Lajme

Bananja, fruti më i rrezikuar nga ndryshimet klimatike

Në një botë që ngrohja globale po e përvëlon ngadalë, edhe fruti më i dashur i planetit po nis të venitet. Bananja, e ëmbla e përditshme e miliona njerëzve, po përballet me kërcënimin më të madh që nga ekzistenca e saj: klimën që po ndryshon pa mëshirë.

Një raport i ri nga organizata britanike Christian Aid, i transmetuar nga The Guardian, paralajmëron një të ardhme të zymtë: deri më 2080, tokat pjellore të Amerikës Latine dhe Karaibeve — djepi i bananes botërore — mund të shndërrohen në shkretëtira për këtë kulturë jetike. Temperaturat që rriten, stuhitë që nuk ndalen dhe sëmundjet që pushtojnë tokën janë kërcënime të padukshme, por të pamëshirshme, transmeton albinfo.ch.

Mbi 400 milionë njerëz varen nga ky frut për kalori të përditshme. Për ta, banania nuk është thjesht një ushqim; është jetë, është mbijetesë. Por tani, kjo jetë po çahet. “Nuk kam më ç’të shes. Plantacioni im po vdes,” thotë Aurelia Pop Ho, një fermere 53-vjeçare nga Guatemala, me një dhimbje që s’ka nevojë për përkthim.

Lloji Cavendish, mbreti i bananes moderne, është i brishtë përballë një bote që po ndryshon më shpejt se sa mund të përshtatet. Klima e nxehtë dhe e lagësht, erërat që shqyejnë gjethet, dhe kërpudhat që gërryejnë rrënjët, mund të fshijnë nga harta plantacione të tëra.

Christian Aid kërkon një alarm global: ndaljen e menjëhershme të lëndëve fosile dhe përmbushjen e premtimeve ndaj popujve që vuajnë më shumë nga një krizë që nuk e shkaktuan ata. Sepse bananja është më shumë se një frut — është një simbol i padrejtësisë klimatike që po godet të pafajshmit më të parët.