Sa është rreziku nga rriqrat në Zvicër?

Me 10,000 raste të sëmundjes Lyme në vit, rriqrat janë shumë të rrezikshme në Zvicër

Zvicra është një nga vendet më të sigurta të botës kur bëhet fjalë për kafshët. Ndërsa ka ujq, nepërkat dhe ariun e rastit, këta janë relativisht të rrallë dhe paraqesin pak rrezik për njerëzit.

Një kafshë që mund të ketë një rast si më e rrezikshmja në Zvicër megjithatë është rriqra. 

Rriqrat shkaktojnë sëmundje dhe nuk janë vetëm një kërcënim për njerëzit me kafshë shtëpiake, ndërsa ato gjenden në të gjithë vendin, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch. 

Ku i gjeni rriqrat në Zvicër? 

Këpushat mund të gjenden në të gjithë Zvicrën në pyje, livadhe dhe bar të gjatë, që do të thotë se rreziku më i madh është kur jeni jashtë natyrës – veçanërisht shëtitje, kampe ose mbledhje kokrrash – por ato mund të gjenden edhe në zona urbane si parqe të qytetit ose në periferi të qyteteve dhe fshatrave. 

Sipas qeverisë zvicerane, këpushat mund të gjenden në 24 nga 26 kantonet e Zvicrës – d.m.th. përveç Ticinos dhe Gjenevës. 

Rriqrat janë aktivë kur temperatura është më e lartë se rreth 5C, por janë më të zakonshmet gjatë muajve të verës. Sezoni i rriqrave është afërsisht nga marsi në tetor, me shumicën e pickimeve që ndodhin në verë, përcjell tutje albinfo.ch. 

Çfarë sëmundjesh mund të shkaktojnë ato? 

Dy sëmundjet kryesore të shkaktuara nga rriqrat janë sëmundja Lyme dhe encefaliti i transmetuar nga rriqrat (TBE). 

Sëmundja Lyme (e quajtur edhe borrelia / borreliosis) nuk shkakton simptoma në gjysmën e të gjithë njerëzve që e kapin atë. Për të tjerët, mund të shkaktojë skuqje të lëkurës, dhimbje koke dhe dhimbje, dhe mund të sulmojë sistemin nervor. Simptomat zakonisht shfaqen midis dy dhe gjashtë javëve pas kafshimit, por mund të zgjasin më shumë. 

TBE është një infeksion viral i trurit, i cili mund të shkaktojë një sërë simptomash, zakonisht duke filluar me simptoma tipike të ngjashme me gripin dhe më pas duke u zhvilluar për të përfshirë nauze, marramendje dhe në rreth një të tretën e rasteve, probleme të rënda. Simptomat zakonisht shfaqen rreth një javë pas pickimit, por mund të zgjasin më shumë. Nuk ka shërim, por mund të kurohet, dhe gjithashtu ka një vaksinim. 

Deri në 50 për qind e këpushave mbartin sëmundjen Lyme, me rreth 10,000 njerëz që e kontraktojnë atë në Zvicër çdo vit. 

Rreth një përqind e këpushave mbartin TBE. 

Si mund ta mbroj veten? 

Sëmundja Lyme nuk ka vaksinë por mund të kurohet, ndërsa TBE nuk mund të shërohet, por si vaksina ashtu edhe trajtimet janë në dispozicion. 

Për shkak të rrezikut të sëmundjes Lyme, edhe nëse jeni të azhurnuar me vaksinat tuaja TBE, duhet të bëni gjithçka që mundeni për të parandaluar këpushat. 

Nëse do të kaloni kohë në zona me pyje me bar të gjatë, veçanërisht ato që dihet se kanë një prani të lartë të rriqrave, merrni masa paraprake si të vishni rroba me mëngë të gjata dhe të fusni pantallona në çorape. 

Mundohuni të shmangni krehjen kundër barit të gjatë duke ecur përgjatë mesit të shtegut ku mundeni. 

Pasi të ktheheni në shtëpi nga një ditë jashtë, duhet të kontrolloni me kujdes veten, fëmijët tuaj dhe kafshët shtëpiake për rriqra dhe dush menjëherë pasi të hyni brenda. 

Kjo mund t’ju japë mundësinë t’i hiqni ato para se të kafshojnë, për shembull nëse i shihni në rrobat tuaja. Vendosja e rrobave në një tharëse bie për një orë duhet të vrasë rriqrat. 

Aplikacioni i siguruar nga Universiteti i Shkencave të Zbatuara të Cyrihut do t’ju ndihmojë të mbroheni nga pickimet e rriqrave ose t’ju tregojë se çfarë të bëni pas pickimit të rriqrave. Është në dispozicion për iOS dhe Android, përcjell albinfo.ch. 

Po sikur të kafshohem? 

Nëse merrni një rriqër, duhet ta hiqni atë në mënyrë të sigurt. Sa më shpejt që ta bëni këtë, aq më i ulët është rreziku që të mund të infektojë ju me sëmundjen Lyme pasi mund të duhen deri në 24 orë që bakteret të transferohen. 

Mund të bëhet me një pastrues të veçantë të rriqrave (të cilin duhet të jeni në gjendje të blini në shumicën e farmacive zvicerane) ose piskatore. Disa alpinistë na kanë thënë se ata gjithashtu shkojnë te mjeku ose farmacia për të hequr këpushat siç duhet. 

Gjëja e rëndësishme është të siguroheni që të hiqni të gjithë rriqrën, duke e kapur sa më afër lëkurës dhe duke e tërhequr ngadalë. Nëse thjesht kapni trupin, ekziston mundësia që ta nxirrni jashtë pa e hequr kokën. 

Pastaj, lani dhe pastroni kafshimin dhe kontaktoni një mjek nëse jeni të shqetësuar, veçanërisht nëse përjetoni simptoma të sëmundjes në javë pas kafshimit. 

Si mund të marr një vaksinë TBE? 

Vaksinimet rekomandohen për ata që jetojnë në zona me rriqra të infektuar nga TBE, dhe / ose që kalojnë shumë kohë në pyje. 

Ju merrni tre doza brenda vitit të parë (ose katër nëse jeni mbi 50 vjeç), secila duke rritur nivelin e mbrojtjes, një dozë tjetër pas tre vjetësh dhe më pas do të keni nevojë për dozë çdo pesë vjet. 

Për shkak se keni nevojë për disa doza për tu mbrojtur plotësisht, rekomandohet që të filloni programin e vaksinimit shumë para sezonit të rriqrave. 

---