Çfarë do të ndryshojë për udhëtimet në BE më 2022

Ka dy ndryshime të mëdha që vijnë për udhëtimet brenda dhe jashtë Bashkimit Evropian për të cilat qytetarët e jo-BE si britanikët, amerikanët, australianë dhe kanadezë duhet të jenë të vetëdijshëm

Për shkak të hyrjes në fuqi vitin e ardhshëm, dy sisteme të reja kufitare që do të vendosen do të nënkuptojnë një ndryshim të lehtë për të udhëtuar brenda dhe jashtë BE-së dhe zonës Shengen për shumë njerëz. Për shkak se Brukseli e do zhargonin, të dyja këto njihen me akronime – EES dhe ETIAS – dhe megjithëse janë dy sisteme të veçanta, të dyja pritet të hyjnë në fuqi në vitin 2022, përcjell albinfo.ch.

Ja çfarë do të ndryshojnë; 

1: EES – Sistemi i hyrjes/daljes 

Kjo nuk ndryshon asgjë për sa i përket vizave apo dokumenteve të kërkuara për udhëtim, apo të drejtave të udhëtarëve, por ndryshon mënyrën se si kontrollohen kufijtë e jashtëm të BE-së. Është në thelb një përmirësim i sigurisë, duke zëvendësuar sistemin aktual që mbështetet te rojet kufitare me pulla me një sistem elektronik rrëshqitjeje/shqitjeje jashtë që do të regjistrojë më shumë detaje si statusi i imigracionit. 

Ku – kjo është për kufijtë e jashtëm të BE-së, kështu që nuk vlen nëse jeni duke udhëtuar midis Francës dhe Gjermanisë për shembull, por do të zbatohet nëse hyni në ndonjë vend të BE-së ose zonës Shengen nga një vend jo anëtar i BE-së, p.sh. duke kaluar nga MB në Franca ose fluturimi në Gjermani nga SHBA. 

Çfarë – Në vend që rojet kufitare të kontrollojnë pasaportat dhe të vulosin aty ku është e mundur, do të ketë një kontroll elektronik të disa pasaportave në kufi. 

Sigurisht, shumë aeroporte tashmë kanë skanerë biometrikë të pasaportave, por ata vetëm po kontrollojnë nëse pasaporta juaj është e vlefshme dhe se fotografia përputhet me fytyrën tuaj. 

Sistemi EES llogarit gjithashtu se sa kohë mund të qëndroni brenda BE-së, bazuar në të drejtat tuaja të qëndrimit ose shtesën tuaj 90-ditore, dhe gjithashtu kontrollon nëse pasaporta juaj është shënuar ndonjëherë për shkelje të imigracionit, si p.sh. qëndrimi i tepërt i vizës. 

Kush – kjo është për shtetasit jo-BE që po hyjnë në BE si vizitorë (në vend të banorëve). Sistemi skanon pasaportën tuaj dhe do t’ju tregojë se sa kohë mund të qëndroni (bazuar në shtesën 90 ose vizën e lidhur me pasaportën). 

Po banorët? Shtetasit jo të BE-së që jetojnë në një vend të BE-së dhe kanë një kartë qëndrimi kombëtar, si p.sh. një carte de séjour në Francë ose një TIE në Spanjë, nuk preken nga kjo, pasi ata kanë të drejtë për qëndrime të pakufizuara brenda vendit të tyre të banimit. 

Ne pyetëm Komisionin Evropian se si funksionon sistemi për banorët dhe na u tha: “Sistemi i hyrjes/daljes nuk do të zbatohet për qytetarët jo-BE që posedojnë një dokument qëndrimi ose një leje qëndrimi. Të dhënat e tyre personale nuk do të regjistrohen në sistemin e hyrje/daljes, shkruan The Local, përcjell tutje albinfo.ch. 

“Mjafton që mbajtësit e këtyre dokumenteve t’i paraqesin para rojeve kufitare për të vërtetuar statusin e tyre. 

Bazuar në këtë përgjigje, do të duket se ata që kanë një kartë qëndrimi për një vend të BE-së nuk duhet të përdorin portat e pasaportës me skanerët automatikë, por në vend të kësaj duhet të shkojnë në radhë me një roje personale (nëse ka) ku ata mund të tregojnë si pasaportën ashtu edhe dokumentin e qëndrimit. Sidoqoftë, nuk ka asnjë sugjerim që ata me qëndrim të përhershëm do të kenë probleme në të ardhmen nëse kalojnë portat automatike kur hyjnë në BE, sepse statusi i tyre i qëndrimit është i garantuar – për sa kohë që ata mund ta vërtetojnë këtë me lejen e tyre. Edhe pse ata mund të përballen me shqetësimin e disa pyetjeve shtesë herën tjetër që të udhëtojnë. 

Kur – Komisioni Evropian fillimisht filloi konsultimin për këtë në vitin 2016 me një datë të planifikuar fillimi në vitin 2020. Pandemia e Covid-19 e ndërpreu atë, kështu që data e përkohshme e fillimit tani është “gjysma e parë e 2022”. 

Çfarë ndryshon në fakt kjo? 

Përveç një procesi më të teknologjisë së lartë në kufi, ka të ngjarë të ketë dy efekte kryesore nga kjo. Për shtetasit jo të BE-së që kanë rezidencë në një vend të BE-së, kjo mund të nënkuptojë fundin e procesit mjaft të paqëndrueshëm të vulosjes së pasaportave, i cili ka qenë një çështje e veçantë për britanikët që nga Brexit, me praktikat zyrtare jokonsistente nga rojet kufitare që kanë frustruar shumë britanikë. banorë të BE-së dhe i lanë me vula të pasakta në pasaportat e tyre. 

Për vizitorët në BE, kjo forcon zbatimin e rregullit 90-ditor. Nuk e ndryshon vetë rregullin, por do të thotë që kushdo që përpiqet të qëndrojë më tepër ose të “luajë” sistemin do të dallohet menjëherë. 

Qëllimi tjetër i deklaruar i Komisionit Evropian është siguria, duke e bërë më të lehtë zbulimin e rreziqeve të sigurisë në kufi. 

2: ETIAS – Sistemi Evropian i Informacionit dhe Autorizimit të Udhëtimit 

Kjo vlen vetëm për shtetasit jo-BE, të cilët nuk jetojnë përgjithmonë në një vend të BE-së ose kanë vizë për një vend të BE-së. Prandaj mbulon turistët, pronarët e shtëpive të dyta, ata që janë në vizita familjare ose që bëjnë punë afatshkurtër. 

Qytetarët e shumë vendeve joanëtare të BE-së, përfshirë Britaninë e Madhe, SHBA-në, Kanadanë, Australinë dhe Zelandën e Re mund të kalojnë deri në 90 ditë në çdo 180 në BE ose në zonën Shengen pa pasur nevojë për vizë – i ashtuquajturi ‘rregulli i 90 ditëve’. 

Nga viti 2022 kjo do të ndryshojë – njerëzit kanë ende të drejtë të kalojnë deri në 90 ditë në çdo 180, por procesi nuk do të jetë më plotësisht pa administrator. 

Në vend të kësaj, udhëtarët do të duhet të plotësojnë një aplikim në internet përpara se të udhëtojnë. Pasi lëshohet, autorizimi zgjat për tre vjet, kështu që udhëtarët e shpeshtë nuk kanë nevojë të plotësojnë një aplikim të ri çdo herë, por ai duhet të rinovohet çdo tre vjet. 

Çdo aplikim kushton 7 €, por është falas për moshën nën 18 vjeç dhe mbi 70 vjeç. Komisioni Evropian thotë se aplikimet duhet të trajtohen brenda disa minutave, por këshillon udhëtarët që të aplikojnë 72 orë përpara në rast vonese. 

Pritet të prezantohet deri në “fundin e vitit 2022”, por ende nuk ka një datë të saktë. Për këdo që ka udhëtuar në SHBA kohët e fundit, sistemi është në thelb i ngjashëm me vizën ESTA që kërkohet për qëndrime të shkurtra.

---