Lajme

Turizmi do të rimëkëmbet pas pandemisë

Është për të ardhur keq që lehtësia e paketimit të sendeve personale në një çantë me rrota dhe udhëtimi ngado në botë ndihmoi në përhapjen e COVID-19, shkruan The Economist.

Efektet në udhëtimin turistik dhe destinacionet që mbështeten në turizëm do të ndihen për vite me radhë. Por ashtu siç mund të përmirësohet mënyra e udhëtimit, edhe vendet tashmë kanë shansin të rimodelojnë industritë e turizmit, duke transformuar një industri të dërrmuar dhe të goditur në një industri më të mirë.

Kërkimi i kënaqësisë, duke përdorur aspektin kulturor, ka nisur që në ditët e turistëve të mëdhenj, të cilët shijonin trashëgiminë artistike të Europës, si dhe kënaqeshin me aktivitete më hedoniste. Ata ktheheshin me suvenire të ndryshme, si piktura, skulptura dhe ndonjëherë sifiliz. Udhëtimi ishte i vështirë dhe i shtrenjtë. Konti i Salisbury shpenzoi ekuivalentin e gati 500,000 £ sot në turneun madhështor në shekullin XVIII, sipas MBNA, një firmë e kartave të kreditit. Edhe 50 vite më parë, udhëtimet e huaja ishin një aktivitet luksoz. Në vitin 1970, një fluturim nga Nju Jorku në Londër kushtonte rreth 500 dollarë (ekuivalent me 3,500 dollarë sot).

Tarifat më të ulëta dhe përhapja e internetit i kanë bërë pushimet më të lira dhe më të lehta për t’u planifikuar. Linjat ajrore, zinxhirët e hoteleve, firmat e makinave me qira dhe biznese të tjera janë zhvendosur online. Janë shfaqur agjentë të veçantë të udhëtimit si Expedia dhe Booking.com. Faqet e vlerësimit online ofrojnë një vlerësim kryesisht të ndershëm të hoteleve, restoranteve dhe vendeve turistike. Airbnb dhe konkurrentët e saj kanë krijuar një klasë të re akomodimi. Kostot e udhëtimit kanë rënë ndjeshëm.

Rritja e turizmit para pandemisë

Rritja e turizmit ka qenë aq e madhe, saqë rënia prej 72% e udhëtimeve në dhjetë muajt e parë të vitit 2020 në krahasim me një vit më parë, thjesht i ktheu udhëtimet ndërkombëtare në nivelin e vitit 1990. Udhëtimet turistike përbëjnë pjesën më të madhe, por edhe pjesa tjetër kontribuon. Udhëtarët e biznesit qëndrojnë në hotele, ushqehen në restorante dhe marrin makina me qira. Vizitat tek të afërmit ose miqtë nuk kanë shumë dallim nga pushimet, për nga shpenzimet.

Jo vetëm që ka më shumë udhëtime, por destinacionet janë rritur. Në vitin 1950, 15 destinacionet kryesore – me Amerikën, Francën, Italinë dhe Spanjën në krye – përbënin 97% të mbërritjeve turistike. Deri në vitin 2015, kjo përqindje kishte rënë në pak më shumë se gjysmën. Europa, me qytetet historike, fshatrat dhe plazhet, ende mbizotëron turizmin, duke marrë pak më shumë se gjysmën e të gjithë udhëtarëve ndërkombëtarë.

Kjo është sa dyfishi i pjesës që tërheq rajoni Azi-Paqësor, zona e dytë më e vizituar. Europa grumbullon më shumë fatura, rreth 37% të totalit global, me vlerë rreth 619 miliardë dollarë në vitin 2019. Franca dhe Spanja janë vendet më të vizituara. Destinacionet kryesore mund të mos kenë ndryshuar, por udhëtarët kanë ndryshuar. Vizitat e kinezëve jashtë shtetit janë rritur nga vetëm 9 milionë udhëtime në vitin 1999 në 150 milionë në 2018.

Preferenca e udhëtarëve për vendet më të pasura ka krijuar industri të mëdha. Spanja u mbështet te vizitorët vendas dhe të huaj për 11.8% të PBB-së në 2019, Franca 7.4% dhe Meksika 8.7%. Vendet e varfra mbështeten edhe më shumë në paratë e turizmit. Amerika është vendi i parë për shpenzimet e udhëtimit, rreth 1.8 trilionë dollarë në vitin 2019, por vizitorët jashtë shtetit e kanë vënë turizmin në zemër të shumë ekonomive.

Në Aruba, ai përbën gati tre të katërtat e PBB-së; në shumicën e ishujve të tjerë të Karaibeve është gjithashtu aktiviteti kryesor ekonomik. Vendet e tjera më të varfra janë më pak të varura në përgjithësi, por kanë industri të mëdha turistike. Tajlanda mirëpriti rreth 10 milionë turistë të huaj në vitin 2001. Deri në vitin 2019, ky numër ishte rritur katërfish (me një të katërtën e totalit që vinte nga Kina), duke sjellë 1.9 trilionë baht (60 miliardë dollarë) dhe duke kontribuar me rreth 18% të PBB-së.

Zbrazja nga pandemia

Zbrazja e vendeve turistike që u ngjajnë qyteteve fantazmë po shkakton probleme masive. UNCTAD vlerësoi se humbjet mund të arrinin në 2.8% të prodhimit botëror, nëse ardhjet ndërkombëtare do të reduktoheshin me 66% në vitin 2020. OECD tani llogarit se rënia ishte rreth 80%. Dhe pritshmëria është që ardhjet ndërkombëtare nuk do të rikuperohen në nivelet para-COVID deri në vitin 2023.

Turizmi është një industri e fortë. Por ai po përballet me një rënie të jashtëzakonshme. Firmat e mbështetura te vizitorët mund të mos jenë në gjendje për të mbijetuar. Sipas WTCC, rreth 80% e bizneseve turistike në të gjithë botën, nga hotelet, restorantet tek guidat turistike, janë biznese të vogla. Zinxhirët e mëdhenj të hoteleve mund të kenë bilancet për të përballuar stuhinë ose aftësitë menaxheriale për të rikonfiguruar biznesin e tyre për t’u kujdesur më shumë për udhëtarët vendas. Ndërmarrjeve të vogla ndoshta u mungon paraja për të investuar për pagesa në pajisje pa kontakt ose pastrim dhe higjienë më të mirë për të siguruar turistët.

Rruga e pasigurt drejt rimëkëmbjes ngre pikëpyetje se çfarë do të mbetet. UNWTO llogarit se vendet me një pjesë të madhe të turizmit të brendshëm – Amerika, Kina dhe India – do të rimëkëmben më shpejt. Kufizimet e udhëtimit i kanë mbajtur paratë brenda vendit në Kinë, duke u mundësuar hoteleve kineze vitin më fantastik. Por edhe turizmi i brendshëm nuk është shpëtimtar. Britania dhe Spanja, për shembull, vlerësojnë një ulje të turizmit të brendshëm prej 45-50% në vitin 2020.

Këto probleme kanë nxitur përgjigje të ndryshme për të mbajtur bizneset gjallë. Disa vende si Franca, e cila miratoi një program ndihme prej 18 miliardë dollarësh në maj, kanë ofruar drejtpërdrejt para të gatshme për bizneset turistike. Të tjerë po përpiqen të bindin turistët se vendet e tyre janë të sigurta, duke zhvilluar protokolle dhe udhëzime për punonjësit e turizmit.

Luís Araújo, presidenti i Autoritetit Kombëtar të Turizmit në Portugali, thotë se organizata e tij ka mundësuar trajnime për 60,000 punëtorë në restorante, hotele dhe agjenci udhëtimesh për të krijuar një përvojë më të sigurt të udhëtimit. Finlanda dhe Greqia janë ndër vendet me programe të reja trajnimi, që synojnë përmirësimin e metodave dixhitale në bizneset turistike.

Disa pjesë të ekonomisë turistike do të përparojnë më tepër. Firmat e udhëtimit kanë vërejtur një preferencë në rritje për vetëfurnizim ushqimi dhe akomodim privat në vend të hoteleve. Vendet bregdetare dhe rurale, larg nga turmat, do të rimëkëmben më shpejt se qytetet. Cyril Ranque i Expedia vëren se klientët e tij janë më të prirur të udhëtojnë brenda vendit, por të qëndrojnë më gjatë se më parë. Por ai beson se këto prirje janë “të gjitha të përkohshme”.

Në pritje të rimëkëmbjes

Problemi i udhëtimit duket se do të tejkalojë virusin. Manifestimi i tij i parë mund të jetë “turizmi hakmarrës” ndërsa njerëzit largohen pas një viti bllokimesh dhe karantinash. Por disa gjëra do të ndryshojnë për mirë. Si një shqetësim në shekujt e mëparshëm, shëndeti dhe higjiena do të rishfaqen si elemente thelbësore në planifikimin e pushimeve. Librat udhëzues nga Baedeker, një botues gjerman, nuk janë treguar asnjëherë të rezervuar në paralajmërimin e udhëtarëve për papastërtitë me të cilat përballen në klimat e huaja edhe në fillim të shekullit XX, duke dënuar “reputacionin e keq sanitar të Napolit”.

Destinacionet do të vazhdojnë të mburren me peizazhet, kuzhinën dhe plazhet e tyre, por siguria dhe higjiena do të bëhen po aq të rëndësishme, thotë Ian Yeoman, akademik i turizmit në Universitetin Victoria të Wellington, në Zelandë të Re. Kjo mund të jetë më përfituese për destinacione të njohura, duke i larguar vizitorët nga vendet e varfra.

Këto vende nuk do të përpiqen qëllimisht të shmangin turistët. Disa vende të largëta kanë përdorur vendndodhjen për të ndërtuar një reputacion më të mirë në internet, thotë z. Ranque. Ai tregon për risitë e tjera për t’i bërë udhëtimet më pak shqetësuese. Elasticiteti për të përballuar ndryshimet e planit në minutën e fundit, do të vazhdojë. Rezervimet e vona apo edhe në minutën e fundit janë më të zakonshme. Josh Belkin, i Hotels.com, raporton se, për shkak se njerëzit po kryejnë më shumë pushime dhe po udhëtojnë me makinë në vend të aeroplanit, ata po rezervojnë hotele më vonë, mesatarisht 13 ditë para një udhëtimi sesa 20 para COVID-19.

Shumë kompani udhëtimesh dhe linja ajrore kanë prezantuar politika më elastike të rezervimeve. Përballë një vale anulimesh gjatë COVID-19, Expedia prezantoi “anulimin me një klikim” për t’u marrë me të gjithë elementet, nga fluturimet dhe hotelet, deri te marrja me qira e makinave. Firmat që përdorin platformën e saj mund të vendosin mjete të reja për të shtuar oferta speciale në lista për të nxitur rezervuesit e minutës së fundit dhe për të menaxhuar rimbursimet.

Mbledhja e të dhënave në kohë reale për kërkimet dhe ndarja e tyre me bizneset që mbështeten në informacione nga vitet e mëparshme për të vendosur çmimet, gjithashtu mund të çojë në një përputhje më të mirë midis ofertës dhe kërkesës dhe të inkurajojë çmime më dinamike. Në të ardhmen, të dhënat e personalizuara të klientëve duhet t’u lejojnë firmave të udhëtimit të rekomandojnë pushimet në një mënyrë më të fokusuar.

COVID-19 paraqet një “mundësi një herë në jetë për të lëvizur drejt modeleve më të qëndrueshme dhe elastike të zhvillimit të turizmit”, thotë OECD. “Turizmi u pa si një fushë pa dyshim e mirë 20 vite më parë… tani është një thikë me dy presa”, thotë Paul Flatters nga Trajectory Partnership. Shqetësimet në lidhje me ndikimin e turizmit në mjedis i paraprijnë pandemisë. Por turizmi rrit ndërgjegjësimin për kultura të ndryshme dhe çështjet mjedisore dhe ndihmon në financimin për ruajtjen e kafshëve të rrezikuara, si dhe siguron punësimin dhe zhvillimin ekonomik.

Shumë destinacione nuk arritën të krijonin një ekuilibër midis numrave turistikë dhe ndjeshmërisë lokale. Venecianët kanë protestuar prej kohësh kundër anijeve të mëdha të lundrimit, duke bërë që disa firma ta heqin qytetin nga itineraret e tyre. Venecia planifikon të vendosë një taksë për të gjithë vizitorët që nga viti 2022. Parullat antituristike nëpër mure janë përshëndetur nga vizitorët në Barcelonë, e cila ka ndaluar dhënien e paligjshme me qira për pushuesit.

Amsterdami po merr në konsideratë ndalimin e blerjes së kanabisit nga jorezidentët në kafenetë famëkeqe, për të inkurajuar një klasë më të mirë turistësh. Machu Picchu vendosi një kufi para COVID prej 5,000 vizitorësh në ditë. Kjo do të ulet në 675 për të siguruar distancimin social.

COVID-19 ofron shansin për të rimodeluar turizmin. Barcelona ka drejtuar një fushatë për t’i inkurajuar njerëzit të largohen nga qyteti i vjetër. Tajlanda ka një skemë për të promovuar 55 zonat më pak të vizituara të vendit. Përqendrimi në tërheqjen e më pak turistëve të gatshëm për të shpenzuar më shumë, është një mënyrë për të promovuar një biznes më të shëndetshëm.

Dhe qëndrueshmëria mund të bëhet një udhëzues më i rëndësishëm për zgjedhjet ndërsa rritet vetëdija për ndryshimin e klimës dhe efektet më pak të mirëpritura të turizmit. Arritja e ekuilibrit të duhur midis përfitimeve dhe kostove ekonomike, mjedisore dhe sociale, e ka vënë theksin te qëndrueshmëria. Meksika mendon se COVID-19 do të ndihmojë me fushatën e saj “Mexico Reborn Sustainable”, e cila synon pjesërisht të krijojë rrugë të reja që i përhapin paratë nga turizmi më gjerësisht dhe promovojnë destinacione që nxisin turizmin natyror.

Ekonomia dinamike e turizmit varet nga disponueshmëria e një larmie shërbimesh, nga akomodimi dhe shërbimet deri tek atraksionet, aktivitetet dhe eventet. Nëse një masë kritike e shërbimeve do të mbetet kudo është më pak e qartë. Me pak zgjedhje dhe konkurrencë, nëse bizneset shkojnë keq, kjo mund të nënkuptojë çmime më të larta. Rritja e shpejtë e ekonomive turistike në vitet e fundit, sugjeron se ato mund të rindërtohen me shpejtësi.

Por ndërsa të gjitha këto qeveri rimodelojnë strategjitë e tyre të turizmit për të mbajtur nën kontroll turmat dhe për të mbrojtur mjedisin, të tjerë mund të konkurrojnë duke garuar anasjelltas, duke përdorur ulje të mëdha për të mbushur hotelet dhe avionët. Numri i turistëve do të rikuperohet dhe do të vazhdojë të rritet në çdo mënyrë. Përpjekjet më të mëdha për t’i menaxhuar me kujdes duhet të krijojnë një përvojë më të mirë për të gjithë.