Kosova

Vitaminat, çfarë duhet të dini për to?

.

Vitaminat përfshihen në shumë procese të rëndësishme trupore dhe kryejnë një sërë detyrash në trupin tonë: qofshin kockat, lëkura, nervat, organet e brendshme apo gjaku ynë – të gjitha kanë nevojë për vitamina, në mënyrë që të funksionojnë si duhet dhe të qëndrojnë të shëndetshëme. Një furnizim i mirë i lëndëve ushqyese të caktuara mund të forcojë sistemin imunitar dhe kështu ndihmon në mbrojtjen e trupit tonë nga mikrobet e të gjitha llojeve. Një dietë e ekuilibruar, veçanërisht me shumë fruta dhe perime, është thelbësore për këtë.

Vitamina A – është e rëndësishme për metabolizmin, rritjen dhe shikimin. Për më tepër, vitamina siguron rigjenerimin e lëkurës dhe mukozave tona dhe kështu vepron si një mburojë mbrojtëse kundër viruseve dhe baktereve. Në natyrë, vitamina A shpesh gjendet si beta-karotinë (provitaminë). Frutat e verdha dhe portokalli si mango, kajsia ose pjepri përmbajnë shumë beta-karotinë të vlefshme për organizmin.

Vitamina B – është një grup me tetë vitamina në total. Ato janë të rëndësishme për trupin tonë, ndër të tjera për metabolizmin e energjisë dhe strukturën e qelizave imune.
Së bashku ato gjithashtu ndihmojnë për të zvogëluar lodhjen dhe për të promovuar performancën tonë mendore. E rëndësishme për vegjetarianët dhe veganët: Vitamina B12 përmbahet vetëm në gjurmët e produkteve me bazë bimore.

Vitamina C – është një nga përfaqësuesit më të njohur të “antioksidantëve” dhe kështu na ndihmon të luftojmë kundër radikalëve të lirë. Përveç kësaj, vitamina C është e rëndësishme për shërimin e plagëve, dhe  funksionalitetin e indit tonë lidhës. Shumica e frutave dhe perimeve përmbajnë vitaminë C. Qershitë Acerola janë veçanërisht të pasura me vitaminë C, ato përmbajnë edhe më shumë se portokalli, limonat, kivi ose luleshtrydhe.

Vitamina D – sistemi ynë imunitar ka nevojë të kontrollojë një numër funksionesh fizike. Me ndihmën e rrezeve UVB, trupi ynë mund të prodhojë vetë vitaminën D. Një diell i përditshëm prej rreth 15 minutash është i mjaftueshëm gjatë verës. Sidoqoftë, sidomos në dimër duhet të konsumoni një dietë të pasur me vitaminë D, siç janë peshqit e detit, por edhe vezët, produktet e qumështit, avokadot dhe kërpudhat.

Vitamina E – si një antioksidant i tretshëm në yndyrë siguron mbrojtjen e qelizave gjatë reaksioneve imune dhe gjithashtu kërkohet për prodhimin e antitrupave. Përveç kësaj, vitamina E mund të zvogëlojë reagimet inflamatore dhe të ndihmojë në parandalimin e kalcifikimit arterial. Gjendet kryesisht në vajrat bimorë, por edhe në embrionet e grurit, farën e lirit dhe arrat.
Një dietë e ekuilibruar që konsiston kryesisht në ushqim të freskët, me bazë bimore dhe një përmbajtje të moderuar të “shtazore” (por me cilësi të lartë!) Konsiderohet si “ushqim i fuqishëm për sistemin imunitar”. Përveç kësaj, është gjithashtu e rëndësishme të pini mjaftueshëm (të paktën 1.5 deri në 2 litra, në mënyrë ideale ujë, ujë mineral dhe çajra pa sheqer), sepse viruset dhe bakteret ngjiten veçanërisht lehtë në mukozën e hundës dhe faringut. Ushtrimet në ajër të pastër janë gjithashtu të dobishme, si dhe gjumi i mirë dhe shmangia e stresit. Ashtu si stresi, mungesa e gjumit mund të çojë në një mbingarkesë të sistemit imunitar, d.m.th. një zvogëlim të qelizave mbrojtëse dhe kështu një ndjeshmëri të rritur ndaj mikrobeve.