Borxhi i Austrisë po rritet, rritja mbetet e ulët

Rritja e dobët e Austrisë dhe borxhi në rritje mund të dëmtojnë qëndrueshmërinë e saj ndaj krizës. Scope paralajmëron se planet aktuale të kursimit nuk arrijnë të stabilizojnë borxhin.

Borxhi kombëtar në rritje i Austrisë dhe rritja e dobët ekonomike po ushtrojnë presion mbi aftësinë e vendit për t’u përballur me krizat e ardhshme. Ky është vendimi i agjencisë evropiane të vlerësimit Scope, e cila thotë se planet aktuale të buxhetit të qeverisë nuk ka gjasa ta stabilizojnë borxhin gjatë pesë viteve të ardhshme nëse nuk merren masa të mëtejshme.

Goditjet e fundit globale – duke përfshirë pandeminë COVID-19, luftën në Ukrainë dhe vështirësitë ekonomike midis partnerëve kryesorë tregtarë – kanë goditur rëndë ekonominë dhe financat shtetërore të Austrisë. Scope pret që ekonomia të ngecë këtë vit. Në fakt, prodhimi aktual ekonomik i Austrisë është vetëm 1.7% më i lartë se sa ishte para pandemisë, shumë nën mesataren e eurozonës prej 6.5%, transmeton albinfo.at.

Sektorët e fokusuar në eksport si industria e makinave dhe çelikut po përballen me vështirësi mes marrëdhënieve të tensionuara tregtare midis SHBA-së, BE-së dhe Kinës. Scope paralajmëron për çmime të paqëndrueshme të energjisë dhe tarifa në rritje, shkruan theinternational. Agjencia parashikon që ekonomia e Austrisë do të rritet vetëm rreth 1% në vit gjatë pesë viteve të ardhshme – shumë më pak se rritja vjetore prej 2% e parë para pandemisë.

Austria pati një deficit të lartë buxhetor prej 4.7% të PBB-së në vitin 2024 – i treti më i madh që nga viti 2006. Vetëm gjatë krizës financiare të vitit 2009 dhe pandemisë deficiti ishte më i lartë. Rritja e kostove të jetesës dhe shpenzimet më të larta për pensionet dhe kujdesin shëndetësor për popullsinë në plakje ka të ngjarë të vazhdojnë ta rrisin deficitin. Ndryshe nga vitet para pandemisë, kur Austria shpesh kishte një suficit buxhetor (para se të paguante interesat për borxhin), tani ajo duhet të marrë hua vetëm për të përmbushur detyrimet themelore.

Sipas vlerësimeve të qeverisë, vetëm shpenzimet për pensionet do të rriten nga 30 miliardë euro në vitin 2024 në 38.2 miliardë euro deri në vitin 2029. Scope thotë se kjo mund të menaxhohet vetëm me buxhete më të shtrënguara të kujdesit shëndetësor dhe reforma të pensioneve.

Agjencia paralajmëron se plani aktual i kursimeve të qeverisë mund të dështojë. Nëse arrihen vetëm 10.6 miliardë euro nga 14.6 miliardë eurot e planifikuara në shkurtime, Austria mund të mos e përmbushë objektivin e saj për të ulur deficitin në 3% të PBB-së deri në vitin 2028. Pa veprime të mëtejshme, borxhi kombëtar mund të rritet në 88% të PBB-së deri në vitin 2030 – shumë më lart se mesatarja prej 60% e vendeve të krahasueshme.

---