Piktori ynë z.Gazmend Freitag, çdo ditë me artin e tij përplot shije shkel horizonteve të reja në gjithësinë e artistikes, tani jo vetëm në Austri ku jeton e vepron. Në Biennalen e parë e organizuar në Verona të Italisë mori pjesë me dy piktura të cilat u pranuan si pjesë e botimit të Bineales Verona.

Në mesin e piktorëve nga e gjithë bota është krenari të prezantosh, të  jesh pjesë e katalogut ndërkombëtar, të njihesh me artistë të njohur e veprat e tyre nga shumë vende me traditë në artin e pikturës. Biografia e artistit tonë tani është e botuar në disa gjuhë botërore katalogëve të  piktorëve aktiv me vepra të shpërndara e të kërkuara gjithandej globit.

Në Vjenë ditë më parë hapi ekspozitën personale, qyteti qendër e artit e artistëve ku kritika e mbrehtë nuk bën lëshime në vlerësimin meritor. Nën iniciativën e organizimin e qiftit austriak menaxher  e dashamirës të artit Ursula dhe Franz Pfeffer  qëndron e hapur u hap ekspozita në ‘‘Galerie Studio 38‘ në ambientet  Klubit Osteria Allora në kryeqytetin  austriak prezantuan poetë, shkrimtarë dhe piktorë.

Manifestimin e nderoi edhe  prezenca e z.Wolfgang Bauer përfaqësues nga Kuvendi i Bashkisë së 20-të të Vjenës nga radhët e Partisë Socialdemokrate në Austri.  Të pranishmit i përshëndeti Franz Pfeiffer, menaxher i ‘‘Galerie Studio 38‘‘ me seli në Vjenë, i cili theksoi se shoqata që përfaqëson ka një traditë 10 vjeçare në organizime të projekteve artistike, ndërsa kjo ishte hera e parë që si mysafirë kishte krijues shqiptar.

Në emër të Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Krijuesve Shqiptarë në Austri  “Aleksandër Moisiu” përshëndeti kryetari i saj z.Besim Xhelili, poet.  “Në Vjenë shekuj me radhë janë ruajtur dhe vazhdojnë të ruhen shpata dhe helmeta e heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti-Skenderbeu. Prandaj edhe ne jemi vazhdimësi e marrëdhënieve të ngushta mes dy popujve tanë, kësaj radhe edhe në fushën e artit”.

Hapjen solemne të ekspozitës së tij personale e bëri zj. Ursula Pfeiffer, përfaqësuese e “Galeriestudio 38”. Pikërisht këtu i ka lindur ideja e ekspozitës me temën “Impresione Shqiptare” (mbresa shqiptare), ku ajo citoi statment nga faqja portale www.gazmendfreitag.net: “Ky është Gazmend Freitag, njeriu  i cili imazhin tonë e ngritë përmes brushës së tij, qëndrimit të tij prej artisti e njeriu që krijon madhështinë e të bukurën e cila do jeton gjatë.  Vendlindja nuk të lë të qetë, të thërret kudo që je në përkujtimin e peizazheve nga syri i një kohe që nuk harrohet. Dashuria ndaj vendlindjes e mbjellë në shpirt është navigator në çdo cep të globit. Këtë e dëshmon edhe Gazmend Freitag”.   Rreth veprës së piktorit tonë foli edhe zj.Elisabeth Birngruber, bashkëstudiuese me piktorin dhe pianiste.
Autori i ekspozitës z. Freitag i entuziazmuar nga suksesi mes tjerash shtoi: “Janë të ekspozuara 14 eksponate reprezentative të punuara në vaj dhe grafikë. Për herë të parë prezantoj nga repërtuari im vetëm motive shqiptare. Tash unë jam anëtarësuar në “galeriestudio38” në Vjenë, ku më 12 prill 2014 prezantohem në ekspozite kolektive. Organizatorët dhe menaxherët zj. Ursula dhe Franz Pfeiffer janë shumë të zellshëm,  janë  kompetentë dhe me përvojë shumëvjeçare në Vjenë.”
Imazhi ynë i vërtetë, i një populli të lashtë e me traditë shekullore në artë iu ofrua edhe një herë publikut austriak dhe jo vetëm atij.  Shtypi vendor e ka vlerësuar artin e kultivuar nga Gazmend Freitag në shumë gazeta e revista. Bazuar në hapat e Gazmendit dhe energjitë e tij të pashtershme mund të jemi optimist në ofrimin e veprave të reja. Ato nuk janë vetëm të tij por edhe të imazhit tonë të mirë si komb i vlerave shekullore.

Hazir Mehmeti

Agron Bajramin, komuniteti shqiptar në Zvicër dhe më gjerë e njeh shumë mirë si valltar, gjegjësisht si themelues dhe drejtues të Shkollës së Vallëzimit “Shota” në Aarau. Pak muaj më parë kjo shkollë ka kremtuar 20 vjetorin e  themelimit dhe në sallën ku mbahej manifestimi jubilar ishin ekspozuar edhe një numër punimesh të tij në teknikën jo shumë të njohur, në pirografi. Për shumë kënd kjo “faqe” e re e Agronit mund të ishte një zbulim, por ai në fakt ka rreth 15 vjet që e ushtron këtë formë arti.

Një rast për të prezantuar në mënyrë më të kompletuar punën e tij artistike, Bajramit ia ka ofruar Pika e Kontaktit për integrim e kantonit Aargau në qendër të kryeqytetit të këtij kantoni, Aaraut. Në zyrat dhe sallat e objektit të ri ku është vendosur kjo “pikë” janë varur një pjesë e punimeve të Agron Bajramit dhe ditë më parë (më 3 prill) është mbajtur mbrëmja vernisazhit të ekspozitës së tij.

Pamje qytetesh të Zvicrës, Kosovës e Shqipërisë, peizazhe të natyrës zvicerane e shqiptare, figura kafshësh, portrete personalitetesh historike… janë punimet brenda kornizave kryesisht të formatit të vogël, që janë varur në muret e që shërbejnë si galeri artesh.

Autori, Agron Bajrami thotë se këtu i ka të ekspozuara vetëm punimet më të reja, të krijuara në vitet 2012-2013. “Me këtë lloj arti merrem që nga koha e para luftës dhe tashmë kam shumë punime në shtëpi apo edhe të dhuruara nëpër miq e gjetiu. Por këtu sonte i kam ekspozuar vetëm rreth 30 punime dhe të gjitha janë punuar brenda vitit të kaluar”, sqaron Bajrami.

Ai shton se përzgjedhja e temave për këtë ekspozitë ka qenë e rastit, që domethënë nuk bëhet fjalë për ndonjë ekspozitë tematike. “Po ashtu këtu mbizotërojnë punimet me format të vogël, për shkak të specifikave të ambientit ku ato ekspozohen”.

Më tutje A. Bajrami flet për mënyrën e punës që e karakterizon pirografinë, ose “shkrimin me zjarr”. “Punimet i bëj në “shperpllakë” (kompensatë). Është me rëndësi të punohet në këtë material dhe jo në dërrasë natyrale pasi që kjo e dyta ka edhe nyje gjë që e pengon mjetin me të cilin punohet, “letkonin” për të bërë punën e vet dhe dëmton punimin”, sqaron ai procesin delikat të punës.

Udhëheqësja e qendrës për integrim, Lelia Hunziker në cilësinë e nikoqires ka bërë hapjen e ekspozitës të cilën e ka nderuar me praninë e saj edhe ushtruesja e detyrës së drejtoreshës së Qendrës Kulturore të Kosovës në Cyrih, Shukrije Ramadani.

Ekspozita do të qëndrojë e hapur për gjashtë muaj rresht, gjegjësisht deri më 3 tetor të këtij viti. Ajo, siç bëri të ditur Hunziker, mund të vizitohet nga e hëna deri të premten, gjatë orarit të punës. Vizitat mund të bëhen spontanisht por është  e dëshirueshme edhe të bëhet një paralajmërim, sidomos kur vijnë grupe, shtoi Hunziker.

“Me hyrjen në lokalet e reja para rreth dy vitesh ne u përballëm me muret e bardha e të zbrazëta. Kjo na shtyri të mendonim për një zgjidhje që do t`u jepte jetë këtyre mureve. Ideja për të cilën u pajtuam të gjithë, ishte që këtë hapësirë të bardhë ta mbushim me punime artistike. Vendosëm që të kërkojmë nga artistët e prejardhje të huaj që jetojnë në regjion e më gjerë, t`i ekspozojnë punimet e tyre këtu”, thotë për albinfo.ch Lelia Hunziker.

Deri më tash në këto hapësira janë hapur gjashtë ekspozita të këtilla. Veç kritereve artistike, një kusht  për të ekspozuar këtu është që “punimet të jenë të përshtatshme për t`u varur në mure dhe të mos kenë struktura të ndërlikuara që do të na pengonin në punën tonë këtu, sepse, siç e shihni, këto janë ambientet tona të punës. Me këto punime ne fisnikërojmë ambientin ku punojmë dhe ku frekuentojnë mijëra persona që vijnë këtu të këshillohen”, thotë Hunziker.

“Por njëkohësisht, u japim një shans artistëve që punimet e tyre, të cilat ndoshta do të mbeteshin nëpër bodrume dhe pa kushte ekspozimi, t`i prezantojnë para publikut. Kështu gjen shprehje gjithsesi edhe roli integrues i artit ”, përfundon ajo.

Skulpturat e profesor Destan Gashit flasin në emër të traditës shqiptare dhe tregojnë histori të ndryshme shqiptare. Të tilla janë skulpturat e “Legjendës së Rozafës”, “Doruntina”, “Histori të grave të Malësisë dhe fshatrave buzë Drinit të Bardhë”, etj.

Punimet e tij kanë qenë të ekspozuara në shumë galeri në mbarë Evropën dhe botën, e tani edhe Kosovë.

Gjatë hapjes së ekspozitës, profesori Destan Gashi, nga emocionet që e kapluan, nuk nuk tha më shumë se një fjali të vetme: “Den baba den. Ju faleminderit”.

Ndërsa Ambasadori i Austrisë në Kosovë, Johann Brieger, pasi që tregoi për historinë se si skulptori i njohur Destan Thaçi nga Kosova mërgoi në Austri, përkatësisht në Vjenë, për të vazhduar punën e tij, vlerësoi lartë punimet dhe përkushtimin e një si e quajti, “artisti të madh”.

Zyrtarë përfaqësues nga Ministria e Diasporës të Republikës së Kosovës, ministri kjo e cila ka inciuar dhe ka ndihmuar prurjen e ekspozitës me rreth 15 skulptura dhe piktura nga Austria, po ashtu vlerësuan lartë artin e profesor Destan Gashit.

“Ministria e Diasporës, me iniciativë të Ministrit, z. Ibrahim Makolli, ka dhënë kontributin e saj që Destan Gashi të sjellë artin e tij të bukur në Kosovë. Tani kemi rastin t’i shohim këto vepra monumentale, si Legjenda e Rozafës, të punuara nga dora e një skulptori brilant në ekspozitën e tij të parë në Kosovë, të quajtur po ashtu Legjenda e Rozafës dhe Histori të tjera.”, thuhet në njoftim të MeD-it.

Ekspozita do të mbetet e hapur deri në fund të  muajit prill.

Tematika e ekspozitës ka të bëjë me shtresat sociale në shoqëri, ndërsa portretet janë ekspresive. Në portretet e bëra nga piktori Agron Saliu shihen njerëz të vuajtur, shihet dyfytyrësia, por edhe njerëz shpirtmirë dhe të dashur.

“Atë që e sheh në jetë, atë edhe e pikturon”, do të thotë reflektimin pozitiv, por edhe negativ tek njerëzit, thotë Saliu për DW.

“Nga realiteti nuk mund të ikim. Ndaj as arti nuk mund t’u ikë dhe t’i përjashtojë njerëzit e vuajtur, dyfytyrësinë”, pohon Saliu, i cili përpiqet “që përmes artit, në mënyrë asociative, t’u japë rol portreteve edhe virtyteve dhe mangësive, siç janë sinqeriteti, gënjeshtra, maska e njerëzve dhe dashuria”, thekson më tutje piktori shqiptar..

Ekspozita e pestë e piktorit Saliu me titull “Prelude” mbështetet nga Ministria e Kulturës së Republikës së Maqedonisë.

Agron Saliu ka lindur në vitin 1984 në Tetovë. Ai ka diplomuar në Universitetin Shtetëror të Tetovës, në Fakultetin e Arteve, drejtimi pikturë. Deri tani ka organizuar katër ekspozita personale: në Paris në vitin 2013, Shkup dy herë brenda vitit 2012 dhe një në Tetovë. Ka qenë edhe pjesë e ekspozitave grupore në Sarajevë, Ohër, Gostivar, Tetovë dhe Shkup

 

Të shtunën në Qendrën Kulturore të Kosovës në Cyrih, u hap një ekspozitë kolektive e shumë artistëve shqiptarë nga Kosova dhe trevat tjera shqiptare. Kurator i kësaj ekspozite ishte artisti i njohur nga Kosova prof. Jetullah Haliti – ETI.

Të pranishmit i përshëndeti profesori ETI i cili tha se në këtë ekspozitë ka artistë nga gjenerata të ndryshme, dhe gjithsej janë 25 krijues, prej të cilëve ka skulptorë, fotografë, poetë dhe piktorë.

„Në mesin e këtyre punimeve, kemi edhe skulpturën “Skënderbeu”, pastaj veprën e Kolë Idromenos „Motra Tone“ që nga kritika shqiptare e arteve konsiderohet si Monaliza shqiptare. Këtu po ashtu kemi edhe pikturën „Pëllumbat e Paqes“ vepër kjo e cila ka marrë shumë çmime ndërkombëtare, pastaj edhe veprat e heroit të Kosovës, Agim Ramadani”, tha Eti. Ai shfrytëzoi nga rasti që të falënderojë edhe Ministrinë e Diasporës e cila ka përkrahur materialisht mes tjerash edhe për transportimin e të gjitha këtyre punimeve.

“Kjo qendër këtu është shumë e rëndësishme për ne, por më vjen keq që në mesin tonë këtu nuk kemi edhe zviceranë. Sigurisht, kjo qendër është hapur tash vonë dhe çdo fillim i ka vështirësitë e veta. Është mirë që edhe të huajt t`i kemi këtu sepse ne duhet t`i tregojmë atyre se edhe ne shqiptarët krijojmë vlera artistike. Në kuadër të „Akademisë së arteve Europiane“ kemi pasur edhe të tjera ekspozita në vende të ndryshme në Evropë dhe ne do të vazhdojmë më tutje me prezantimin e vlerave të artistëve tanë. Veprat e ekspozuara këtu e kanë mesazhin e vet dhe unë besoj se secili mund ta gjejë atë, sepse ne nuk mundemi të shpjegojmë apelin e çdo vepre por vepra komunikon vetë me viizituesit e ekspozitës“ tha profesori Haliti.

Interesimi për të vizituar këtë ekspozitë ishte i kënaqshëm. Përveç artdashësve të tjerë, të pranishëm ishin edhe gazetarë, shkrimtarë e artistë. Prezent ishte edhe kryetari i Shoqatës së Artistëve Figurativ Shqiptarë në Zvicër, Nexhmedin Januzi, i cili i përshëndeti krijuesit për hapjen e kësaj ekspozite në Cyrih.

„Në emër të Shoqatës së Artistëve Figurativ, i falënderoj këta krijues dhe profesorin Haliti, i cili ka marrë këtë iniciativë për sjelljen e këtyre punimeve para artdashësve shqiptarë në Zvicër. Shoqata e artistëve figurativë ekziston prej tetë vitesh, me disa prezantime të saj me ekspozita kolektive dhe personale të piktorëve që veprojnë në Zvicër“ tha Januzi.

„Dua të ju njoftoj se Konsullata dhe Qendra Kulturore e Kosovës janë në dy objekte të ndara, por janë të binjakëzuara. QKK funksionon në kuadër të Ministrisë së Diasporës. E falënderoj drejtoreshën e kësaj qendre znj. Shukrie Ramadani e cila po e bën një punë të mrekullueshme dhe që ka arritur për një kohë të shkurtë të sjellë krejt shqiptarinë brenda këtyre katër mureve. Në të ardhmen do të përpiqemi që në këto ambiente të mos mbetemi vetëm me shqiptarë por edhe me zviceranë dhe komunitete të tjera që jetojnë këtu në Zvicër. Ne shqiptarët duhet të punojmë së bashku dhe në shumë drejtime që të kemi çka t`i tregojmë botës“ tha Konsulli Salih Sefa, duke shtuar se këtë qendër duhet ta shfrytëzojë çdo shqiptar që e do artin dhe kulturën.

Për rëndësinë e kësaj qendre si dhe aktivitetet që do të ndërmarrë ajo foli ushtruesja e detyrës së drejtorit të kësaj qendre, Shukrie Ramadani. Ajo veç tjerash tha se ne duhet t´u tregojmë të tjerëve se nuk jemi të suksesshëm vetëm në sport por edhe në art dhe kulturë, dhe se kemi qenë të suksesshëm edhe në kohët më të vështira. Për këtë arsye është turp që sot në këtë kohë kur i kemi të gjitha, të mos jemi të suksesshëm.

„Kjo ekspozitë është bërë me moton se „poezia është art dhe arti është poezi“ ngaqë mu kujtua Agimi, i cili në çdo pikturë të tij kishte një poezi, ku e pikturonte pikturën me shpirt dhe ia thurrte menjëherë poezinë. Jam shumë e lumtur që jeni ju sot këtu dhe shpresoj se herave të tjera do të ketë edhe më shumë bashkatdhetarë“ tha znj. Ramadani duke përshëndetur të gjithë artistët pjemsarrës në këtë ekspozitë.

Për fund u mbajt edhe një orë letrare ku u recituan poezi nga vetë autorët e pranishëm aty, të cilët kësaj ekspozite i dhanë edhe një kuptim dhe ngjyrim tjetër.

Artistët e prezantuar me veprat e tyre në këtë ekspozitë ishin: Agim Islamaj, Miradije Ramiqi, Musa Sadiku, Skender Lajqi, Rudina Proda, Nuri Jaupulari, Mehmet Baci, Lekë Rrotani, Idriz Balani, Olti Zejnullahu, Olti Haliti, Reshat Ahmeti, Jetullah Haliti, Hajrush Fazliu, Agim Ramadani dhe Shkelzen Gashi.

Kurse poetët që lexuan vargjet e tyre Sabit Gecaj, Ibrahim Avdyli, Bujar Salihu, Nexhat Maloku, Mimoza Erebara, Gani Qarri, Shukrie Ramadani dhe Adem Kicaj.