Lajme
Kimikate të padëshiruara janë të pranishme në organizmat e banorëve zviceranë
Një studim bio-monitorues njerëzor nga Zyra Federale e Shëndetit Publik ka zbuluar se mbetje kimike të padëshirueshme janë të pranishme në trupat e burrave dhe grave zvicerane. Midis tyre ishte acidi sulfonik perfluoroktan, ose PFOS, një substancë e ndaluar në Zvicër që nga viti 2010.
Autorët e studimit morën mostra gjaku dhe urina nga 789 njerëz të shëndetshëm të moshës 20-69 vjeç në kantonet Vaud dhe Bernë për një lloj analize që është e re në Zvicër, shkruan swissinfo, përcjell albinfo.ch.
Ndër rezultatet e dukshme, raporti thekson se “ekspozimi ndaj PFOS është një shkak për shqetësim për shëndetin, me 3.6% të pjesëmarrësve të ekspozuar ndaj përqendrimeve që tejkalojnë vlerën e pragut të vendosur për PFOS. Kjo substancë nga familja PFAS është e ndaluar në Bashkimin Evropian dhe Zvicër për mbi dhjetë vjet, me disa përjashtime, por është ende e pranishme në mjedis dhe në trupin e njeriut për shkak të jetëgjatësisë dhe lëvizshmërisë së lartë”.
PFOS, një rrezik i mundshëm për shëndetin
Murielle Bochud, profesoreshë e shëndetit publik në Fakultetin e Biologjisë dhe Mjekësisë të Universitetit të Lozanës, punoi në studimin pilot.
“Ne matëm një sërë substancash kimike sintetike. Një nga gjetjet ishte se, nga njëra anë, disa nga këto substanca nuk ishin të zbulueshme, gjë që është e mirë. Nga ana tjetër, u zbuluan substanca të tjera të njohura si potencialisht të rrezikshme për shëndetin. në një përqindje të caktuar të pjesëmarrësve, në veçanti acid sulfonik perfluoroktan, ose PFOS”, tha ajo për radion publike zvicerane RTS.
Kjo molekulë kimike sintetike është pjesë e një familjeje më të gjerë produktesh të njohura si PFAS (substanca për dhe polifluoroalkiluar). Ato gjenden në ujë, ushqim, rroba, këpucë dhe atmosferë.
“Këto substanca janë me interes në disa sektorë industrialë, si tekstilet dhe hapësira ajrore. Ato janë sintetizuar që nga vitet 1950. Sapo u identifikua një rrezik potencial për shëndetin, disa nga këto substanca u ndaluan, veçanërisht PFOS. Megjithatë, pasi këto substanca qëndrojnë në mjedis për një kohë të gjatë, ato janë ende të dallueshme sot”, tha Bochud.
Rekomandohet një mënyrë jetese e shëndetshme
Ndërsa PFOS është ndaluar në Zvicër që nga viti 2010, mbetjet duhen disa vite për t’u zhdukur – pra prania e tyre në mjedis, në ushqim dhe, si rrjedhojë, në trupin e njeriut.
Për t’u mbajtur larg nga PFOS, Bochud rekomandon një dietë të shëndetshme, të larmishme, stërvitje të rregullt dhe shmangien e duhanit. Njerëzit gjithashtu duhet të shmangin mbajtjen e enëve të vjetra të kuzhinës si tiganët. Gjithashtu duhet të shmanget ushqimi i paketuar paraprakisht.
Si vazhdim i këtij studimi fillestar pilot, zyra e shëndetit publik ka hartuar një raport për qeverinë federale.
“Komuniteti i shëndetit publik në Zvicër mbështet krijimin e një grupi të madh të popullsisë për të na dhënë një ide më të mirë të situatës aktuale, për shembull, 100,000 njerëz të ndjekur për 20 vjet, për të përcaktuar nëse situata po përkeqësohet apo po përmirësohet”, thuhet në raport.
E-Diaspora
-
Elina Duni, Ambasadorja e Xhazit Modern: Fituesja e Swiss Jazz Award 2025 Zëri i saj ndërthur traditën shqiptare me universin bashkëkohor të xhazit. Albinfo.ch shpall Elina Dunin Personalitet... -
Suzanna Shkreli kandidon për Sekretare Shteti në Michigan -
Kurti sot, Abdixhiku nesër: takime në Zvicër për të kërkuar votat e mërgatës -
Vonesë në votimin me postë për diasporën -
Shqiptarët që shënuan vitin 2025 në Zvicër
Jeta në Austri
-
Trump dëshiron ta shkëpusë Austrinë nga BE-ja Strategjia e zbuluar e SHBA-së nën drejtimin e Trumpit e liston Austrinë midis vendeve që Uashingtoni... -
Austria do të vazhdojë angazhimin e saj në KFOR, deri në 600 ushtarë në vitin 2026 -
“Varg e Vi” me projekt në Vjenë -
Policia bastisë shtëpinë e 46 vjeçarit në Austri, zbuluan simbole naziste -
Piloti austriak bën ulje emergjente afër kufirit me Italinë










