Gjermania mund të përballet me një pritje të gjatë për qeverinë e re pas votimit

Votuesit gjermanë shkojnë në qendrat e votimit në zgjedhjet e dimrit sot, por mund të mos kenë një qeveri të re për ca kohë.

Negociatat e vështira të koalicionit priren të zvarriten për javë të tëra, nëse jo për muaj, në Gjermani, përpara se një kancelar i ri të marrë drejtimin.

Friedrich Merz ka thënë se ai synon një afat kohor të Pashkëve – 20 prill – për një marrëveshje dhe u kërkoi aleatëve të mundshëm që të përgatiten për bisedime të shpejta.

“Nëse kalojmë javë, ndoshta muaj… atëherë periudha në të cilën ky vend është pa një shumicë të aftë për të qeverisur do të jetë shumë e gjatë për mua,” tha Merz në një intervistë të fundit në Politico.

Në Berlin, disa sfida e presin cilido qoftë lideri i ardhshëm, nga një ekonomi në stanjacion deri te lufta në Ukrainë dhe një administratë gjithnjë e më armiqësore e Trump, shkruan thelocal.

Sondazhet aktuale i japin aleancës konservatore CDU-CSU të Merzit një epërsi të fortë ndaj socialdemokratëve (SPD) të kancelarit Olaf Scholz.

Por sondazhet sugjerojnë gjithashtu se partia e Merz, e cila tani ka rreth 30 për qind, do të kishte nevojë për një partner të vogël koalicioni për të fituar një shumicë parlamentare.

Merz mund të zgjedhë potencialisht të punojë me SPD-në e qendrës së majtë të Scholz-it në një të ashtuquajtur “koalicion të madh” të dy partive të tendencës së madhe, të njohur si “GroKo” në gjermanisht, transmeton albinfo.ch.

Scholz, aleanca e larmishme e të cilit me të Gjelbërit dhe Demokratët e Lirë liberalë (FDP) u prish në nëntor nuk do të pritej që personalisht t’i bashkohej një qeverie të tillë.

Përndryshe, ose si shtesë, një Merz fitimtar mund të ftojë të Gjelbërit në një aleancë — por kjo deri më tani është kundërshtuar fuqishëm nga partia simotër bavareze e CDU-së, CSU.

Bisedimet maratonë

Përpjekja për të krijuar ndonjë pakt të tillë i detyron ish-armiqtë në fushatë të gjejnë shpejt gjuhën e përbashkët. Palët fillimisht angazhohen në bisedime eksploruese përpara se të kalojnë në negociatat e plota të koalicionit.

Scholz-it në vitin 2021 iu deshën 10 javë nga dita e votimit për të formuar qeverinë e tij me të Gjelbrit dhe FDP-në.

Selfie me pamje të lodhur të postuara nga drejtuesit e partive gjatë bisedimeve maratonë dëshmuan për punën e mundimshme për të krijuar një koalicion me kompleksitet të paprecedentë.

Por hapësira kohore ishte “brenda intervalit të zakonshëm”, tha Uwe Jun, profesor i shkencave politike në Universitetin e Trierit.

Marrëveshjet e koalicionit janë shumë të detajuara dhe kanë një “karakter kontraktual”, tha Dorothee de Neve, profesore e politikës në Universitetin Justus Liebig, por kanë qenë prej kohësh një “tipar i politikës gjermane”.

Pritja më e gjatë erdhi në vitin 2017, kur konservatorëve të Angela Merkelit iu deshën rreth gjashtë muaj për të krijuar një GroKo me SPD-në.

Përpjekja fillestare e Merkelit për një koalicion me të Gjelbrit dhe FDP dështoi në mënyrë spektakolare, duke e zgjatur pritjen.

‘Shoqëria e ndarë’

Dikur politika e palëkundur gjermane është ndërprerë nga rritja prej më shumë se një dekade e partisë së ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD), e cila tani ka rreth 20 përqind.

Megjithëse të gjitha partitë e tjera janë zotuar të mos qeverisin me AfD-në kundër imigracionit, popullariteti i saj ka gërryer mbështetjen e votuesve.

Një kartë e egër në zgjedhje është nëse një numër partish më të vogla do të kalojnë pragun e pesë për qind për të hyrë në parlament apo do të hidhen në harresë.

FDP dhe BSW e majta ekstreme po luftojnë për jetën e tyre rreth zonës së vdekjes prej pesë për qind, ndërsa partia tjetër e vogël e majtë Die Linke është anketuar disi më e lartë ditët e fundit.

Jun tha se formimi i një koalicioni tjetër të madh “nuk do të ishte i thjeshtë”, duke pasur parasysh “dallimet e qarta” të tyre veçanërisht në politikën sociale dhe ekonomike.

Megjithatë, dy partitë kryesore kanë qeverisur së bashku në tre nga pesë qeveritë e fundit — një prirje e dënuar nga AfD, e cila i etiketon ato si partitë e krijuara ose “partitë e sistemit”.

Kur numërohen fletët e votimit, “fragmentimi mund të prodhojë një parlament historikisht të thyer”, tha Michael Broening nga Fondacioni Friedrich Ebert.

“Pavarësisht përbërjes parlamentare, fragmentimi social ka të ngjarë të vazhdojë,” i tha ai AFP-së.

“Kjo do ta bëjë më sfidues ndërtimin e koalicionit, jo vetëm brenda parlamentit, por edhe në drejtim të një angazhimi më të gjerë me një shoqëri gjithnjë e më të ndarë.”

---