Blerim Destani, të enjten në serinë “Alarm fur Cobra”

Aktori shqiptar, Blerim Destani, do të paraqitet në serinë e njohur gjermane “Alarm fur Cobra”. Seria do të transmetohet të enjten, duke filluar në orën 20.15 në RTL.

Aktori shqiptar, Blerim Destani, nuk ndalet me sukseset e tij në kinomatografinë gjermane. Pas suksesit në filmin ‘Die wanderhure’, i cili kohë më parë u transmetua në Sat 1 dhe ku pati shikueshmëri shumë të madhe, aktori tetovar që jeton në Gjermani tani do të paraqitet në serinë shumë të njohur gjermane të filmit aksion “Alarm fur Cobra”. Siç mëson albinfo.ch, Destani do të luajë rolin e një polici civil, ndërsa transmetimi do të bëhet të enjten, duke filluar në orën 20.15 në RTL.

“Alarm fur Cobra” është prodhim gjerman dhe daton që nga viti 1996.

A.Gj.

Ramë Lahaj lë pa frymë publikun austriak

Lahaj ka portretizuar rolin e Dukës së Montuas, ndërsa së bashku me Ivan Inverandin dhe më japonezen Eri Nakumara e cila luante rolin e vajzës së tij me emrin “Gilda”, mahnitën publikun më përformacën e tyre dhe bën që në fund të marrin duartrokitje frenetike.

Kjo ngjarje është përcjell nga media të shumta austriake të cilët kanë jap vlerësime më të larta për tenorin nga Kosova.

Lahaj do të paraqitet sërish në “Haus fur Mozart” më 12 nëntor, dhe kritikët austriak lusin publikun që kjo shans mos të humbët.

‘Rigoletto’ është operë, libretoja e së cilës është shkruar nga Francesco Maria Piave bazuar në dramën ‘Le roi s’amuse’ të Victor Hugos. Premiera e operas ‘Rigoletto’ qe dhënë në teatrin ‘La Fenice’ në Venecie më 11 mars të vitit 1851 dhe konsiderohet si një nga kryeveprat e Verdit.

Ramë Lahaj, i lindur në Istog, ka përfunduar studimet në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë në drejtimin e solo-këndimit ndërsa është padiskutim zëri më i dëgjuar lirik nga Kosova në skenën operistike botërore.

Deri më tash ai ka performuar në disa prej teatrove më në zë, si: ‘Semperoper Dresden’, ‘Theatre Dortmund’, ‘National Opera de Montpellier’, ‘Opera de Lyon’, ‘Teatro Massimo di Palerm’, ‘Hamburg State Opera’ dhe ‘Royal Albert Hall – London’ dhe së fundi po lë pa frymë edhe publikun austriak.

Erisa Ramaj mahniti gjermanët në “Das Supertalent”

Ajris Erisa Ramaj është njëra nga kandidatet, e cila javën e kaluar mahniti publikun gjerman me performacën e saj në spektaklin “Das Supertalent”. Në prezantimin e saj para jurisë, ajo nuk përmend askund që ka të paktën prejardhje shqiptare.

Disa kandidatë mund ta shfaqin talentin e tyre të vërtetë, kur dalin në skenë. Ndërkaq, te disa të tjerë është e kundërta. Kështu i ndodhi edhe këngëtares Ajris Erisa Ramaj, e cila sapo doli para jurisë, humbi nga frika.

Edhe pse filloi kënga, 21-vjeçarja kërkon që gjithçka të niset nga fillimi. Më pas e merr veten dhe me këngën e Beyonce “If I were a boy” shpërthen emocion në sallë dhe ngrit gjithë spektatorët në këmbë.

“Ti je e mrekullueshme”, ishin fjalët e anëtarit të jurisë, Bruce Darnell, ndërsa me këtë pajtohet edhe anëtarja tjetër, modelistja Lena Gercke. “Unë i besoj secilës fjalë tuaj që ti e këndon, dhe ti për mua je e shkëlqyer”. I impresionuar me talentin e Erisës mbeti edhe Guido Maria Krtschmer: “ Ti i ke të gjitha çka i duhen një këngëtareje. Ti këndon me shpirt”. Vetëm poptani Dieter Bohlen ishte pakëz skeptik: “Këtë që e dëgjuan tre kolegët e mi, unë nuk e dëgjova”, thotë ai.

Ajris Erisa Ramaj ka thënë para jurisë se është 21-vjeçare nga Frankfurti am Main, ndërsa punon si kamariere. Ajo thotë se jeton në Frankfurt, ndërsa me prejardhje është nga Italia. Në biografinë e saj, askund nuk përmend se është shqiptare, madje të shënuar e ka se di vetëm gjuhën gjermane dhe italiane. Pas kësaj performance shumë pyetje i janë bërë në adresë të saj, duke i kërkuar të dinë se a është shqiptare? Por, Erisa nuk është përgjigjur. Pyetje të njëjtë ka pasur edhe në rrjetin social “Instagram”, ku Erisa vendos t’ i përgjigjet një fanseje të saj. “Babai im është shqiptar”. “Edhe unë jam shqiptare”, ia kthen fanses.

A.Gj.

Komiku i ri shqiptar që fascinon Zvicrën

Spontanisht e ka incizuar një video të shkurtë me një satirë dhe e ka postuar në faqet e tij në rrjetet sociale. Videoja është pëlqyer dhe shpërndarë aq shumë sa që ka shtyrë Bendrit Bajrën të bëjë edhe qindra video të tjera.

Kështu, ai është bërë personazh shumë i famshëm në Zvicër. Me tregime të shkurtëra të cilat i xhiron në video e më pas i poston në internet, 18 vjeçari shqiptar që jeton në Cyrih, aktualisht në faqen e tij ka afro 100 mijë ndjekës të cilët e kanë shndërruar atë në një yll të gjeneratës së tij.

“Deri më tash i kam afro 100 mijë fansa që përcjellin faqen time dhe shikojnë videot e mia. Të rrallë janë ata që kanë në Zvicër kaq shumë fansa. Kjo më bën të ndjehem shumë i lumtur dhe më jep vullnet për të punuar edhe më shumë në të ardhmen”, ka thënë Bendriti për albinfo.ch.

Ideja për të filluar me këto video, sipas tij ka filluar spontanisht, por duke e parë interesimin e miqve në rrjete sociale, ai ka vazhduar të bëjë edhe me qindra video të tjera. Satirat humoristike të djaloshit nga Gjilani janë të shkurtëra dhe përmbajnë tema nga përditshmëria e jetës në Zvicër.

“Inspirohem nga temat e përditshme, nga ato që i dëgjoj çdo ditë apo i shohim në rrethin dhe vendin ku jetojmë”, është shprehur ai, duke shtuar se me humor është marrë që nga mosha shumë e vogël.
Faqen dhe videot e tij satirike nuk e vizitojnë vetëm shqiptarët, por njerëz nga e gjithë bota që e njohin gjuhën gjermane.
Bendriti e ka filluar këtë aktivitet vetëm për të zbavitur veten dhe miqtë e tij në internet, por tani që videot janë bërë të kërkuara ai thotë se edhe përfiton nga to.

Komiku shqiptar ka kërkesa edhe për emisione në TV apo radio zvicerane, por ai kërkon të presë momentin e duhur për t`u shfaqur sa më mirë para publikut. Në ëndrrat e tij është të realizojë një serial televiziv.

Koncert fantastik i Edita Abdieski (Abdiu) në Bernë

Që nga fitorja e saj në shoun e mirënjohur «X-Factor», shqiptarja me prejardhje nga Maqedonia Edita Abdiu (26), për herë të parë është paraqitur para publikut të saj në Bernë. Në sallën në „Bierhübeli”, ajo i mahniti vendësit me zërin e saj të fuqishëm, por jehona e koncertit nuk ishte aq mbresëlënëse.

Edita Abdiu ndjehet shumë e emocionuar. Vështirë për tu besuar, por shumë e vërtetë që 26-vjeçarja kishte arritur t`i frymëzojë mijëra shikues me zërin e saj magjeps gjatë shout të njohur gjerman. Por, koncerti i së premtes, për shqiptaren ishte një dëshpërim i madh: Për herë të parë, pasi e fitoi shoun «X-Factor», ajo u paraqitë para publikut të saj në Bernë. «Jam pak e emocionuar, pasi kam ftuar familjen dhe miqtë e mi», kishte pranuar ajo para fillimit të koncertit në „Bierhübeli”, duke bërë me dije se ata do të jenë kritikët e saj më të ashpër.

Pas një ore, kur ajo me grupin e saj doli në skenë, të pranishmit nuk mundën të hetonin ndonjë lloj nervozizmi. „Bierhübeli”-i ishte i mbushur pothuajse me dy të tretat e publikut. Me zërin e saj të fuqishëm, që nga fillimi i saj ua bëri me dije të pranishmëve përse e mban nofkën „zëri”.

CD.ja e parë e saj «One» doli në muajin mars, ndërsa Edita thotë se ka bërë një zgjedhje personalisht. Në koncert u vërtetua qartë se Edita dhe grupi janë në një garmoni të plotë. Pas përfundimit të çdo kënge, ajo pranonte duartrokitje frenetike, por dëgjoheshin edhe thirrje drejt sajé «Edita», «Edita»…. Por, shihej qartë se Edita nuk mund tì përshtatej një ambienti në një sallë të vogël koncerti, po të krahasohet me shoun e madh televiziv, në të cilin ajo kishte një frymëzim të veçantë.

Në asnjë rast nuk vërehej ndonjë gabim në zërin e saj, ajo ishte e përsosur. Ndoshta shumë e përsosur? Fitohej përshtypja se zëri i Editës është shumë i fuqishëm për publikun vendës.

Ishte kjo paraqitja e dytë në Zvicër, për shqiptaren e lindur në Bernë, e cila jeton në Keln të Gjermanisë, një ditë më parë ajo ishte paraqitur para publikut të Cyrihut. Kur ajo e viziton Bernën, ajo banon me të ëmën në lagjen Bümpliz. Kështu veproi edhe në këtë fundjavë, pasi ajo ende ka nostalgji të madhe për vendlindjen. Gjashtë muaj pasi ka fituar shoun «X-Factor», gjërat në jetën e saj nuk kanë ndryshuar shumë, me përjashtim se ajo tani jeton nga kënga.

ëshë e padiskutueshme se Edita ka një zë të hatashëm, por një zë i cili nuk i përshtatet koncerteve të tilla. Ajo që më së tepërmi i la mbresa Editës gjatë koncertit, ishte: „Nuk ka më bukur se sa në publik të shikosh aq fytyra të njohura dhe të dashura». Kulminacioni i koncertit ishte një përzierje e këngëve të yllit Michael Jackson, këngët e të cilit, Ediza së paku i këndoi si vetë këngëtari tashmë i ndjerë. Gjatë këtij çereku të orës, Edita vërtetë dëshmoi se çka mund të bëjë, përpos asaj që vetëm të këndojë.

Miriam Cani në operë me mjuziklin “Hair”

Miriam Cani, këngëtarja që u bë e njohur në vitin 2003 kur u zgjodh bashkë me katër vajza të tjera në spektaklin “Popstars” po provon veten në një fushë të re për të. Ajo, bashkë me kolegen e saj nga grupi i dikurshëm “Preluders” Tertia Botha, janë angazhuar në kult mjuziklin e njohur të viteve gjashtëdhjetë “Hair”.

Miriami dhe Tertia janë zgjedhur në një audicion ndër këngëtaret më të mira, për të marrë rolet në këtë mjuzikël që vihet në skenë në Operën e Bonnit të Gjermanisë.

Me këtë rast portali gjerman Express.de shkruan për Miriam Canin si një këngëtare që ka ecur me sukses në rrugën e famës. Ajo, ashtu si dhe Tertia është vazhdimisht e pranishme në spektaklet e mëdha televizive të Gjermanisë sii “TV Total”, “The Dome”, “ZDF Fernsehgarten” , “Oliver Pocher Show” etj.

Portali më tutje kujton se “shqiptarja Miriam Cani në vitin 2009 është shpallur nga presidenti shqiptar Bamir Topi `ambasadore e kombit`. Po ashtu ajo në Shqipëri ka bërë edhe moderimin e festivalit shqiptar që zgjedh këngën përfaqësuese të Shqiopërisë për Eurovision”.

Provat për mjuziklin në operën e Bonnit janë duke u zhvilluar prej disa javësh.

Shqiptari Ben Kamili pëlqehet nga artdashësit gjermanë

Ben Kamili ka lindur në Orashë të Poshtme në Maqedoni në vitin 1969, ndërsa jeton dhe vepron në Berlin të Gjermanisë.

E përditshmja gjermane „Augsburger Allgemeine“ në një artikull të saj nënvizon se që nga e diela, Kamili së bashku me piktorin gjerman Raimund Göbner, kanë hapur ekspozitën e tyre në „Unteren Schloss“ në Pähl. Veprat e tyre i kanë titulluar „Në rrugë“ dhe „Dolce Vita“.

Nuk është vetëm datëlindja ajo që është e përbashkët me dy piktorët, por veprat e tyre janë të ngjashme dhe dallohen vetëm në material të ndryshëm. Motivet e veprave të Kamilit janë të gjera dhe nuk përkufizohen vetëm në një rajon. Përpos punimeve si „Porti i Hamburgut“, një idilë fshatareske në Münster të Westfalen, ai ka krijuar edhe një vepër për Liqenin e Ohrit.

Ekspozita e dyfishtë „Në rrugë“ dhe „Dolce Vita“ me punimet e Ben Kamilit dhe Raimund Göbner do të jetë e hapur për vizitorët të premteve dhe të shtuneve nga ora 14.00 e dei në 18.00.

Ramë Lahaj, zbulimi i ri, magjepsës, i operës gjermane

“Latin Lover dhe tuberkularja”. Kështu e titullon gazeta “Lübecker Nachrichten” artikullin mbi premierën e operës “La Traviata”. Dhe me epitetin “Latin Lover” (dashnor latin) ajo ka identifikuar tenorin e ri shqiptar nga Kosova, Ramë Lahaj, i cili luan rolin kryesor të mashkullit në këtë operë, atë të Alfredos.

“Ishte një premierë e zërave interesantë. Edhe pse jo gjithçka në këtë shfaqje eci si duhet, opera “La Traviata” e Verdit Dhe, veç kësaj, ajo ka një partner, i cili ofron një paraqitje të shkëlqyer në rolin e Alfredos, tenorin shqiptar të lindur në vitin 1983, Ramë Lahaj, i cili zërin e tij të freskët e të fuqishëm prej tenori, nganjëherë e përdorë në një formë tejet të vrullshme”, shkruan veç tjerash gazeta “Lübecker Nachrichten”.

Kjo gazetë, që nuk kursen lëvdatat për zbulimin e ri të skenës së operës, Ramë Lahajn, i drejton kritika të ashpra regjisorit dhe kostumografes, të cilët, sipas saj, na kanë dhënë një Violetë shumë të zbehtë nga ana pamore e saj. Vendosja e ngjarjes në vitet pesëdheta të shekullit XX (një shekull më vonë se sa origjinali), duket të ketë qenë fajtor për kostumografinë aspak luksoze dhe tërheqëse të Violetës në këtë shfaqje.

Ndërkaq, magazina kulturore “Unser Lübeck.de” në vështrimin e saj, duke komplimentuar Ramë Lahajn bën një lapsus, kur atë e quan “një boshnjak” që ka studiuar në Tiranë.

“Boshnjakun Ramë Lahaj e kemi njohur para një viti në “Lojërat festive të Eutinit”. Ai deri më tash është angazhuar edhe në operat e Budapestit dhe të Dortmundit. Prej herës së fundit Lahaj është zhvilluar në mënyrë të jashtëzakonshme si nga aspekti i këndimit ashtu dhe interpretimit skenik, kështu që ai ka entuziazmuar publikun e Lübeck-ut në rolin Alfredo Germont.

“La Traviata” e Gjuzepe Verdit, është njëra ndër veprat më të inskenuara dhe më të njohura të literaturës opristike botërore. Ajo bën fjalë për Violetën, një kurtizanë (prostitutë) nga Parisi i mesit të shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe dashurinë e saj të madhe me Alfredon. Violeta, krahas krajatave tjera që e përcjellin, vuan edhe nga tuberkulozi, sëmundje që në atë kohë ishte e pashërueshme.

Por, ndryshe nga rrëfimi klasik, regjisori Lütje nuk “e vdes” Violetën e tij” në krahët e Alfredos. Aj e lë atë të shndërrohet në dritë dhe të “fluturojë” nga skena.(B.Sh.)

Shfaqjet e ardhshme të operës “la Traviata” në teatrin e Lübeck-ut jepen të shtunën, më 22 tetor dhe të premten, më 28 tetor, gjithnjë me fillim në orën 19.30.

Diar Xani, “Koka e Javës” e Cyrihut

Gazeta javore zyrtare e qytetit të Cyrihut, e cila çdo të mërkurë gjen rrugën për në kutitë postare të të gjitha amvisërive të Cyrihut. Shpërndahet falas. Numri i saj i djeshëm ka sjellë një figurë interesante në ballinë: Nën titullin “Koka e javës” shihet Diar Xani në një pozë të vampirit – Drakullës.

Diari është aktor, ka ardhur nga Kosova në Zvicër, ndërsa gjatë ditëve në vijim, nga 26 tetori deri më 5 nëntor, në teatrin Winkelwiese, në Cyrih po paraqitet në një shfaqje zvicerane, të përgatitur në teatrin Schlachthaus të Bernës.

Ja se çfarë shkruan gazeta e Cyrihut. “Halloween, ose dita e shtrigave është afër, mirëpo arsyeja përse Diar Xani (28 vjeç) po na frikëson është tjetër: Në teatrin Winkelwiese sot jepet premiera e shfaqjes “Bluetsuuger – Ein Vampirschwank” (Gjakpirësi – një shtegtim vampirësh). Në këtë shfaqje, Xani luan rolin e Dracuslavit të pavdekshëm, i cili vjen në Zvicër nga lindja, për të pastruar vc-në e Hansruedit dhe familjes së tij.

Ndërkaq, vampiri rehatohet mirë këtu, gjen simpatinë e gruas dhe të bijës së Hansruedit dhe provon të marrë pushtetin mbi këtë shtëpi. Natyrisht, në këtë e sipër, atij do t`i duhet të fusë në veprim edhe kafshimin.

“Koleget e mia janë po ashtu të mira për kafshim”, thotë me shaka aktori kosovar. “Por deri më tash unë kam pasur sukses të frenoj pasionin tim dhe ende nuk kam kafshuar me të vërtetë”.

Ilir Ferra, çmim stimulues për romanin në gjuhën gjermane

Fondacioni i njohur gjerman për stimulimin e kulturës, Robert-Bosch Stiftung ka ndarë çmimin “Chamisso” për vitin 2012, që jepet për veprën më të mirë letrare në gjuhën gjermane, të shkruar nga autorë jogjermanë. Këtë çmim, që ka edhe vlerë në të holla (15.000 euro), e ka fituar autori çek Michael Stavaric për romanin “Brenntage”.

Po kështu, fondacioni i përmendur ka ndarë ehe dy çmime stimuluese me vlerë prej nga 7000 eurosh. Fituesi i njërit çmim është autori shqiptar Ilir Ferra, i cili jeton në Austri, për romanin e shkruar në gjuhën gjermane “Rauchschatten” (Hijet e tymit), ndërsa i tjetrit, hungarezi Akos Doma për romanin “Die allgemeine tauglichkeit”.

Çmimet do të dorëzohen më 1 mars në Munih.

Çmimi “Chamisso”, është i vetmi i këtij lloji në hapësirën gjermane dhe ndahet nga viti 1985.

Ilir Ferra është i lindur në vitin 1974 në Durrës dhe jeton në Vjenë nga viti 1991.

Arbanita, ylli që po troket në skenën muzikore të Zvicrës

Sërish një shqiptare nga Berna në mesin e më të mirëve në një spektakël të madh zviceran garash të këndimit. Pas Edita Abdieskit (Abdiu), Albana Azizit dhe Lira Gashit, në dyert e sukseseve në skenën muzikore po troket edhe një këngëtare me potencial të madh.

Kësaj radhe është 15 vjeçarja Arbanita Avdija, e cila me zërin e saj të mrekullueshëm dhe me interpretimin bindës ka siguruar vend në mesin e më të mirëve, që do të garojnë në gjysmëfinalen e spektaklit “Die grösste Schweizer Supertalente”. Ajo, më 25 shkurt në Kreuzlingen do të këndojë së bashku me moshatarin e saj zviceran Nico Minnig, me shpresën se do të zgjidhen në finale.

Familja Avdija

Por, kush është Arbanita, çfarë e dallon atë nga mijëra moshataret e saj që dëshirojnë të këndojnë? Arbanita Avdija është vajza e Nexhmedin dhe Hamide Avdiut nga Mikushnica-Komuna e Skënderajt. Ajo është lindur në Grantschen-Weinsberg të Repubilkës së Baden-Württenbergut të Gjermanisë, në vitin 1996. Katër vite më vonë, familja e saj u shpërngul në Belp, një qytezë e vogël e Kantonit të Bernës, në Zvicër. Ndodhi kështu sepse babai i saj gjeti punë në Klinikën e Ortopedisë të Fakultetit të Mjekësisë –Inselspital, në Bernë. Ai punon sot si instruktor i Kirurgjisë në Inselspital Bern dhe docent i Kirurgjisë Maxillofaciale dhe Otorinolaringologjise në Medizentrum në Wankdorf.

Nëna e Arbanitës punon në Spitalin e Münsingenit, si asistente medicinale ndërsa vëllai, Ariani 18 vjeçar, është nxënës i vitit të dytë të shkollës së mesme të mjekësisë.

Arbanita ka kryer shkollën fillore në Belp. Gjatë gjithë kohës ajo, krahas mësimit e kishte gjithherë pasion muzikën. Në shkollën e Muzikës Gürbetal për tre vjet me radhë mori mësimet për piano, te mësuesja Annemarie Schürch.

Deri më tash, Arbi, siç e quajnë shkurt, ka pasur shumë herë rastin të tregojë talentin e saj në manifestime të ndryshme. Janë shumë aktivitete të komunitetit shqiptar që organizohen këtu në Zvicër me rastin e kremtes së Vitit të Ri pastaj Ditës së Pavarësisë së Shqipërisë dhe të Kosovës ku ajo ka kënduar dhe ka rënë në sy me talentin e saj të veçantë.

Arbi dhe Nico

Por, Arbanita, me gjithë moshën shumë të re, tashmë ka një bagazh të pasur suksesesh edhe në gara të ndryshme për këngëtarë, në regjionin ku jeton dhe më gjerë. Kështu ajo me “Tanzgruppe Breakthrough” në garën e quajtur Kampionati i Zvicrës Veriore, të mbajtur në Aarau, ka zënë vendin e dytë; po me këtë grup është shpallur e para në Bernë. Po kështu në garën e talenteve në Kehrsatz, Arbanita në duet me Nico Minnig ka zënë vendin e parë. Në garën lokale “Belp sucht den Superstar” ajo po kështu ka dalë e para. Dhe, lista e sukseseve të Arbanitës nuk përfundon me kaq. Ajo, duke luajtur rolin kryesor në mjuziklin “The Pirates” në Belp ka fituar tashmë edhe përvojën e shfaqjeve më komplekse muzikore.

Muzika e preferuar e Arbanitës është soul, RnB dhe jazz por e kultivon edhe muzikën shqipe. Nga këngëtaret e skenës botërore adhuron Beyonce, ndërsa nga shqiptaret, Dafina Zeqirin.

Duke qenë se ajo është dëshmuar shumëfish me talentin e saj për këndim dhe ka një shkollim bazik muzikor, Arbanita mendon se muzika do jetë edhe profesioni i saj në të ardhmen.

Aktualisht, kurorëzimi i sukseseve të saj të deritashme për Arbanitën është sigurimi i pjesëmarrjes në gjysmëfinalen e garës “Die grösste Schweizer Supertalente” (Supertalentet më të mëdhenj zviceranë”. Më 25 shkurt në Kreuzlingen, Arbanita dhe Nico do të japin gjithçka nga vetja për të siguruar finalen. Por sigurisht, për të bërë këtë hap gjigant atyre u duhet edhe ndihma e jonë.

Prandaj, ajo lut të gjithë shqiptarët dhe miqtë e tyre nga Zvicra, Gjermania, Austria, Franca dhe Italia që më 25 shkurt të telefonojnë dhe të dërgojnë sa më shumë sms-a në adresë të këngës së saj. Kështu do të ndihmojnë që një shqiptare të sigurojë finalen e Zvicrës të kësaj gare të madhe.

Shefik Osmani, promotor i mësimit plotësues të gjuhës shqipe

Prof . dr. Shefik Osmani është dijetar i madh, pedagog përparimtar, didakt i shquar, promotor dhe drejtues i zgjedhur shkencor – pedagogjik i shkollës shqipe jashtë atdheut. Natyrisht se pohimet e këtilla kanë mbështetje mbi fakte dhe vepra të tij.

Prof. dr. Shefik Osmani është i lindur në Shkodër, në vitin 1923. Në këtë qytet me tradita arsimore e atdhetare, që fëmijë, u dha i tëri pas “dritës së diturisë”. Është laureat i çmimit të Republikës.

Ish drejtor i shkollave pedagogjike në Shkodër, Peshkopi, Tiranë. Inspektor pranë Ministrisë së Arsimit dhe të kulturës, punonjës shkencor në ISP, publicist. Shefik Osmani ka shkruar e botuar shumë. Ç’është e vërteta nuk janë pak 40 tituj të fiksuar në bibliografinë e tij shkencore.

Kur të shkruhet historia e diasporës shqiptare, krahas me shumë pedagogë të shquar që janë marrë me rëndësinë e gjuhës amtare larg atdheut apo me mësimin e gjuhës shqipe tek brezat e rinj, një vend nderi i takon pa dyshim prof dr Shefik Osmanit.

Shkolla e parë shqipe e pavarur në Zvicër zë fill në vitin 1990 në kantonin Glarus, me mësuesen Drita Krasniqi, për t’u përhapur më vonë anembanë Kantoneve të Zvicrës. Përparime në këtë drejtim ishin arritur sidomos gjatë vitit 1994/95.

Shkolla shqipe jashtë atdheut është e organizuar në 14 shtete të botës: në Gjermani, Zvicër, Francë, Angli, Austri, Suedi, Norvegji, Holandë, Danimarkë, Finlandë, Belgjikë, Luksemburg, SHBA dhe në fillim të punës në Kroaci”. (Dr. Muhamet Bicaj). Për organizimin e shkollës shqipe, Ministria e Arsimit e Qeverisë së Republikës së Kosovës kishte përgatitur gjithçka të nevojshme: Plan-programin, dokumentacionin shkollor (regjistri, dëftesa, libreza nxënësish) tekstet shkollore udhëzime didaktike të hartuara dhe vënien në jetë të të cilit, prof dr. Shefik Osmani ka qenë promotor dhe drejtues i zgjedhur shkencor pedagogjik. Ai theksonte rolin shoqëror e pedagogjik të shkollës dhe edukatës përmes gjuhës amtare në kushte dygjuhëshe.

Rëndësia e gjuhës amtare dhe roli i saj në përvetësimin e një gjuhe tjetër u bë objekt hulumtimi edhe nga pedagogë evropianë, si: dr. Rudolf de Cillia në Austri, dr.dr. Basil Schader në Zvicër, dr. Katrin Hohman në Gjermani etj. Në këtë frymë u paraqit edhe mendimi pedagogjik e didaktik i prof Shefik Osmanit, në artikullin “Teknologjia didaktike dhe mësimi shqip në diasporën e re”. Ai këtu shkruan: “Shkollat e mësimit plotësues janë një dukuri e re në fushën e arsimit botëror, janë shtojca të shkollave të rregullta vendëse, por që mbarështohen me kurrikula të veçanta – të ngritura mbi bazën e të drejtave ndërkombëtare për arsimimin e fëmijëve refugjatë të punonjësve të huaj, që zakonisht emigrojnë si fuqi punëtore në vendet e zhvilluara, ku formojnë enklavat e tyre”.

Mbi 15 vite bashkëpunoi me organizatorë të mësimit plotësues, mësues e intelektualë të diasporës për hartimin e një vargu tekstesh shkollore me bashkautorësi, që u shërbyen nevojave shkollore në mësimin plotësues, si burim i rëndësishëm i diturisë. Fjala është për tekstet si: “Plotësori i abetares”, “Zemra ime” për klasat (I-II-III) “Shkollë e jetë” për klasat IV-V-VI, “Leximi im” së bashku me fletore pune, teksti “Fjalë pas fjale”, “Fjalor me figura” etj.

Jo vetëm në pikëpamje pedagogjike por edhe në fushën e kulturës ai mori pjesë në seminare të shumta të arsimtarëve si në Zvicër, Gjermani, Belgjikë, Holandë, Suedi etj. gjithkund ku jetonin shqiptarët, duke dhënë kontribut, në veçanti për zhvillimin e arsimit dhe të shkollave në gjuhën amtare.

Për hapjen dhe mbajtjen e shkollave të mësimit plotësues në Zvicër ishte përgjegjësi e madhe jo vetëm në përqasjen e tyre me shkollat tradicionale zvicerane, por edhe me shkollat simotra të komuniteteve tjera si spanjolle, italiane, portugeze, turke etj., të cilat kanë mbështetje të fortë të qeverive përkatëse.

Siç shkruan edhe vet ai, “Shkolla Shqipe e Mësimit Plotësues është një hallkë e re në sistemin tonë arsimor për veçoritë që ka në krahasim me shkollat e tjera të rrjetit arsimor, nga përbërja e nxënësve me origjinë fshatare e qytetare, me prurje dialektore në ligjërim dhe nivele të ndryshme njohurish. Ajo dallon edhe nga shkollat publike e ato private. Kjo shkollë shkruan ai, – i përgatit nxënësit në drejtim të përvetësimit të gjuhës amtare shqipe dhe vlerave të saj artistike e shkencore, të njohjes së historisë së shqiptarëve, karakteristikave kryesore të gjeografisë së vendlindjes të të parëve të tyre dhe njohjes së disa tipareve të artit popullor, që është përpunuar në truallin tonë. Kjo shkollë mësimin e zhvillon njëherë në javë mbi bazën e klasave të bashkuara (I-X), u përshtatet rrethanave ku ndodhet dhe kushteve që kanë nxënësit në mesin dy gjuhësh”.

Për rolin e edukatës dhe shkollës bën fjalë në shkrimin “Roli dhe perspektiva e shkollës shqipe të mësimit plotësues në diasporë”, ku ndër të tjera shkruan: “Roli i shkollës në këto momente mbetet në epiqendër. Ajo e mëson, aftëson, e përgatit brezin e ri me dije, me shprehi, me aftësi që kur nxënësi të mbarojë klasën e nëntë të jetë një njeri i mësuar, një bamirës, një atdhetar i përgatitur, një person i edukuar në frymën e idealit kombëtar.”

Sipas tij angazhimi i mësuesve kushtëzon mbijetesën e fizionomisë kombëtare të brezit të ri shqiptar të kësaj diaspore, traditat e së cilës: gjuha shqipe, doket e zakonet tona ruhen, trashëgohen dhe transmetohen, “..nëse do të funksionojnë si duhet shkollat tona, nëse në kuvende, në vatra familjare, në mjediset e shkollës do të mbizotërojë gjuha shqipe, nëse do të kumbojë kënga shqipe. Ai komb që ka në dorë arsimin siguron të ardhmen e vet. Dhe e ardhmja sigurohet me përgatitjen e brezit të ri për kthim në vendlindje”.

Shkolla është një institucion shtetëror që përfshinë të gjithë nxënësit shqiptarë pa dallim krahine, pa dallim ideje e feje. Shkolla dhe mësuesi i edukojnë nxënësit që të miqësohen me njëri tjetrin, ta ndihmojnë njëri tjetrin, ta përkrahin njëri – tjetrin, së bashku ta lartësojnë emrin shqiptar, të mishërojë kudo nderin shqiptar, ta përfaqësojë kudo kulturën shqiptare dhe popullin shqiptar triumfues mbi dhunën, mbi forcën, mbi barbarët.

Shkolla shqipe është institucion i depolitizuar. Ajo është institucion kombëtar. Mësuesi personifikon personazhin numër një. Të mësuesi, prindërit shohin edukatorin e fëmijës së tyre, shohin zëvendësin e tyre që i mbulon me kujdes e dashuri të gjithë fëmijët e tyre pa asnjë dallim, pa asnjë iluzion tjetër. Shkolla është vatër e patriotizmit shqiptar, qendra e kulturës kombëtare shqiptare, institucion ku kalitet shkenca e gjuhës shqipe, shkenca e historisë dhe gjeografisë etnike, punishtja e botës së artit shqiptar, prezantuesja e figurave të shquara shqiptare.

“Ne intelektualët e Shqipërisë që na drithërohet zemra për të ardhmen e kombit “qëndrimin tuaj patriotik e shohim me kryelartësi, tubimet tuaja me krenari, shkollat tuaja me admirim të madh. Shqiptarët e mëdhenj nga Kosova si Ymer Prizreni, Hasan Prishtina, Isa Boletini etj etj le të na shërbejnë si shembull se si duhet kombi dhe gjithçka kombëtare.”

Ndërsa në artikullin “Gjuha jonë është e bukur” i këshillon prindërit: “E pra, fëmijët tuaj nëse nuk ndjekin shkollën shqipe, nëse prindërit kënaqen vetëm me mësimin në gjuhën e huaj dhe nuk i dërgojnë fëmijët në shkollën shqipe të mësimit plotësues, nëse mësuesve shqiptarë u mungon vokacioni kombëtar dhe ai profesional këto të fundit shkallë – shkallë do të humbin gjënë më të shtrenjtë që ka çdo njeriu, Gjuhën amtare. Humbja e gjuhës amtare dobëson marrëdhëniet me vendlindjen. Atdheu i dytë zë vendin e atij të parit. Vendlindja e prindërve, përkatësisht atdheu i parë mbetet vetëm në kujtesë sa për të treguar origjinën”.

Ai gjithnjë mendonte se si të përparojnë nxënësit shqiptarë në shkollat e vendit ku ata kanë vendosur të jetojnë. “Nxënësit shqiptarë padyshim se duhet integrohen në shoqërinë pritëse së bashku me gjuhën shqipe. Duke ditur shqipen ata do të mësojnë një gjuhë tjetër më mirë”

Për nevoja të mësuesve prof Osmani hartoi “Dokumentet didaktike bazë të SHSHMP” që përfshin 41faqe.

Aty përshkruhen me imtësi si kurrikula të një institucioni të ri në teori e praktikë: nga plan- programet, struktura, paraqitja e tyre analitike. Cikli i ulët përfshin klasat:I-II-III. Cikli i mesëm, kl. IV –V- VI. Cikli i lartë, kl. VII-VII-IX( me orët përkatëse të mësimit dhe temat në lëndët Gjuhë e Lexim), si dhe udhëzimet metodike e përshkrimi i teksteve e leximeve ndër lëndore deri te kultura muzikore dhe ajo figurative.

Ky plan vetvetiu është voluminoz, me përmbajtje të pasur dhe autentike, kështu që ai meriton të gjurmohet duke e çmuar apo vlerësuar rolin e tij në zhvillimin e pedagogjisë së Mësimit Kombëtar jashtë atdheut. Plani dhe programi i shkollës shqipe të mësimit plotësues përmban: Qëllimi dhe detyrat e shkollës shqipe. 2. Struktura e Shkollës Shqipe të Mësimit Plotësues. 3. Programi analitik orientues. Para sheh 3 orë mësimore në ditë, sasia e temave dhe përmbajtja etj. …..4. Udhëzime metodike.

(Autorja është mësuese në Jura)

Rehana Doko, shkrimtarja që po vjen

Të shtunën që shkoi, në Emmenbrücke të Luzern-it u bë promovimi i romanit “Të çoroditur” të shkrimtares së re, Rehana Doko. Në një atmosferë artistike, autorja lexoi në të dy gjuhët, shqip dhe gjermanisht, fragmente nga romani i saj. Ajo përshendeti të pranishmit me një fjalë të shkurtë dhe ju përgjigj pyetjeve të parashtruara nga dashamirët e pranishëm të fjalës së shkruar.

Takimin, në të cilin pati edhe zviceranë, e moderoi Roza Berisha, në të dy gjuhët. Për muzikë u kujdes me një përkushtim të spikatur kitaristi i grupit muzikor “Who`s Elektra” nga Luzerni, Besart Berisha.

Për librin folën Isë Gashi dhe Bardhec Berisha.

Nëse duhet të veçojmë diçka që këtë promovim e dallonte nga të tjerët, ishte prania e të rinjve, të cilët edhe debatuan, madje me një nivel mjaft të mirë rreth librit. Duhet thënë se ishte ndër rastet e rralla kur të rinjtë janë të pranishëm dhe debatojnë në takime të tilla.

Duke marrë pjesë në debat, Besart Berisha tha se ne si shqiptarë duhet të mburremi me një shkrimtare të moshës kaq të re. Ai shprehu kënaqësinë që i ishte dhënë rasti për të bërë muzikë në këtë promovim.

Njëri nga autorët e vështrimeve të lexuara lidhur me librin, Isë Gashi foli fillimisht për familjen Doko dhe shkrimtaren, kurse në vazhdim i bëri një vështrim sociologjik romanit. Në këtë aspekt, ai e cilësoi atë si një vepër me vlerë të madhe. Është për t`u vlerësuar sidomos mënyra se si një vajzë 13 vjeçare, përmes një romani, e trajton jetën e përditshme, u shpreh Gashi.

Autori i vështrimit tjetër, Bardhec Berisha me pak fjalë njoftoi të pranishmit se promovimi i librit po bëhej nga Shoqata e Krijuesve Shqiptarë në Zvicër (SHKSHZ). “Rehana është anëtarja me e re e kësaj shoqate dhe i takon gjeneratës së dytë të mërgimtarëve që jetojnë në Zvicër (është sekondas)”, tha Berisha.

Ndërsa duke folur për biografinë e saj, ai përkujtoi se Rehana Doko është e lindur me 1995 në Ohër. Jeton në Ebikon të Luzern-it me prindërit e saj, prej të cilëve e ka përkrahjen më të madhe për punën dhe suksesin e saj. Ka kryer shkollën fillore në Root kurse tani është në vitin e katërt në gjimnazin Alpenquai të Luzern-it. Ky është romani i parë i saj. Ajo shkruan edhe poezi, të cilat ende i ka në dorëshkrim, dhe tregime, të cilat i ka të botuara nëpër gazetat vendore si p. sh. në “Neuer Luzerner Zeitung”.

“Rehana shkruan në gjuhën gjermane, por ajo e flet një shqipe të rrjedhshme dhe të pastër”, nënvizoi Bardhec Berisha.

Në vazhdim ai u fokusua në rrjedhën e romanit të promovuar. “Rehana në këtë roman trajton një plagë shoqërore e cila është bërë edhe fenomen i jetës moderne, ndarjen e prindërve. Ajo na tregon se si ndjehen fëmijët e prindërve të ndarë. Në romanin “Të çoroditur” përshkruhet përditshmëria e Bibit, Lulus, Maxit, Leos, Lilit etj. Përmes rrëfimeve të tyre përvijohet jeta e shumë fëmijëve dhe të rinjve tjerë që kanë përvoja të ngjashme.

Bardhec Berisha në vështrimin e tij ka folur në superlativ për mënyrën tërheqëse të rrëfimit, fabulën e qëndrueshme dhe për gjuhën e pasur me të cilën Rehana Doko na prezantohet në romanin e saj të parë, të shkruar kur ishte në moshën 13 vjeçare.

Ibadete Ramadani dhe “Super700” me album të ri

Grupi “Super700” nga Berlini, i udhëhequr nga shqiptarja Ibadete Ramadani ekziston prej disa vitesh. Me një muzikë të veçantë që është vështirë t`i përcaktohet zhanri, “Super700” është vlerësuar si një bend që krijon një shkrirje në mes të muzikës pop rok alternativ, vestern etj.

Ibadetja është e lindur në Kosovë, në Prishtinë, ku ka jetuar disa vite dhe më vonë me familjen është shpërngulur në Gjermani,.

Në vitin 2009 këngëtarja shqiptare-gjermane bashkë me grupin ka dhënë koncert edhe në Prishtinë, ku është pritur ngrohtësisht nga publiku. Përveç në Gjermani, “Super700” ka zhvilluar turne edhe në SHBA, ku është pritur mjaft mirë.

Këto ditë Ibadete Ramadani së bashku me tre anëtarët gjermanë të grupit ka edituar albumin e tretë, me titullin “Under The No Sky” (Nën asnjë qiell). Me këtë album “Super700” do të ndërmarrë një turne gjatë muajit maj nëpër disa qytete të Gjermanisë.

E veçanta e albumit qëndron në faktin se kësaj radhe solisten, themeluesen dhe udhëheqësen e grupit, Ibadeten, nuk e shoqërojnë më si back vocal motrat e saj Iliriana dhe Albana. Po kështu mungon edhe njëri nga kitaristët. Por, siç vlerësojnë kritikët e muzikës, për aq sa ndjehet mungesa e zërave të dy motrave, edhe më shumë gjen shprehje fuqia e zërit dhe interpretimi i vetë Ibadetes.

Një ndryshim tjetër krahasuar me dy albumet e para është mungesa e emrave të mëdhenj në mesin e producentëve. Kështu, në albumin e parë, atë të vitit 2006 producent kishte qenë Gordon Raphael, që kishte bërë të njëjtën gjë edhe për të famshmit “Strokes”. Ndërsa producent i albumit të dytë të “Super700” kishte qenë Rob Kirwan i cili kishte punuar edhe për U2 dhe për PJ Harvey.

Por të gjitha këto mungesa nuk janë reflektuar në cilësinë e albumit, thonë mediet që ndjekin këtë lloj muzike. “Albumi tingëllon natyrshëm dhe në mënyrë homogjene: një sintezë në mes të pop-it dhe rokut, me ndikime të ndryshme të tjera.

“Super700” performon më 18 maj në Berlin; 19 maj në Köln; më 20 maj në Hamburg; më 23 maj në Munih dhe më 24 maj në Shtutgard.

“Baba Uslender” në fokus të medieve zvicerane

„Baba Uslender“ është emri artistik i Granit Dervishajt. Ai është fenomeni i parë i madh zviceran i paraqitur në Youtube, shkruajnë gazetat zvicerane “Tages Anzeiger” dhe “Bund”. Me mënyrën e tij (vet)ironizuese, shqiptari Dervishaj të lë përshtypje jo shumë miqësore edhe në takimin e parë, në jetën reale. “A dëshiron një turinjve?” “Ne jemi dele të zeza dhe ne sillemi vërdallë” bën rap ai në slengun tipik të brezit të sekondove. Dhe, vargjet e tij nuk rimojnë. Sepse, fundja, e gjithë mrekullia e jetës së të huajit në Zvicër është e tillë që nuk mund të përthekohet brenda rimave.

Baba Uslender është fenomeni i parë i vërtetë zviceran në Youtube. Ende pa edituar asnjë album ose pa mbajtur ndonjë koncert të madh, klipet e tij si “Bitte Spitte” ose “Baustelle Song” kanë pasur nga gjysmë milionë klikime. Këngët me ritme të forta, me rima josimetrike dhe me gjeste vetironike agresive i kanë sjellë atij një grup fansash të entuziazmuar. “

Studioja e tij “Uslender Productions” ia ka dalë që të bëjë video me pretendime profesionale përkundër standardit të ulët të prodhimit. Në dhjetor të vitit të kaluar Baba Uslender pati fituar çmimin “Kick Ass Award” për këngën më të mirë në Lucern nga Radio 3fach. Me atë rast, është emetuar albumi i tij i parë iTunes dhe është ngjitur në vendin e 17 të toplistave.

Një sukses që kishte ardhur nga asgjëja.

21 vjeçari me flokë “të lëpira” dhe me një mjekër cjapi, nuk dihet kur është “Baba Uslender” e kur Granit Devishaj. Ai vjen nga Hochdorfi i Lucernit, shqiptar i brezit të dytë. I ati, një bujk, kishte ardhur para 30 viteve në Zvicër dhe kishte punuar si zdrukthtar. Graniti është i treti nga katër fëmijët e tij. Ai thotë se ka pasur një fëmijëri normale, ka qenë nxënës i mirë, që e ka folur gjermanishten njësoj mirë sikur moshatarët e tij zviceranë. Deri në klasën e katërt. Kur, papritur kishte dëgjuar t`i thonë “Du Huerenalbaner” (Ti, shqiptar i kurvës, sharje rrugësh në schweizerdeutsch). Ai nuk e kishte kuptuar se kjo ishte një sharje e re dhe ia kishte krthyer: “Huerenalbaner je vetë”. Nuk shkoi larg deri sa Graniti e kuptoi se atij po i caktohej një rol, të cilin ai tashmë e vesh me një humor të thatë, me shije. Mbase, atij, që në Kosovë do ta quanin “Huere Schwyzer” nuk i kishte mbetur gjë tjetër pos që të luante rolin e njeriut “jashtë ligjit”. Ky rol do t`i vinte si i porositur kur, si 11 vjeçar po i shkruante tekstet e para të rapit dhe dëgjonte hip-hopin e ashpër të raperëve gjermanë Bushido dhe Sido. “Unë nuk dëshiroja të bëja rap të tillë të vrazhdë. Më mirë me ironi”. Një ironi që ushqehet nga realiteti i vërtetë social dhe serioziteti i të cilit nuk mund të kapet gjithmonë. Dhe kjo është përparësia e “Baba Uslenderit”. Graniti më me dëshirë sillet në klubet shqiptare, sepse në klubet normale të natës, si shqiptar që është, mundet të hyjë vetëm kur është me fat. Dhe të shumtën gjen belanë. E vërtetë, ai tashmë edhe është paditur për kërcënim. Po ashtu e vërtetë, telashet nuk janë të huaja për të. “Me gjithë faktin se të gjitha i kam menduar me humor…”. Shokët e mi nganjëherë më thonë se kështu po u bëj keq shqiptarëve. Por unë ua kthej se ata duhet të dëgjojnë më mirë. Unë jam duke bërë pikërisht të kundërtën”. “Baba” mund të luante fare mirë edhe rolin e “shqiptarit të mirë”. Por nga ana artistike ai i duket shumë jo interesant. Dhe ai ka edhe shumë ambicie para vetes. I madh sa Bligg (raper i njohur zviceran) do të bëhet sigurisht, dikur, mendon ai. Albumi i tij është në përpunim e sipër dhe Graniti është i gatshëm që për ëndrrën e tij të japë çdo gjë.

Lexoni po ashtu shkrimet tona:

Nga gërmadhat, Halilaj krijon të renë

Ekspozita në St. Gallen e artistit të ri shqiptar me qëndrim në Gjermani, Petrit Halilaj ka bërë jehonë të mirë në mediet e këtushme. Një shkrim mjaft gjithëpërfshirës dhe i thelluar, është ai i studiueses së artit Kristin Schmidt, i botuar në “St.galler Tagblatt”, të cilin, me pak shkurtime po e sjellim në gjuhën shqipe.

Një stoli e shtrirë nga çeliku, brenda e zgavruar, në një pikë e ndërprerë, i mbushur me pluhur tullash, një tjetër stoli e varur në mur – një skulpturë minimale? Skajet e hapura janë të lidhura me një gyp. A nuk duken këto si vathë gjigantë veshësh?

Kubet metalike të mbushur me mbetje dheu ngjyrë hiri radhiten në gjerdanin mbidimensional. Rombet me strukturë filigrane të brendshme dhe përplot pluhur guri të verdhë të kujtojnë po ashtu gurët e vathëve. Vizitorët, tek zbulojnë formën dhe pozitën e punimeve e zhyten tashmë në përmbajtjet e tyre.

Të gjitha punimet në sallën e parë mbështeten në modele reale: Petrit Halilaj tregon kështu pjesë të stolive të nënës së tij, të zmadhuara njëqindfish. Ai po ashtu jo vetëm tematizon në një mënyrë subtile dhe mbresëlënëse biografinë e vet por realizon një punë evokuese në kontekstin evropian. Halilaj është i lindur në vitin 1986 në Kosovë. Gjatë luftës së Kosovës (1998-1999) nëna e tij kishte groposur nën dhè stolitë e saj dhe vizatimet fëmijërore të të birit për t`i mbrojtur nga vandalët.

Oborri dhe gërmadha e shtëpisë familjare të shkatërruar përshkojnë krijimtarinë e artistit si referenca në trajta të tablove dhe elementeve reale. Kështu, ai ka transportuar dhe transformuar mbetje nga shtëpia e tij në ekspozitën në St. Gallen.

Instilacionet e Halilajt, duke u nisur nga historitë e tij personale, qelin hapësira të gjera asociimi. Po kjo vlen edhe për videon “Who does the earth belong to while painting dhe wind?”. Kushdo që do të ulet në gurët e shtëpisë, të cilët, të vendosur në galeri, formojnë vende për ulje do të shikojë ambientin rreth shtëpisë. Një peizazh kodrinor me barishte dhe lule, me brumbuj që çiftëzohen, një merimangë, flutura. Natyra paraqitet e paprekur, sikur të mos kishte qenë kurrë ndonjëherë ndryshe veç se idilike.

Ndërmjet tyre përftojnë fotografitë që e tregojnë Petritin 13 vjeçar të ulur në një dru qershie, pak kohë pas kthimit nga kampi i refugjatëve. Gjithçka e mëhershme duket sikur është harruar ndërkohë që nuk është ashtu. Në shikimet e pafrenuara, jo patetike është ruajtur çdo gjë, pa u sforcuar.

As njohja e sfondit të punimeve të tij nuk t`i kufizon mundësitë e reflektimit. Veç kësaj, këto punime të ofrojnë edhe në rrafshin formal-estetik të ofrojnë një numër qasjesh. Këtu, në mënyrë krejtësisht të drejtpërdrejtë, e kaluara shndërrohet në material pune e artistit: Nga shkatërrimi, te Petrit Halilaj krijohet e reja.

Ekspozita në Kunsthalle St.Gallen do të qëndrojë e hapur deri më 23 shtator.

Romani i Beqë Cufajt “Projekt@ party” promovohet në Shtutgard

Beqë Cufaj, shkrimtar kosovar, i cili jeton dhe shkruan në Gjermani, është njëri nga zërat reprezentativë të romanit shqiptar që shkruhet në diasporë.

Romanet e shkrimtarit nga Kosova janë përkthyer edhe në gjuhë të huaja.

Romani më i ri i Beqë Cufajt, “Projekt@ party”, do të jetë në libraritë gjermane, zvicerane e austriake nga 3 shtatori. Librin do ta gjeni në Shtëpinë Botuese « Secession » në Cyrih të Zvicrës.

http://www.secession-verlag.com/content/projektparty

Ndërsa më 12 shtator i njëjti roman do të promovohet në shtëpinë botuese në Stuttgart. Në promovim do të jetë i pranishëm edhe përkthyesi Joachim Rohm.

http://www.literaturhaus-stuttgart.de/event/2418-1-projekt-party/

Pastaj do të vijojnë prezantime tjera në qytete të ndryshme në muajin shtator. Në Berlin më 14 dhe15 shtator në kuadër të “Literaturfestival“ Berlin, në Frankfurt në kuadër të “Buchmesse” më 8 tetor etj….

Libri i Beqë Cuajt do të prezantohet edhe në Cyrih, Vjenë e qytete tjera gjatë muajve tetor, nëntor dhe dhjetor.

Romani i dytë i Cufajt “Projekt@ party” ka në epiqendër të rrëfimit Profesorin, një idealist gjerman, i cili vjen në Kosovë për të kontribuar në zhvillimin e këtij vendi në fushën e arsimit e edukimit.

Ai nuk gjen një administratë ideale të ndërkombëtarëve në Kosovë, siç mund ta kishte paramenduar, ngase bashkëpunëtorët e tij më me qejf preferojnë të zdërhallen kafeneve të Prishtinës, duke bërë për çdo natë “party” (ahengje) për projekte” ende të pafilluara, madje as të shkruara në letër, sesa të bëjnë diçka për të mirën e njerëzve të një vendi të shkatërruar nga lufta vite më parë.

Veçantia narrative e këtij romani qëndron te pikëshikimi apo perspektiva prej nga nisin të rrëfehen ngjarjet, siç është pikëshikimi i një ndërkombëtari për misionin e OKB-së në Kosovë.

Izet Curi dhe bota e një modelisti të veçantë!

Krijimtarinë e tij, Curi e vlerëson si një kombinim i stilit modest dhe avangardë, ndërsa përkundër sukseseve të mëdha dhe çmimeve të fituara, ai veten e konsideron vetëm si një zanatçi. Si stilist mode ka bashkëpunuar për shtëpitë e ndryshme të modelistëve më të mëdhenj francez, si Hermes, Thierry Mugler, Azzedine Alaia, Christian Lacroix, Chanel, Chloe ….

Por, si ishte karriera e tij dhe si u zhvillua ajo?

Emri i juaj nuk është i njohur aq tek publiku, kurse ju i keni veshur shumë yje dhe keni punuar me emra të mëdhenj të “Haute Couture’’. Cila ka qenë rruga e Izet Currit për të mbërritur tek përfaqësimi dinjitoz i stilimeve të tij në Evropë?

Kam filluar modën, herët në Ish-Jugosllavi në moshën 13 vjeçare, me influencën e nënës sime. E pata humbur babën. Ajo dëshironte që vëllezërit e mi dhe unë që së shpejti të fillojmë të punojmë pa humbur shumë kohën. Në atë kohë shkonim në shkollë vetëm një pjesë të ditës…kam pasur kohë të lirë gjatë pjesës tjetër të ditës dhe nuk vinte në konsiderim që të humbnim tërë kohën e lirë nëpër rrugë. Profesioni im, pra, do të ishte rrobaqepës. U pajtova me nënën time që të shkoj tek rrobaqepësi më i mirë i qytetit, në Shkup. Ai ka pasur një makinë, gjë që do të thoshte tejet shumë në atë kohë. Makina befasonte gjithkënd! Mora kënaqësi tek qepja e rrobave, për të shkuar në shkollë të mesme deri sa ta hapi një butik. Emri im është përfolur kur fillova të vishja rokerët. Kisha idenë që të udhëtoja për Paris, në vendin e modës, në moshën 21 vjeçe.

…për të punuar menjëherë tek Hermes?

Është dashur që të përballem me vështirësitë që të gjeja mbi kokë një kulm shtëpie! Kam harxhuar të gjitha paratë tek librat dhe rruga. Në hotelin ku isha, nuk kisha para të paguaja. Ma morën pasaportën dhe valixhen, por nuk tregova që isha rrobaqepës, sepse kisha mundësi për të gjetur punë. Kam shkuar te një atelie që bënin pantallona, ama nuk shkonte aq. Por, kam gjetur punë tek një mbikëqyrës i Hermes, për të bërë një model të parë. Kur ekipi i Hermes e ka parë në sy, më kanë pyetur se kush e kishte bërë atë. Duhet të them që mjeshtri im që më kishte dhëna zanatin, ishte një perfeksionist i çmendur. Ne mundoheshim të bënim çdo lloj mode, me një përkujdes të posaçëm. Hermes, ka propozuar të më punësojë. Nuk flisja frëngjisht dhe nuk kisha me vete dokumentet e mia… Shtëpia e modës gjeti një përkthyes, pagoi hotelin, mori pasaportën time dhe më siguroi një apartament. Janë përkujdesur për çdo gjë!

Bashkëpunimi ka zgjatur disa vite…para se të takoheni me Thiery Mugler?

Kam takuar Thierry Mugler me një festë të Saint-Chaterine, organizuar nga Hermes. Dilte nga shkolla ESMOD dhe së shpejti më ka bindur të punojë me të. E krahasonin të çmendur në atë kohë! Vizatimet e tij tejkalonin imagjinatat e mia.

Hermes dëshironte të më mbante, me çfarëdo çmimi, mirëpo unë preferoja Thierry Mugler.

Me çfarë iu impresiononte Thierry Mugler?

Mbas Christian Dior, gjatë viteve 50-ta, Thierry Mugler është ai që ka bërë revolucion në botën e modës duke shtyrë një lëvizje “New Look”, me një afërsi-guardiste dhe një nënshkrim mirënjohës nga të gjithë. Si i ri ka guxuar të strukturonte veshjen, duke qenë i lirë dhe duke mbetur rigoroz.

Keni bashkëpunuar 12 vite së bashku. Mandej vjen takimi me Azzedine Alaia?

Ai ndihmonte Thierry Mugler për koleksionet e tij. Ai ishte një njeri i talentuar, mësuesi im i dytë. Pas një mosmarrëveshje, drejtoresha më ka propozuar të ndihmojë Azzedine Alaia dhe unë pranova menjëherë. Bashkëpunimi ynë nuk është ndërprerë më kurrë. Azzedine Alaia befason gjithnjë me mënyrën e veshjeve të rrobave.

E mbani mend cilët kanë qenë klientët tuaj të parë?

Sigurisht. Prej emrave të njohur së pari ka qenë një aktore e madhe Maria Felix, pastaj, Gerard Depardieu; Richard Gere, Isabela Agjani, Kirk Douglas, Michael Douglas, Sean Connery, Christopher Lambert etj. Edhepse ka qenë një punë shumë atraktive, unë s’kam pasur industri prapa vetës që të shfrytëzoja emrat e tyre.

“Të gjithë ata janë klientë të mi me vite, ashtu që mendoj se janë të kënaqur me mua dhe unë jam i lumtur me besimin e tyre. Veç tjerash, ata nuk kanë kërkesa të veçanta… Është e vërtetë, Depardieu di të më thotë: ‘Plako, jam trashur paksa, bën diçka që kjo të mos shihet, fshihma barkun. Ndërsa Connery vetëm thotë: ‘Mjeshtër, bën ç’të duash…’”, tregon kreatori parisien, i cili ka pranuar se për Isabelle Adjani dizajnon kreacionet më të shtrenjta.

Çfarë është stilimi për ju. Sa rëndësi ka ai në jetën tuaj, kur bëhet fjalë për krijimtarinë dhe personalitetin?

Kur kam shkuar në Francë, nuk kam ditur ta dalloja avangardizmin, klasicizmin, minimalizmin. Unë i kam dhënë rëndësi kulturave të vjetra. Me çfarë perdeje jam rritur unë? Unë gjithmonë punoj me ngjyrat e kuqe si tjegullat (qerpiçi). Unë jam ushqye me këtë ngjyrë. Kur dikush e sheh një model timin, lehtë është ta dallosh.

E imagjinojmë lehtë punën e stilistit, duke vizatuar një veshje në letër apo përmes kompjuterit. Si shpjegohet puna e modelistit?

Në Houte Couture, modelisti luan një rol të domosdoshëm. Ai bën gati vizatimet e stilistit dhe i shndërron në veshje. Duhet patur kualitete humane për të udhëhequr të tjerët në atelie. Është mëkat që shkollat e modës janë të bazuara më shumë tek stilizmi dhe ju kushtojnë shumë pak orë praktikës dhe modelizmit. Edhe për një stilist, kisha rekomanduar të përdorë modelizmin dhe mbështjelljen e manekinit. Për mua një stilist që nuk e bën mbështjelljen e manekinit, është sikur një kompozitor muzike i cili bënë muzikë për një instrument që nuk e njeh.

Bota e modës po përjeton shumë ritmin e Azisë. Tregu po zhvillohet, po lokalizohet prodhimi dhe formacionet…

Dituria dhe tradita e veshjes ka mbetur dhe duhet kultivohet në perëndim. Më kanë propozuar të shkojë në Kinë, në Indi dhe, vërtet, nuk më ka interesuar, kam preferuar të rri në Paris dhe të zhvilloj një shkollë mode në Kosovë (Design Factory nga viti 2005) me përkrahjen e Komisionit Evropian. Për një artizanat, shumë është e vlershme të transmetohet dituria tek rinia, te kalojë tek gjeneratat e reja. Ushqehem me këto takime, është pothuajse spirituale. Një ndër kënaqësitë e mija personale në Kosovë, është se p.sh., të gjithë nxënësit e mi gjejnë punë, sepse ka gjithnjë punë për njerëzit me një dituri e talent krijues. Në lajmet televizive në Francë, kam dëgjuar rrëfimin e një kompanie mode e specializuar në Marinë e cila propozonte punë, por nuk arrinte të gjente rrobaqepës dhe modelist, sepse njerëzit nuk ishin të specializuar!

Curri, gjatë muajit qershor dhe korrik kishte angazhuar një punëtori edukative në Paris, ku morën pjesë më shumë se njëqind dizenjatorë profesionistë, ose studentë nga shkolla të ndryshme mode. Punëtoria, nën organizimin e Federatës së Modës (Fashion Federation Paris), institucion i modës, u mundëson studentëve dhe shkollave të modës të akreditohen në nivel ndërkombëtarë dhe të njihet dhe të pranohet niveli i tyre nga profesionistë të modës dhe shtëpive të tyre krijuese. Këtë vit në punëtori morën pjesë për herë të parë dizajnerët shqiptarë nga Kosova dhe Maqedonia. Me kreacionet e tij krejt individuale, ai e ka konfirmuar faktin se rrobaqepësia është një punë krijuese që duhet, dhe merr nën konsiderim pothuajse të njëjtat kritere bazë mbi të cilat fillon piktura dhe të gjitha aktivitetet tjera artistike. / telegrafi

Sokrati mbrohet shqip në OKB

Mbrëmë, në sallën e njohur të OKB-së, falë bashkëpunimit në mes të ambasadorit të Shqipërisë, Sejdi Qerimaj dhe të Greqisë, Georges J. Kaklikis, u shfaq pjesa teatrale «Apologjia e vërtetë e Sokratit» e interpretuar nga aktori i shquar, Mirush Kabashi.

Thuhet se disa shfaqje të zgjojnë ndjeshmërinë, e cila me kohën mbetët e strukur diku në pavetëdijen tonë. Në sallën e Teatrit të të Drejtave të Njeriut në Pallatin e Kombeve të Bashkuara në Gjenevë, një orë të tërë afro treqind veta dëgjuan në gjuhën shqipe vështrimet e Sokratit të shpalosura një nga një nga aktori i pazëvendësueshëm Mirush Kabashi.

Një turmë diplomatësh nga mbarë bota, por edhe nga viset shqiptare (ambasadorët Mehmet Elezi, Naim Malaj, si dhe konsulli i Gjenevës, Benjamin Nikoliqi) i ishin përgjigjur ftesës së ambasadorit të Shqipërisë, Sejdi Qerimaj (OKB).

Ata me plot kureshtje dhe admirim dëgjuan porositë e Sokratit në gjuhën shqipe, ndërsa shqiptarët e pranishëm thithnin me kureshtje jehonën e gjuhës shqipe, e cila mbretëroi për disa çaste në Pallatin e Paqes me rastin e 100- vjetorit të pavarësisë së Shqipërisë.

Me një performancë teatrale të pakontestueshme, Mirush Kabashi zgjati jetën e vargjeve të Sokratit, duke iu drejtuar klasës sunduese/politike të asaj dhe të kësaj kohe. Bota, tha ai, ndahet në dy pjesë: ata që urdhërojnë dhe ata që zbatojnë. Mos vallë ka ndryshuar disi që nga ajo kohë? Aktualiteti ndërkombëtar na shtyn të mendojmë se jo.

Piktori kosovar ndihmon shkollat në Kosovë

Ekspozita ka karakter humanitar dhe me ketë rast artisti kosovar jep një shembull të mirë, duke u solidarizuar me shoqatën ‘Erika hilfe Fuer Kosovo’, duke ndarë 30 përqind të mjeteve nga shitja e pikturave, të cilat do të shkojnë në destinacion për ndërtimin e shkollës në fshatin Krushicë e epërme në komunën e Therandës.

Artisti nga Theranda, Refki Gollopeni u shpreh me entuziazëm për suksesin e ekspozitës, duke theksuar se ndjehet mirë se shitja e punimeve po shkon shumë mirë dhe tha se është i lumtur që një pjesë e mjeteve shkojnë për një tempull të diturisë, transmeton Express.

“Dëshiroj të u bëj me dije kosovarëve të mi se me sa shumë mundim e me sa shumë punë të madhe miqtë tanë mbledhin donacione për Kosovën. I pashë me sytë e mi dhe lutëm që edhe ne vet të jemi më aktivë për solidaritet me miqtë tanë që e duan Kosovën”, tha Gollopeni.

I riu shqiptar defilon për Versace

Tashmë i riu nga Gjakova ka mbërritur edhe në shtëpinë prestigjioze të modës “Versace”, duke vazhduar me sukses karrierën e tij ndërkombëtare në fushën e modës.

I kanë mjaftuar vetëm 2 vjet modelim 20-vjeçarit nga Kosova, Edison Kelmendi, për t’u bërë i njohur në fushën e modës jo vetëm në Zvicër, por edhe në skenën ndërkombëtare.

Edisoni thotë t’i ketë hyrë në qejf modelimi ngase ishte inspiruar nga babai i tij, i cili qysh si i vogël e kishte fotografuar çdo lëvizje të tij.

“Ka dy vjet që merrem me modelim, por me një angazhim të plotë vetëm 1 vit“, tha Edisoni për albinfo.ch.

Tashmë i riu nga Gjakova ka shkelur edhe në shtëpinë prestigjioze të modës “Versace”, duke vazhduar me sukses karrierën e tij ndërkombëtare në fushën e modës.

Edisoni ishte pjesë e sfilatës së „Versace“ për koleksionin vjeshtë/dimër 2012/13.

„Ka qenë një ndjenjë e papërshkruar. Kam qenë me fat të takohem me Donatela Vercace-n“, tha për albinfo.ch modeli me prejardhje nga Gjakova, Edison Klemendi.

Modeli shqiptar përveç në „Versace“, tashmë po modelon edhe në Mynih e Hamburg, si dhe në vende të tjera. Aktualisht ka një kontratë me Schwarzkopf në Hamburg.

Jo vetëm kaq, fotografitë e Edison Kelmendit tashmë kanë zënë vend në ballinat e revistave më të njohura gjermane dhe zvicerane.

Paraqitja më e njohur e Edisonit ishte në Gjermani për magazinën „GQ“.

„Isha edhe në magazinat „Joy“, „Look“, „Friday“, „Hochzeit“, „Lounge“, por edhe në shumë të tjera“, bën të ditur Edisoni Kelmendi.

Edisoni ka realizuar disa sesione të tjera me fotografi në “Schweizer illustrierte” dhe “Herren Globus”, duke bashkëpunuar me fotografët e njohur Michael Rohner dhe Christoph Kostlin. Edisoni tha ta ketë marrë seriozisht bisnesin e modelimit dhe dëshiron të arrijë më shumë në këtë fushë.

Edison Kelmendi është i lindur në Gjakovë. Modeli shqiptar kishte migruar me familjen në Zvicër në moshën njëvjeçare. Tani ai jeton me familje në Cyrich të Zvicrës.

20-vjeçari nga Gjakova udhëton shumë nëpër qendrat më të rëndësishme botërore të modës, ndërsa e ka hobi futbollin, por ka dëshirë të lexojë dhe të dëgjojë muzikë.

Foto galeri

“Who`s Elektra” ose rrëfimi për rokerët shqiptarë të Zvicrës

Takimin e lëmë në një shtëpi jashtë qytetit të Lucernit, ku është vendosur një studio moderne për prodhimin e muzikës. Në ambientet rreth studios, krahas producentit, teknikëve dhe të tjerëve, është pothuaj e gjithë familja Berisha, me prejardhje nga komuna e Klinës. Bardheci, krijues letrar dhe e bija, Roza, studente, janë përfshirë nga ethet e pasionit të Bujar e Besart Berishës, themelues dhe pjesë e rok grupit “Who`s Electra”.

Në fillim të vitit që po e lëmë pas, në një konkurs të shpallur nga institucionet e Lucernit për rok grupet e reja, ndër dy më të mirët doli “Who`s Elektra”. Si shpërblim, rok grupi që përbëhet nga dy shqiptarë dhe një zviceran, fitoi mundësinë për të incizuar në një studio profesionale. Kjo i solli vëllezërit Bujar e Besart Berisha dhe kolegun e tyre Julian Wettach në kontakt me producentin zviceran të njohur në botë Roli Mosiman (ka punuar me “The The”, “Faith No More” etj.). Ky do të ishte producenti që do të kujdesej për realizimin e albumit të planifikuar të grupit të ri.

Por këtu nuk fillon rrëfimi për lidhjen e Bujarit dhe të Besit me muzikën rok. Ata, bashkë me dy moshatarë zviceranë, patën themeluar afër 10 vite më parë, rok bendin “Manesh”. Pasues i të cilit është tash “Who`s Elektra”.

Pasioni për muzikën e rokut, ç`është e vërteta, nuk është diç që haset shpesh në mesin e të rinjve shqiptarë në Zvicër. Veprojnë këtu shumë shoqata që kultivojnë folklorin, ka dy-tre grupe xhazi të përziera, nuk mungojnë as grupet që këndojnë rap, hiphop. Siç ka edhe shumë këngëtarë e grupe të muzikës tallava ose turbo folk. Por grup shqiptar roku në Zvicër? “Defintivisht” nuk ka, do të thoshin të rinjtë këndejpari. Me ndonjë përjashtim individësh, sigurisht, si puna e Bujarit dhe Besartit, që bëjnë rok bashkë me zviceranët.

“Bendin e kemi themeluar para rreth një viti e gjysmë. Pjesë e tij jemi, Besarti, që këndon, luan me kitarë, bën aranzhmanin, bën kompozimet, unë, që i bie bas kitarës dhe Julian Wettach është baterist dhe bën edhe ndonjë tekst”, tregon Bujari, duke nënvizuar se “motori” i bendit është Besi. Ai zbulon gjithashtu se tekstet e këngëve i shkruan, pothuaj të gjitha, Roza, motra e tij, duke e bërë kështu ngapak “biznes familjar” tërë grupin.

“Për këtë kohë kemi pasur disa koncerte – jo shumë, sepse jemi të fokusuar për të nxjerrë një album së pari. Ndërsa me çmimin që kemi fituar nga qyteti i Lucernit na është mundësuar puna 6 ditë punë në studio, (mixing, production, mastering) nën mbikëqyrjen e një producenti, shton Bujari.

Gjatë korrikut grupi ka marrë pjesë pjesë në festivalin e rokut në Prizren “Ngom fest”, gjë kjo që tregon edhe lidhjet e “Who`s Elektra” me rokun shqiptar që zhvillohet në Kosovë. Ndërsa në fund të shtatorit, përmes tyre ka qëndruar në Lucern, si mysafir nga Prishtina, grupi “The Glasses”. Ky grup, krahas gjashtë grupeve të rokut, nga Zvicra dhe jashtë saj, ka marrë pjesë në festivalin “4 Kultour”, në organizim të të cilit është anëtarja “e jashtme” e bendit, Roza. Ajo thotë për albinfo.ch se grupit në fjalë i është bërë një pritje shumë e mirë nga publiku i këtushëm.

„Gjatë koncertit salla ishte përplot me shikues. Ritmet e shpejta në kitarë dhe zëri i këngëtarit Flamur Mahmutxhiku kanë lënë përshtypje shumë të mira te publiku“

Sigurisht, edhe për grupin vendës, „Who`s Elektra“ interesimi në këtë festival ka qenë i madh. „Publiku ka dëgjuar me vemendje këngët e reja, të cilat së shpejti do të editohen në një CD. Who`s Elektra njihet si një nga grupet më të mira në Lucern, që konsiderohet se ka një potencial internacional”, thotë Roza.

“Stili ynë është një përzierje e jehonave të viteve 60-70 me elemente e rokut modern”, thotë Bujari. Ai dhe Julian, duke folur për albinfo.ch, nuk pajtohen se roku është “specie në zhdukje” siç është thënë shpesh viteve të fundit.

Pyetjes se “A është koha jonë kohë e rokut”, Bujari i përgjigjet: “Krejt varet nga bendi. Kur ai është i mirë, nuk ka rëndësi zhanri ose stili. Ndoshta vetë cilësia e bendit e sjell sërish “në modë” një stil që ishte menduar si i zhdukur. Por unë kam përshtypjen se roku është duke ardhur pasi që koncertet me këtë muzikë sot janë bërë më të rëndësishme se që kanë qenë dikur. Ato grupe që ia dalin të paraqiten me sukses “live” kalojnë pragun”, flet Bujari me kompetencën e njeriut që e njeh rokun si kulturë dhe filozofi. Sidoqoftë, grupe që mund të mbijetojnë nga muzika e rokut, së paku në Zvicër, është shumë e vështirë të ketë, pranojnë bashkëbiseduesit. Ato shpesh, për të mbijetuar, e devijojnë stilin duke iu nënshtruar më shumë shijes së pop muzikës.

Ndërsa producenti dhe bateristi i famshëm, Roli Mossiman thotë se është përcaktuar për të qenë producent i grupit duke u nisur nga cilësia që ka parë aty. “Më ka pëlqyer muzika e tyre. Është rok i vërtetë dhe jo ndonjë mishmash zhanresh. Ka jehonë të rokut të viteve gjashtëdhjetë-shtatëdhjetë, blues, elektro të viteve 80 siç ka edhe prurje mnoderne. Por ajo që ka më shumë rëndësi për mua është se muzika e këtyre djelmoshave nuk është e kalkuluar, e ftohtë. Përkundrazi, ajo e ka emocionin brenda”, thotë Mosiman, duke i parashikuar bendit një të ardhme të ndritshme. Dhe, kjo e ardhme pritet të fillojë shumë shpejt. Editimi i CD-së së grupit është tashmë në prag.