“Nëntori i Parë” – Një mbrëmje solemniteti, arti dhe kujtese në Cyrih

U hap ekspozita artistike “Nëntori i Parë”, e organizuar nga Shoqata “Gjergj Kastrioti”- Zvicër” në bashkëpunim me Konsullatën e Republikës së Kosovës

Në një atmosferë festive, ku e gjithë Konsullata e Kosovës në Cyrih frymonte me bashkëkombës, dashamirë të artit dhe kontribues të çështjes kombëtare,  mbrëmë më 15 Nëntor u hap ekspozita artistike “Nëntori i Parë”, e organizuar nga Shoqata “Gjergj Kastrioti”- Zvicër” në bashkëpunim me Konsullatën e Republikës së Kosovës.

Manifestimi, pjesë e aktiviteteve kushtuar Festës së Flamurit, mblodhi pjesëmarrës nga Zvicra, Gjermania, Franca, Shqipëria, Kosova, Presheva, Maqedonia e Veriut etj. duke e shndërruar hapësirën diplomatike në një qendër të gjallë arti, historie dhe identiteti kombëtar.

Mbrëmja u hap me interpretimin solemn të Himnit të Kosovës dhe Himnit Kombëtar Shqiptar nga artistet Fjolla Berisha dhe Anilë Neziri Tasholli, të cilat krijuan një atmosferë të  veçantë festive. Më pas u interpretua “Kushtrimi i Skënderbeut – Trim mbi trima”, një rikthim simbolik te momenti i 28 Nëntorit 1443.

Shefi i Misionit Konsullor, z. Vigan Berisha, përshëndeti të pranishmit me këto fjalë: “Është një nder i veçantë të hap këtë mbrëmje në Konsullatën e Republikës së Kosovës në Cyrih, aty ku arti, historia dhe komuniteti ynë bashkë krijojnë një hapësirë të përbashkët kuptimi. Ekspozita ‘Nëntori i parë’ është më shumë se një prezantim artistik: ajo është një rikthim te rrënjët, te flamuri, tek figura e Skënderbeut që vazhdon të na frymëzojë në çdo brez. Mirënjohjen time e shpreh për artistët që me krijimtarinë e tyre sjellin emocion dhe kujtesë, për Shoqatën ‘Gjergj Kastrioti’, për kuratorin Refki Gallopeni, për moderatoren Luljeta Ademi dhe për të gjithë kontribuuesit që e bënë këtë mbrëmje të mundur. Në këtë muaj simbolik për kombin tonë, kjo ekspozitë na fton të reflektojmë për sakrificën dhe vlerat që na kanë mbajtur të bashkuar.”

Kryetari i Shoqatës “Gjergj Kastrioti”- Zvicër, z. Agim Pepaj, vuri në dukje rolin e shoqatës në ruajtjen e figurës së Skënderbeut: “Kjo ngjarje është një vazhdimësi e misionit të shoqatës për ruajtjen dhe promovimin e figurës së Gjergj Kastriotit Skënderbeut dhe vlerave që ai mishëron për mbarë kombin shqiptar. Ekspozita ‘Nëntori i Parë’ është një homazh për ditën historike të 28 Nëntorit 1443 dhe një thirrje për të mbajtur gjallë kujtesën e ngjarjeve që formësuan identitetin shqiptar. Konsullata e Kosovës në Cyrih mbetet një shtëpi e hapur për shqiptarët e të gjitha trojeve.”

Ndërkaq qasja kuratoriale e Prof. Refki Gollopenit, theksoi përmasën estetike dhe identitare të Nëntorit: “Nëntori nuk është vetëm një datë në kalendar. Ai është një hapësirë e brendshme ku ngjyrat, simbolet dhe kujtesa jonë kolektive ndërthuren me përvojën historike të shqiptarëve. Nëntori është koha kur rikthehemi te rrënjët, te figurat që na kanë përfaqësuar ndër shekuj, e mbi të gjitha te Skënderbeu, figura qendrore e imagjinatës sonë kombëtare.

Ekspozita ‘Nëntori i Parë’ është një përpjekje që këtë kujtesë të përbashkët ta risjellë në formë vizuale, përmes syve, ndjenjës dhe shpirtit të artistëve. Arti shqiptar ka ditur gjithmonë të ruajë vazhdimësinë e identitetit, duke qenë një nga bartësit e kujtesës së popullit. Ekspozita sjell bashkë artistë të shumë brezave, të gjithë me idealin e përbashkët për t’i dhënë zë figurës së Skënderbeut përmes një gjuhe vizuale të re dhe të ndjerë. Ky projekt, i realizuar falë bashkëpunimit të Konsullatës dhe Shoqatës, është një shembull se si arti shërben si urë midis shqiptarëve në diasporë dhe trojeve amtare.”

Dimensioni historik u thellua më tej me kumtesën e historianit dhe drejtorit të Muzeut të Lezhës, z. Paulin Zefi, i cili solli një qasje të zgjeruar mbi itinerarin e kthimit të Skënderbeut nga Nishi:
“Rrëfimi i kthimit të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut nga Nishi është më shumë se një itinerar ushtarak; është një kujtesë e gjallë që ka udhëtuar nëpër shekuj bashkë me popullin tonë. Edhe aty ku mungojnë dokumentet, flasin toponimet, gojëdhënat dhe kujtimet e trashëguara nga familje të tëra të Kosovës Lindore, Preshevës, Bujanocit, Drenicës, Pollogut e Dibrës.

Itinerari i tij është i shënjuar me emra vendesh dhe legjenda që dëshmojnë pritjen, respektin dhe lidhjen e thellë shpirtërore të popullsisë arbërore me figurën e Skënderbeut. Historia nuk është vetëm ajo që shkruhet në kronika, por edhe ajo që jeton në kujtesën popullore. Rruga e kthimit të Skënderbeut është një moment themeltar i identitetit tonë kolektiv, një rrëfim që ka bashkuar zemrat e njerëzve përgjatë gjithë trojeve shqiptare.”

Në ambientet e Konsullatës u ekspozuan veprat e 13 artistëve shqiptarë: Agim Ramadani (Hero i Kosovës), Sak Muji, Marigona Toma, Jeton Lleshi, Augustin Peregega, Bujar Vani, Evis Kabilo, Bedrije Hamiti, Dorina Ukgjini, Dussi Sadriji, Florim Shaqiri, ,Naser Dushica dhe Rexhep Leci.

Prania e diplomates znj. Shukrije Ramadani, bashkëshortes së Heroit të Kosovës Agim Ramadani, u prit me nderim të veçantë, duke i dhënë mbrëmjes një dimension simbolik të fortë.

Portreti i Skënderbeut, i punuar nga Heroi i Kombit dhe artisti, Agim Ramadani

Pas përfundimit të programit, të pranishmit u ftuan në një apero të organizuar nga Konsullata, ku patën mundësinë të ndanin përshtypjet për ekspozitën, të takoheshin me artistët dhe të krijonin një hapësirë komunikimi miqësor.

Gjithashtu,  të pranishmit patën mundësi të shfletonin dhe të blinin bluza me figurën e Gjergj Kastriotit – Skënderbeut dhe materiale të tjera të dizajnuara posaçërisht nga Shoqata “Gjergj Kastrioti”, të vendosura në një kënd informativ me karakter kulturor.

Ekspozita “Nëntori i Parë” do të mbetet e hapur për publikun deri më 30 nëntor 2025, duke ofruar një mundësi të çmuar për ta përjetuar nga afër këtë ndërthurje arti, historie dhe identiteti.

Për albinfo.ch Luljeta Ademi

 

---