Punët që s’ekzistonin një dekadë më parë

Teknologjia nuk është më vetëm një mjet ndihmës. Ajo është shndërruar në një hapësirë të re pune, ku profesionet lindin, transformohen dhe përshtaten me shpejtësi të madhe.

Në të kaluarën, një kontabilist kishte nevojë vetëm për një makinë llogaritëse dhe një bllok shënimesh. Sot, kompanitë kërkojnë analistë të të dhënave që kuptojnë “gjuhën” e numrave. Dhe ky është vetëm një shembull ndër shumë të tjerë.

Gjatë pesë viteve të fundit janë shfaqur profesione që dikur dukeshin të pamundura:

inxhinierë të inteligjencës artificiale,

dizajnerë të realitetit virtual,

ekspertë të programimit etik,

trajnerë të sistemeve robotike.

Madje edhe roli i “shkrimtarit të shpejtë” personi që i jep udhëzime inteligjencës artificiale është kthyer në një profesion të paguar dhe të kërkuar.

“Rreth teknologjisë është ndërtuar një ekonomi e re. Sot ka njerëz që punojnë vetëm për të mësuar algoritmet si të kuptojnë më mirë gjuhën njerëzore,” shpjegon Igor S. Jovanov, konsulent IT me përvojë ndërkombëtare. “Para dhjetë vitesh studentët qeshnin kur u thosha se makinat do të bënin pjesë nga puna jonë. Sot ata garojnë për të qenë ata që i mësojnë këto makina.”

Edhe profesioni i dizajnit është përmbysur. “Nuk mjafton më të krijosh një buton të bukur,” thotë Tijana Kostova, dizajnere UX/UI. “Duhet të kuptosh mënyrën si mendon përdoruesi, çfarë tërheq vëmendjen e tij dhe çfarë e shtyn të ndërveprojë. Teknologjia të detyron të jesh psikolog, dizajner dhe tregtar njëkohësisht.”

Një aspekt interesant është se shumë nga këto profesione nuk kërkojnë arsim tradicional.

Tregtarë dixhitalë, krijues përmbajtjeje, menaxherë të rrjeteve sociale apo prodhues podkastesh – janë karriera që dikur s’kishin vend në librat shkollorë. Tani, një i ri me një laptop dhe internet mund të ndërtojë të ardhura që dikur kërkonin diplomë universitare.

“Kjo është epoka kur kreativiteti dhe përshtatja vlejnë më shumë se çdo gjë tjetër. Nëse teknologjia të merr një mundësi, ajo të ofron një tjetër në këmbim,” shton Jovanov.

Ndërkohë, edhe profesionet tradicionale po ndryshojnë:

mësuesit po bëhen edukatorë online,

gazetarët po shndërrohen në krijues multimediash,

fotografët po operojnë drone,

artizanët shesin përmes platformave dixhitale,

edhe hidraulikët caktojnë takime përmes aplikacioneve.

Disa mendojnë se teknologjia “vjedh” vendet e punës, por në të vërtetë ajo i riformëson ato. Sekretarja klasike lë vend për një koordinatore komunikimesh dixhitale, ndërsa bankieri në sportel zëvendësohet nga një analist aplikacionesh financiare.

E ardhmja nuk do t’i takojë makinës por njeriut që di si të flasë me të. Dhe ky është paradoksi i bukur i kohëve moderne: sa më shumë zhvillohet teknologjia, aq më e madhe bëhet vlera e njeriut.

 

---