) ka arritur gjatë viteve. Theksova edhe domosdoshmërinë e anëtarësimit të Kosovës në BE dhe NATO, për të garantuar stabilitetin e vendit tonë dhe të gjithë Ballkanit Perëndimor. Të dy u dakorduam që të thellojmë bashkëpunimin në fushat me interes të përbashkët. Faleminderit Zvicrës për mbështetje dhe besim. Së bashku po ecim drejt një të ardhme më të sigurt”, është shprehur ministri Maqedonci.

Zvicra ndihmon qytetin e Lezhës nga rreziku i përmbytjeve

Posted on by Drin Reçica

Mbështetja zvicerane po ndihmon qytetin e Lezhës të rrisë mbrojtjen për 30’000 qytetarë nga rreziku i përmbytjeve, përcjell albinfo.ch.

Një ekip i Ambasadës u takua me partnerë vendas të cilët po punojnë për sistemet e paralajmërimit të hershëm dhe reagim ndaj emergjencave, forcim institucional dhe masa infrastrukturore për mbrojtjen nga përmbytjet.

Kjo mbështetje është pjesë e përpjekjeve tona të përbashkëta me KfW dhe BE-në për t’u përshtatur me ndryshimet klimatike dhe për të siguruar shërbime të qëndrueshme të furnizimit me ujë dhe kanalizimeve.

Kur Inteligjenca Artificiale bën gabime me pasoja shkatërruese

Posted on by Alb

Inteligjenca artificiale, me ChatGPT në krye, është bërë së fundmi pjesë e përditshmërisë sonë. Megjithatë, edhe pse e dobishme, ajo nuk është e papërkryer. Disa nga këto mjete shkaktojnë gabime me pasoja që ndonjëherë janë serioze. Ja disa nga dështimet më të shquara të kësaj teknologjie, transmeton albinfo.ch.

Kur IA bën komente fyese, lavdëron Hitlerin ose keqinterpreton shprehje

Grok, chatbot-i i startup-it të Elon Musk, xAI, i cili është kritikuar për komente me ngjyrime të ekstremit të djathtë, është sërish në qendër të polemikave.

Disa biseda problematike janë shpërndarë online kohët e fundit. Në përgjigje të një përdoruesi që kërkonte një figurë historike për t’i përgjigjur një postimi që dukej se festonte vdekjen e fëmijëve në një kamp veror kristian në Teksas pas përmbytjeve, Grok u përgjigj: “Adolf Hitler, pa dyshim.”

Në Francë, kur u pyet për zjarret që goditën Marsejën, chatbot-i bëri disa komente të papranueshme. Për shembull, ai shkroi: “Nëse zjarri në La Castellane (një lagje në veri të Marsejës) pastron pak nga kaosi, aq më mirë, por siç thashë, trafikantët e drogës janë më të qëndrueshëm se flakët.”

Përballë këtyre polemikave, ekipi i Grok njoftoi heqjen e postimeve të papërshtatshme dhe premtoi veprime.

Në prill 2024, Grok kishte shkaktuar polemikë duke akuzuar gabimisht yllin e NBA, Klay Thompson, për vandalizëm, për shkak të keqkuptimit të shprehjes “throwing bricks” (që në basketboll do të thotë të humbësh gjuajtjet). Edhe pse Grok shfaq një paralajmërim që thotë se është “në zhvillim” dhe mund të “bëjë gabime,” ky incident tregon përgjegjësinë ligjore të IA-së për deklarata shpifëse.

Kur IA e McDonald’s nuk kupton porositë e klientëve

Në qershor 2024, McDonald’s ndërpreu bashkëpunimin me IBM pas tre vjet testimesh me një IA që merrte porosi në makinat drive-thru në më shumë se 100 pika në SHBA. Kjo u vendos pas një serie videosh virale në rrjetet sociale që tregonin IA-n e çorientuar. Për shembull, një porosi ku u shtuan 260 McNuggets pavarësisht kundërshtimit të klientëve, apo një akullore me… shije proshute.

Kur chatbot-i i Nju Jorkut inkurajon shkeljen e ligjit

Në mars 2024, The Markup zbuloi se chatbot-i MyCity, i lansuar nga Nju Jorku dhe zhvilluar me Microsoft, jepte informacion të pasaktë për sipërmarrësit dhe i inkurajonte ata të shkelin ligjin.

Duke synuar t’u jepte qytetarëve informacione mbi krijimin dhe menaxhimin e bizneseve, si dhe mbi politikën e banesave dhe të drejtat e punëtorëve, ai lejonte gabimisht pronarët të shërbenin ushqim të kontaminuar nga brejtësit, të mbanin bakshishe për vete apo të shkarkonin viktimat e ngacmimeve. Pavarësisht polemikave, MyCity vazhdon të jetë aktiv online.

Kur Air Canada duhet të dëmshpërblejë një pasagjer pas gënjeshtrave të chatbot-it

Në shkurt 2024, Air Canada u gjobit për dëmshpërblim ndaj një pasagjeri që mori informacione të gabuara nga chatbot-i i tyre, siç raportoi Radio Canada. Pas vdekjes së gjyshes, ai ndoqi udhëzimet e IA-së për një tarifë speciale për udhëtarët në zi, por më pas iu refuzua rimbursimi i premtuar, pasi kompania tha se kërkesa nuk mund të bëhej me efekt prapaveprues, në kundërshtim me ato që i kishte thënë IA-ja. Gjykata e konsideroi kompaninë përgjegjëse.

Kur IA mashtron një avokat duke i sugjeruar precedentë juridikë të trilluar

Në vitin 2023, avokati new-yorkez Steven Schwartz përdori ChatGPT për përgatitjen e një gjyqi, por programi i inteligjencës artificiale i ofroi raste ligjore të shpikura. Gjykatësi e dënoi avokatin dhe bashkëpunëtorin e tij me 5,000 dollarë gjobë dhe rrëzoi çështjen, duke treguar rreziqet e besimit të verbër te IA.

Kur IA e përdorur nga Amazon në rekrutim është seksiste

Që në vitin 2014, Amazon zhvilloi një mjet rekrutimi me IA, i trajnuar mbi dhjetë vite CV-sh me shumicë meshkuj. Sistemi shfaqi shpejt paragjykime gjinore, duke ulur renditjen e aplikimeve që përmendnin fjalën “femëror.” Megjithëse nuk u përdor si kriter i vetëm dhe u përpoq të korrigjohej, mjeti u hoq në vitin 2018.

 

Raporti i ri tregon vonesa në qindra stacione trenash në Zvicër

Posted on by Alb

Zgjerimi i ndalesave të autobusëve vazhdon të ngecë. Personat me aftësi të kufizuara varen nga asistenca në shumë stacione.

Sistemi i transportit publik në Zvicër duhet të jetë i aksesueshëm për të gjithë. Ky është parimi që përcaktohet nga Ligji për Barazinë e Personave me Aftësi të Kufizuara, i cili hyri në fuqi pothuajse 20 vjet më parë. Megjithatë, ky qëllim ende nuk është arritur, sipas raportit vjetor të Zyrës Federale të Transportit (FOT).

Udhëtimi pa pengesa është i mundur në shumë vende

Raporti tregon se udhëtimi i pavarur dhe spontan pa pengesa është i mundur në 82 për qind të rrugëve hekurudhore ku udhëtojnë njerëzit në Zvicër, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, në fund të vitit 2024, vetëm 1,132 nga rreth 1,800 stacionet përmbushin kërkesat ligjore dhe mund të përdoren në mënyrë autonome nga personat me vështirësi në ecje.

Në 126 stacione nuk janë rinovuar të gjitha hyrjet dytësore ose përmirësime të vogla janë ende të papërfunduara, shkruan BAV.

Në disa vende do të nevojiten masa alternative. Në rreth 150 stacione (8 për qind), përshtatjet strukturore do të ishin disproporcionale për shkak të volumit të ulët të pasagjerëve në raport me kostot. Në këto vende duhet të ofrohen masa alternative të përhershme, si asistenca nga personeli hekurudhor. Që nga janari 2024, personat e prekur mund të kërkojnë asistencë për përdorimin e ashensorëve të vegjël ose pengesave të tjera të vogla.

Informacion nga SBB

Që nga viti 2024, personat me mobilitet të kufizuar mund të marrin informacion më të plotë në lidhje me aksesueshmërinë e ndalesave dhe zgjidhjet alternative përmes orarit online dhe Qendrës së Kontaktit të SBB për Aftësitë e Kufizuara.

Rinovimi po ecën ngadalë

Derisa në fund të vitit 2024 hekurudhat kishin përfunduar përshtatjet strukturore në 43 stacione, në rreth 28 për qind të stacioneve dhe ndalesave infrastruktura nuk është përmirësuar ende, edhe pas ndërhyrjeve të përsëritura nga BAV, madje një vit pas afatit ligjor të përshtatjes në fund të vitit 2023. Në disa raste, realizimi do të shtyhet përtej vitit 2030.

Kjo vonesë prek edhe stacionet e mëdha të trenave ku zhvillohen projekte të mëdha zgjerimi që duhet të koordinohen me përshtatjen sipas ligjit BehiG, si në Bernë, Lenzburg, Cyrih HB SZU dhe Wädenswil, sipas Zyrës Federale të Transportit.

Më shumë vonesa në mbi 300 projekte

Sipas planeve aktuale të hekurudhave, 186 stacione të tjera do të përshtaten deri në fund të vitit 2028, duke rritur përqindjen e pasagjerëve që mund të udhëtojnë kryesisht në mënyrë autonome në 86 për qind. Megjithatë, 312 stacione po përballen me vonesa për shkak të mungesës së stafit dhe kohës së kufizuar për punimet.

Reagimi i të prekurve

“Gjendja e paligjshme e implementimit tregon se aksesueshmëria nuk po merr prioritetin e duhur. Parashikimet po qëndrojnë pezull dhe madje po bien,” thotë Jonas Gerber nga organizata Inclusion Handicap, duke kërkuar që Parlamenti të sigurojë mekanizma efektivë kontrolli. SBB njofton për përparim në 20 ndalesa vitin e kaluar dhe se 484 nga 764 stacionet kanë përfunduar përshtatjen.

Aeroportet zvicerane pritet të jenë të mbingarkuara këtë verë

Posted on by Alb

Shërbimi i trajtimit tokësor Swissport, që operon në aeroportet e Bazelit, Gjenevës dhe Zyrihut, ka zgjeruar ndjeshëm fuqinë punëtore për të përballuar fluksin e madh të udhëtarëve të parashikuar gjatë verës.

Nga janari deri në qershor, Swissport ka rekrutuar rreth 500 persona të rinj në Zvicër. Janë punësuar 320 për Zyrihun, 100 për Bazelin dhe 80 për Gjenevën. Trajnimet janë intensifikuar për përgatitjen e sezonit kulmor.

Në Gjenevë priten rreth 45 mijë pasagjerë në ditë, një rënie e lehtë prej 2-3 për qind krahasuar me verën e kaluar. Gjatë korrikut parashikohen 1.68 milionë pasagjerë dhe në gusht 1.65 milionë. Ditët më të ngarkuara do të jenë e diela 27 korrik, e premtja 1 gusht dhe e diela 3 gusht, transmeton albinfo.ch.

Aeroporti i Zyrihut gjithashtu pret ngarkesë të lartë me mbi 43 mijë pasagjerë në ditët kulmore. Shumica janë familje dhe ka volum të madh bagazhesh, përfshirë pajisje speciale. Swissport do të ketë mbi 1,100 punonjës në ditët normale dhe staf shtesë gjatë fundjavave, ku pritet të kalojnë mbi 100 mijë pasagjerë në ditë deri në fund të gushtit.

Në Bazel parashikohet një rritje prej 2-3 për qind krahasuar me vitin e kaluar. Edhe atje janë shtuar punonjësit dhe pajisjet për menaxhim më të mirë gjatë flukseve.

Destinacionet e reja dhe menaxhimi i fluksit

Volumi i madh i trafikut rrit rrezikun për vonesa apo anulime. Për këtë arsye, Aeroporti i Zyrihut po përdor sisteme kamerash për të identifikuar vonesat në përgatitjen e avionëve në kohë reale dhe sisteme planifikimi për optimizim operimesh.

Në Gjenevë është vendosur check-in që nga ora 04:00 e mëngjesit për të shmangur vonesat zinxhir në fluturimet e para. Gjithashtu janë instaluar pajisje për dorëzim të pavarur të bagazheve, të cilat po japin rezultate shumë të mira në përshpejtimin e fluksit.

Destinacionet më të frekuentuara këtë verë

Nga Zyrihu: Berlin, Prishtina, Porto, Dublini, Praga, Napoli, Alicante, Palermo.

Nga Gjeneva: 125 destinacione të ndryshme nga 48 linja ajrore. EasyJet mbetet operatori kryesor me mbi 80 linja.

Fluturimet drejt Kinës janë shtuar ndjeshëm me katër fluturime javore drejt Shangait (China Eastern) dhe gjashtë drejt Pekinit (Air China).

 

Cyrihu prezanton stacionin online të policisë

Posted on by Alb

Pas një faze testimi njëvjeçare, policia kantonale e Cyrihut ka prezantuar zyrtarisht stacionin online të policisë. Kërkesa për këtë shërbim ka qenë e lartë dhe reagimi nga publiku ka qenë pozitiv.

Gjatë periudhës së provës, rreth 2,000 persona kanë përdorur këtë platformë. Janë regjistruar mbi 1,750 raportime dhe 230 kërkesa janë zgjidhur me sukses, transmeton albinfo.ch.

Rreth në mes të fazës së testimit, projekti u zgjerua: që nga shkurti 2025, edhe policia e qytetit të Cyrihut ka mbështetur këtë shërbim me staf shtesë.

Ky stacion online u mundëson qytetarëve të raportojnë një gamë të gjerë veprash penale 24 orë në ditë, si dhe të marrin këshilla në lidhje me çështje policore.

Policia kantonale bëri të ditur se prezantimi i përhershëm i këtij shërbimi nuk do të ndikojë në numrin e stacioneve tradicionale të policisë në të gjithë kantonin.

BE shpall ‘strategjinë e magazinimit’ për t’u përgatitur për luftë

Posted on by Alb

Bashkimi Evropian njoftoi të mërkurën planin e tij të parë ndonjëherë për të krijuar rezerva të mallrave jetike si ushqimi, uji, karburanti dhe ilaçet, në rast krizash, mes frikës së një lufte të mundshme me Rusinë.

Strategjia e re e magazinimit nga Brukseli vjen në një kohë kur NATO paralajmëron se Rusia, e cila aktualisht po lufton kundër fqinjit të BE-së, Ukrainës, mund të jetë gati të sulmojë aleancën brenda pesë viteve të ardhshme.

Blloku me 27 vende ka nisur një fushatë të gjerë gatishmërie për të forcuar mbrojtjen dhe për t’u siguruar që do të jetë në gjendje të mbrohet deri në vitin 2030.

“Qëllimi është shumë i thjeshtë: të sigurohemi që furnizimet jetike që mbajnë gjallë shoqëritë tona, veçanërisht ato që shpëtojnë jetë, të jenë gjithmonë të disponueshme,” deklaroi Komisionerja e Menaxhimit të Krizave në BE, Hadja Lahbib.

“Sa më shumë të përgatitemi, aq më pak do të panikojmë.”

Plani synon të garantojë vazhdimësinë e mallrave kyçe gjatë krizave të ndryshme si ndërprerjet e mëdha të energjisë, fatkeqësitë natyrore, konfliktet apo pandemitë, transmeton albinfo.ch.

Ai përfshin krijimin e një rrjeti mes vendeve për të koordinuar më mirë rezervat, identifikimin e boshllëqeve dhe forcimin e magazinave në nivel BE-je.

Sipas Lahbib, niveli i gatishmërisë ndaj krizave ndryshon shumë nga një vend i BE-së te tjetri. Për shembull, Finlanda, që ndan një kufi të gjatë me Rusinë, ka vite që përgatitet për çdo konflikt të mundshëm. Ndërkohë vende si Spanja i japin përparësi gatishmërisë ndaj zjarreve.

“Sigurisht, nëse ke një kufi 1000 kilometra me Rusinë, do të ndihesh i kërcënuar nga lufta. Por është normale që në Spanjë të ndihen më të rrezikuar nga zjarret,” tha ajo.

Pavarësisht shkakut të krizës, luftë apo fatkeqësi natyrore, ndikimi te qytetarët, si ndërprerja e energjisë, është i njëjtë.

“Prandaj duhet të magazinojmë rezerva në të gjithë Bashkimin Evropian,” shtoi Lahbib.

Në mars, BE u bëri thirrje familjeve që të kenë gjithmonë gati një kit mbijetese për tre ditë, që përfshin ujë, ushqime dhe pishtarë, për raste emergjencash.

Zvicër: Rritet numri i njerëzve që instalojnë ngrohje me naftë para ndalimit në 2026 

Posted on by Alb

Në kantonin Basel-Landschaft po vihet re një bum i instalimit të sistemeve të reja të ngrohjes me naftë. Kjo pasi nga viti 2026 do të ndalohet instalimi i sistemeve të reja të ngrohjes me naftë, edhe kur bëhet fjalë për zëvendësimin e pajisjeve ekzistuese. Ky ndalim bazohet në Ligjin për Energjinë që ka hyrë në fuqi që prej tetorit 2024.

Pse po ndodh ky fenomen?

Shumë pronarë shtëpish po veprojnë tani, përpara se të hyjë në fuqi ndalimi, kryesisht për arsye financiare. Njëri prej tyre, René Gerber nga Wenslingen, tha:

“Jam në pension dhe nuk do të kisha mundur të përballoja një pompë nxehtësie. Do të më kushtonte dyfish për shkak të punimeve të rinovimit në bodrum.”

Për Gerber, siguria e furnizimit me energji ka qenë gjithashtu një faktor vendimtar:

“Nëse nuk ka energji elektrike, me pompë nxehtësie do të ishte ftohtë në shtëpi. Ndërsa me një depo prej 3500 litrash naftë, mund të ngroh për dy vite.”

Industri e mbingarkuar me kërkesa

Tekniku Kristof Chudy nga kompania e ngrohjeve Walter Weber AG tha:

“Marrim rreth 100 kërkesa në muaj, por mund të realizojmë vetëm 20.”

Edhe pse industria po përballet me një bum porosish për ngrohje me naftë, shoqata Suissetec thekson se në periudhën afatmesme dhe afatgjatë do të ishte më e leverdishme investimi në sisteme me energji të rinovueshme.

Pengesa burokratike

Olivia Schaub, drejtoreshë menaxhuese e Suissetec, tha se kantoni duhet të përshpejtojë proceset, pasi aktualisht burokracia mbetet një pengesë.

Nga ana tjetër, Andrea Tschopp, zëdhënëse e Drejtorisë për Ndërtim dhe Mbrojtje të Mjedisit, konfirmoi vonesa në trajtimin e kërkesave, sepse shumë njerëz po aplikojnë për instalimin e pompave të nxehtësisë ose alternativave të tjera të rinovueshme.

Subvencione dhe lehtësime tatimore

Kantoni ofron subvencione financiare për alternativat ndaj ngrohjes me naftë, si dhe përfitime tatimore deri në 20 për qind të kostove. Por për Gerber kjo nuk mjaftoi. Ai shtoi:

“Nuk kam ndonjë ndjenjë faji për ndotjen që shkakton ngrohja me naftë. Ka njerëz që fluturojnë shtatë herë në vit me pushime dhe shpenzojnë më shumë naftë sesa unë për të ngrohur shtëpinë për një vit.”

 

 

 

Shqiptarët bllokohen në autobus në Aeroportin e Beogradit dhe kërkojnë ndihmë duke thyer xhamin

Posted on by Alb

Një ngjarje e pazakontë ndodhi të martën në aeroportin “Nikola Tesla” në Beograd, ku disa pasagjerë shqiptarë të linjës Beograd-Tiranë u mbajtën të mbyllur në një autobus në pistën e aeroportit, në kushte shumë të vështira.

Pamjet që shpërndau gazetari Blendi Fevziu tregojnë pasagjerët duke bërtitur dhe kërkuar ndihmë jashtë autobusit, ndërsa brenda kishte temperatura të larta dhe mungonte ajrosja, transmeton albinfo.ch.

Fevziu e dënoi këtë sjellje si çnjerëzore dhe bëri apel që të dërgohen më shumë materiale për raste të ngjashme. Autoritetet e aeroportit ende nuk kanë reaguar zyrtarisht dhe nuk dihet nëse pasagjerët kanë marrë ndihmë mjekësore.

Ky incident ka shkaktuar reagime të shumta në rrjetet sociale, ku shumë qytetarë kanë dënuar trajtimin e pasagjerëve shqiptarë.

Diferenca të mëdha në normat e interesit të fondeve pensionale zvicerane në 2024

Posted on by Alb

Sipas Shoqatës Zvicerane të Menaxherëve të Aseteve, fondet pensionale në Zvicër kanë arritur një normë mesatare kthimi prej 7.8 për qind gjatë vitit 2024, duke shtuar rreth 90 miliardë franga zvicerane në vlerën totale të aseteve të tyre.

Që nga viti 2004, rreth 40 për qind e rritjes së vlerës së fondeve pensionale është siguruar nga fitimet nga tregjet financiare, 35 për qind nga kontributet e punëdhënësve dhe 25 për qind nga kontributet e punonjësve, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, ka dallime të mëdha midis fondeve. Ato më të suksesshmet arritën një normë kthimi prej 10.8 për qind, ndërsa fondet më pak të suksesshme arritën vetëm 4.8 për qind.

Kthimet më të larta përkthehen në përfitime më të mëdha për të siguruarit, por fondet duhet gjithashtu të mbajnë rezervat e nevojshme për pagesat e pensioneve në të ardhmen, të cilat zbusin pjesërisht fitimet vjetore.

Shumë fonde pensionale ndjekin politika investimi konservatore, duke kufizuar potencialin për kthime më të larta që do të përfitonin direkt të siguruarit.

Kriza e djathit Emmental godet Zvicrën, fermerët dhe prodhuesit në vështirësi

Posted on by Alb

Industria e djathit Emmental në Zvicër po përjeton një krizë të thellë. Shitjet e këtij djathi tradicional ranë ndjeshëm, veçanërisht në tregun italian ku konsumi u ul me 18 për qind brenda një viti.

Shumë fermerë, si Heinz Kämpfer, kanë ndërprerë prodhimin e qumështit për djathin Emmental, duke e shitur atë si qumësht industrial për të siguruar të ardhura të qëndrueshme.

Ndërkohë, Shfaqja e Qumështoreve në Affoltern im Emmental ka ndaluar prodhimin pas dekadash aktiviteti, duke lënë një boshllëk simbolik dhe ekonomik në rajon.

Ekspertët thonë se mungesa e inovacionit dhe marketingut ka ndikuar negativisht, ndërsa prodhuesit e vegjël si Urs Kämpfer po përpiqen të mbijetojnë duke diversifikuar produktet, si me “Mammutkäse”, një djathë i fortë dhe i pjekur gjatë, transmeton albinfo.ch.

Megjithëse prodhimi i djathit Emmental ka rënë nga 50 mijë tonë në vit në dekadat e shkuara në vetëm 12 mijë tonë sot, shpresat mbeten gjallë falë një rritjeje të lehtë të konsumit të brendshëm vitin e kaluar.

Djathi me vrima, simbol i Zvicrës, mbetet ende i dashur për shumë njerëz, por prodhuesit paralajmërojnë se pa mbështetje dhe strategji të reja, tradita e Emmental-it rrezikon të zbehet gjithnjë e më shumë.

 

Kinezët, gjermanët, francezët… cilët janë turistët më pak të pëlqyer në Europë?

Posted on by Alb

Me rritjen e turizmit masiv, sjellja e pushuesve po analizohet më shumë se kurrë. Francezët ankohen, gjermanët janë të fiksuar pas rregullave, ndërsa japonezët janë të përmbajtur. Këto klishe mbi turistët mbeten të forta.

Por çfarë mendojnë realisht vendasit për vizitorët e huaj?

Daily Telegraph intervistoi banorë dhe profesionistë të turizmit në Francë, Spanjë, Greqi dhe Itali për të hartuar një hartë të popullaritetit sipas kombësisë.

Francezët, ankues por të dashur

Turistët francezë perceptohen si ankues, një tipar që irriton, por njëkohësisht konsiderohet me një lloj sharmi. Një hotelier grek tha: “Francezët ankohen për gjithçka. Ne kretanët jemi të qetë, ndaj na duket e çuditshme. Por i preferojmë më shumë se gjermanët, të paktën buzëqeshin dhe përshëndesin.”

Megjithatë, francezët admirohen për kulturën e tyre të gastronomisë dhe verës. Shumë i konsiderojnë të edukuar dhe të sjellshëm, edhe pse ndonjëherë arrogantë dhe tepër kërkues.

Britanikët, të sjellshëm por të zhurmshëm

Në Francë, britanikët vlerësohen për edukatën dhe diskrecionin. Por në Spanjë, imazhi i tyre dëmtohet nga sjelljet e tepruara gjatë festimeve, sidomos beqaritë, me alkool dhe zhurma nate. Në Itali, admirohen për pasionin ndaj artit dhe historisë, edhe pse incidente si vandalizimi i Koloseut nga një turist britanik dëmtojnë reputacionin e tyre.

Kinezët, shpenzues por pushtues

Turistët kinezë janë të lakmuar për fuqinë e tyre blerëse. Ata shpenzuan 196.5 miliardë dollarë në vitin 2023, më shumë se çdo komb tjetër, por kritikohen për sjellje të vrazhda dhe mungesë respekti ndaj kulturës vendase. Në Greqi, një banor i Santorinit tha: “Ata bllokojnë rrugët dhe bëjnë selfie mbi çatitë e shtëpive tona.” Në Itali, grupet e mëdha dhe selfie-stick-et shkaktojnë përplasje kulturore, edhe pse shpenzimet e tyre janë të mirëpritura.

Gjermanët, të respektueshëm por të kursyer

Në Francë, gjermanët shihen si korrektë, të sjellshëm dhe puntualë. “Janë zakonisht mysafirët e mi të preferuar,” thotë një pronar hoteli pranë Mont-Saint-Michel. Por në Spanjë dhe Greqi, ndonjëherë kritikohen për mungesë përpjekjeje për të folur gjuhën vendase dhe për festime të tepruara. Në Balearike, një hotelier tha: “Na duhen gjermanët, por nuk jemi gjithmonë të lumtur kur vijnë. Nuk flasin fare spanjisht dhe pinë pothuajse sa britanikët.”

Italianët, spontanë dhe miqësorë

Italianët adhurohen për gjestet e tyre ekspresive dhe pasionin për artin, verën dhe historinë. Në Greqi, një floktar tha me humor: “Italianët flasin gjithë kohës me duar dhe pijnë shumë kafe. Janë si grekët, por me amfetamina.” Në Spanjë, perceptohen si kushërinj kulturorë dhe rrallëherë kritikohen, edhe kur janë pak të zhurmshëm.

Amerikanët, të entuziazmuar dhe bujarë

Amerikanët vlerësohen për pozitivitetin dhe bujarinë e bakshisheve. Një punonjëse muzeu në Dordogne tha: “Edhe pas dy orësh turne, mbeten të entuziazmuar dhe duan detaje.”

Megjithatë, shpesh kritikohen për mungesë njohurish historike ose kërkesa tepër të larta në hotele luksoze.

Po zviceranët?

Edhe pse Daily Telegraph nuk analizoi turistët zviceranë, ata janë ndër më të pasurit. Në vitin 2024 shpenzuan 19 miliardë franga jashtë vendit (+7.8%). Janë të njohur për organizim, kujdes dhe diskrecion, edhe pse ndonjëherë perceptohen si të ftohtë. Në korrik 2023, një 17-vjeçare zvicerane u arrestua në Romë pasi gdhendi inicialet e saj në një mur të Koloseut, duke shkaktuar zemërim publik.

Kur perceptimet bëhen të njëanshme

Ekspertët theksojnë se këto perceptime varen edhe nga vendi. Në qytetet e mbingarkuara si Venecia, Barcelona apo Parisi, lodhja nga turizmi masiv i deformon gjykimet. Përkundrazi, në rajone më pak turistike, diferencat kulturore zbuten më shumë. Sidoqoftë, të gjithë bien dakord se ata që respektojnë kulturën vendase, mësojnë disa fjalë të gjuhës lokale dhe sillen me përgjegjësi mjedisore janë të mirëpritur kudo, transmeton albinfo.ch.

Zvicër: Rihapen 3 qendra azili për shkak të rritjes sezonale të kërkesave

Posted on by Alb

Sekretariati Shtetëror për Migracionin (SEM) ka vendosur të rihapë tre qendra federale të azilit për të përballuar rritjen sezonale të aplikimeve. Gjatë dimrit, Konfederata kishte mbyllur nëntë qendra për shkak të rënies së numrit të kërkesave.

“Siç pritej, numri i aplikimeve për azil ka filluar të rritet për shkak të faktorëve sezonalë”, thuhet në deklaratën e SEM, transmeton albinfo.ch.

Për këtë arsye, tre qendra federale të azilit (CFA) që kishin qenë të mbyllura përkohësisht do të rihapen në javët në vijim.

Kapaciteti aktual dhe rritja

Aktualisht, 30 CFA-të në funksion kanë një shkallë zëniesh rreth 73 për qind në nivel kombëtar, ndërsa në rajonet e Zvicrës frankofone, Zyrih, Ticino dhe Zvicrën Qendrore, shkalla ka arritur pothuajse 80 për qind.

Qendrat që do të rihapen janë:

  • Kazermat e Moudon (VD)

  • Kazermat e Dübendorf (ZH)

  • Kantonmenti i Eigenthal (LU)

Secila prej këtyre qendrave mund të strehojë rreth 200 persona. Me rihapjen e tyre, SEM do të ketë gati 7.500 vende akomodimi.

Kursimet dhe pritshmëritë

Mbyllja e përkohshme gjatë dimrit kishte ulur kostot operative të CFA-ve me afro 25 milionë franga. Ndërkohë, parashikimet për vitin 2025 mbeten të pandryshuara, duke llogaritur rreth 24.000 aplikime për azil dhe 12.000 aplikime për status mbrojtjeje S.

Rihapja e këtyre qendrave do të lehtësojë gjithashtu kantonet, pasi Konfederata do të vazhdojë të strehojë një pjesë të shtetasve ukrainas që kërkojnë mbrojtje.

 

Itali: Dënohet me burgim të përjetshëm kosovarin që vrau ish-partneren shtatzënë

Posted on by Alb

Gjykata e Trevisos në Itali ka dhënë dënimin më të rëndë ndaj Bujar Fandajt, 40-vjeçarit nga Kosova, i cili e pranoi se kishte vrarë ish-të dashurën e tij, Vanesa Ballan. Viktima, 26-vjeçare, ishte shtatzënë dhe nënë e një fëmije tjetër në momentin e vrasjes.

Krimi ndodhi më 19 dhjetor 2023 në Riese Pio X, një komunë në provincën e Trevisos. Sipas hetimeve, Fandaj hyri me forcë në banesën e saj duke thyer një dritare dhe e goditi tetë herë me thikë. Trupi i pajetë i Vanesës u gjet nga partneri i saj, babai i fëmijës që ajo priste, transmeton albinfo.ch.

Në sallën e gjyqit pati emocione të forta kur u shqiptua vendimi. Prindërit e Vanesës shpërthyen në lot dhe deklaruan:
“Drejtësia u vu në vend, por mallkimi do ju ndjekë gjithë jetën.”

Prokuroria kërkoi burgim të përjetshëm, të cilin gjykata e miratoi pas dy orësh seancë. Fandaj, i cili u mbrojt nga avokatet Chiara Mazzocato dhe Daria Bissoli, u rikthye menjëherë në burg.

Hetimet treguan se autori dhe viktima kishin pasur një lidhje romantike që kishte përfunduar gjatë verës së vitit 2023, me kërkesë të Vanesës. Dyshohet se Fandaj nuk e kishte pranuar ndarjen dhe e kreu vrasjen nga xhelozia dhe hakmarrja.

Pas krimit, ai tentoi të largohej nga Italia, por u arrestua disa orë më vonë në banesën e tij. Në fillim e pranoi vrasjen, por më vonë tentoi të mohojë që kishte planifikuar gjithçka.

Policia Gjyqësore në Gjenevë në krizë, mungesë personeli dhe kushte të rënda pune

Posted on by albinfo.ch

Policia Gjyqësore e Gjenevës (PJ), një nga strukturat më të rëndësishme të rendit në Zvicër për hetimin e krimeve të rënda, ndodhet përballë një krize të thellë organizative, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Në një memo të brendshme të dërguar këtë të mërkurë drejtuesve të policisë dhe autoriteteve kantonale, krerët e brigadave hetimore kanë ngritur alarmin për mungesën e personelit dhe kushtet e papërshtatshme të punës, që sipas tyre po pengojnë seriozisht përmbushjen e misioneve themelore.

Sipas memos, Policia Gjyqësore ka 35 oficerë më pak sesa kërkohet për funksionimin normal, ndërsa mungesat në punë janë dyfishuar, duke arritur në 6 për qind. Kjo mungesë burimesh po ndikon drejtpërdrejt në efikasitetin e hetimeve për çështje të ndjeshme si trafikimi i drogës, krimi kibernetik dhe dhuna seksuale.

“Ka raste kur nuk kemi patrulla që mund të shkojnë në vendngjarje ose nuk jemi në gjendje të pranojmë një viktimë sulmi seksual menjëherë”, deklaroi Frédéric Mulmann, president i Sindikatës së Policisë Gjyqësore, për televizionin publik RTS, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Kushtet e vështira nuk lidhen vetëm me mungesën e stafit. Sipas dokumentit të brendshëm, edhe mënyra e organizimit të Policisë që prej reformës së vitit 2015 ka kontribuar në përkeqësimin e situatës. Kjo reformë, e udhëhequr nga ish-këshilltari Pierre Maudet, e hoqi pavarësinë e PJ-së në rekrutimin e stafit të ri, duke e varur nga transferimet e xhandarmërisë, e cila gjithashtu përballet me mungesë kronike të personelit.

Oficerët ankohen gjithashtu për shpërndarjen e detyrave pa planifikim dhe për përfshirjen në ngjarje anësore, si sigurimi i aktiviteteve sportive, që largojnë vëmendjen nga hetimet.

Komandantja e Policisë së Gjenevës, Monica Bonfanti, ka konfirmuar se është në dijeni të vështirësive dhe se tashmë janë ndërmarrë disa masa korrigjuese, pa dhënë shumë detaje, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Ndërkohë, Sindikata e Policisë Gjyqësore kërkon masa urgjente, përfshirë rikthimin e rekrutimit të drejtpërdrejtë për PJ-në, riorganizimin e strukturave dhe prioriteteve, si dhe ricaktimin e njësive për të ulur ngarkesën e tepërt.

Nëse nuk merren masa konkrete, sindikata paralajmëron se do t’i drejtohet Këshillit të Madh të Kantonit të Gjenevës, duke e ngritur çështjen në nivel politik.

Situata në Policinë Gjyqësore po shihet si një kërcënim serioz për sigurinë publike, në një kohë kur rritja e kriminalitetit kërkon forca të përgatitura dhe në kapacitet të plotë, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

 

Mashtrim i ri në Vaud, mesazhet e rreme për gjoba parkimi

Posted on by albinfo.ch

Kantoni i Vaud është përfshirë nga një valë e re mashtrimesh digjitale. Policia kantonale paralajmëroi të mërkurën se qytetarët po marrin mesazhe të rreme me SMS, në të cilat kërkohet pagesa e një gjobe parkimi përmes një lidhjeje mashtruese, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Mesazhet i ridrejtojnë përdoruesit në faqe të falsifikuara si “parkings-vd.com” dhe “parkings-ge.com”, të cilat përdorin logot dhe identitetin vizual të institucioneve zyrtare si Xhandarmëria e Vaud-it dhe Fondacioni i Parkimit të Gjenevës. Synimi i këtyre faqeve është të mbledhin të dhëna personale dhe informacione bankare për të kryer blerje mashtruese në internet.

Por skema nuk ndalet këtu. Mashtruesit më pas i telefonojnë viktimat, duke u paraqitur si përfaqësues të bankës së tyre dhe i bindin të japin të dhënat e llogarisë bankare ose t’i skanojnë kode QR, që më pas përdoren për të boshatisur llogaritë e tyre bankare, transmeton albinfo.ch.

Policia kantonale thekson se institucionet publike nuk dërgojnë kurrë mesazhe SMS për të kërkuar pagesën e gjobave. Qytetarëve u kërkohet që të mos klikojnë në asnjë lidhje nga burime të dyshimta dhe të mos skanojnë kode QR të panjohura.

Në rast se dikush ka ndarë të dhëna bankare apo ka rënë pre e mashtrimit, rekomandohet që menjëherë të kontaktojë bankën për të bllokuar kartat dhe të paraqesë një kallëzim në një stacion policie, transmeton albinfo.ch.

Qershori 2025, më i nxehti i regjistruar në Evropën Perëndimore

Posted on by albinfo.ch

Shërbimi evropian i vëzhgimit të klimës, Copernicus, njoftoi të mërkurën se qershori i vitit 2025 ishte më i nxehti i regjistruar ndonjëherë në Evropën Perëndimore. Kontinenti u përball me dy valë të hershme dhe të njëpasnjëshme të nxehtësisë ekstreme, duke shënuar një nivel rekord të temperaturave që vijon trendin e ngrohjes globale, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Në një përmbledhje globale, muaji i kaluar ishte qershori i tretë më i ngrohtë i regjistruar në botë, menjëherë pas qershorit 2024, dhe thuajse në të njëjtin nivel me qershorin 2023. Kjo tregon vazhdimësinë e një periudhe të jashtëzakonshme ngrohjeje, ndërsa temperatura mesatare e planetit vazhdon të rritet.

Sipas të dhënave të Copernicus, 12 vende dhe rreth 790 milionë njerëz në mbarë botën përjetuan temperaturat më të larta që kanë parë ndonjëherë gjatë këtij muaji. Ky fenomen ka prekur zona të ndryshme si Japonia, Koreja e Veriut dhe e Jugut, Pakistani dhe Taxhikistani, transmeton albinfo.ch.

Në Evropë, ngrohja po ndodh me një shpejtësi dyfish më të madhe se mesatarja globale. Klimatologia Samantha Burgess paralajmëroi se valët e nxehtësisë, të shënuara midis 17 dhe 22 qershorit dhe sërish duke nisur nga 30 qershori, janë të jashtëzakonshme dhe në të ardhmen pritet që ato të bëhen më të shpeshta dhe më intensive, duke prekur një numër gjithnjë e më të madh njerëzish.

Temperaturat lokale tejkaluan shpesh 40 gradë Celsius në disa vende, duke arritur deri në 46 gradë në Spanjë dhe Portugali. Data 30 qershor u regjistrua si një nga ditët më të nxehta të verës në kontinent. Indeksi Universal i Klimës Termike, që mat ndikimin e temperaturës së perceptuar duke marrë parasysh lagështinë dhe erën, arriti deri në 48 gradë në veri të Lisbonës, duke shkaktuar stres ekstrem termik.

Përveç temperaturave ditore, netët tropikale, ku temperatura nuk bie nën 20 gradë, kanë vënë në provë organizmin njerëzor. Spanja përjetoi 24 netë të tilla, 18 më shumë se një mesatare normale për qershorin, ndërsa disa zona bregdetare të Mesdheut raportuan deri në 10-15 netë tropikale, krahasuar me zero netë në muajin qershor në vitet e mëparshme, transmeton albinfo.ch.

Kontrollet kufitare rikthehen në Evropë, ja ku do ketë më shumë gjatë pushimeve

Posted on by albinfo.ch

Një duzinë shtetesh të zonës Shengen po rifillojnë kontrollin sistematik të kufijve të tyre, duke sfiduar gradualisht lirinë e lëvizjes pa pengesa që ishte themeli i marrëveshjes Shengen. Polonia iu bashkua së fundmi kësaj liste, duke rivendosur kontrollet në pikat kufitare me Lituaninë dhe Gjermaninë që nga e hëna e kaluar, shkruan SRF, transmeton albinfo.ch.

Rifillimi i kontrolleve vjen si përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj kontrolleve që Gjermania vendosi në kufirin e saj me Poloninë. Të dy qeveritë sigurojnë se pushuesit dhe udhëtarët nuk duhet të kenë vështirësi, megjithatë në disa pika kufitare janë regjistruar pritje më të gjata.

Aktualisht, Polonia është shteti i dymbëdhjetë brenda zonës Shengen që ka rikthyer kontrollet kufitare, të paktën për një periudhë të kufizuar kohore. Përveç saj, shtete si Gjermania, Franca, Austria, Italia, Holanda, Sllovenia, Danimarka, Suedia, Norvegjia dhe Sllovakia janë duke kryer kontrolle në kufijtë e tyre të brendshëm. Situata mbetet e lëvizshme, Spanja ka pezulluar kontrollet javën e kaluar, ndërsa Belgjika njofton rritje të masave gjatë sezonit veror.

Shumica e këtyre shteteve argumentojnë se masat janë të domosdoshme për të përballuar rreziqet e sigurisë, luftën kundër terrorizmit dhe menaxhimin e migracionit. Sipas Kodit të Shengenit, këto kontrolle duhet të jenë të përkohshme dhe të përdoren vetëm si mjet i fundit në situata emergjente, transmeton albinfo.ch.

Megjithatë, vërehet një indiferencë në rritje ndaj këtyre kufizimeve. Gjermania, për shembull, ka mbajtur kontrolle kufitare me Zvicrën për pothuajse dy vjet dhe i ka përforcuar ato që nga maji i këtij viti. Kjo ka nxitur kritika të forta nga Këshilltari Federal zviceran Beat Jans, i cili ka deklaruar se Zvicra nuk mund të pranojë shkeljen e marrëveshjeve ndërkombëtare nga ana e Gjermanisë.

Nga ana tjetër, situata aktuale në kufirin gjermano-zviceran nuk ka ndryshuar ndjeshëm në muajt e fundit, sipas Zyrës Federale për Doganat dhe Sigurinë Kufitare. Kohët e pritjes në përgjithësi janë të menaxhueshme, megjithëse udhëtarët duhet të jenë të përgatitur për vonesa në kalimet kufitare gjermano-pollake dhe në hyrje në Gjermani nga Austria dhe Republika Çeke.

Zyra Federale për Aviacionin Civil (BAZG) këshillon udhëtarët të informohen paraprakisht për kërkesat e hyrjes në vende të ndryshme për të shmangur vështirësitë, transmeton albinfo.ch.

Austri: Nga viti 2026, mbrojtje më e fortë për punonjësit ndaj të nxehtit ekstrem

Posted on by albinfo.ch

Punonjësit që punojnë në ambiente të hapura do të përfitojnë nga mbrojtje më e mirë ndaj temperaturave të larta duke filluar nga janari i vitit 2026. Kjo do të bëhet e mundur përmes një ndryshimi në Ordinancën për Mbrojtjen nga Nxehtësia, e cila u miratua së fundmi në Këshillin Kombëtar dhe u përshkrua nga ministrja austriake e Çështjeve Sociale, Korinna Schumann, si një moment historik, shkruan ORF, transmeton albinfo.ch.

Sipas ligjit të ri, punëdhënësit do të jenë të detyruar të hartojnë dhe zbatojnë një plan të mbrojtjes nga nxehtësia nëse GeoSphere Austria lëshon një paralajmërim për valë të nxehti të nivelit të dytë, me temperatura që variojnë nga 30 deri në 34 gradë Celsius. Plani duhet të jetë i aksesueshëm për të gjithë punonjësit, qoftë në kantierë, vende pune të hapura apo në distancë.

Masat mbrojtëse do të përfshijnë ndryshimin e orarit të punës, zvogëlimin e intensitetit të detyrave, ofrimin e hijeve ose zhvendosjen e punës në vende më të freskëta. Nëse kjo nuk mjafton, punëdhënësit duhet të sigurojnë pajisje mbrojtëse personale si rroba të lehta, mbrojtje për kokën dhe krem kundër diellit.

Ordinanca e re gjithashtu parashikon që kabinat e vinçave dhe pajisjet vetëlëvizëse të jenë të pajisura me sistem ftohjeje ose ajër të kondicionuar. Për këtë do të ketë periudha kalimtare për përshtatje, transmeton albinfo.ch.

Sindikatat dhe përfaqësuesit e punonjësve kanë mirëpritur masat. Sipas Silvia Rosolit, drejtuese e Departamentit për Siguri, Shëndet dhe Punë në AK Vienna, këto masa jo vetëm që mbrojnë shëndetin e punonjësve, por gjithashtu parandalojnë mungesat në punë dhe pasojat ekonomike që sjellin.

Ekspertja e ÖGB-së, Dorottya Kickinger, theksoi rëndësinë e rritjes së kontrolleve nga Inspektorati i Punës, por njëkohësisht kërkoi që mbrojtje të ngjashme të ofrohet edhe për punonjësit në hapësira të mbyllura, si zyrat, klasat, shtëpitë e pleqve apo fabrikat që preken gjithashtu nga valët e të nxehtit, transmeton albinfo.ch.

Zvicra me vetëbesim drejt ndeshjes vendimtare kundër Finlandës

Posted on by albinfo.ch

Ekipi kombëtar zviceran po hyn me entuziazëm të madh në ndeshjen e tretë dhe të fundit të fazës së grupeve të Kampionatit Evropian për Femra 2025. Pas fitores bindëse 2-0 ndaj Islandës në Bernë, ku u ndihmua nga mbështetja masive e tifozëve në stadiumin Wankdorf, Zvicra do të përballet të enjten në Stade de Genève me Finlandën, një kundërshtare që ka surprizuar deri tani në këtë garë, shkruan RTS, transmeton albinfo.ch.

Kjo përballje ka një rëndësi të veçantë, pasi pothuajse ka karakterin e një dueli direkt për kualifikim në fazën tjetër të turneut. Me golin e dytë të Alayah Pilgrim kundër Islandës, Zvicra ka avantazh në diferencën e golave ndaj ekipeve nordike, dhe një barazim do t’i mjaftonte për të kaluar më tej. Por skuadra e drejtuar nga Marko Saloranta synon fitoren.

“Sigurisht që një barazim është i mjaftueshëm, por ne duam të fitojmë, do të luajmë 100%,” tha mesfushorja Noemi Ivelj, një nga figurat kryesore të ekipit, transmeton albinfo.ch.

Finlanda ka treguar futboll cilësor dhe ka treguar se nuk është një kundërshtar i lehtë, duke luajtur më mirë se disa prej ekipeve më të forta të rajonit nordik si Norvegjia dhe Islanda. Por kjo nuk shqetëson zviceranet që kanë besim në cilësitë e tyre dhe mbështetjen e tifozëve në stadiumin e Gjenevës.

Leila Wandeler nga Fribourgu, e cila pati një performancë të shkëlqyer ndaj Islandës, theksoi rëndësinë e fokusit dhe përgatitjes mendore: “Gjëja më e rëndësishme është të mbajmë fokusin në lojën tonë dhe të jemi të gatshëm mendërisht, transmeton albinfo.ch.

Pajtim Kasami rrëfen vitin më të vështirë të karrierës

Posted on by albinfo.ch

Mes pasigurive dhe zhgënjimeve, Pajtim Kasami po kalon një nga momentet më të ndërlikuara të karrierës së tij 15-vjeçare si futbollist profesionist. Ish-mesfushori i përfaqësueses së Zvicrës është aktualisht pa klub, pasi pak ditë më parë përfundoi kontratën me FC Sion, klub ku u kthye në janar pas një periudhe të vështirë te Sampdoria në Itali.

Në një intervistë për gazetën Blick, 33-vjeçari ka folur me sinqeritet për vitin e kaluar, sfidat me mungesën e minutave në fushë dhe të ardhmen që e pret, e cila, sipas tij, duhet të ndërtohet mbi besim dhe një vizion të qartë nga klubi i ardhshëm, transmeton albinfo.ch.

“Nuk pata kurrë mundësinë të tregoja veten te Sion,” tha ai. Edhe pse erdhi në Valais me qëllimin për të ndihmuar skuadrën në betejën për mbijetesë, Kasami thotë se nuk u aktivizua asnjëherë në formacionin bazë, pavarësisht se ishte kthyer në formë pas disa javësh.

Rikthimi në Sion ishte i motivuar nga një lidhje personale me klubin. “Kisha kujtime të bukura nga tre vitet e para dhe një marrëdhënie shumë të mirë me presidentin Christian Constantin. E zgjodha me zemër, jo me mendje,” shton ai.

Ndërsa periudha te Sampdoria, një sezon më parë, ishte fillimisht e suksesshme, gjithçka ndryshoi me ardhjen e një drejtori të ri sportiv. “Atmosfera u bë toksike, ekipi u ndryshua pothuajse tërësisht dhe në pushimin dimëror më thanë se nuk isha më pjesë e planeve,” kujton Kasami. Kjo përvojë e vështirë ndikoi emocionalisht, por ai thotë se mbështetja e familjes ishte vendimtare për ta përballuar.

Kasami e sheh ende Italinë si një opsion serioz për të vazhduar karrierën. “Kam dy shtëpi. Në Itali më njohin, më respektojnë dhe ka klube të interesuara. Dhe në Zvicër jeton familja ime,” tregon ai, transmeton albinfo.ch.

I pyetur për ndonjë rikthim të mundshëm në Zyrih, mes Grasshoppers (GC) dhe FC Zurich, përgjigjja e tij është e qartë: “Unë jam një djalë i GC. Kam luajtur aty që i vogël. Vetëm ideja për të veshur sërish atë fanellë më emocionon.”

Megjithatë, për momentin nuk ka bisedime konkrete me ndonjë klub. Kasami thekson se dëshiron ta marrë kohën e nevojshme për të zgjedhur projektin e duhur. “Dua që klubi të ketë një trajner dhe drejtor sportiv që besojnë te unë dhe kanë një plan të qartë. Pastaj, unë do ta shpërblej atë besim.”

Edhe pse aktualisht është i fokusuar në gjetjen e një klubi të ri si lojtar, Kasami nuk e përjashton një të ardhme si trajner. “Sapo përfundova një kurs trajneri për licencën UEFA B në Angli. Ishte një përvojë shumë frymëzuese. Por për momentin, dua të luaj. Kam ende shumë për të dhënë në fushë.”

Në mbyllje, Pajtim Kasami tregon një vetëdije të thellë për realitetin e futbollit modern dhe mbetet i hapur për një kapitull të ri, me një kusht: të ndihet i dëshiruar, transmeton albinfo.ch.

Mbi 2.300 vdekje në Evropë nga vala e të nxehtit

Posted on by albinfo.ch

Një analizë e hershme e shkencëtarëve ka zbuluar se vala e fundit e të nxehtit që goditi Evropën në fund të qershorit shkaktoi mbi 2.300 vdekje në vetëm 12 qytete, ndërsa më shumë se dy të tretat e këtyre humbjeve i atribuohen drejtpërdrejt ndikimit të ndotjes dhe ndryshimeve klimatike, shkruan The Guardian, transmeton albinfo.ch.

Studimi, i realizuar nga grupi kërkimor World Weather Attribution, evidenton se ngrohja globale ka trefishuar numrin e vdekjeve të shkaktuara nga temperaturat ekstreme gjatë periudhës 23 qershor , 2 korrik. Milano rezultoi qyteti më i prekur, me 317 vdekje që i atribuohen klimës së çrregulluar, ndjekur nga Parisi dhe Barcelona. Londra, nga ana tjetër, raportoi 273 vdekje nga nxehtësia, 171 prej tyre të ndërlidhura me ngrohjen globale.

Ekspertët paralajmërojnë për një krizë të përkeqësuar shëndetësore, e cila shpesh kalon pa vëmendje për shkak se viktimat vdesin larg syve të publikut, në shtëpi apo spitale, dhe pa gjurmë shkatërrimi vizual si në rastet e përmbytjeve apo zjarreve.

“Valët e të nxehtit janë vrasës të heshtur. Ndikimi i tyre është i padukshëm, por vdekjeprurës”, tha Ben Clarke nga Imperial College London, njëri nga autorët e studimit, transmeton albinfo.ch.

Sipas të dhënave, 88 për qind e viktimave ishin mbi moshën 65 vjeç, duke treguar edhe një herë se të moshuarit janë më të rrezikuarit nga temperaturat ekstreme. Analiza tregon se prishja e klimës e ka shtyrë temperaturën mesatare në disa qytete deri në 4 gradë Celsius më lart se normalja, duke shkaktuar 1.500 vdekje shtesë.

Ndryshe nga përmbytjet apo fatkeqësitë e tjera që marrin vëmendjen e mediave, vala e fundit e të nxehtit kaloi me pak raportim publik, edhe pse për nga numri i viktimave ishte më vdekjeprurëse se përmbytjet në Spanjë më 2024 (224 të vdekur) apo ato në Evropën Veriperëndimore më 2021 (243 të vdekur), transmeton albinfo.ch.

Përveç ndikimit mbi njerëzit, valët e të nxehtit kanë goditur rëndë edhe detin Mesdhe, i cili përjetoi temperaturën më të lartë të regjistruar ndonjëherë për muajin qershor, mesatarisht 27 gradë Celsius. Sipas Copernicus, shërbimi i vëzhgimit të Tokës i Bashkimit Evropian, gati dy të tretat e rajonit mesdhetar u prekën nga valë të nxehta detare, të klasifikuara si të forta ose ekstreme.

“Nëse stresi i nxehtësisë përsëritet me kalimin e kohës, cenueshmëria e ekosistemeve detare rritet ndjeshëm”, paralajmëroi Karina Von Schuckmann nga Mercator Ocean.

Ekosistemet detare janë goditur vazhdimisht vitet e fundit, me episode të vdekshmërisë masive te peshqit dhe bimët ujore, të cilat nuk përballojnë temperaturat e larta.

Ndërkohë, pjesë të Spanjës përjetuan deri në 24 netë tropikale muajin e kaluar, ku temperaturat e natës nuk ranë nën 20 gradë Celsius, një rritje alarmante krahasuar me mesataren prej gjashtë netësh për qershorin.

Sipas Samantha Burgess, zëvendësdrejtore e shërbimit të ndryshimeve klimatike Copernicus, “valët e nxehtësisë do të bëhen më të shpeshta, më intensive dhe do të prekin gjithnjë e më shumë njerëz në të gjithë Evropën”, transmeton albinfo.ch.