Kamerat e shpejtësisë në Zvicër janë kthyer në burim të ardhurash miliona frangash për kantonet dhe qytetet, duke nxitur debat mes nevojës për siguri rrugore dhe dyshimeve për motivime financiare. Vetëm në vitin 2023, qyteti i Cyrihut arkëtoi rreth 39.5 milionë franga nga gjobat për shkelje të shpejtësisë, ndërsa në total, për vitin 2024, të ardhurat nga shkeljet rregullative parashikohet të arrijnë në rreth 61 milionë franga, shkruan Blick, transmeton albinfo.ch.

Policia e kantonit Graubünden thekson se vendndodhjet e kamerave përcaktohen për të rritur sigurinë, duke krijuar pritshmëri se kontrolli mund të ndodhë në çdo kohë. Por shumë shoferë e shohin ndryshe – ata i konsiderojnë këto masa si mënyrë për të mbushur buxhetet komunale dhe kantonale.

Lucerna është një tjetër shembull i “suksesit financiar”: me 36 kamera të vendosura, ky kanton ka mbledhur mbi 20 milionë franga vetëm nga gjobat për tejkalim shpejtësie. Edhe kantoni i vogël Schaffhausen ka përfituar mbi 7 milionë franga, shifër që e rendit lart në krahasim me popullsinë.

Çështja është shndërruar edhe në debat politik. Në Graubünden, një propozim për të përgjysmuar të ardhurat nga gjobat në buxhetin e vitit 2025 dështoi. Ndërkohë, në Aargau është iniciuar nisma “Ndalo mashtrimet me kamerat e shpejtësisë”, që kërkon më pak kontrolle të fshehura dhe më shumë fokus te siguria e vërtetë rrugore. Referendumi për këtë nismë pritet të mbahet në vitin 2026.

Të dhënat e Policisë së Thurgaut tregojnë se vetëm rreth një në 300 automjete kontrollohet për shkelje të shpejtësisë, por sipas autoriteteve, prania e vazhdueshme e kamerave ka pasur efekt parandalues, transmeton albinfo.ch.

Kamerat e shpejtësisë në Zvicër, të njohura për saktësinë e tyre, po shkaktojnë gjithnjë e më shumë diskutime dhe pakënaqësi. Nga pajisjet e kamufluara deri te matjet rekorde dhe dënimet me burg, Blick ka përzgjedhur dhjetë kamerat më të debatueshme në vend, që po kthehen në temë politike, sociale dhe mediatike, transmeton albinfo.ch.

Radar që gjeneron miliona – Baden, Aargau

E vendosur që nga viti 2020 në qytetin Baden, kjo kamerë fikse është kthyer në makth për shoferët dhe temë për betejë ligjore. Vetëm në vitin 2023, nga kjo pajisje janë mbledhur gjoba me vlerë 1.6 milionë franga, duke e bërë atë kamerën më “fitimprurëse” në Zvicër. Ndërkohë, nisma “Stop Speed Camera Scams” kërkon të rikthejë kontrollin kantonal mbi përdorimin e këtyre pajisjeve.

Rekord shpejtësie – 268 km/h në Bernë

Në maj të këtij viti, një 26-vjeçar u kap në afërsi të Münchenbuchsee duke vozitur me 268 kilometra në orë. Ai u arrestua menjëherë dhe makina iu konfiskua, pasi kishte tejkaluar kufirin me 143 kilometra për orë, duke regjistruar shkeljen më të rëndë të vitit.

Kamerë e stërngarkuar – Tuneli Gubrist, Cyrih

Kamera në tunelin Gubrist mbikëqyr të gjitha korsitë dhe regjistron deri në 19,000 shkelje në vit. Ajo nuk ndalon vetëm shpejtësinë e lartë, por edhe kalimet gjatë dritës së kuqe në tunel, duke kërkuar reagim të menjëhershëm nga shoferët.

E kamufluara me bar artificial – Horgen, Cyrih

Një tjetër kamerë në Cyrih ka nxitur reagime për shkak se ishte mbuluar me bar artificial. Banorët e cilësuan si mashtrim, ndërsa komuna argumenton se qëllimi është matja e sjelljes reale të drejtimit, jo mbledhja e gjobave.

Radar inteligjent në Langstrasse, Cyrih

Në këtë zonë të frekuentuar të qytetit, një kamerë e fshehur ndalon automjetet që nuk kanë të drejtë hyrjeje gjatë ditës. Çdo shkelje dënohet me 100 franga. Pajisja njeh dhe përjashton automatikisht autobusët, biçikletat dhe taksitë.

Kurthi ndërkufitar – Lucelle, Jura

Në dhjetor 2024, në një zonë pranë kufirit me Francën, një radar kapi 211 shoferë që tejkalonin një kufizim të panjohur shpejtësie prej 20 km/h. Shoferët u ankuan për “pritë të planifikuar mirë”, ndërsa policia theksoi se veprimi ishte ligjor, transmeton albinfo.ch.

Kamera pa bazë ligjore – Valais

Policia kantonale e Valais bleu një radar gjysmë të lëvizshëm për 300,000 franga, që më vonë u zbulua se regjistronte edhe hapësirat publike pa bazë ligjore. Pas ndërhyrjes së autoriteteve të privatësisë, përdorimi i saj u pezullua.

“Blicimi” pa kontroll – Grenchen, Solothurn

Në prill, një kamerë në Grenchen nisi të shkrepte blicin pa dallim, shkaktuar nga një defekt teknik. Policia siguroi se pamjet nuk u analizuan gjatë kohës së problemit.

Hakmarrje me BMW – Winterthur

Në vitin 2019, një shofer që ishte kapur më herët me 100 km/h në zonë me kufi 40 km/h, vendosi t’ia kthejë sistemit duke përplasur makinën e tij BMW mbi kamerën. Dëmi arriti 100,000 franga dhe ai u dënua me 22 muaj burg.

Kamerat false të banorëve – Bennau, Schwyz

Në një rrugë të zhurmshme, banorët vendosën dy kamera të rreme për të frenuar trafikun, përveç një origjinaleje. Policia ndërhyri dhe shoferët e revoltuar i njollosën ato me mbishkrimin “e rreme”, transmeton albinfo.ch.

Një propozim për shpërndarjen e postës vetëm dy herë në javë ka ndezur debat të gjerë në Zvicër. Instituti liberal Avenir Suisse ka publikuar një analizë ku propozon reformim rrënjësor të Shërbimit Postar Zviceran, përfshirë uljen e ditëve të shpërndarjes, mbylljen e shumë degëve dhe heqjen e rregulloreve të shumta shtetërore, shkruan 20minuten, transmeton albinfo.ch.

Sipas Avenir Suisse, këto masa do të kursenin mbi 100 milionë franga zvicerane në vit, duke reflektuar ndryshimet në zakonet e qytetarëve, të cilët gjithnjë e më shumë përdorin shërbime digjitale për komunikim, pagesa dhe lexim gazetash.

“Shërbimi postar i përditshëm është bërë i vjetruar për shumicën e njerëzve. Ne propozojmë një model që i përgjigjet realitetit të sotëm,” thuhet në raportin e institutit.

Megjithatë, ky propozim është pritur me reagime të përziera nga qytetarët.

Monika, 77-vjeçare, shprehet kategorikisht kundër: “E kam zakon të lexoj gazetën pas drekës çdo ditë prej më shumë se 50 vitesh. Nuk dua që kjo të ndryshojë. Unë ende dërgoj letra dhe bëj pagesa në postë.”

Ndërsa Bruno, 72 vjeç, është më i hapur, por prapëseprapë i kujdesshëm: “Tani lexoj gazetën në internet dhe bëj pagesa në bankë. Por ende më pëlqen të kem postën time të përditshme.”

Të rinjtë, ndërkohë, janë më të gatshëm për ndryshim. Kevin, 18 vjeç, thotë: “Nuk kam dërguar kurrë letër. Gjithçka bëhet në internet.” Edhe Hanspeter, 32 vjeç, e mbështet idenë: “Dy herë në javë është më se e mjaftueshme.”

Megjithatë, shqetësimi për pasojat sociale dhe ekonomike të reformës nuk mungon, transmeton albinfo.ch.

Samueli, 34-vjeçar, i cili punon në shpërndarjen e postës prej më shumë se një dekade, paralajmëron: “Nëse shpërndarja reduktohet, shumë punonjës mund të humbasin vendin e punës ose të përballen me orare të reduktuara.”

Propozimi ka ngjallur reagime të përmbajtura edhe në politikë, me shumë deputetë që shprehen të shqetësuar për ndikimin e mundshëm në zonat rurale dhe te të moshuarit që ende varen nga shërbimet tradicionale, transmeton albinfo.ch.

Fillimi i javës ka sjellë një mot të ashpër dhe reshje të dendura në shumë pjesë të Zvicrës, duke nxitur MeteoSwiss dhe Shërbimin Federal Meteorologjik të lëshojnë paralajmërime të nivelit të lartë të rrezikut, sidomos për zonat malore dhe shpatet veriore të Alpeve, shkruan 20minuten, transmeton albinfo.ch.

Sipas parashikimeve, shiu i vazhdueshëm dhe stuhitë që nisën që nga mbrëmja e së dielës do të vazhdojnë të hënën në mëngjes, veçanërisht në zonat si Meiringen-Gadmertal, Gersau-Engelbergertal, Erstfeld-Engelberg, Muotathal dhe Glarus Veri-Qendror, ku priten deri në 170 milimetra reshje.

Niveli i rrezikut 4 (rrezik i lartë) është shpallur për këto rajone, me rritje të shpejtë të niveleve të lumenjve dhe liqeneve, si dhe rrezik të madh për përmbytje dhe rrëshqitje toke. Autoritetet këshillojnë qytetarët që të shmangin brigjet e ujërave dhe shpatet e pjerrëta, pasi reshjet intensive mund të shkaktojnë rrëshqitje baltësore dhe përmbytje të papritura.

Ndërkohë, niveli i rrezikut 3 (rrezik i konsiderueshëm) vlen për pjesë të Zvicrës Lindore, kantonin e Glarusit dhe Bernese Oberland, ku gjithashtu priten rreziqe të ngjashme. Përrenjtë dhe rrugët malore duhen shmangur për shkak të mundësisë së rrëshqitjeve.

Në zonat mbi 2,700 metra, pritet të bien 20 deri në 50 centimetra borë e freskët, dhe lokalisht deri në 60 centimetra, ndërsa në malet mbi 1,500 metra do të mbizotërojë mot me re të dendura dhe erëra të forta nga veriperëndimi.

Temperaturat mbeten në vlera vjeshtore, nga 14 deri në 19 gradë Celsius në ultësira, ndërsa në lartësi të mëdha dimri rikthehet përkohësisht, duke shtuar edhe më tej sfidat për zonat alpine, transmeton albinfo.ch.

Djegie, mavijosje dhe madje edhe vdekje: objektet e atraksioneve verore tërheqin shumë familje në Zvicër çdo vit, por ato nuk janë pa rreziqe. Incidentet e fundit në Charmey dhe një tragjedi në Interlaken në fillim të korrikut kanë ringjallur pyetje në lidhje me sigurinë e këtyre objekteve.

Atraksioni i ri veror i Charmey, një rrëshqitëse uji e lançuar në fillim të korrikut, është një sukses i jashtëzakonshëm. Por prapa skenave, zyrtarët po e marrin shumë seriozisht një sërë incidentesh që nga hapja e saj: janë regjistruar rreth dhjetë raste, që përfshijnë lëndime të tilla si djegie, mavijosje dhe tronditje të trurit, transmeton albinfo.ch.

CEO i Télécharmey, Claude Gendre, pranon se disa sjellje të përdoruesve nuk ishin parashikuar: “Këto janë probleme fillestare, pavarësisht faktit se ne testuam shumë në fillim. Ka disa sjellje të klientëve që nuk i parashikuam. Kështu që tani jemi në procesin e korrigjimit të kësaj,” shpjegoi ai për RTS.

Për të përmirësuar sigurinë, u morën dy masa: “Ne shtuam sipërfaqe më pak të rrëshqitshme brenda rrëshqitëses duke përdorur ngjitës. Dhe pastaj modifikuam edhe dyshekun, duke e bërë më pak të mprehtë për të ngadalësuar përvojën”, shpjegon tutje ai.

Aksident fatal në Interlaken

Përtej lëndimeve, disa aksidente rezultojnë të jenë tragjike. Më 4 korrik, një burrë 35-vjeçar vdiq ndërsa testonte një pistë verore për rrëshqitje në rajonin e Interlakenit. Një hetim është duke u zhvilluar.

Rrëshqitja në verë, shumë e ndryshme nga rrëshqitjet, përbëhet nga një karrocë ose vagon i lidhur me shina, si në Glacier 3000 në kantonin e Vaud ose në Vue des Alpes në Neuchâtel. Ndërsa vdekjet mbeten të rralla,  pesë në njëzet vjet sipas Byrosë së Parandalimit të Aksidenteve,  lëndimet janë të zakonshme.

Suva regjistron mesatarisht 130 aksidente në vit në këto shpate në Zvicër. Përplasjet mund të ndodhin, veçanërisht kur dy sajë ndjekin njëri-tjetrin shumë afër.

Si të siguroni veten?

Dizajni i sajëve është thelbësor. Emanuel Wohlfarter, një prodhues austriak me seli në kantonin e Bernës, thekson veçoritë e sigurisë: “Slita jonë është e pajisur me një mbështetëse shpine që u lejon pasagjerëve të mbështeten rehat në sajë. Dhe në sistemin tonë, një rrip me tre pika është i bashkangjitur në mbështetëse. Është i krahasueshëm me një rrip sigurie makine”, analizon ai.

Një këshillë për përdoruesit: kontrolloni lartësinë e mbështetëses së shpinës, praninë e një rripi sigurie efektiv dhe mbi të gjitha, ndiqni udhëzimet me përpikëri.

Së fundmi, duhet theksuar se inspektimet kryhen rregullisht në sajat verore. Në kantonet e Vaud dhe Fribourg, për shembull, një inspektim zhvillohet çdo dy vjet.

Më 1 gusht, Zvicra feston. Për të shënuar këtë rast, instituti kërkimor Sotomo kreu një anketë përfaqësuese të popullsisë zvicerane duke i pyetur se çfarë e bën Zvicrën të veçantë dhe cilat karakteristika zvicerane i bashkojnë ata.

Demokratike, e besueshme dhe një vend me bukuri natyrore

“Cili është ideali i Zvicrës për ju?” Përgjigjet e pothuajse 2,790 personave nga të gjitha rajonet gjuhësore tregojnë qartë një vend kryesor: sistemin politik. Demokracia e drejtpërdrejtë, federalizmi dhe sistemi i milicisë janë ato që karakterizojnë Zvicrën për 54 përqind. Ekonomia vjen menjëherë pas saj. E qëndrueshme, e besueshme dhe e gatshme për veprim – shumë prej të anketuarve (46 përqind) janë krenarë për këtë model ekonomik të suksesshëm. Motori ekonomik i Zvicrës është veçanërisht popullor në mesin e të moshuarve – 18 deri në 35 vjeç e përmendin atë dukshëm më rrallë (31 përqind).

Pas performuesve më abstraktë, as natyra nuk mungon. Bukuritë natyrore zvicerane, duke përfshirë liqenet dhe malet, zënë vendin e tretë, transmeton albinfo.ch.

Për shkencëtarin politik dhe drejtorin e Sotomo-s, Michael Herrman, një gjetje kryesore e anketës është se jo të gjitha aspektet e situatës së jashtëzakonshme të Zvicrës janë ende po aq të gjalla në mesin e popullsisë. “Në veçanti, ajo që është ende e gjallë është ajo që përcakton politikën e brendshme: demokracia e drejtpërdrejtë, federalizmi, sistemi i milicisë, por edhe suksesi ekonomik.”

Në nivel ndërkombëtar, Zvicra përfaqëson neutralitetin dhe njihet si ndërmjetëse falë shërbimeve të saj të mira. Megjithatë, anketa tregon se këto aspekte janë më pak të rëndësishme për imazhin e vetë zviceranëve. Neutraliteti dhe shërbimet e mira përmenden madje nga shumë pak të anketuar (30 përqind) si ideale të Zvicrës.

“Kjo në të vërtetë më habiti,” thotë Herrmann. Neutraliteti dhe sovraniteti shihen si ideale qendrore të Zvicrës nga më pak se një e treta e popullsisë. “Kjo është shumë interesante, sepse studime të tjera tregojnë se neutraliteti në të vërtetë mirëpritet nga shumica,” vazhdon udhëheqësi i studimit, shkruan SRF.

Por anketa pasqyron edhe diversitetin zviceran  për shembull, në rajonet gjuhësore: Ende ekziston konsensus mbi modelin e suksesit politik si ideali përfundimtar, me Zvicrën gjermanishtfolëse që i kushton më shumë rëndësi ekonomisë (49 përqind), ndërsa Zvicra frëngjishtfolëse është krenare për bukurinë e saj natyrore (47 përqind). Vetëm midis të anketuarve në Zvicrën italishtfolëse neutraliteti dhe zyrat e mira ende renditen lart (43 përqind).

Demokracia mbanë të bashkuar

Demokracia e drejtpërdrejtë mban popullsinë zvicerane të bashkuar. Mbi 70 përqind e të anketuarve janë të bindur se demokracia e drejtpërdrejtë promovon kohezionin. Kjo e bën atë liderin e qartë. Specialitete të tjera zvicerane si sistemi i dyfishtë arsimor, federalizmi dhe shërbimi ushtarak dhe mbrojtja civile ndjekin në një distancë të konsiderueshme.

Ndërsa referendumet sigurojnë karburant për debat dhe herë pas here hapin përçarje të reja, ato gjithashtu përfshijnë drejtpërdrejt votuesit në procesin e vendimmarrjes dhe i fuqizojnë ata.

Prandaj, demokracia e drejtpërdrejtë është fituesi i madh në anketë: jo vetëm si një ideal që njerëzit në Zvicër e adhurojnë, por edhe si një ngjitës që bashkon popullsinë.

Parada e Liqenit tërhoqi më shumë se 10,000 njerëz në Gjenevë të shtunën pasdite në shi të rrëmbyeshëm. Ky aktivitet tekno dhe festiv u zhvillua në një format të reduktuar dhe në një itinerar të pazakontë të përmbysur për shkak të Euro-s së Grave.

“Me rrebeshin që patëm, njerëzit qëndruan: është mjaft bukur, me një atmosferë festivali si në Paléo,” tha për Keystone-ATS Christian Kupferschmid, themelues dhe organizator i Paradës së Liqenit. “Duke pasur parasysh motin, nuk mund të kishim kërkuar më mirë,” shtoi ai, transmeton albinfo.ch.

Parada e vitit 2024, e cila përfitoi nga moti i mrekullueshëm i verës, tërhoqi 70,000 njerëz. Pavarësisht gjithçkaje, organizatorët ishin të kënaqur me pjesëmarrjen këtë vit dhe nuk shprehën keqardhje për ndonjë problem teknik apo problem të madh shëndetësor. Policia, e cila e vlerësoi shifrën në 10,000, gjithashtu nuk raportoi incidente.