8 rregulla të pashkruara që shpjegojnë se si funksionon Zvicra

Keni vështirësi të kuptoni Zvicrën? Këto rregulla të pashkruara, disa prej të cilave janë më të rëndësishme se ato në libra, mund të ndihmojnë

Ndërsa respektimi i ligjeve është një domosdoshmëri në Zvicër, mirëpo për këdo që me të vërtetë dëshiron të jetojë në Zvicër, ata do të duhet të kuptojnë këto rregulla të pashkruara.

Kushdo që është zhvendosur në një vend tjetër, ose që ka pushuar diku për një periudhë të gjatë, do të përballet me “rregulla të pashkruara”, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch. 

Këto rregulla ndonjëherë janë më të rëndësishme për vendasit sesa ligjet ose rregulloret aktuale, por shpesh do të jenë të vështira ose të pamundura për t’u dalluar. 

Në fakt, ndoshta nuk do të ndiheni kurrë sikur të përshtateni derisa jo vetëm të jeni të vetëdijshëm për këto rregulla, por t’i zbatoni ato pa menduar as për këtë. 

Këtu janë tetë rregulla të pashkruara në Zvicër, përcjell tutje albinfo.ch. 

Pritni përpara hyrjes 

Ky është një rregull i mbajtur aq shumë nga zviceranët saqë do t’u ngatërrojë mendjen nëse i kërkoni t’ju shpjegojnë. 

Por kjo është ndoshta sepse ka kuptim të plotë, duke përmbushur kështu testin zviceran për të qenë logjik.

Kur prisni për një tren ose një ashensor, prisni që ata në tren/ashensor të zbresin ose të dalin përpara se të provoni të hyni. 

E njëjta gjë vlen edhe për restorantet, dhomat dhe kabinat e tualetit. 

Thyerja e këtij rregulli është një gabim i madh dhe mund të rrezikojë izolimin tuaj shoqëror para se të jeni vendosur. 

Vizitat befasuese

Ndoshta nuk është çudi që një vend që ka prioritet planifikimin nuk i pëlqen surprizat, sado të vogla të jenë ato. 

Ndërsa një vizitë surprizë ‘pop-in’ mund të jetë një mënyrë e mirë për t’u kujtuar miqve tuaj se ata janë në mendjen tuaj, në Zvicër nuk do të mirëpritet. 

Sipas autoriteteve në kantonin Aargau, nëse doni t’i tregoni dikujt që ju intereson përmes një vizite spontane për të treguar se sa i rëndësishëm është për ju, lini një takim paraprakisht. 

Politikanët duhen parë dhe jo dëgjuar 

Ky rregull mund të tingëllojë si një ëndërr absolute për njerëzit nga 100 për qind e vendeve në tokë dhe ende mbetet një nga “rregullat e pashkruara” më të diskutueshme të Zvicrës. 

Në parlamentin zviceran, anëtarët e rinj të Këshillit të Shteteve (Dhoma e Lartë e Zvicrës) nuk lejohen të flasin ose të angazhohen në debat për muajin e parë apo më shumë të mandatit të tyre. 

Ideja është që ata të përdorin kohën për t’u njohur me rregullat (të shkruara dhe të pashkruara) dhe rregullat e mirësjelljes së senatit përpara se të fillojnë të flasin gojën e tyre të madhe. 

 Ky ka qenë një problem kohët e fundit, për shembull në vitin 2019, kur 22 nga 46 anëtarët e senatit ishin të rinj që do të thotë se gjysma e shtëpisë nuk lejohej të fliste, përcjell tutje albinfo.ch. 

Nëse jeni i sëmurë, qëndro në shtëpi

Pra, ky mund të jetë çuar në shtëpi diku tjetër për shkak të pandemisë së koronavirusit, por një rregull që mbahet me nderim të lartë në Zvicër është të qëndrosh në shtëpi nëse ndihesh edhe pak i sëmurë. 

Në vendet anglishtfolëse, studimet kanë treguar se punëtorët besojnë se ekziston një pritshmëri për ta “thithur atë” dhe për të shtyrë sëmundjen e tyre për të ardhur në punë. 

Punëtorët kanë thënë se kanë frikë se do të konsiderohen se po “kapin një të sëmurë”, edhe kur ata janë vërtet të sëmurë. 

Në Zvicër “thithja e saj” dhe tejkalimi i simptomave do të shihet si e papërgjegjshme, si për shëndetin tuaj ashtu edhe për shëndetin e të tjerëve. 

Këto ditë, kushdo me simptoma të gripit duhet të qëndrojë në shtëpi nga frika e përhapjes së Covid në të gjithë dhomën e stafit në pothuajse çdo vend, por në Zvicër kjo ka qenë normë për disa kohë. 

Etiketa e shkallëve lëvizëse 

Nga qendrat tregtare te transporti publik, Zvicrës i pëlqen një shkallë lëvizëse. 

Zvicra gjithashtu di se si të qëndrojë në një shkallë lëvizëse për të shmangur përshkallëzimin e konflikteve sociale.

Qoftë duke shkuar lart apo poshtë, apo edhe drejt përpara në vendkalimin e udhëtarëve, lëvizjes në aeroport duhet të qëndroni gjithmonë në të djathtë, ose të ecni përpara në të majtë. 

Qëndroni në të djathtë 

Kjo është veçanërisht parashikuese për njerëzit nga Commonwealth dhe vendet e ish-Commonwealth, e kundërta bëhet si pasojë e vozitjes në të djathtë. 

Nëse nuk jeni të sigurt, mbani mend të vazhdoni me atë që po bëjnë të gjithë të tjerët, zakonisht një ide e mirë me pothuajse gjithçka në këtë listë, dhe do të jeni mirë. 

Privatësia

Zviceranët e duan privatësinë e tyre dhe ky është veçanërisht rasti në arenën private. 

Ndërsa në disa vende mund të jetë normale të filloni një bisedë ndërsa qëndroni pranë një personi, në Zvicër që është shumë i keq. 

Fjalimet e vogla janë jashtë në kohët më të mira, por në banjë në Zvicër është një ndalim i vërtetë. 

Ulur për të urinuar 

Ndërsa jemi në temën e numrit një, një mënyrë e sigurt për të larguar shokët e shtëpisë ose partnerin tuaj është të urinoni në këmbë ndërsa jeni në shtëpi. 

Pavarësisht se sa i mirë mendoni se është qëllimi juaj, nëse ngriheni për të urinuar, çdo erë e keqe dhe çngjyrosje e çuditshme në banjë do t’ju fajësohet për gjithë përjetësinë. 

Në fakt, ulja për t’u urinuar është aq e rëndësishme për zviceranët saqë është e mandatuar pas orës 22:00 në disa kantone, raporton SRF, përcjell tutje albinfo.ch. 

Ndonëse kjo është kryesisht për arsye zhurmash, “sepse prish qetësinë dhe qetësinë e natës duke spërkatur përreth”, të ulesh për të urinuar do t’i tregojë vjehërrve se i respekton dhe se nuk je i egër. 

Anuloni rezervimet nëse nuk keni nevojë për to, por telefononi nëse do të jeni vonë 

Zvicra punon me përpikëri, përgatitje dhe parashikueshmëri, dhe ky nuk është vetëm rrjeti i transportit publik. 

Nëse nuk mund të bëni një rezervim në një restorant, sigurohuni që të telefononi dhe anuloni. Nëse nuk e bëni këtë, ata ka të ngjarë të kujtojnë faktin se mbajtën tryezën për një orë nën emrin tuaj dhe humbën biznesin. 

Dhe nëse mund t’ia dilni, por do të jeni vonë, atëherë telefononi për t’i njoftuar ata. Nuk është e padëgjuar që ta jepnin tryezën tuaj pas 15 minutash nëse vendi është i zënë. 

Në këtë shënim, thjesht përpiquni të jeni të përpiktë gjatë gjithë kohës. Dhe nëse jeni vonë, edhe nëse janë vetëm pesë minuta, njoftoni personin. 

---